1-2. (a) Ehpesu 6:16 hku nga yang makam masham ngu ai n-gang hpe hpa majaw ra ai kun? (b) Gara ga san ni hpe hkaja lu na kun?

“MAKAM masham ngu ai n-gang” nang hta nga ai kun? (Ehpesu 6:16 hpe hti u.) Nga na re. N-gang gaw hkum hkrang hpe makawp maga ya ai zawn, na a makam masham mung ndai mungkan a n kaja ai akyang, dawsa ai, makam masham n nga ai lam ni kaw nna makawp maga ya ai.

² Raitim, anhte ni gaw “hpang jahtum na nhtoi ni” hta asak hkrung nga ai majaw, makam masham gaw matut nna chyam dinglik hkrum nga na re. (2 Tm 3:1) Na a makam masham ngu ai n-gang kaja n kaja hpe gara hku jep yu na kun? Na a n-gang hpe gara hku matut ngang ngang jum da na kun? Dai ga san ni a mahtai hpe hkaja mat na re.

3. Hpyen la ni gaw shanhte a n-gang hpe hpa galaw ai kun? Hpa majaw kun?

³ Chyum Laika prat na hpyen la ni hta n-gang ni nga nna, dai hpe shanhpyi hte magap da ai. Hpyen la ni gaw shanhpyi na na hkam na matu hte nhprang hpe nhkan n sha hkra, n-gang hpe sau chya ya ai. Hpyen la gaw shi a n-gang hten nga ai hpe mu yang kalang ta gram na re. Rai yang she, majan a matu galoi mung jin jin rai nga na re. Na a makam masham hte seng nna, dai ga shadawn hpe gara hku hkan sa na kun?

4. Na a makam masham ngu ai n-gang hpe hpa majaw san jep ra ai kun? Gara hku san jep na kun?

⁴ Moi prat na hpyen la ni zawn, nang mung na a makam masham ngu ai n-gang hpe ayan san jep nna atsawm makawp maga ra ai. Rai yang she, majan a matu galoi mung jin jin rai nga na re. Anhte Hkristan ni gaw wenyi majan gasat nga ra ai. Nhkru ai nat ni re ai hpyen ni hte anhte gasat nga ra ai. (Ehp 6:10-12) Na a makam masham ngu ai n-gang hpe kaja hkra kadai mung n lu galaw  ya ai. Chyam dinglik lam ni a matu gara hku shajin da mai na kun? Langai, Karai Kasang karum ya na matu akyu hpyi ra ai. Dai hpang, Karai Kasang nang hpe mu ai zawn tinang hkum tinang mu hkra karum ya na matu, Chyum Laika hpe akyu jashawn ra ai. (Heb 4:12) Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: “Na a myit masin mahkra hte Yehowa hpe kam hpa nga u; Na a chye chyang ai nyan hta hkum shamyet shanat nga u.” (Gsh 3:5, 6) Kade n na shi yang, nang jahkrat wa ai dawdan lam ni hpe bai maram yu u. Ga shadawn, nang gaw ja gumhpraw hte seng nna mayak mahkak hkrum nga ai kun? Rai yang, Hebre 13:5 hta “ngai nang hte teng teng n hka na nngai, gaja wa teng teng n kau da na nngai” nga nna Yehowa ga sadi jaw da ai hpe dum ai kun? Nang hpe karum na ngu ai Yehowa a ga sadi hpe kam ai kun? Kam yang, nang gaw na a makam masham ngu ai n-gang hpe matut kaja hkra galaw nga ai re.

5. Na a makam masham hpe san jep ai shaloi nang hpa hpe mu hkrup ai kun?

⁵ Na a makam masham hpe atsawm san jep ai shaloi mu wa ai lam a majaw nang mau mat na re. Nang pyi n sadi hkrup ai gawng kya ai lam ni hpe mu wa na re. Ga shadawn, ladu lai myit tsang ai, chyam bra nga ai masu ga ni hte myit daw myit hten ai lam ni gaw na a makam masham hpe htenza shangun ai lam chye wa na re. Dai zawn byin nga yang, grau n sawng wa hkra na a makam masham hpe gara hku makawp maga na kun?

