1. Yehowa gaw anhte hpe shi hpang sit sa shangun mayu ai lam gara hku chye lu ai kun?

 YEHOWA gaw Shi hpang sit sa na matu anhte hpe saw shaga da ai. (Yak 4:8) Shi gaw anhte a Karai Kasang, Kawa hte Jinghku byin mayu ai. Anhte a akyu hpyi ga ni hpe mahtai jaw nna yakhkak hkrum ai aten ni hta karum ya ai. Anhte hpe sharin ya na matu, makawp maga ya na matu uhpung hpe akyu jashawn ai. Raitim, Yehowa hpang de gara hku sit sa lu na kun?

2. Yehowa hpang gara hku sit sa lu ai kun?

² Akyu hpyi ai, Chyum Laika hti nna myit sawn sumru ai hku nna Yehowa hpang de sit sa mai ai. Rai yang, shi hpe tsawra wa nna chyeju dum myit nga wa na re. Karai Kasang sha lu ging ai shagrau ai lam hte madat mara ai lam shi hpe jaw mayu wa na re. (Shr 4:11) Karai Kasang a lam grau chye wa magang, uhpung hpe kam ai lam grau law wa magang re.

3. Yehowa hte tsan gang mat na matu, Satan gara hku shakut ai kun? Raitim, Karai Kasang hte shi a uhpung hpe galoi n kau da na matu hpa gaw karum ya na kun? (Shakawn 31:13, 14)

³ Laksan hku nna, yakhkak ai lam ni hkrum ai aten hta, Yehowa hte tsan gang mat hkra Satan shakut ai. Gara hku shakut ai kun? Yehowa hte uhpung hpe kam ai myit angwi ngwi mat mat hkra galaw ai. Raitim, shi gasat ai lam ni hpe ninghkap lu ai. Yehowa hpe tsep kawp kamhpa na nga yang, Karai Kasang hte shi a uhpung hpe galoi kau da na n re.​—Shakawn 31:13, 14 hpe hti u.

4. Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja na kun?

⁴ Ndai sumhpa hta, nawku hpung shinggan kaw na sa wa chye ai mayak mahkak 3 a lam, langai hpra gaw Yehowa hte  uhpung ntsa tawn ai kam ai myit hpe gara hku yawm wa shangun chye ai lam hkaja lu na re. Dai mayak mahkak ni gaw, Yehowa hte gara hku tsan gang shangun chye ai kun? Satan gasat ai lam hpe gara hku ninghkap lu na kun?

5. Mayak mahkak ni a majaw, Yehowa hte uhpung hpe kam ai myit gara hku yawm wa chye ai kun?

⁵ Kalang lang, anhte gaw nta masha ni ninghkap ai lam (sh) bungli n lu mat ai lam ni zawn re ai manghkang ni hkrum chye ai. Dai mayak mahkak ni gaw, Yehowa a uhpung hpe kam ai myit gara hku yawm shangun ai kun? Karai hte gara hku tsan gang shangun ai kun? Mayak mahkak ni hpe aten na na hkrum wa yang, myit mada lam n nga mat nna, myit daw wa chye ai. Dai aten ni hpe Satan ahkaw ahkang la nna anhte hpe Karai n tsawra ai ngu ntsen ai myit shang wa shangun mayu ai. Yehowa (sh) Shi a uhpung a majaw, anhte manghkang hkrum ai ngu shadu shangun mayu ai. Egutu mung kaw na Israela nkau dai zawn byin wa ai. Mayam prat kaw na lawt na matu, Mawshe hte Aron hpe lit ap da ai ngu, nnan hta shanhte kam wa ai. (Pru 4:29-31) Raitim, hpang hta, Hpara-u a majaw prat gaw yak wa ai shaloi, “Hpara-u a masha ni a nhtu hte anhte hpe sat shangun na nga, nan gaw anhte a sama hpe, Hpara-u hte shi a agyi salang ni a man e matsat shangun ya ma nit dai” ngu tsun nna, Mawshe yan Aron hpe mara shagun ma ai. (Pru 5:19-21) Shanhte gaw Karai a sadi dung ai mayam ni hpe mara shagun ai. Yawn hpa re. Nang mung yakhkak ai lam ni hpe aten na na hkrum nga yang, Yehowa hte uhpung hpe kam ai myit grau law wa hkra gara hku galaw mai ai kun?

