1-2. (a) Shinggyim masha ni a matu Hara Magedon gaw hpa majaw kabu gara shiga rai kun? (b) Ndai sumhpa hta gara ga san ni hpe hkaja mat na kun?

“HARA MAGEDON” ngu ai ga si hpe ngarai bawm (nuclear) majan (sh) shingra tara tsin-yam tsindam a matu lang ai ga si re ngu masha ni tsun ai hpe na ga ai kun? Dai hte n bung ai sha, Chyum Laika hta lawm ai Hara Magedon ngu ai gaw, pyaw hpa lam ni byin wa na kabu gara shiga re. (Shr 1:3) Hara Magedon majan gaw jahten shaza na matu n re ai sha, shinggyim masha ni hpe hkye la na matu re. Gara hku nna kun?

² Hara Magedon majan gaw, masha uphkang ai lam hpe jahtum kau ai hku nna, masha ni hpe hkye la na ngu Chyum Laika hta tsun da ai. Dai majan gaw, nhkru ai lam hpe yeng seng kau nna, myit dingman ai ni hpe matut asak hkrung shangun na re. Bai nna, anhte a mungkan ga htenza nga ai hpe makawp maga ya ai hku nna, masha ni hpe hkye la na re. (Shr 11:18) Dai lam hpe grau nna chye na matu, ndai ga san 4 hpe hkaja mat ga: Hara Magedon ngu ai gaw hpa rai kun? Hara Magedon garai n du shi yang hpa ni byin wa na kun? Hara Magedon hta hkye la hkrum na ni hta anhte gara hku lawm lu na kun? Hara Magedon ni wa sai hte maren matut nna gara hku sadi dung lu na kun?

3. (a) “Hara Magedon” ngu ai gaw hpa lachyum rai kun? (b) Shingran 16:14, 16 hku nga yang Hara Magedon ngu ai gaw teng sha nga ai shara n re ai lam hpa majaw lu tsun ai kun?

³ Shingran 16:14, 16 hpe hti u. “Hara Magedon” ngu ai ga si hpe Chyum Laika hta kalang sha mu lu ai. Hebre amyu ga kaw nna yu hkrat wa nna, Megido Bum ngu nna lachyum nga ai. (Shr 16:16) Megido ngu ai gaw moi Israela mung a mare langai re. (Ysh 17:11) Raitim, Hara Magedon gaw mungkan hta gaja wa nga ai shara hpe tsun mayu ai n re. Yehowa hpe ninghkap ai “mungkan ting na hkawhkam ni” jahpawng mat na masa hpe laksan hku nna tsun mayu ai re. (Shr 16:14) Raitim, ndai sumhpa hta, mungkan a hkawhkam ni jahpawng nna kalang ta byin wa na majan hpe tsun ai shaloi hta mung “Hara Magedon” ngu ai hpe lang mat na re. Hara Magedon ngu ai gaw ga shadawn da ai shara langai re ai  hpe anhte gara hku chye lu na kun? Langai, Megido ngu ai bum gaw teng sha n nga ai. Lahkawng, Megido shara gaw “mungkan ting na hkawhkam ni hpe jahpawng” na matu, shanhte a hpyen ni hte majan gasat na laknak ni a matu shara n shang ai. Masum, ndai sumhpa hta chye lu na hte maren, mungkan ting hta chyam bra nga ai Karai a masha ni hpe mungkan a “hkawhkam ni” gasat ai shaloi Hara Magedon majan byin hpang wa na re.

4. Karai Kasang gaw hpang jahtum na majan hte Megido hpe hpa majaw matut mahkai da ai kun?

⁴ Yehowa gaw hpang jahtum na majan hte Megido hpe hpa majaw matut mahkai da ai kun? Megido hte de a makau hta nga ai Yezrela kadit hta, majan law law byin wa ai. Kalang lang, Yehowa gaw shi a masha ni hpe dai majan ni hta awng dang na matu karum ya wa ai. Ga shadawn, “Megido hka kau” hta Sisera woi awn ai Hkanani hpyen hpung hpe awng dang na matu, Israela Tara Agyi Barak hpe Karai Kasang karum ya wa ai. Barak hte myihtoi num Debora gaw mauhpa lam hku awng dang wa ai majaw, Yehowa hpe chyeju dum wa ai. Shanhte ndai hku mahkawn hkawn ai: “Sumsing lamu nna gintawng shagan ni mung, . . . Sisera hpe gasat nga ai. Kishon hka, . . . Hpyen ni hpe shayawng kau mu ai.”​—⁠Trg 5:19-21.

