1. Masha nkau gaw hpa majaw n kam hkaja ai kun?

DAI NI na aten hta matut asak hkrung lu na matu bungli grai shakut shaja ra ai. Hpunau nauna law law mung, dinghku a ra kadawn ai lam ni hpe madi shadaw na matu, aten law law jaw nna bungli galaw ra nga ai. Bungli wa wa sa sa a matu shani shagu aten grai law hkra jaw kau ra ai. N-gun atsam hpe akyu jashawn nna nta masha ni hpe madi shadaw ya ra ai. Dai zawn bungli shakut shaja ai hpunau nauna ni gaw nta de bai wa ai shaloi, grai pu ba mat sai. Dai majaw hkaja na matu n loi mat sai.

2. Galoi aten hta nang hkaja ai kun?

² Raitim, Karai a Mungga hte Hkristan laili laika ni hpe gaja wa hkaja byin hkra aten hpe tam ra ai. Yehowa hte anhte a hku hkau lam hte htani htana asak gaw dai hta madung ai majaw re. (1 Tm 4:15) Nkau gaw jahpawt shagu jau jau rawt nna hkaja ma ai. Dai aten gaw simsa nna shana hkring sa la ngut sai majaw, atsawm sha myit sawn sumru lu ai. Nkau gaw, Chyum Laika hte laili laika ni hpe hkaja nna myit sawn sumru na matu shana hta aten loi jaw ma ai.

3-4. Anhte a matu lajang da ya ai lam ni hta gara galai shai ai lam ni nga ai kun? Hpa majaw kun?

³ Aten jaw nna hkaja ai gaw ahkyak ai ngu nang tsun na re. Raitim, hpa hpe hkaja ging ai kun? ‘Hti na matu grai law ai’ ngu nang sawn la na re. ‘Yawng hpe gaw n lu hti na re.’ Nkau gaw laili laika yawng hpe hti lu nna, Chyum Laika hta madung tawn ai video yawng hpe lu yu ma ai. Raitim, hpunau nauna law law gaw, dai hku galaw na matu aten n lu jaw ma ai. Uphkang Hpung gaw dai lam hpe sadi hkrup wa ai. Dai majaw, laika buk hku nna, internet hku nna lu la nga ai lam ni hpe shayawm kau na matu Uphkang Hpung gaw kade n na shi ai aten hta dawdan wa ai.

⁴ Ga shadawn, Yehowa Sakse Ni a Shaning Ginchyum Laika Buk hpe n shapraw sai. Hpa majaw nga yang, n-gun lu hpa mahkrum  madup ni hpe jw.org^® hte shata shagu na TV lamang hta yu mai sai majaw re. Shawa masha hpe garan ai Sin Langchyi hte Dum Hprang! magazine ni hpe laning mi hta masum lang sha dip shapraw sai. Yehowa hpe nawku daw jau ai lam hte n seng ai lam ni hpe galaw na matu dai zawn galai shai kau ai n re. “Grau ahkyak ai lam” hpe myit maju jung na matu aten grau jaw lu hkra dai zawn galai shai kau ai re. (Hpl 1:10, NW) Tinang hkrai Chyum Laika hkaja ai lam kaw na gara hku akyu lu la na hte grau ahkyak ai lam gaw hpa re ai hpe dawdan lu hkra hkaja yu ga.

5-6. Gara laili laika ni hpe anhte atsawm sha hkaja ging ai kun?

⁵ Grau ahkyak ai lam ni hta hpa ni lawm ai kun? Karai a Mungga hpe hkaja na matu shani shagu aten jaw ra ai. Bat shagu na Chyum Laika hti ai daw hpe shayawm kau ai majaw, hti ai lam hpe grau myit sawn sumru na matu aten lu shangun ai. Tam sawk sagawn ai lam hpe grau nna galaw lu ai. Anhte a bandung gaw, bat mi laman hti ra na Chyum daw ni hpe hti ngut na daram sha n rai ging ai. De a malai, hti ai Mungga gaw anhte a salum de du nna, Yehowa hte grau hku hkau wa na matu byin ging ai.​—⁠Shk 19:14.

