1. Karai a Mungga gaw anhte hpe hpa sharin ya ai kun?

YEHOWA gaw lam matsun jaw lu ai Karai re ai majaw, gara manghkang hpe raitim anhte hparan lu ga ai. (Esa 30:20, 21) Shi Mungga a majaw anhte gaw, “hkum tsup rai wa nna, mai kaja ai magam bungli shagu” hpe galaw lu ga ai. (2 Tm 3:16) Chyum Laika sharin ya ai lam ni hte maren anhte asak hkrung na nga yang, “mungkan ga na hpaji byeng-ya” hte maren asak hkrung ging ai ngu nna tsun ai masha ni hta grau nna hpaji rawng wa na re.​—⁠1 Ko 3:19; Shk 119:97-100.

2. Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja lu na kun?

² Anhte chye ai hte maren, mungkan ga a hpaji byeng-ya gaw hkum shan ra marin ai myit hpe grau nga wa hkra shadut ya nga ai. Dai gaw, mungkan masha ni zawn, myit ai, galaw ai lam ni hpe ninghkap na matu yak shangun ai. Dai majaw, Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: “Mungkan ga a hkang ai tara hte masha a matsun maroi ga hkan ai zai byeng-ya hte lila rai nga ai hkalem hkalau ga hte, kadai mung nanhte hpe n hkalau lu u ga, sadi nga mu.” (Kol 2:8) Ndai sumhpa hta, Satan sharin ya ai masu ga 2 hpe masha ni gara hku hkap la hpang wa ai lam chye lu na re. Langai hpra hta, mungkan ga a hpaji byeng-ya gaw hpa majaw angawk angak re ai lam hte mungkan kaw nna jaw ai hpaji byeng-ya yawng hta na Karai a hpaji byeng-ya gaw grau kaja ai hpe chye lu na re.

3-4. Tsa ban 20 hpang ai aten Amerikan mungdan hta akyang lailen hte seng ai ningmu gara hku galai shai mat ai kun?

³ Amerikan mungdan kaw, tsa ban 20 hpang ai aten hta, akyang lailen hte seng nna masha ni a ningmu grai nan galai shai mat ai. De a shawng hta, masha law law gaw hkungran da ai yan sha, ngang (sex) hpe akyu jashawn mai ai ngu hkam la da  ma ai. Dai lam hte seng nna masha hpawng hta tsun jahta ai lam mung n nga ai. Raitim, dai tsang madang ni gaw htenza mat nna, ngang hte seng nna n kaja ai ningmu mung chyam bra mat ai.

⁴ Nambat 1 Mungkan Majan ngut ai hpang, 1920 hte 1929 lapran, ngang hte seng ai masha ni a akyang lailen hte myit jasat ni gaw grai galai shai mat ai. “Sumla hkrung, kamung naura, yungwi ni, laika buk ni hte ndau shana ai lam ni hta ngang hte seng ai lam hpe grau nna mu lu wa ai” ngu nna sawk sagawn ai num langai tsun ai. Dai aten laman hta, ka manawt ai hkrang ni gaw, ngang hpe grau myit wa hkra shadut ya nna, bu hpun mawn sumli ai lam mung sari n rawng wa ai. Hpang jahtum nhtoi ni hta, masha ni gaw “pyaw daw lam hpe grau sharawng ai ni” byin wa na nga nna Chyum Laika hta tau hkrau tsun da ai hte maren re.​—⁠ 2 Tm 3:4.

5. 1960 jan kaw nna akyang lailen hte seng ai mungkan a tsang madang ni gaw hpa byin nga ai kun?

⁵ 1960 jan hta, n hkungran ai sha rau nga ai, num shada, la shada nga sha ai hte dinghku hka bra ai lam ni gaw grau law wa ai. Shangwi shapyaw lam ni hta mung, ngang hte seng ai lam hpe dan dan leng leng madun wa ai. Dai lam ni a majaw n kaja ai gara akyu ni lu wa sai kun? Dinghku hka bra ai, kanu (sh) kawa gaw dinghku hpe kau da ai, myit hkra machyi ai lam ni hte nse nsa sumla yu ai akyang ni nga wa ai. Dai lam ni a majaw yawn hpa lam ni nga wa ai ngu nna laika ka ai saranum langai tsun ai. Akyang htenza ai lam a majaw ana zinli law law nga wa ai. AIDS zawn re ai ana zinli byin nga ai hpe yu yang, mungkan a hpaji byeng-ya gaw angawk angak re ai hpe chye lu ai.​—⁠2 Pe 2:19.