5. Barak gasat awng dang wa ai majan hte Hara Magedon majan gaw gara hku shai na kun?

⁵ Barak hte Debora gaw shanhte a mahkawn hpe ndai ga si ni hte hpung dim dat da ai: ‘Yehowa e, nang hpe hpyen ai ni nlang, dai zawn hten bya ga du mu ga law, Yehowa hpe tsaw ra ai ni, hpung shingkang hte rawt pru ai Ningju jan zawn, kang nga ma nu ga law.’ (Trg 5:31) Hara Magedon hta, Karai Kasang hpe tsawra ai ni hkye la hkrum ai shaloi, Karai a hpyen ni gaw dai zawn jahten hkrum na re. Raitim, dai majan lahkawng hta, shai hkat ai lam nga ai. Hara Magedon hta Karai a masha ni gaw gasat ra na n re. Shanhte hta laknak pyi nga na n re. Yehowa hte shi a sumsing lamu hpyen dap hpe kam ai majaw, shanhte matut simsa nna n-gun lu la na re.​—⁠Esa 30:15; Shr 19:11-15.

6. Hara Magedon hta Yehowa gaw shi a hpyen ni hpe gara hku awng dang na kun?

⁶ Hara Magedon hta Karai Kasang gaw shi a hpyen ni hpe gara hku awng dang na kun? Shi gaw lam amyu myu hpe akyu jashawn na re. Ga shadawn, nnang nawn ai lam ni, sin hte myihprap wan ni hpe akyu jashawn chye ai. (Yob 38:22, 23; Eze 38:19-22) Shi a hpyen ni hpe shada da gasat shangun ai baw mung shi galaw chye ai. (2 Hl 20:17, 22, 23) Nhkru ai masha ni hpe gasat na matu lamu kasa ni hpe mung shi akyu jashawn chye ai. (Esa 37:36) Gara hpe akyu jashawn ai raitim, Karai Kasang gaw tsep kawp awng dang na re. Shi a hpyen ni yawng jahten hkrum na re. Dinghpring ai ni yawng hkye la hkrum na re.​—⁠Gsh 3:25, 26.

7-8. (a) 1 Htesaloni 5:1-6 hku nga yang mungkan a uphkang du ni gaw gara laklai ai ndau shana ai lam hpe shana na kun? (b) Dai gaw hpa majaw shoihpa nga ai masu ga rai kun?

⁷ Yehowa a shani garai n du shi yang, “ngwi pyaw ai hte asan apan rai nga ai” nga nna ndau shana na re. (1 Htesaloni 5:1-6 hpe hti u.) 1 Htesaloni 5:2 hta na “Madu [Yehowa, NW] a shani” gaw “ru tsang kaba” hpe tsun mayu ai re. (Shr 7:14) Ru tsang kaba hpang na aten hpe anhte gara hku chye lu ai kun? Grai laklai ai ndau shana ai lam hte seng nna Chyum Laika gaw anhte hpe tsun dan ai. Dai lam gaw ru tsang kaba hpang na kumla rai na re.

⁸ “Ngwi pyaw ai hte asan apan rai nga ai” ngu nna tau hkrau ndau shana na re. Mungkan uphkang du ni gaw dai zawn hpa majaw tsun na kun? Nawku htung ningbaw ni mung lawm na kun? Lawm chye ai. Hpa mi raitim, ndai ndau shana ai lam gaw nat ni a masu ga sha re. Gaja nga yang, masha labau hta ru tsang kaba hpang hkyen ai shaloi, grai shim lum sai ngu masha ni hpe kam shangun ai majaw, dai masu ga gaw grai shoihpa nga ai. “Na-um nasin re ai numsha gaw shinggyim machyi hkrum ai zawn, shanhte a ntsa e hten byak wa ai gaw akajawng sha du na  ra ai.” Yehowa a sadi dung ai mayam ni hte seng nna gaw gara hku kun? Yehowa a shani akajawng sha hpang wa ai majaw shanhte mau na raitim, de a matu jin jin rai nga na re.

