1940 jan jan shaning ni hta, Yehowa Sakse Ni hta nu wa ni Chyum Laika hkaja ai. Hpang hta matut n hkaja mat tim, Sin Langchyi hte Dum Hprang! Magazin ni hpe anu naw la ai. 1950, Nyu Yawk Siti hta mungdan ga daga hte seng ai zuphpawng kaba galaw ai. Anhte nta masha ni hpe saw shaga ai majaw sa lung ai.

Kade n na yang, anhte hpang de Hpunau Lawrin Jekhpari sa chyai ai. Ngai hpe tengman ai lam tsun dan na matu shakut ai. Yehowa Sakse ni mung masa hte majan hta n shang lawm ai hpe nnan hta, ngai n ra ai. Amerikan hta nga ai yawng majan n gasat yang, mung ting hpe hpyen ni sa zing la mat na ngu tsun dat ai. Shi gaw “Amerikan hta nga ai yawng, Yehowa Karai Kasang hpe nawku yang, hpyen ni sa gasat ai shaloi, Karai hpa galaw na ngu nang shadu ai kun?” ngu san ai. Dai lam hte kaga lam ni hte seng nna shi a ga ni gaw nye a ningmu shut nga ai hpe chye na matu karum ya ai. Dai hku nna Chyum Laika tengman lam hpe hkaja na matu grau myit lawm wa ai.

Ga npu gawk hta, anu tawn da ai Sin Langchyi hte Dum Hprang! dingsa ni hpe aten law law la nna hti ai. Dai gaw tengman ai lam re ai hpe, angwi ngwi chye na wa nna, Hpunau Jekhpari hte Chyum Laika hkaja na matu hkap la dat ai. Zuphpawng ni lung hpang ai. Tengman ai lam hpe ra sharawng nna, kabu gara shiga hkaw tsun ai wa byin wa ai. “Yehowa a galu kaba ai nhtoi ni nga ai” hpe chye ai majaw, bandung galai shai mat ai. (Zep 1:14) Dakkasu n lung mayu sai. Kaga ni hpe Chyum Laika tengman lam chye hkra karum ya mayu wa ai.

1956, June 13 hta, lahta tsang jawng ngut mat ai. 3 ya na ai hpang, ninghtawn zuphpawng hta hkalup hkam dat ai.  Yehowa a lam sharin hkam la nna, bai sharin ya ai majaw, shaman chyeju law law lu na ngu ai hpe dai shaloi n chye ai.

Hkalup hkam ngut nna shata 6 na ai hpang, aten galu ningshawng byin wa ai. 1956, December Mungdan Magam hta, “Grau Ra Ai Shara Hta Magam Gun Lu Na Kun?” ngu ai sumhpa lawm wa ai. Dai gaw ngai hpe saw shaga nga ai ngu hkamsha ai. Kabu gara shiga hkaw tsun na masha nau n nga ai shara hta sa karum ya mayu ai.​—Mat 24:14.

Dai majaw, Kerolaina dingda, Ephpi de htawt mat ai. Dai kaw na nawku hpung hta, hkaw tsun masha marai 4 sha nga ai. Ngai hte pawng yang gaw 5 re. Hpunau langai a nta shawng na gawk hta zuphpawng ni galaw ai. Shata shagu hkaw tsun bungli hta ngai hkying hkum 100 shang lawm ai. Hkaw tsun bungli hte zuphpawng ni hpe woi awn ai hte sha bungli law nga ai. Raitim, law law magam gun magang Yehowa a lam grau chye wa magang re.

Ngai hte Chyum Laika hkaja nga ai gaida jan langai gaw, nau n tsan ai kaw na Junsatan mare hta, makoi mayang ai gawk nu langai lu ai. Ngai grai ra nga ai aten kadun bungli langai jaw ai. Shi lu ai nta kachyi sha hpe Nawku Htingnu hku nna lang na matu jaw ai.

Ngai hpe Chyum Laika sharin ya ai hpunau a kasha, Jawli Jethpari gaw, Nyu Yawk, Brukalin kaw na htawt wa ai. Ngai na ningshawng manang byin wa ai. Hpunau langai jaw lang ai mawdaw hta anhte nga ai.

Dingda mare hta bungli shabrai kachyi sha lu ai. Lani mi galaw yang she dawla 2, 3 daram sha lu ai. Kalang mi hta, ngam ai gumhpraw hte lusha mari ngut nna, le wa ai shaloi, la langai gaw, makau de sa nna “bungli ra ai i? Hkying hkum mi hta dawla 1 jaw na” ngu tsun ai. Gawgap bungli langai hta, 3 ya jasan jaseng galaw ya ra ai. Ephpi hta matut nga na matu Yehowa karum ya ai gaw teng ai. 1958 du ai shaloi, Nyu Yawk hta mungdan ga daga zuphpawng sa lung ai.

