1. Yehowa a lam grau chye hkra Yoba galaw wa ai lam langai gaw hpa rai kun?

 YOBA gaw shi a prat hta kaga ni hte law law tsun shaga wa ai raitim, Yehowa Karai Kasang hte tsun shaga ai lam gaw grai laklai ai. Yehowa gaw shi a nyan hpaji, shi a mayam ni hpe lanu lahku ya lu ai atsam hpe Yoba grau kam wa hkra, mauhpa hpan da lam nkau mi hpe tsun dan ai. Ga shadawn, Karai Kasang gaw dusat ni hpe lanu lahku ai zawn, Yoba hpe mung lanu lahku na lam kam shangun ai. (Yob 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Hpan da lam ni hpe myit yu ai kaw nna, Karai a atsam ningja ni hte seng nna Yoba grai sharin la wa ai.

2. Yehowa a hpan da lam ni hpe hkaja na matu hpa majaw yak chye ai kun?

² Anhte mung Karai a hpan da lam ni hpe hkaja ai shaloi Shi a lam grau chye wa lu ai. Raitim, dai zawn galaw na matu ayan na gaw n loi ai. Mare kaba hta nga ai rai yang, shingra tara ni hpe loi li sha mu lu ai. Shingra tara ni hpe law law sadi hkrup ai shara hta nga yang pyi, hkaja na matu, aten n nga ai baw byin chye ai. Dai majaw, hpan da lam ni hpe aten jaw nna hkaja ai gaw hpa majaw akyu nga ai, Yehowa hte Yesu gaw, sharin achyin ya na matu hpan da lam ni hpe gara hku akyu jashawn wa ai, shingra tara kaw na kahtap nna sharin la na matu hpa galaw lu ai lam ni hpe bawngban mat na re.

3. Yehowa gaw Adam hpe hpan da ai lam hte ngwi pyaw shangun mayu ai lam hpa gaw madun dan ai kun?

³ Yehowa gaw shawng nnan na masha hpe, Shi a hpan da ai lam hta pyaw shangun mayu ai. Grai tsawm ai hparadisu hpe  jaw da nna, dai hpe lanu lahku na matu, grau dam lada wa hkra galaw na matu lit jaw da ai. (Nin 2:8, 9, 15) Nli ni tu kaba wa nna, nampan ni pu wa ai hpe Adam mu ai shaloi grai myit kahpra nga na hpe shingran yu u. Edin sun hpe lanu lahku ai gaw, Adam a matu ahkaw ahkang kaba re. Dusat ni hpe mying shamying ya na matu mung Adam hpe Yehowa tsun ai. (Nin 2:19, 20) Yehowa gaw langai hpra hpe Shi nan mying jaw lu ai. Raitim, Adam hpe dai bungli jaw da ai. Adam gaw, mying n shamying shi yang, dusat ni a lam hpe atsawm hkaja wa na re. Dai bungli hpe galaw ai shaloi Adam grai pyaw na re. Dai gaw, Kawa a nyan hpaji, tsawm htap hkra hpan da lu ai atsam ni hpe grau chye lu shangun ai.

4. (a) Hpan da lam hpe anhte hkaja ging ai lam langai gaw hpa rai kun? (b) Gara hpan da ai lam hpe laksan hku nna nang ra sharawng ai kun?

⁴ Hpan da lam ni hpe hkaja ging ai lam langai gaw hpa rai kun? Yehowa galaw shangun mayu ai majaw re. “Matsaw ntsang de mada yu mu: dai hte hpe hpan da ai wa gaw, kadai rai ta?” ngu Yehowa san ai. Mahtai gaw asan sha re. (Esa 40:26) Anhte hkaja lu na matu sumsing lamu, ginding aga, panglai ni hta mauhpa hpan da lam ni hte jahpring da ya ai. (Shk 104:24, 25) Karai Kasang anhte hpe gara hku hpan da ai hpe mung myit yu u. Hpan da lam amyu myu kaw nna ngwi pyaw lam hkamsha lu hkra, mu lu, na lu, hkra lu, chyim lu, manam lu ai atsam 5 hpe shalawm nna hpan da ai.