6. Ngang hte seng ai mungkan a ningmu gaw Satan ra sharawng ai lam hpe gara hku madi shadaw ya ai kun?

⁶ Ngang hte seng ai mungkan a ningmu gaw, Satan ra sharawng ai hku re. Karai Kasang jaw ai kumhpa re ai ngang hpe shut ai hku jailang nna, kaga kumhpa re ai hkungran ai lam hpe htenza hkra galaw nga ai masha ni hpe mu yang Satan grai pyaw ai. (Ehp 2:2) Masha ni hpye ai amu galaw ai gaw, Yehowa jaw da ai ma shaprat lu ai kumhpa hpe manu n shadan ai lam madun nga ai re. Shanhte gaw htani htana asak mung lu la na n re.​—⁠1 Ko 6:9, 10.

7-8. Ngang hte seng nna Chyum Laika a ningmu gaw mungkan a ningmu hta hpa majaw grau kaja ai kun?

⁷ Mungkan a hpaji byeng-ya hpe hkap la ai ni gaw, akyang lailen hte seng ai Chyum Laika tsang madang ni hpe sari jahpoi nna, tatut n re ai ngu tsun ma ai. Dai zawn masha ni gaw ndai hku tsun chye ai: ‘Karai Kasang gaw anhte hpe hkum shan ra marin ai myit nga hkra hpan da nna, dai hpe hkang na matu hpa majaw tsun nga ai kun?’ Masha ni gaw shanhte galaw mayu  ai lam hpe galaw ging ai nga nna shut ai hku myit la ai majaw, dai hku tsun ai re. Raitim, Chyum Laika hta gaw dai hku n tsun da ai. Anhte hta nga ai ra marin ai myit yawng hpe n mai hkan ai ngu tsun da ai. N htap htuk ai myit hpe hkang lu ai atsam nga ai ngu nna mung sharin ya ai. (Kol 3:5) Dai hta n-ga, Yehowa gaw hkungran da ai yan sha, ngang hpe htap htuk ai hku jailang nna myit dik lam lu la hkra anhte hpe hpan da ya ai. (1 Ko 7:8, 9) Dai lam hku nna, madu jan hte madu wa gaw, myit tsang ai lam hte myit malai lu ai lam n nga ai sha, ngang hpe jailang lu na re. Akyang lailen htenza ai kaw nna mung koi yen lu na re.

⁸ Mungkan a hpaji byeng-ya hte n bung ai sha, ngang hte seng nna kaja ai ningmu nga hkra Chyum Laika gaw karum ya ai. Ngang gaw ngwi pyaw lam a madung re ngu nna mung tsun da ai. (Gsh 5:18, 19) Raitim, ndai hku mung tsun da ai: ‘Karai Kasang hpe n chye n chyang ai maigan masha ni a ngang kayut ai hte n hkawm ai sha, nanhte langai hte langai tinang a hkrang hpe chyoi pra ai hte arawng sadang hta hkang nga mu.’​—⁠1 Ht 4:3, 4.

9. (a) Tsa ban 20 hpang ai aten hta Yehowa a amyu masha ni hpe grau kaja ai Karai a Mungga gaw gara hku karum ya wa ai kun? (b) 1 Yawhan 2:15, 16 hta gara hpaji jaw ga hpe mu lu ai kun? (c) Roma 1:24-27 hta tsun da ai gara akyang lailen hpe anhte ninghkap ra ai kun?

⁹ Tsa ban 20 hpang ai shaning laman hta, Yehowa a amyu masha ni gaw “hkrit kaya ngu ai n dum ai” masha ni a hkalem ai lam hpe n hkam wa ai. (Ehp 4:19) De a malai, Yehowa a tsang madang ni hpe htep lahti hkan sa wa ai. 1926, May 15 na Sin Langchyi hta, “num hte la gaw, myit mang ai lam hte galaw hkawm sa ai lam hta san seng ra ai. Laksan hku nna num, la hte seng ai lam ni hta re” ngu nna tsun da ai. Shanhte a makau grup-yin hta hpa byin nga ai hpe n yu ai sha, Yehowa a masha ni gaw grau kaja ai Karai a Mungga hpe hkan sa ma ai. (1 Yawhan 2:15, 16 hpe hti u.) Karai Mungga a majaw anhte grai chyeju dum ga ai. Ngang hte seng nna ndai mungkan a hpaji byeng-ya hpe ninghkap na matu, aten dep wenyi lusha hpe Yehowa lajang da ya ai majaw mung anhte chyeju dum ga ai. *​—⁠Roma 1:24-27 hpe hti u.