6. Mayak mahkak ni hpe hkam jan lu na matu myihtoi Habaku kaw na hpa sharin la lu ai kun? (Habaku 3:17-19)

⁶ Yehowa kaw myit masin mahkra hte akyu hpyi u. Karum hpyi u. Habaku mung mayak mahkak ni hkrum wa ai. Kalang mi hta, Yehowa gaw shi hpe lanu lahku nga ai kun? ngu nna ntsen ai myit nga wa ai. Dai majaw, Yehowa kaw akyu hpyi ai hku nna ndai hku hpaw tsun wa ai: “Yehowa e, nang n madat ya ai, ngai gaten du hkra hpyi jahtau na rai ta? . .  myit magaw ai lam mu shangun nga n ta?” (Hab 1:2, 3) Dai sadi dung ai mayam a myit masin mahkra hte hpyi ai akyu hpyi ga hpe Karai mahtai jaw ai. (Hab 2:2, 3) Moi aten hta Karai hkye la wa ai lam ni hpe atsawm myit sawn sumru ngut ai hpang, Habaku bai ngwi pyaw wa ai. Yehowa lanu lahku ai lam, mayak mahkak ni hpe hkam jan lu na matu karum ya na lam hpe kam wa ai. (Habaku 3:17-19 hpe hti u.) Hpa sharin la lu ai kun? Mayak mahkak ni hkrum ai shaloi, Yehowa kaw akyu hpyi nna nang gara hku hkamsha nga ai lam tsun dan u. Karai kaw karum shingtau lam tam u. Rai yang, hkam jan lu na matu, n-gun jaw na hpe kam wa na re. Karai a karum shingtau lam hkamsha lu ai shaloi, makam masham mung grau ngangkang wa na re.

7. Sheli a jinghku langai hpa galaw ai kun? Yehowa hpe matut kam na matu hpa gaw karum ya ai kun?

⁷ Wenyi lam ni hpe matut galaw nga u. Dai gaw mayak mahkak ni hkrum nga ai shaloi, Papua Nyu Gini mungdan kaw na nauna Sheli hpe karum ya wa ai. b Shi a nta masha ni gaw matsan ai. Kalang lang, lani mi sha na matu pyi grai yak ai. Karai hpe kam ai myit yawm wa hkra jinghku langai galaw ai. Shi ndai hku tsun ai: “Na Karai Kasang a chyoi pra ai wenyi karum ya nga ai ngu nang tsun ai. Gara kaw karum ya ai? Na nta masha ni gaw naw matsan nga ai. Nang gaw tara hkaw nna sha aten shama taw ai.” Sheli ndai hku yin la ai: “Karai Kasang ngai hpe teng sha  lanu lahku ai kun? ngu tinang hkum tinang bai san yu ai. Dai majaw, Karai Kasang kaw kalang ta akyu hpyi nna myit hta nga ai lam hpaw tsun dan dat ai. Chyum Laika hte uhpung kaw na shapraw ai laili laika ni matut hti ai. Hkaw tsun magam hte zuphpawng ni hta matut shang lawm ai. Shi a nta masha ni hpe Yehowa lanu lahku ya nga ai lam hpe kade n na yang chye wa ai. Lusha ra kadawn lam mung n nga ai. Ngwi pyaw nga ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nye a akyu hpyi ga ni hpe Yehowa mahtai jaw ai ngu hkamsha ai.” (1 Tm 6:6-8) Nang mung Yehowa hte hku hkau na matu matut galaw na nga yang, gara mayak mahkak mung, ntsen ai myit mung, Karai Kasang hte tsan mat hkra n lu galaw ai.