5. Roma 1:20 hku nga yang, hpan da ai lam ni hpe hkaja ai kaw nna gara hku akyu lu ai kun?

⁵ Hpan da lam ni hpe anhte hkaja ging ai kaga lam langai gaw, Yehowa a atsam ningja ni hpe chye shangun ai majaw re. (Roma 1:20 hpe hti u.) Ga shadawn, shingra tara hta mu lu ai mauhpa hpan da lam ni gaw, Karai a nyan hpaji hpe madun nga ai. Anhte sha lu ai malu masha amyu myu gaw, Yehowa a tsawra myit hpe madun ai. Yehowa hpan da ai lam ni kaw na, Shi a atsam ningja ni hpe chye wa ai shaloi, Shi a lam grau chye wa ai, Shi hte ni htep hkra galaw na matu shadut hkrum ai. Ahkyak ai lam ni sharin ya na matu, hpan da ai lam ni hpe Yehowa akyu jashawn wa ai lam nkau hpe yu yu ga.

6. Shara htawt hkawm ai u ni hpe yu nna hpa sharin la lu ai kun?

⁶ Yehowa hta aten chyarang nga ai. Shaning shagu, February jahtum kaw nna May ka-ang lapran, u kawp (u ka) ni dingdung maga de pyen htawt nga ai hpe Israela ni mu chye ai.  “Ntsa malen na u kawp gaw, tinang a du hkra ladaw hpe chye nga ai” ngu Israela ni hpe Karai Kasang tsun ai. (Yer 8:7) Dai u ni a matu aten ladaw hpe Yehowa masat da ya ai zawn, tara jeyang na nhtoi hpe mung masat da ai. Dai majaw, shara htawt hkawm dai u ni hpe mu shagu, ndai nhkru ai mungkan hpe jahtum kau na aten hpe Yehowa “ndat da” ai hpe dum u.​—Hab 2:3.

7. U pyen ai hpe yu nna hpa sharin la lu ai kun? (Esaia 40:31)

⁷ Yehowa gaw shi a mayam ni hpe n-gun atsam jaw ai. Yehowa gaw Shi a masha ni gawngkya nna myit daw ai aten hta, “kalang zawn singkaw nnan hte pyen” lu hkra, n-gun atsam jaw na ngu Esaia hku nna ga sadi jaw wa ai. (Esaia 40:31 hpe hti u.) Kalang ni gaw nbung lam hpe hkan nna, n-gun nau n shadat ra ai sha pyen lu ai hpe Israela ni mu ga ai. Dai u ni hpe Yehowa n-gun atsam jaw ai zawn, anhte hpe mung n-gun atsam jaw lu ai. Dai majaw, singkaw nau galam ai sha, grau grau tsaw ai shara de pyen nga ai u kaba hpe mu shagu, manghkang ni hpe hparan lu hkra Yehowa n-gun atsam jaw lu ai hpe dum u. 

8. Karai Kasang a hpan da ai lam ni hpe myit ai kaw nna, Yoba hpa sharin la wa ai kun? Anhte hpa sharin la lu ai kun?

⁸ Yehowa hpe kam mai ai. Yehowa gaw shi hpe kam ai myit law htam wa hkra Yoba hpe karum ya wa ai. (Yob 32:2; 40:6-8) Yoba hte ga shaga ai shaloi, shata, summwi, myihprap hte hpawn, hpan da ai lam law law hpe lakap wa ai. Hpawlam, gumra zawn re ai dusat ni a lam hpe mung Yehowa tsun wa ai. (Yob 38:32-35; 39:9, 19, 20) Dai yawng gaw, Karai a mauhpa atsam hpe sha n-ga, Shi a tsawra myit hte nyan hpaji hpe mung madun dan nga ai. Yoba gaw Yehowa hte ga shaga ngut ai hpang Karai Kasang hpe grau nna kam wa ai. (Yob 42:1-6) Dai zawn sha, hpan da lam ni hpe anhte hkaja ai shaloi, Yehowa gaw atsam kaba ai, hpaji rawng ai, mayak mahkak ni hpe jahtum kau ya lu ai, jahtum mung jahtum kau ya na ngu ai hpe chye wa na re. Dai gaw Yehowa hpe kam ai myit ngang kang hkra karum ya ai.

9-10. Jan hte marang gaw Yehowa a lam anhte hpe hpa chye lu ai kun?