6. Kaja ai myit tsang ai lam nkau gaw hpa ni rai kun?

⁶ Myit tsang ai lam nkau gaw kaja ai. Ga shadawn, Yehowa hte Yesu myit n pyaw mat na hpe tsang ai myit gaw htap htuk ai. (1 Ko 7:32) Mara kaba ni galaw hkrup ai shaloi, Karai Kasang hte anhte a hku hkau lam htenza mat na hpe tsang chye ai. (Shk 38:18) Tinang a ningrum ningtau myit n pyaw mat na hpe tsang chye ai. Nta masha ni hte hpunau nauna ni hpe atsawm n lu lanu lahku na hpe tsang chye ai.​—1 Ko 7:33; 2 Ko 11:28.

7. Ga shagawp 29:25 hku nga yang hpa majaw masha hpe hkrit ai myit n nga ging ai kun?

⁷ Maga mi hta gaw, ladu lai hkra myit tsang yang, anhte a makam masham htenza wa chye ai. Ga shadawn, lu na sha na, bu na hpun na matu ayan na myit tsang nga chye ai. (Mat 6:31, 32) Dai gaw, arung arai hpe sha myit maju jung wa shangun nna, gumhpraw marin ai wa pyi byin wa chye ai. Dai hku byin na matu ahkang jaw na nga yang, Yehowa hpe kam ai anhte a makam masham gawng kya wa nna, shi hte hku hkau lam mung hten mat wa na re. (Mrk 4:19; 1 Tm 6:10) Kaga masha ni a myi man lu mayu ai myit lai lai jan jan nga ai gaw ladu lai myit tsang wa shangun ai. Yehowa n ra sharawng na hpe hkrit tsang ai hta masha ni jahpoi asawng na, zingri zingrat na hpe hkrit tsang wa chye ai. Nden marai hte makam masham rawng let, anhte hkrum ai mayak mahkak ni hpe hkam jan lu na matu Yehowa kaw akyu hpyi ra ai. Rai yang, shoihpa ni kaw nna tinang hkum tinang makawp maga lu na re.​—Ga Shagawp 29:25 hpe hti u; Luk 17:5.

8. Masu ga ni hpe gara hku bai htang ging ai kun?

⁸ “Masu magaw ai a kawa” Satan gaw shi hkang ai npu hta nga ai ni hpe akyu jashawn nna, Yehowa, hpunau nauna ni hte seng ai masu ga ni hpe shabra taw nga ai. (Yhn 8:44) Ga shadawn, makam masham htak mat ai ni gaw Yehowa Sakse ni a uhpung hte seng ai lam ni hpe website ni, TV lamang ni, media ni hta n jaw ai hku masu nna shabra ai. Satan a “wan pala” ni hta dai masu ga lawm ai. (Ehp 6:16) Marai langai ngai gaw dai zawn masu ga ni tsun shaga hpang wa yang anhte hpa galaw ging ai kun? Dai ni hpe anhte madat na n re. Hpa majaw kun? Anhte gaw Yehowa hpe kamsham nna hpunau nauna ni hpe kam ai majaw re. Bai nna, makam masham htak mat ai ni hte matut mahkai ai lam mung galoi n galaw ai. Shanhte hte  seng nna hpa lam hpe mung anhte chye mayu ai myit n nga ai sha n-ga, dang rang hkat ai lam ni mung galaw na n re.

9. Myit daw myit hten ai gaw anhte hpe gara hku hkra machyi shangun chye ai kun?

⁹ Myit daw myit hten ai gaw makam masham hpe gawng kya wa shangun chye ai. Manghkang ni a majaw, kalang lang anhte myit daw myit hten chye ai. Dai manghkang ni hpe anhte n chye masu su gaw n mai nga ai. Raitim, dai manghkang ni hpe sha ayan myit nga ai baw mung n galaw ging ai. Dai zawn myit nga yang, Yehowa anhte hpe jaw da ai kaja ai myit mada lam ni mat mat chye ai. (Shr 21:3, 4) Myit daw myit hten ai gaw anhte hpe n-gun yawm shangun nna, Yehowa a magam hpe n lu gun mat hkra byin shangun ai. (Gsh 24:10) Anhte dai baw n byin ging ai.