9. Yehowa gaw Satan a mungkan yawng hpe kalang ta jahten kau na kun? Sanglang dan u.

⁹ Yehowa gaw Noa aten hta galaw wa ai zawn, Satan a mungkan ting hpe gaw kalang ta jahten kau na n re. De a malai, daw lahkawng hku nna jahten kau na re. Langai, shut shai ai nawku htung yawng re ai Galu Kaba Ai Babelon hpe jahten kau na re. Lahkawng, ngam nga ai Satan a mung masa lam, hpyen dap hte hpaga lam ni lawm ai shi a mungkan yawng hpe Hara Magedon hta jahten kau na re. Ya, dai ahkyak ai mabyin lahkawng hte seng nna ahkri ahkrai hkaja mat wa ga.

10. Shingran 17:1, 6 hte 18:24 hku nga yang Yehowa gaw Galu Kaba Ai Babelon hpe hpa majaw jahten kau na kun?

¹⁰ “Shawa num kaba ari jaw hkrum na lam.” (Shingran 17:1, NW * 6; 18:24 hpe hti u.) Galu Kaba Ai Babelon gaw, Karai a amying hpe n hkungga ai lam law law galaw wa sai. Shi gaw Karai Kasang hte seng nna shut ai hku sharin ya ai. Akyang hten ai num zawn, shut shai ai nawku htung gaw shinggyim uphkang du ni hpe madi shadaw ai hku nna, Yehowa hpe sadi n dung wa ai. Shut shai ai nawku htung gaw shanhte a hpung shang masha ni hpe adip arip di nna, amyat sha ma ai. Shut shai ai nawku htung gaw Karai a mayam nkau mi hte hpawn, masha law law hpe sat wa ai. (Shr 19:2) Yehowa gaw Galu Kaba Ai Babelon hpe gara hku jahten kau na kun?

11. “Hkyeng kabrim ai matse labye” ngu ai gaw hpa rai kun? Galu Kaba Ai Babelon hpe gasat na matu Karai Kasang gaw matse labye hpe gara hku akyu jashawn na kun?

¹¹ Yehowa gaw “hkyeng kabrim ai matse labye” a “nrung shi” hpe akyu jashawn nna, “shawa num kaba” hpe jahten kau na re. Ga shadawn hku nna tsun ai matse labye gaw Mungkan Wunpawng Hpung (UN) hpe tsun mayu ai re. Nrung shi gaw dai uhpung hpe madi shadaw ya nga ai atsam kaba ai asuya ni hpe tsun mayu ai re. Karai Kasang masat da ai aten hta, dai asuya ni gaw Galu Kaba Ai Babelon hpe gasat na re. Shanhte gaw shi a lusu ai lam hpe kashun la kau na re. Bai nna, nhkru ai lam hpe shapraw dan ai hku nna mung, “shi lu malu sharun la kau nna singgu  krin shatai na maru ai.” (Shr 17:3, 16, JCLB) Lani mi laman hta sha alawan jahten kau hkrum ai hte bung na re majaw, shi hpe madi shadaw ya ai ni gaw grai mau mat na re. Babelon gaw ndai hku shakawng ai ga tsun da ai majaw re: “Ngai hkawhkam jan hkaw dung nga nngai; ngai gaida jan n rai; galoi mung sharung shayawt ai ngai n hkrum na nngai.”​—⁠Shr 18:7, 8.