⁹ Shingra tara hte seng nna Yesu atsawm chye ai. Ninggawn tawa hpe Kawa hpan ai shaloi, “hpaawn wa” hku nna karum ya wa ai. (Gsh 8:30) Mungkan ga hta nga ai shaloi, sape ni hpe Kawa a lam sharin ya na matu hpan da lam hpe akyu jashawn ai. Shi sharin ya ai lam nkau hpe yu yu ga.

¹⁰ Masha yawng hpe Yehowa tsawra myit madun ai. Bum Ntsa Na Mungga hta, masha law law nau ahkyak n shatai ai, jan hte marang a lam sape ni hpe Yesu tsun wa ai. Dai lahkawng yan gaw anhte asak hkrung na matu n nga n mai ai ni re. Yehowa gaw Shi hpe nawku ai ni hpe sha, dai ni jaw mai ai. Raitim, masha yawng hpe jan hte marang hpe tsawra myit hte madi shadaw ya ai. (Mat 5:43-45) Yehowa gaw masha yawng hpe tsawra myit madun shangun mayu ai lam, dai lam hte sape ni hpe Yesu sharin ya ai. Mau na zawn re ai jan shang ten hpe yu lu shagu, shalan shabran lam lu shangun ai marang htu ai aten hpe mu shagu, Yehowa a myiman n lata ai tsawra myit hpe sumru u. Dai gaw, masha yawng hpe hkaw tsun ai hku nna Yehowa a tsawra myit hpe kasi la na matu anhte hpe shadut ya lu ai.

11. U ni hpe yu nna gara hku n-gun lu la mai ai kun?

¹¹ Yehowa gaw anhte asak hkrung na matu ra kadawn ai lam ni hpe madi shadaw ya ai. Bum ntsa na mungga hta sha, Yesu ndai hku matut tsun ai: “Ntsa malen na u ni hpe mada yu mu;  shanhte n gat n dan ma ai, sut dek hta mung n mahkawng da ma ai: rai ti mung, sumsing lamu na nanhte a Kawa gaw, shanhte hpe lusha jaw da nga ai.” “Nanhte gaw shanhte hta grau nga myit dai n rai ni?” ngu Yesu san ai shaloi, lamu hta u ni pyen nga ai hpe shawa masha ni mu na re. (Mat 6:26) Anhte ra kadawn ai lam ni hpe Yehowa gaja wa jaw na ngu ai hpe kam shangun ai. (Mat 6:31, 32) Ndai sharin achyin lam gaw, sadi dung ai mayam ni hpe matut nna n-gun lu shangun nga ai. Saping hta nga ai ramma ningshawng nauna langai, nga na nta tam n mu ai majaw myit daw nga ai. Raitim, tum ni, beri si ni sha nga ai u ni hpe mu ai shaloi n-gun bai lu wa ai. Shi ndai hku tsun dan ai: “Yehowa gaw u ni hpe lanu lahku ai zawn, ngai hpe mung lanu lahku na ngu ai hpe shadum ya ai.” Gaja wa mung, kade n na yang nga shara tam mu mat ai.

12. Mahte 10:29-31 hku nga yang, u tsa ni kaw na Yehowa a lam hpa chye lu ai kun?

¹² Anhte langai hpra hpe Yehowa manu shadan ai. Sape ni hpe hkaw tsun na matu garai n shangun shi yang, ninghkap ai ni hpe n hkrit na matu Yesu karum ya wa ai. (Mahte 10:29-31 hpe hti u.) Israela mung hta law malawng mu lu ai u tsa a lam hpe tsun dan ai. Yesu aten hta dai u ni gaw, manu grai hpa ai. Raitim, “nanhte a Kawa a myit hte n rai yang gaw, dai ni hta na langai mi pyi ga de n hkrat ma ai” ngu Yesu tsun ai. “U tsa law law hta nanhte grau nna hpu nga myit dai” ngu matut tsun ai. Yehowa gaw shanhte langai hpra hpe manu shadan ai majaw, zingri zingrat ai hpe n hkrit ra ai lam Yesu kam shangun ai. Mare kahtawng hkan hkaw tsun ai shaloi, u tsa ni hpe mu yang Yesu tsun ai ga hpe shanhte bai dum na re. U tsa hpe mu shagu, ‘u tsa law law hta grau nna hpu’ ai nang hpe mung, Yehowa manu shadan ai lam dum u. Shi a madi shadaw lam hte ninghkap ai lam ni hpe kam ai myit hte tawt lai lu ai.​—Shk 118:6.