10-11. Hpang jahtum na nhtoi ni hta hpa byin wa na ngu nna Chyum Laika hta sadi jaw da ai kun?

¹⁰ Hpang jahtum na nhtoi ni hta masha ni gaw, “tinang hkum hpe tsaw ra ai ni” byin wa na nga nna Chyum Laika hta sadi jaw da ai. (2 Tm 3:1, 2) Mungkan gaw tingkyeng myit grau rawng wa hkra shadut ya nga ai hpe anhte n mau ga ai. 1970 jan laman hta, “rawt jat galu kaba wa na matu hpaji jaw ai laika buk ni dip shabra wa ai” nga nna laika buk langai hta tsun da ai. Laika buk nkau gaw, “tinang hkum tinang arawng la nna ahkyak ai wa hku mu mada na matu laika hti ai ni hpe n-gun jaw da ai.” Ga shadawn, “yawng mayawng hta, nang gaw tsawm dik htum rai nna, myit lawm na zawn re ai masha re majaw tinang hkum tinang tsawra u” ngu nna laika buk langai hta tsun da ai. Laika buk langai hta mung, “masha ni gaw gara hku galaw hkawm sa na hpe tinang nan dawdan ging nna, tinang jaw dum ai, hkrak dum ai hpa hpe raitim galaw ging ai” ngu tsun da ai.

¹¹ Dai hku tsun ai hpe nang na ga ai kun? Satan gaw Ewa hpe dai hte bung ai lam galaw na matu ndai hku n-gun jaw wa ai: ‘Kaja ai hte n kaja ai hpe chye ginhka na ra ai majaw, Karai Kasang hte maren tai na ma rin dai.’ (Nin 3:5) Dai ni aten hta masha law law gaw, jaw ai, shut ai hte seng nna, Karai Kasang hte hpawn, kadai mung tinang hpe n tsun ra ai ngu hkam la da ma ai. Ga shadawn, dai zawn myit jasat hpe hkungran ai hte seng ai lam ni hta laksan hku nna mu lu nga ai.

12. Hkungran ai hte seng ai gara ningmu hpe mungkan gaw n-gun jaw nga ai kun?

¹² Ningrum ningtau shada da hkungga na  matu hte hkungran ga sadi dung na matu Chyum Laika hta tsun da ai. Arau nga na matu ningrum ningtau ni hpe ndai hku n-gun jaw da ai: “Lasha gaw tinang a kanu kawa hpe kau da nhtawm shi a madu jan hte manoi nga na rai nna, shan lahkawng gaw hkum shan langai sha tai lu na ma ra ai.” (Nin 2:24) Dai hku n re ai sha, mungkan a hpaji byeng-ya shingkang ka-up hkrum ai ni gaw, tinang a ra kadawn ai hpe sha myit maju jung ging ai ngu nna shai ai hku mu mada ma ai. Dinghku hka ai lam hpe ka ai laika buk langai hta hkungran poi nkau hte seng nna ndai hku tsun da ai: “Hkungran ga sadi hte seng nna ‘asak hkrung nga ding yang’ ngu tsun ai shara hta ‘an tsawra nga ding yang’ ngu malai hku nna tsun ma ai.” Hkungran ai lam gaw prat tup rai ra na hpe n hkap la ai majaw, dinghku ni gaw hka bra wa nna, masha law law hpe grai nan hkra machyi shangun ai. Hkungran ai lam hpe n hkungga ai mungkan a ningmu gaw, angawk angak re ai lam asan sha mu lu ai.

13. Gumrawng ai masha ni hpe Yehowa hpa majaw matsat ai kun?

¹³ Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: “Myit kaba ai ni yawng mayawng hpe, Yehowa matsat nga ai.” (Gsh 16:5) Yehowa gaw gumrawng ai masha ni hpe hpa majaw grai matsat ai kun? Tinang hkum tinang tsawra ai myit ladu lai nga hkra galaw ai ni gaw, Satan zawn sha gumrawng wa na re. Yawng mayawng hpe hpan ai hta Yesu hpe Karai Kasang akyu jashawn wa ai. Dai pyi, Satan gaw shi hpe Yesu nawku wa na ngu kam wa ai hpe myit yu u. (Mat 4:8, 9; Kol 1:15, 16) Tinang gaw ahkyak ai wa re ngu sawn la ai myit jasat ni chyam bra nga ai hpe yu yang, mungkan a hpaji gaw Karai a man hta angawk angak re ai lam dan dawng nga ai.