12. Yehowa gaw mungdan ga daga hpe hpa galaw na matu ahkang n jaw ai kun? Hpa majaw kun?

¹² Karai Kasang gaw shi a masha ni hpe jahten na matu mungdan ga daga hpe ahkang jaw na n re. Shi a masha ni gaw shi a amying hpe hkam la lu ai hpe arawng la nna, shi a ga hpe madat ai majaw Galu Kaba Ai Babelon kaw nna pru wa sai. (Kas 15:16, 17; Shr 18:4) Kaga masha ni mung dai kaw nna pru wa lu hkra shakut nna karum ya nga ai. Dai majaw, Yehowa a mayam ni gaw Babelon hkrum na “ari zinli” hpe hkrum sana n re. Raitim, shanhte a makam masham naw chyam dinglik hkrum na re.

13. (a) Goga gaw kadai rai kun? (b) Ezekela 38:2, 8, 9 hku nga yang Hara Magedon ngu ai ga shadawn da ai shara de Goga du wa na matu hpa gaw shabyin ya na kun?

¹³ Goga gasat ai lam. (Ezekela 38:2, 8, 9 hpe hti u.) Shut shai ai nawku htung yawng jahten hkrum ngut ai hpang, Karai a masha ni gaw laja lana re ai nbung laru bung ngut ai hpang, langai sha ngam nga ai hpun zawn byin nga na re. Dai gaw Satan hpe grai masin pawt shangun ai. Dai majaw, shi gaw matai htang ai hku nna, “n san n seng ai” shiga ni re ai nat hte seng ai shiga ni hpe shabra na re. Dai gaw Yehowa a mayam ni hpe mungdan ga daga gasat wa na masa byin shangun ai. (Shr 16:13, 14) Dai mungdan ga daga hpe “Magoga masha Goga” ngu nna tsun ai. Dai mungdan ga daga gaw Yehowa a masha ni hpe gasat hpang yang, Hara Magedon hpang wa na re.​—⁠Shr 16:16.

14. Goga gaw hpa hpe chye mat na kun?

¹⁴ Goga gaw “masha lahpum” n-gun atsam re ai shi a hpyen dap hpe kamhpa na re. (2 Hl 32:8) Anhte ni gaw Karai Kasang Yehowa hpe sha kamhpa ai majaw, mungdan ga daga a matu gaw angawk ai zawn rai nga na re. Hpa majaw kun? Galu Kaba Ai Babelon gaw hpung atsam kaba tim, shi a hpara ni gaw “nrung shi” tu ai “matse labye” a hpyen kaw nna shi hpe n hkye la lu ai. (Shr 17:16) Dai majaw, Goga gaw anhte hpe aloi hte sha awng dang lu na ngu shadu da ai. “Mungdan hpe sumwi ka-up ai zawn” Goga mung, Yehowa a masha ni hpe gasat wa na re. (Eze 38:16)  Raitim, Goga gaw lawt lam n nga ai hpe chye mat na re. Nawng Hkyeng Hka hta Hpara-u gaw Yehowa hpe gasat hkrup sai lam chye mat ai zawn, Goga mung chye mat na re.​—⁠Pru 14:1-4; Eze 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Hara Magedon majan hta Yesu hpa galaw na kun?

¹⁵ Hkritsu hte shi a sumsing lamu hpyen dap gaw Karai a masha ni hpe makawp maga nna Goga a hpyen dap hpe tsep kawp jahten kau na re. (Shr 19:11, 14, 15) Yehowa a madung hpyen rai nna masu ga tsun ai Satan gaw, mungdan ga daga hpe Hara Magedon de lam woi mat wa ai shaloi hpa byin mat na kun? Yesu gaw Satan hte shi a nat ni hpe sung htum ai shara de kabai bang kau nna shaning 1,000 sharen da na re.​—⁠Shr 20:1-3.

16. (a) Karai Kasang hpe chye chyang ai lam gara hku madun na kun? (b) Hara Magedon majan hta Yehowa hpe chye chyang ai lam madun ai ni gaw hpa akyu lu na kun?