10. Nauna a laika kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁰ Amerikan kaw nna nauna langai gaw grai machyi sawng ai madu wa hpe yu lanu lahku let makam masham matut nga hkra gara hku galaw wa ai hpe myit yu ga. Ginjaw rung de shi ndai hku laika ka ai: “An a masa gaw myit pu ba lam ni hte hpring nga nna, kalang lang myit daw wa ai. Raitim, an a myit mada lam gaw matut ngang kang nga ai. Yehowa gaw an a makam masham hpe ngang kang hkra galaw ya nna, an hpe n-gun jaw ai. Dai lam ni yawng a matu grai chyeju dum ai. Dai zawn hpaji jaw ga ni hte n-gun jaw ga hpe an teng sha ra kadawn nga ai. Dai gaw Yehowa a magam matut gun hpai lu hkra karum ya nna, an gawng kya mat hkra Satan lang ai ladat ni hpe hkam jan lu hkra karum ya ai.” Myit daw hten ai lam ni hpe tawt lai lu ai lam nauna a ga ni kaw nna anhte sharin la lu ai. Gara hku nna kun? Na a manghkang ni gaw Satan chyam dinglik ai lam ni re ai hpe dum u. Yehowa nang hpe shalan shabran ya na hpe kam u. Shi lajang da ya ai wenyi malu masha a matu chyeju dum u.

11. Anhte a makam masham ngang kang nga ai kun ngu ai hpe chye na matu tinang hkum tinang gara ga san ni hpe san ra ai kun?

¹¹ Na a makam masham ngu ai n-gang a shara ra hta gram ra na lama ma hpe nang mu ai kun? Lai wa sai shata ni hta, ladu lai myit n tsang ai sha nga lu wa ai kun? Makam masham htak mat ai ni a masu ga shabra ai lam hte seng nna n madat na matu (sh) dang rang hkat ai lam n galaw na matu dawdan ngut sai kun? Myit daw myit hten ai lam hpe tawt lai lu wa sai kun? Dai ni hpe galaw lu yang, na a makam masham gaw kaja ai masa hta rai nga ai. Raitim, anhte matut  maja nga ra ai. Satan gaw anhte hpe ninghkap na matu kaga laknak ni hpe shi lang nga ai. Dai ni kaw na langai hpe hkaja yu ga.

12. Ja sutgan ni hpe ra marin ai myit grai nga wa yang hpa byin wa chye ai kun?

¹² Sutgan ni hpe grai ra marin wa yang, na a makam masham gawng kya wa nna Yehowa a magam hta mung shang lawm ai lam ni yawm wa na re. Kasa Pawlu ndai hku ka wa ai: “Hpyen amu gun hpai ai wa kadai mung, tinang hpe hpyen hpung hta shalawm la ai wa a myit htuk lu hkra, ndai aprat na arai ni hta tinang hkum hpe ahkang abai shangun ma ai n rai.” (2 Tm 2:4) Roma hpyen la ni gaw kaga kan bau bungli ni hpe galaw na ahkang shanhte hta n nga ai. Lama na, hpyen la langai gaw dai tara hpe tawt lai yang hpa byin wa na kun?

13. Hpaga bungli hta hpyen la langai gaw hpa majaw n shang lawm ging ai kun?

¹³ Ndai mabyin hpe shingran yu u. Hpyen hpung langai gaw jahpawt manap hta, majan a matu shaman shakyang nga ai. Raitim, hpyen la langai gaw dai shara de n du taw ai. Shi gaw gat kaw lusha dut let amu law nga ai. Dai shana daw hta, kaga hpyen la ni gaw shanhte a hpyen hking hpe atsawm jep yu nna, nhtu hpe mung garang nga ai. Dai lusha dut ai wa gaw hpang shani hta dut na matu, lusha hpe hkyen lajang let amu law nga ai. Hpang jahpawt hta, akajawng sha hpyen ni shang gasat ai. Gara hpyen la wa mahtang gaw majan a matu jin jin rai nga na kun? Uphkang ai du hpe kadai mahtang gaw myit shapyaw shangun na kun? Lama na, nang dai majan hta gasat nga yang, atsawm shaman da ai wa (sh) myit bra nga ai wa kadai mahtang hpe na makau hta nga shangun mayu ai kun?

14. Hkristu a hpyen la ni hku nna anhte hpa hpe manu shadan ai kun?

¹⁴ Hpyen la kaja ni zawn, anhte mung Uphkang Du ni re ai Yehowa hte Hkristu a myi man lu la hkra shakut na ngu ai bandung hpe sha myit maju jung ga ai. Dai hpe Satan a mungkan kaw nna, anhte lu la ai lam yawng hta na grau manu shadan ai. Yehowa a magam gun na matu, aten hte n-gun atsam nga hkra anhte galaw ai. Makam masham ngu ai n-gang hte kaga wenyi hkingrai ni matut kaja ai masa nga hkra galaw ai.