⁶ Anhte atsawm hkaja ra ai kaga hpa naw nga ai kun? Anhte gaw Sin Langchyi Hkaja Hpawng hte Hpung Chyum Laika Hkaja Hpawng a matu hkyen lajang nna, bat lapran zuphpawng a matu mung hti ga ai. Sin Langchyi hte Dum Hprang! laika shagu hpe mung hti ging ai.

7. Anhte a website hte JW TV lamang hta mara da ai yawng hpe n lu hti ai, n lu yu ai majaw myit daw ging ai kun?

⁷ Nang ndai hku tsun na re: ‘Anhte a website re ai jw.org hte JW TV lamang hta madun da ai lam ni hte seng nna gaw gara hku kun? Dai hta grai law hkra nga ai!’ Ga shadawn langai hpe myit yu ga: Grai sha mu ai shahpa amyu myu nga nna, tinang ra sharawng ai hte maren sha mai ai lusha seng langai hpe myit yu ga. Mari sha ai ni gaw dai hta lu mai ai shahpa yawng hpe sha na n re. Shahpa nkau hpe sha, sha na re. Dai hte maren, anhte a website hte JW TV lamang hta mara da ai yawng hpe n lu yu ai, n lu hti ai nga yang, myit hkum daw u. Nang dang lu ai daram sha hti u, yu u. Hkaja ai ngu ai gaw hpa hpe tsun ai rai nna, hkaja ai kaw na grau akyu lu la hkra gara hku galaw mai na lam hpe yu yu ga.

8. Sin Langchyi hpe tau hkrau hkyen lajang ai shaloi gara lam ni hpe galaw na kun? Dai hku galaw yang hpa akyu lu na kun?

⁸ Hkaja ai shaloi, myit maju jung yang she, ahkyak ai lama ma hpe sharin la lu na re. Hkaja ai ngu ai hta alawan hti kau nna, mahtai hpe mahkret da ai daram sha n re. Ga shadawn, Sin Langchyi hpe hkyen lajang ai aten hta, sumhpa hta lawm ai lam ngu ai hpe shawng hti ra ai. Dai hpang, sumhpa a ga baw, ga baw kaji ni hte bai myit yu na ga san ni hpe hti ra ai. Dai hpang, sumhpa hpe atsawm sha angwi ngwi hti u. Laika pang shagu a shawng nnan na ga yan gaw, hpa lam bawngban mat na hpe chye shangun ai majaw atsawm myit maju jung u. Dai ga yan gaw, laika pang hta lawm ai madung lam hpe chye hkra karum ya ai. Sumhpa hpe hti ai shaloi laika pang shagu gaw, ga baw kaji ni hte sumhpa a madung lam hte gara hku matut mahkai ai hpe myit yu u. Moi n chye wa ai lam ni (sh) grau nna hkaja mayu ai lam ni, ga si ni hpe ka matsing da u. 

9. (a) Sin Langchyi hpe hkaja ai shaloi laksan hku nna Chyum daw ni hpe hpa majaw myit maju jung ging ai kun? Gara hku galaw mai na kun? (b) Yawshu 1:8 hta tsun da ai hte maren Chyum daw ni hpe hti ai shaloi hpa ni naw galaw ging ai kun?

⁹ Sin Langchyi hpe hkaja ai gaw Chyum Laika  hpe hkaja ai re. Dai majaw, nawku hpung hta sumhpa hpe hkaja ai shaloi, hti na Chyum daw ni hpe laksan hku nna myit maju jung u. Chyum daw ni hta lawm ai ga si ni hte ga yan ni gaw laika pang a madung lam ni hte gara hku matut mahkai ai hpe myit maju jung u. Dai sha n-ga, Chyum daw ni hpe hti nga ai laman, myit sumru nna, tinang a prat hta gara hku akyu jashawn mai na hpe myit yu u.​—⁠Yawshu 1:8 hpe hti u. 

10. Hebre 5:14 hta tsun da ai hte maren gara hku hkaja na, tam sawk sagawn na hpe ma ni chye hkra dinghku nawku hta kanu kawa ni hpa majaw sharin ya ging ai kun?