13. Hpan da lam kaw na sharin la na matu hpa galaw lu ai kun?

¹³ Hpan da lam kaw nna Yehowa hte seng ai kaga lam law law naw sharin la lu ai. Gara hku nna kun? Shawng nnan, hpan da lam ni hpe hkaja na matu aten jaw ra ai. Yehowa hte seng nna hpa sharin ya ai hpe mung myit ra ai. Dai zawn myit na matu ayan gaw n loi ai. Kemarun mungdan kaw na nauna Jeredin ndai hku tsun ai: “Ngai gaw mare hta kaba wa ai majaw, hpan da lam ni hpe hkaja na matu grai shakut shaja ra ai.” Myitsu salang Aihponso ndai hku tsun ai: “Yehowa a hpan da lam ni hpe langai hkrai hkaja nna, myit sawn sumru na matu, aten masat da ra ai lam ngai chye wa ai.”

14. Karai a hpan da lam hpe myit sawn sumru ai shaloi Dawi hpa chye wa ai kun?

 ¹⁴ Dawi gaw Karai a hpan da lam ni hpe sung sung myit yu ai. Yehowa hpe shi ndai hku tsun ai: “Na a sumsing lamu gaw, na a layung a amu, Nang tawn da ai shata hte shagan ni hpe ngai mada yu yang: Nang a dum nga ai shinggyim masha hte, Nang kawan yu nga ai masha kasha gaw, hpa wa mi rai nga a hka?” (Shk 8:3, 4) Shana aten na sumsing lamu hpe mau nna mada yu ai daram sha n re. Shagan ni gaw Karai a lam hpa sharin ya ai hpe myit sawn sumru ai. Yehowa gaw grau htum ai wa re ai hpe chye wa ai. Shi a hkum hkrang gaw kanu a hkritung hta gara hku kaba wa ai hpe Dawi myit ai. Dai mauhpa lam ni hpe ahkri ahkrai myit sawn sumru ai shaloi, Yehowa a nyan hpaji hpe chyeju dum ai myit grau law htam wa ai.​—Shk 139:14-17.

15. Hpan da lam hta mu lu ai Yehowa a atsam ningja nkau hpe ga shadawn tsun dan u. (Shakawn 148:7-12)

¹⁵ Hpan da lam ni hpe myit sawn sumru na matu tsan tsan de n yu ra ai. Dawi zawn, makau grupyin hta nga ai hpan da lam ni hpe yu yang Yehowa a atsam ningja law law hpe asan sha mu lu ai. Ga shadawn, jan kahtet ai hpe hkamsha lu ai shaloi, Yehowa a hpung atsam hpe myit yu mai ai. (Yer 31:35) U ni tsip tsip ai hpe mu ai shaloi, Karai a nyan hpaji hpe myit yu mai ai. Gwi kasha langai shi a amai hpe hkan kawa taw ai hpe mu ai shaloi, Yehowa hta shapyaw chye ai nyan nga ai hpe myit yu mai ai. Kanu hte ma ginsup nga ai hpe mu ai shaloi, Yehowa a tsawra myit hpe chyeju dum mai ai. Kaji ai, kaba ai, ni ai, tsan ai kaw nga ai hpan da lam yawng, Yehowa hpe shakawn nga ai majaw sharin la lu ai lam ni sha re.​—Shakawn 148:7-12 hpe hti u.

16. Hpa galaw na matu dawdan da ging ai kun?

¹⁶ Yehowa gaw, nyan hpaji rawng ai, tsawra myit nga ai, n-gun atsam kaba ai, hpan da ai lam yawng grai laklai ai. Grupyin hta nga ai hpan da lam ni hpe atsawm yu yang, Karai a dai atsam ningja ni hta n-ga, kaga atsam ningja ni hpe mung chye lu ai. Dai majaw, hpan da lam ni hpe yu na matu, Yehowa a lam myit na matu aten jaw ging ai. Rai yang, Hpan Madu hte grau nna ni htep wa na re. (Yaku 4:8) Hpang na sumhpa hta, hpan da lam hpe akyu jashawn nna, ma ni Yehowa hte ni htep wa hkra, kanu kawa ni gara hku sharin ya mai ai lam hkaja lu na re.