8. Uhpung kaw na lit nga ai hpunau ni hpa hkrum chye ai kun?

⁸ Ninghkap ai ni gaw, lit nga ai hpunau ni a lam hpe, n jaw ai hku, masu ai hku nna midiya hte shawa matut mahkai ai lam ni hta shiga shabra ma ai. (Shk 31:13) Hpunau nkau rim hkrum ai, tara tawt lai ai ni hku nna mara shagun hkrum ai. Kasa Pawlu n tara ai hku mara shagun hkrum nna rim hkrum ai shaloi, tsa ban langai na Hkristan ni dai zawn masa byin wa ai. Shanhte gara hku bai htang ai kun?

9. Kasa Pawlu htawng hkrat ai shaloi, Hkristan nkau gara hku bai htang ai kun?

⁹ Roma mare hta, kasa Pawlu htawng hkrat ai shaloi, tsa ban langai na Hkristan nkau matut n karum ya ma ai. (2 Tm 1:8, 15) Hpa majaw kun? Tara tawt lai ai wa hku nna masat hkrum ai Pawlu a majaw kaya nna kun? (2 Tm 2:8, 9) Tinang mung zingri zingrat hkrum wa na hkrit ai majaw kun? Hpa majaw mi raitim, Pawlu gara hku hkamsha na hpe myit yu u. Shi gaw hpunau nauna ni a matu asak hpe pyi n lahpawt ai sha, mayak mahkak ni hpe hkam jan wa ai. (Kas 20:18-21; 2 Ko 1:8) Pawlu karum shingtau ra nga ai aten hta kau da mat ai ni zawn, anhte n byin mayu ai. Lit nga ai hpunau ni zingri zingrat hkrum ai shaloi, anhte hpa hpe myit dum ging ai kun?

10. Lit nga ai hpunau ni zingri zingrat hkrum ai shaloi hpa hpe dum ging ai kun? Hpa majaw kun?

 ¹⁰ Hpa a majaw, kade a majaw zingri zingrat hkrum ai hpe dum u. Lahkawng Timohti 3:12 hta ndai hku tsun da ai: “Gaja wa, Hkristu Yesu hta tara hkungga ai lam hkan nang mayu ai ni nlang hte gaw, zingri zingrat ai hkrum lu na mara ai.” Dai majaw lit nga ai hpunau ni hpe Satan laksan hku nna gasat ai hpe n mau ging ai. Shi a yaw shada lam gaw, anhte sadi run mat hkra, hkrit mat hkra galaw na matu re.​—1 Pe 5:8.

11. Onesihpuru a kasi ningli kaw na hpa sharin la lu ai kun? (2 Timohti 1:16-18)

¹¹ Hpunau ni hpe matut madi shadaw u. Shanhte hpe sadi dung let manoi nga u. (2 Timohti 1:16-18 hpe hti u.) Pawlu htawng hkrat ai shaloi, Onesihpuru ngu ai tsaban langai na Hkristan langai gaw, grai lak lai ai hku bai htang wa ai. Shi gaw Pawlu hpe “hkang hkyihkyang” hte gyit da tim “n kaya ai.” De a malai, shi gaw Pawlu hpe n mu mu hkra tam ai. Tam mu ai shaloi, asak hpe pyi n lahpawt ai sha, tatut lam ni hte madi shadaw ya ai. Hpa sharin la lu ai kun? Hpunau ni zingri zaingrat hkrum ai shaloi, masha hpe hkrit ai majaw hkrit mat ai baw, matut n karum mat ai baw n byin ging ai. De a malai, shanhte maga kaw na makawp maga tsun ya u. Dang lu ai daram karum ya u. (Gsh 17:17) Anhte a tsawra myit hte madi shadaw lam shanhte ra ai.