¹⁶ Teng man ai lam hta aten na sai raitim, n na shi ai raitim, Hara Magedon hta hkye la hkrum na matu ‘Karai Kasang hpe chye chyang’ ra nna “Madu Yesu Hkristu a kabu gara shiga” hpe madat ra ai. (2 Ht 1:6-10) Anhte gaw Karai Kasang ra sharawng ai lam, n ra sharawng ai lam hte tsang madang ni hpe chye yang shi hpe ‘chye chyang’ ai re. Shi hpe tsawra nna madat mara na, shi hpe sha nawku na nga yang, shi hpe chye chyang ai lam madun ai re. (1 Yh 2:3-5; 5:3) Karai Kasang hpe anhte chye chyang ai lam madun yang, shi mung anhte hpe chye chyang nna shagrau na re. Hara Magedon hta mung asak hkrung lawt lu na re. (1 Ko 8:3) Gara hku nna kun? Karai Kasang anhte hpe chye chyang ai ngu ai gaw shi a myi man lu ai hpe tsun mayu ai re.

17. “Madu Yesu Hkristu a kabu gara shiga” hpe madat mara ai ngu ai lachyum gaw hpa rai kun?

¹⁷ “Madu Yesu Hkristu a kabu gara shiga” ngu ai hta Chyum Laika kaw nna Yesu sharin achyin ya ai tengman lam yawng lawm ai. Dai hpe anhte a prat hta tatut hkan sa yang, kabu gara shiga hpe anhte madat nga ai re. Dai madat mara ai lam hta, Mungdan hpe shawng tawn ai, Karai Kasang a dinghpring ai tsang madang ni hte maren asak hkrung ai, Karai a Mungdan hpe ndau shana ai lam ni lawm ai. (Mat 6:33; 24:14) Bai nna, ahkyak ai magam bungli hpe gun hpai nga ai namman chya hkrum ai Hkristu a hpunau ni hpe madi shadaw ai lam mung lawm ai.​—⁠Mat 25:31-40.

18. Namman chya hkrum ai Hkristu a hpunau ni gaw shanhte hpe tsawra myit madun wa ai ni hpe gara hku chyeju htang na kun?

 ¹⁸ Karai Kasang a namman chya hkrum ai mayam ni gaw shanhte hpe “sagu kaga” ni madun ai tsawra myit hpe kade nna yang, chyeju bai htang na re. (Yhn 10:16) Gara hku nna kun? Hara Magedon majan garai n byin shi yang, 144,000 gaw n si lu ai wenyi asak hte sumsing lamu de shaga la hkrum na re. Dai hpang shanhte gaw sumsing lamu hpyen dap hta shang lawm nna, Goga hpe shamyit kau na re. Karai Kasang a masha “wunawng wuwa kaba” hpe makawp maga ya na re. (Shr 2:26, 27; 7:9, 10) Wunawng wuwa kaba gaw Yehowa a namman chya hkrum ai mayam ni mungkan ntsa nga ai shaloi madi shadaw ya lu ai majaw grai kabu na re.

19-20. Hara Magedon ni wa sai majaw mayak mahkak ni hkrum nga tim gara hku sadi dung lu na kun?

¹⁹ Ndai yakhkak ai hpang jahtum nhtoi ni hta, Yehowa a masha law law gaw mayak mahkak ni hkrum nga ai. Raitim, kabu gara let hkamjan lu ai. (Yak 1:2-4) Hpa majaw nga yang, myit masin mahkra hte n sim n sa akyu hpyi ai majaw re. (Luk 21:36) Dai sha n-ga, Chyum Laika hpe shani shagu hkaja nna dai ni aten hte seng ai myihtoi ga ni hpe mung myit sumru ma ai. (Shk 77:12) Dai lam ni hpe galaw nna, hkaw tsun magam hta shang lawm na nga yang, anhte a myit mada lam hte makam masham ngang kang nga na re.

²⁰ Galu Kaba Ai Babelon jahten hkrum nna Hara Magedon majan ngut mat ai shaloi anhte grai ngwi pyaw nga na re. Yehowa a amying hpe masha yawng hkungga la ra nna, awmdawm ahkang lu la sai majaw mung grai pyaw na re. (Eze 38:23) Karai Kasang hpe chye chyang ai ni, shi Kasha a ga madat ai ni, jahtum du hkra hkamjan ai ni a matu Hara Magedon gaw kabu gara shiga rai nga ai.​—⁠Mat 24:13.