15. Hpa sadi jaw ga hpe Pawlu tsun wa ai kun? Hpa majaw kun?

¹⁵ Anhte galoi mung maja nga ra ai. Hpa majaw kun? “Sut su mayu ai ni” gaw “makam  masham kaw na lam yit mat wa” na ngu kasa Pawlu sadi jaw wa ai. (1 Tm 6:9, 10, JCLB) “Lam yit mat wa” ngu ai lachyum gaw anhte n ra kadawn ai lam ni hpe grau grau nna lu na matu myit maju jung wa ai re. Dai hku nna “angawk angak re ai hte sheng mareng re ai myit marin ai lam amyu myu” hpe grau ra marin wa chye ai. Dai gaw anhte a makam masham hpe gawng kya mat hkra Satan lang ai laknak re ai hpe dum ra ai.

16. Marku 10:17-22 hku nga yang tinang hkum tinang hpa ga san ni san ra ai kun?

¹⁶ Anhte hta gumhpraw nga yang arung arai law law hpe lu mari ai. Teng sha n ra kadawn ai lam ni hpe ra marin ai majaw hkan mari ai gaw shut ai kun? N shut ai. Raitim, ndai ga san ni hpe myit yu u: Arai lama ma hpe lu mari yang pyi, dai hpe lang na matu hte gram lajang na matu aten hte n-gun atsam teng sha nga ai kun? Arung arai hpe ra marin ai myit grai nga wa sai kun? Karai a magam gun na matu Yesu saw shaga ai hpe n hkap la ai wa zawn, anhte mung arung arai ni hpe sha ra marin ai myit law nga sai kun? (Marku 10:17-22 hpe hti u.) Karai Kasang myit ra ai hpe galaw na matu, prat hpe asan sha tawn nna, manu dan ai anhte a n-gun atsam hte ahkying aten hpe akyu jashawn ai gaw grai kaja ai lam re.

17. Anhte hpa hpe galoi n malap ging ai kun?

¹⁷ Anhte gaw majan pa hta du taw nga nna, shani shagu majan gasat na matu jin jin rai ra ai  hpe galoi mung n mai malap ai. (Shr 12:17) Hpunau nauna ni gaw anhte a makam masham ngu ai n-gang hpe anhte a malai n hpai ya lu ai. Dai hpe tinang nan matut nna ngang ngang jum da ra ai.

18. Moi prat na hpyen la ni gaw shanhte a n-gang hpe hpa majaw ngang ngang jum da ra ai kun?

¹⁸ Moi prat hta, hpyen la langai gaw majan hta nden marai nga yang shagrau hkrum ai. Raitim, shi a n-gang n lawm ai sha nta de bai wa ai nga yang, kaya hkrum na re. Roma labau ka sara Htasihtet ndai hku ka ai: “Hpyen la langai gaw shi a n-gang hpe ngam da hkrup ai nga yang, jahpoi asawng hkrum na re.” Dai lam a majaw mung shanhte a n-gang hpe ngang ngang jum da ma ai re.

19. Anhte a makam masham ngu ai n-gang hpe gara hku matut ngang ngang jum da mai na kun?

¹⁹ Hkristan zuphpawng ni ayan lung ai, Yehowa a amying hte shi a Mungdan hte seng ai lam kaga ni hpe tsun dan ai hku nna anhte a makam masham ngu ai n-gang hpe matut ngang ngang jum da ga ai. (Heb 10:23-25) Dai sha n-ga, Chyum Laika hpe shani shagu hti nna, Chyum Laika hta tsun da ai lam ni hpe hkan sa lu hkra anhte hpe karum ya na matu Yehowa kaw akyu hpyi ra ai. (2 Tm 3:16, 17) Dai hku rai yang, anhte hpe gasat na matu Satan lang ai laknak ni a majaw, anhte hkra machyi sana n re. (Esa 54:17) Anhte a “makam masham ngu ai n-gang” gaw anhte hpe makawp maga ya na re. Nden marai rawng let hpunau nauna ni hte mung arau magam gun lu na re. Anhte a makam masham matut ngang kang nga yang, shani shagu hkrum nga ai majan ni hpe anhte awng dang lu na re. Satan hte shi hpang hkan ai ni hpe gasat ai majan hta Yesu awng dang wa ai shaloi, shi a maga de tsap nga lu na re.​—Shr 17:14; 20:10.