12. Rasha hta nga ai hpunau nauna ni kaw na hpa sharin la lu ai kun?

¹² Rasha kaw na htawng hkrat nga ai makam masham bung ai ni hpe hpunau nauna ni gara hku karum ya ai lam myit yu u. Tara rung hta nkau san jep hkrum ai shaloi, shanhte hpe n-gun jaw na matu, hpunau nauna ni tara rung de sa ai. Hpa sharin la lu ai kun? Lit nga ai hpunau ni mying jahten hkrum, rim hkrum, zingri hkrum ai shaloi, hkum hkrit. Shanhte a matu akyu hpyi ya u. Shanhte a nta masha ni hpe lanu lahku u. Tatut karum ya u.​—Kas 12:5; 2 Ko 1:10, 11.

13. Jahpoi asawng ai lam ni a majaw, Yehowa hte uhpung hpe kam ai myit gara hku yawm wa chye ai kun?

¹³ Hkaw tsun ai majaw, Karai a tsang madang hte maren asak hkrung ai majaw, n kamsham ai jinghku ni, bungli manang ni, jawng manang ni jahpoi asawng chye ai. (1 Pe 4:4) Shanhte ndai hku tsun chye ai: “Nang hpe gaw anhte hkau ai. Raitim, na a nawku htung gaw, grai nan tara ja nna, prat n dep mat sai.” Shapraw da hkrum ai ni hte kanawn mazum ai hte seng nna ndai hku tsun chye ai: “Dai gaw tsawra myit nga ai re ngu?” Dai zawn ga ni gaw, anhte a myit hta ntsen ai nli gat dat ai hte bung ai. Anhte ndai hku myit wa chye ai: ‘Yehowa gaw anhte kaw na ladu lai hpyi shawn nga ai kun? Uhpung gaw grai nan tara ja nga ai kun?’ Dai zawn masa hte nang hkrum nga yang, Yehowa, shi a uhpung hte matut nihtep hkra gara hku galaw mai ai kun?

14. Yehowa a tsang madang ni hte maren nga ai majaw, masha ni jahpoi asawng ai shaloi, gara hku bai htang ging ai kun? (Shakawn 119:50-52)

¹⁴ Yehowa a tsang madang ni hte maren nga na matu dawdan da u. Yoba gaw, jahpoi asawng hkrum tim, Yehowa a tsang madang hte maren matut nga wa ai. Kade kaja hkra shakut tim, Karai Kasang ahkyak n shatai ai ngu Yoba hpe hpyi hpun ai manang langai hkalem nna tsun ai. (Yob 4:17, 18; 22:3) Raitim, shi gaw, dai masu ga ni hpe n kam ai. Jaw ai, shut ai hte seng ai Karai a tsang madang ni jaw ai hpe chye nna, dai hte maren asak hkrung na matu dawdan da ai. Kaga ni a majaw, sadi dung ai lam hpe n tawt lai ai. (Yob 27:5, 6) Hpa sharin la lu ai kun? Jahpoi asawng hkrum ai lam ni a majaw, Karai  a tsang madang ni hpe ntsen ai myit shang na ahkang hkum jaw. Tinang hkrum wa ai mahkrum madup ni hpe bai myit yu u. Yehowa a tsang madang ni gaw, jaw nna, akyu nga ai lam nang chyahkring hkring hkrum ga na re. Dai tsang madang ni hte maren, hkan sa nga ai uhpung hpe matut madi shadaw na matu dawdan da u. Rai yang, masha ni gara hku mi jahpoi asawng tim, Karai hte galoi mung tsan gang na n re.​—Shakawn 119:50-52 hpe hti u.