¹⁰ Kanu kawa ni gaw, ma ni hpe Dinghku Nawku hta pyaw shangun mayu ma ai. Dai majaw, dinghku nawku hta hkaja mayu ai lam ni hpe ayan na tau hkrau hkyen lajang da ma ai. Raitim, bat shagu a matu laksan lamang galaw nna, pyaw hpa lam byin hkra gaw hkyen lajang n ra ai. Dinghku nawku hta, shata shagu na JW TV lamang yu na matu (sh) Noa a sanghpaw li galaw ai zawn re ai laksan lamang ni lajang mai ai. Ahkyak htum gaw, ma ni gara hku hkaja na hpe sharin ya na matu re. Nawku zuphpawng ni a matu gara hku hkyen lajang na hpe shanhte sharin la ra ai. Ga shadawn, jawng hta byin wa chye ai manghkang ni hpe hparan na matu gara hku tam sawk sagawn na lam ni hpe re. (Hebre 5:14 hpe hti u.) Ma ni gaw, nta kaw hkaja na matu aten jaw ai nga yang, nawku zuphpawng ni, ninghtawn zuphpawng ni hte ginwang zuphpawng ni hta, video lamang ni n lawm tim, tsun nga ai lam ni hpe myit maju jung lu na re. Aten kade na hkra hkaja na ngu ai gaw, ma ni a asak hte atsam hta madung ai.

11. Chyum ga sharin ni hpe shanhte nan sung sung hkaja chye hkra sharin ya na matu hpa majaw ahkyak ai kun?

¹¹ Chyum ga sharin ni mung gara hku hkaja na hpe sharin la ra ai. Shanhte Chyum Laika nnan hkaja hpang ai shaloi, hkaja lamang a matu, nawku zuphpawng ni a matu, mahtai ni hpe mahkret da ai hpe mu yang anhte grai kabu ga ai. Raitim, shanhte nan sung sung hkaja na matu, tam sawk sagawn na matu, sharin ya ra ai. Rai yang she, manghkang hkrum wa ai shaloi, nawku hpung kaw na kaga ni hpe alawan karum n hpyi ai sha, anhte a laili laika ni hta tam sawk sagawn nna, shanhte nan tatut re ai lam matsun ni hpe tam lu na re.

12. Hkaja ai shaloi gara bandung ni hpe jahkrat ging ai kun?

¹² Hkaja ai lamang hpe nang n ra sharawng ai majaw, hkaja ai lam gaw galoi mung pyaw na n re ngu shadu chye ai. Raitim, nang galaw lu ai. Aten kachyi mi hte shawng hkaja hpang nna, angwi ngwi aten jat hkaja mai ai. Bandung langai tawn u. Ahkyak htum gaw, Yehowa hte grau nna nihtep wa na matu re. Ngut nna, marai  langai ngai a ga san hpe alawan htai lu na matu (sh) hkrum nga ai manghkang ni hte seng nna alawan tam sawk sagawn lu na matu, bandung ni hpe jahkrat mai ai.

13. (a) Ramma langai gaw jawng hta shi a makam masham hpe sanglang dan na matu gara lam ni galaw ra na kun? (b) Kolose 4:6 hta tsun da ai hpaji jaw ga hpe nang gara hku hkan sa mai na kun?

¹³ Nang gaw jawng lung nga ai ramma langai rai kun? Jawng manang yawng gaw, shangai poi galaw ma ai. Shanhte hte arau dai poi hta hpa majaw n shang lawm ai hpe Chyum Laika hte nang sanglang dan mayu na re. Raitim, tsun dan lu na atsam n nga ai ngu hkamsha na re. Dai majaw, hkaja na matu masing jahkrat ra sai. Lam 2 hpe nang galaw ra ai. (1) Shangai poi gaw Karai Kasang n ra sharawng ai poi re ai hpe nang nan kam hkra galaw na hte (2) tengman lam hpe sanglang dan lu ai atsam rawt jat na matu galaw ra sai. (Mat 14:6-11; 1 Pe 3:15) ‘Jawng manang ni gaw, shangai poi hpe hpa majaw galaw ma ai kun?’ ngu shawng myit u. Dai hpang anhte a laili laika ni hpe akyu jashawn nna tam sawk sagawn u. Nang myit mada da ai daram n yak ai sha, makam masham hpe sanglang dan lu na re. Shangai poi hpe masha yawng galaw ma ai majaw, shanhte mung galaw ma ai re. Shanhte hpe tsun dan lu na lam 1 (sh) 2 hpe nang tam mu yang, myit ding man ai ni hpe myit shadik ya ai mahtai nang tsun dan lu sai.​—⁠Kolose 4:6 hpe hti u.