14. Roma 12:3 gaw tinang hkum tinang rap ra ai hku mu mada na matu gara hku karum ya ai kun?

¹⁴ Tinang hkum tinang rap ra ai hku mu mada lu hkra Chyum Laika gaw karum ya lu ai. Tinang hkum tinang tsawra ra ai ngu nna Chyum Laika hta tsun da ai. Yesu ndai hku tsun ai: “Na a htingbu wa hpe na a hkum hte maren tsawra nga u.” Tinang ra kadawn ai lam ni hpe htap htuk ai hku lanu lahku ging ai lam dai ga gaw madun nga ai. (Mat 19:19) Raitim, anhte  gaw kaga ni hta grau ahkyak ai ngu nna galoi mung n sawn la ging ai lam Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: “Ga law ga la ai, kaman lila grang ai hte hpa mung n galaw ai sha, myit nem nga let, langai hte langai tinang a hkum hta manang wa hpe shagrau shaa nga mu.”​—⁠Hpl 2:3; Roma 12:3 hpe hti u.

15. Tinang hkum hpe tsawra ai hte seng ai Chyum Laika hpaji jaw ga hpe nang gara hku shadu ai kun?

¹⁵ Dai ni na aten hta, hpaji rawng ai ngu sawn la hkrum ai masha law law pyi, Chyum Laika hpaji jaw ga ni gaw angawk angak re ngu tsun ma ai. Kaga masha ni gaw, tinang hta grau ai ngu nna nang sawn la na nga yang, shanhte gaw nang hpe ahkaw ahkang la mat na re ngu tsun ma ai. Raitim, Satan a mungkan shadut ya ai myit jasat a akyu gaw hpa rai kun? Nang hpa hpe sadi hkrup ai kun? Tingkyeng myit rawng ai masha ni gaw pyaw nga ai kun? Shanhte hta ngwi pyaw ai kun dinghku nga ai kun? Manang ajet shanhte hta nga ai kun? Karai Kasang hte hku hkau lam kaja ai kun? Nang gara hku shadu ai? Mungkan a hpaji byeng-ya gaw kaja ai akyu jaw ai kun? Karai Mungga a hpaji byeng-ya gaw kaja ai akyu jaw ai kun?

16-17. Hpa a matu anhte chyeju dum ai kun? Hpa majaw kun?

¹⁶ Mungkan a ningmu gaw hpaji rawng ai ngu tsun ai ni a hpaji jaw ga hpe hkan ai ni gaw, bu hkawm masha lahkawng lam dam mat ai shaloi lam matsun ya na matu shada da karum hpyi ai hte bung ai. Dai majaw Yesu gaw shi a aten na “hpaji rawng ai” masha ni hpe ndai hku tsun ai: “Myi kyaw ninglen lam madun ai ni rai nga ma ai: myi kyaw ai wa gaw, myi kyaw wa hpe lam madun a taw gaw, shan lahkawng gaw nhkun kata de hkrat na ma ra ai.” (Mat 15:14) Mungkan a hpaji byeng-ya gaw Karai a man hta angawk angak rai nga ai.

¹⁷ Chyum Laika hpaji jaw ga gaw “sharin shaga ya ai, daru sharin chye ai, mye shading lu ai hte, ding hpring ai lam hta sharin achyin ya na matu, akyu rawng nga ai” hpe ayan na sakse madun nga ai. (2 Tm 3:17) Mungkan a hpaji byeng-ya kaw nna anhte hpe makawp maga ya na matu uhpung hpe akyu jashawn nna Yehowa karum ya ai majaw grai chyeju dum ga ai. (Ehp 4:14) Karai Mungga a tsang madang ni hpe hkan sa lu na matu, ra nga ai n-gun atsam lu la hkra, wenyi malu masha ni hpe Yehowa lajang da ya ai. Yehowa gaw Chyum Laika hku nna kamhpa mai ai hpaji byeng-ya hte lam matsun ni hpe jaw da ai majaw, anhte grai chyeju dum ga ai.