15. Brijit hpa majaw jahpoi asawng hkrum ai kun?

¹⁵ Indiya mung kaw na nauna Brijit a lam myit yu u. Makam masham a majaw, shi hpe nta masha ni jahpoi asawng ai. 1997 hta, shi hkalup hkam nna, kade n na yang, n kamsham ai madu wa gaw bungli n lu mat ai. Dai majaw, kagu, kamoi ni nga ai kaga mare de htawt na matu dawdan dat ai. Raitim, grau sawng ai chyam dinglik lam ni hkrum wa ai. Madu wa hta bungli n nga ai majaw, dinghku hpe madi shadaw na matu Brijit aten hpring bungli galaw ra ai. Dai sha n ga, ni dik htum nawku hpung mung, deng 220 (350 km) tsan ai. Yawn hpa gaw, madu wa a nta masha ni mung ninghkap ma ai. Grau ninghkap wa ai majaw, Brijit yan nu wa ni gaw, bai htawt ra wa ai. N myit mada ai sha, madu wa n nga mat ai. Dai hpang, asak 12 ning re ai kasha ma roi mung, mawng ana hte si mat ai. Dai lam ni a majaw, jinghku ni jawm mara shagun ma ai. Yehowa Sakse n byin yang, dai zawn masa ni hkrum na n re ngu tsun ma ai. Dai pyi, Yehowa hpe matut kamhpa nna, uhpung hte matut nihtep hkra nga ai.

16. Yehowa hte mung, uhpung hte mung matut nihtep hkra nga ai majaw, Brijit gara hku shaman chyeju lu ai kun?

¹⁶ Nawku hpung hte tsan ai shara hta nga nga ai majaw, htingbu ni hpe hkaw tsun na matu, nta kaw sha zuphpawng ni galaw na matu, hpung kawan langai n-gun jaw ai. Nnan hta loi mi yak ai ngu hkamsha ai. Raitim, dai lam matsun hte maren hkan sa ai. Kaga ni hpe kabu gara shiga hkaw tsun ai. Nta hta zuphpawng ni galaw ai. Kasha ni hte rau dinghku nawku galaw na matu aten masat da ai. Hpa akyu lu ai kun? Chyum ga sharin law law galaw  lu nna, masha law law hkalup hkam ai. 2005 hta, aten galu ningshawng galaw hpang ai. Yehowa hpe kam ai majaw, uhpung hpe matut sadi dung ai majaw, shaman chyeju lu wa ai. Kasha ni mung Karai hpe sadi dung let magam gun nga nna, ya nga yang, dai shara hta nawku hpung 2 pyi nga sai. Yehowa jaw ai n-gun atsam hte mayak mahkak ni, nta masha ni a ninghkap ai lam ni hpe, hkam jan lu ai ngu ai hpe Brijit tsep kawp kam ai.

17. Hpa galaw na matu dawdan da ging ai kun?

¹⁷ Mayak mahkak ni hkrum ai shaloi, Karai Kasang kabai da ai, uhpung hpe madi shadaw ai majaw, prat gaw grau yak wa ai ngu Satan kam shangun mayu ai. Lit nga ai hpunau ni jahpoi asawng hkrum, zingri hkrum, htawng jahkrat hkrum ai shaloi, hkrit mat shangun mayu ai. Jahpoi asawng hkrum ai majaw, Karai a tsang madang ni hte uhpung hpe kam ai myit yawm wa shangun mayu ai. Raitim, Satan a maw lanyet ni hpe anhte chye ai majaw, hkalem n hkrum ai. (2 Ko 2:11) Yehowa hte uhpung hpe matut sadi dung nna, Satan a masu ga ni hpe nyet kau na matu dawdan da ga. Nang hpe Yehowa galoi n kau da na hpe kam u. (Shk 28:7) Dai majaw, hpa lam mung nang hpe Yehowa hte tsan mat na ahkang hkum jaw.​—Rom 8:35-39.

18. Hpang na sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

¹⁸ Ndai sumhpa hta, nawku hpung shinggan kaw na sa chye ai mayak mahkak ni a lam bawngban wa sai. Raitim, nawku hpung kata kaw na sa chye ai mayak mahkak ni a majaw mung, Yehowa hte uhpung hpe kam ai myit chyam dinglik hkrum wa chye ai. Dai mayak mahkak ni hpe gara hku tawt lai lu na kun? Dai lam hpe hpang na sumhpa hta bawngban na re.