14-16. (a) Chyum Laika hta lawm ai laika langai hpe grau nna chye na na matu hpa galaw mai ai kun? (b) Amo laika hpe grau nna chye na hkra Chyum Laika hta lawm ai kaga laika ni gaw gara hku karum ya lu ai hpe sanglang dan u. (“ Chyum Laika Hta Lawm Ai Masha Ni A Lam Hpe Grau Chye Hkra Galaw U” ngu ai lawk hpe yu u.)

¹⁴ Chyum Laika hta lawm ai myihtoi laika kadun hpe, zuphpawng hta hti nna bawngban ai ngu shingran yu u. Dai laika hpe ka ai myihtoi wa hpe anhte atsawm n chye ai. Dai myihtoi ka da ai lam hpe grau nna chye mayu ai myit nga hkra galaw ra sai. Gara hku galaw mai na kun?

¹⁵ Shawng nnan, tinang hkum tinang ndai hku san u: ‘Laika ka ai wa hte seng nna ngai hpa hpe chye da ai kun? Shi gaw kadai kun? Gara kaw nga wa ai kun? Hpa bungli galaw wa ai kun?’ Laika ka ai wa a labau hpe anhte chye yang, shi lang wa ai ga shadawn ni, ga si ni hpe grau nna chye na lu na re. Chyum Laika hti nna, tsun da ai lam ni hpe chye hkra galaw yang, laika ka ai wa a atsam ningja ni hpe grau nna chye na wa na re.

¹⁶ Ngut nna, dai laika buk hpe ka ai aten hpe chye lu hkra karum ya lu ai lam ni nga ai. Mungkan Nnan Ga Gale Chyum Laika (BU) a hpang na “Chyum Laika Daw Ni A Jahpan” ngu ai hta dai hpe aloi sha mu lu ai. Dai sha n-ga, myihtoi ni hte hkawhkam ni a chyarang lawk hpe Bungjat Daw A6 hta yu mai ai. Chyum Laika hta lawm ai myihtoi laika buk ni hpe hkaja ai shaloi, dai chyarang gaw, laika ka ai ni a prat masa hpe grau nna chye hkra karum ya lu ai. N kaja ai gara myit jasat (sh) gara akyang lailen ni hpe shading sharai na matu myihtoi wa hpe shangun dat ai kun? Myihtoi wa hte ban prat bung ai ni gaw kadai ni kun? Grau nna chye na lu na matu, Chyum Laika hta lawm ai kaga laika ni hpe mung hti ra na re. Ga shadawn, myihtoi Amo asak hkrung ai aten hta, hpa ni byin wa ai hpe grau nna chye na lu na matu, Amo 1:1 hte seng nna lakap da ai 2 Hkawhkam hte 2 Hkawhkam Labau hta lawm ai daw kaji ni hpe hti yang chye lu na re. Ngut nna, Amo hte ban prat bung ai Hosea Laika hpe mung maram yu mai ai. Chyum Laika hta lawm ai kaga laika ni hpe bai maram yu ai gaw, Amo asak hkrung ai aten na prat masa lam hpe grau nna chye na shangun ai.​—⁠2 Hk 14:25-28; 2 Hl 26:1-15; Hos 1:1–2:2; Amo 1:1.

17-18. Ahkyak ai zawn n re ai lam ni raitim, Chyum Laika hkaja ai hpe grau nna pyaw wa shangun lu ai lam hpe, laika pang hta lawm ai ga shadawn (sh) tinang hkrai ga shadawn langai hte sanglang dan u.

¹⁷ Chyum Laika hti ai shaloi, grau nna chye mayu ai myit nga ai gaw kaja ai. Ga shadawn, Zehkaria Laika daw kaba 12 hpe hti ai shaloi, Meshia si ai lam hpe tau hkrau tsun da ai. (Zeh 12:10) Kaji 12 hta, “Nahtan a dap” gaw Meshia si ai shaloi, hkrap ngu hkrap ngoi ma ai hpe hti hkrup na re. Alawan n hti shalai kau ai sha, hkring nna ndai hku san yu u: ‘Nahtan a dap hte Meshia lapran hta gara hku matut mahkai nga ai kun? Grau nna chye lu na lam nga ai kun?’ Sawk sagawn ai lam hpe grau nna galaw ra na re. Dai hte matut mahkai nga ai lam langai hpe, 2 Samuela 5:13, 14 hta mu lu ai. Dai hta, Nahtan gaw Hkawhkam Dawi a kasha ni kaw nna langai re ai hpe chye lu ai. Kaga matut mahkai lam gaw, Luka 3:23, 31 hta re. Dai hta, Nahtan a aru arat re ai Mari kaw nna Yesu yu hkrat wa ai ngu tsun da ai. (wp-BU16.3 9 pang 1-3 hpe yu u.) Ya, nang grai myit lawm mat sana re. Yesu gaw, Dawi a aru arat rai na ngu myihtoi htoi da ai hpe nang chye ai. (Mat 22:42, 43) Raitim, Dawi hta shadang sha 20 jan nga ai. Dai majaw, Nahtan a nta masha ni gaw, Yesu si ai shaloi hkrap ngu hkrap ngoi na ngu Zehkaria tsun wa ai lam hpe nang mau sana n re.

¹⁸ Kaga ga shadawn langai hpe bai myit yu ga. Luka daw kaba 1 hta, lamu kasa Gabriela gaw Mari hpang de sa chyai nna, shadang sha shangai wa na lam hpe ndai hku tsun ai: “Dai wa gaw galu kaba na ra ai rai nna, Tsaw Htum ai wa a Kasha ngu ai hkam la na ru ai; Madu Karai Kasang mung, shi kawa Dawi a tingnyang, shi hpe jaw na wu ai rai nna, shi gaw Yaku a nta ntsa e, htani htana e a up nga na ra ai.” (Luk 1:32, 33) Yesu hpe “Tsaw Htum ai wa a Kasha” ngu nna shaga na lam, Gabriela tsun ai ga hpe anhte  sadi hkrup na re. Raitim, Yesu gaw Hkawhkam hku nna “a up nga na” ngu nna mung shi myihtoi wa ai. Dai lam hte seng nna Gabriela tsun ai shaloi, Mari gara hku myit nga na kun? ngu nna tinang hkum tinang san yu u. Yesu gaw, Hkawhkam Herod a shara kaw malai shang na (sh) Israela ni a uphkang madu hku nna Herod a hkring htawng dagraw la na ni kaw na langai rai na re ngu Mari myit wa ai kun? Yesu hkawhkam tai wa yang, Mari gaw hkawhkam a kanu byin wa nna, hkawhkam wang hta nta masha ni mung nga lu na re. Dai lam ni hte seng nna Gabriela hpe Mari tsun wa ai ngu Chyum Laika hta n tsun da ai. Dai sha n-ga, Yesu a sape 2 hpyi shawn wa ai zawn, Mungdan hta ahkang aya lu na matu mung Mari hpyi shawn wa ai ngu nna n tsun da ai. (Mat 20:20-23) Dai zawn ahkri ahkrai lam ni hpe yu yang, Mari gaw grai shagrit shanem ai num langai re ai hpe chye lu ai.

19-20. Yaku 1:22-25 hte 4:8 hta tsun da ai hte maren anhte hkaja ai a bandung gaw hpa rai ging ai kun?

¹⁹ Karai a Mungga hte Hkristan laili laika ni hpe hkaja ai a yaw shada lam gaw, Yehowa hte grau nna hku hkau mayu ai majaw re ai hpe myit dum ga. Ngut nna, Karai Kasang a myit shapyaw ya lu na matu, galai shai ra ai lam ni hpe galai shai nna, kaning re ai masha byin ging ai hpe asan sha chye wa na matu re. (Yaku 1:22-25; 4:8 hpe hti u.) Hkaja lamang garai n hpang shi yang, chyoi pra ai wenyi lu na matu Yehowa kaw hpyi ra ai. Anhte hkaja ai lam ni kaw nna dang lu ai daram akyu lu la na matu hte galai shai ra ai lam ni hpe asan sha chye wa na matu mung akyu hpyi ra ai.

²⁰ “Yehowa a tara hta awng nga nna, Shi a tara hpe shani shana myit mang ai wa gaw, a nga ai. . . . Shi galaw ai yawng mayawng mung tai na ra ai” ngu nna shakawn kungdawn sara tsun da ai Karai a sadi dung ai mayam ni zawn anhte byin lu u ga.​—⁠Shk 1:2, 3.