Zuphpawng a 2 ya ngu na shani hta, laklai ai lam langai byin mat ai. Tannetsi mungdaw, Gelatan hta aten galu ningshawng galaw nga ai nauna Rubi Welintan hte hkrum ai. An lahkawng gaw sasana magam hpe myit lawm ai majaw, Gilat jawng lung mayu ai ni a matu zuphpawng sa lung ma ai. Hpang de, laika hte matut mahkai ai. Lani mi hta, Gelatan hta shawa mungga htawn na matu saw shaga hkrum ai. Dai ahkaw ahkang hpe jailang nna, ngai hpe hkungran na i? ngu Rubi hpe kalang ta san dat ai. Rubi na nawku hpung de htawt nna 1959 hta hkungran dat ai.

Asak 23, Gelatan hta hpung woi salang (myitsu salang hpung a bawng jahkrup hpa-awn ngu ya shaga) hku nna lit ap hkrum ai. Ninghtawn hpung kawan hku nna Chya Tawmatsan shawng nnan kawan ai nawku hpung gaw, anhte a nawku hpung  re. Shi hta mahkrum madup ni grai nga tim, hpunau ni hpa ra nga ai kun? Kaga hpung kawan ni gara hku galaw mat ai kun? ngu ngai na ningmu hpe san ai. Lam langai hpe n galaw shi yang, ga san ni san nna lam yawng hpe chye hkra galaw ging ai lam ngai chye wa ai.

1964, May shata, Nyu Yawk, Dingda Lansin hta, shata mi na ai Mungdan Magam Jawng lung na matu saw shaga hkrum ai. Sharin la mayu ai myit grau nga wa na matu, grau kunghpan wa na matu, woi awn ai hpunau ni karum ya ma ai.

1965, January hta, Rubi hte ngai ninghtawn bungli hta shang lawm na matu saw shaga hkrum ai. Anhte lit ang ai ninghtawn gaw, Tennetsi ginwang, Nawbi mare kaw nna Bajiniya ginwang, Ritmun mare dingyang dam lada ai. Dingdung Kerolaina, Kantekki, Bajiniya sinnan maga kaw na nawku hpung ni lawm ai. Amerikan dingda hta, shan hpraw shan chyang ginhka ai upadi nga ai majaw, shan chyang nawku hpung kaw sha, ngai magam gun ra ai. Hpunau ni matsan ai majaw, ra nga ai ni hpe tinang hta nga ai hpe garan jaw chye wa ai. Aten na na magam gun wa ai hpung kawan hpunau langai gaw, “nawku hpung ni hpang de kawan ai shaloi, bungli madu zawn n re ai sha, hpunau zawn kawan u. Nang hpe hpunau zawn mu yang she shanhte hpe karum ya lu na re” ngu nna sharin ya ai.

Nawku hpung kaji langai de sa kawan ai shaloi, asak laning mi daram kasha nga ai num hte Rubi Chyum ga sharin hpang ai. Nawku hpung hta shi hpe Chyum Laika sharin ya na masha kadai n nga ai majaw, Rubi gaw laika hte matut mahkai nna sharin ya ai. Dai nawku hpung de hpang kalang sa kawan ai shaloi dai num gaw zuphpawng shagu sa lung ai. Laksan ningshawng nauna lahkawng htawt wa ai shaloi, shanhte hte matut hkaja ai. Kade n na yang hkalup hkam dat ai. Shaning 30 daram na ai hpang, 1995, Petatsin Behtela hta nauna langai gaw, Rubi hpe sa shakram ai. Rubi Chyum Laika sharin ya wa ai num a kasha rai nga ai. Dai kasha yan la gaw 100 lang na Gilat Jawng wa lung ai re.

Anhte a lahkawng lang ngu na hpung kawan lit gaw, Hpalorida ka-ang re. Mawdaw langai ra taw ai majaw, manu ram daw hte langai mi mari dat ai. Shawng na bat hta sha, jak hten mat ai. Gram na matu gumhpraw n nga ai majaw, karum ya lu na ngu shadu ai hpunau hpe phone shaga dat ai. Shi na bungli masha hpe mawdaw gram shangun nna, gumhpraw n la ai. “Jaw ngut sai” ngu nna sha tsun ai. Anhte hpe gumhpraw loi mi pyi naw jaw dat ai. Mayam ni hpe Yehowa madi shadaw ai mahkrum madup re. Kaga ni hpe mung gam jaw gam ya na matu ndai mahkrum madup gaw karum ya ai.

Nawku hpung langai de sa chyai shagu hpunau ni a nta hta manam ra ai. Dai majaw, jinghku jat wa ai. Lani mi hta, htang dip jak kaw nawku hpung langai hte seng ai labau kayat nga let tawn da hkrup ai. Shana maga bai du wa ai shaloi, nta madu na 3 ning re ai ma gaw hkan dip da ya ai majaw, nnan kaw na bai kayat nna, “shangut kau” ra ai. Shi hpe mu shagu dai lam hpe tsun na shala ai.

1971, Nyu Yawk Siti mare, ginwang magam hta shang lawm na matu anhte ni laika lu ai. Grai mau mat ai. Dai de htawt ai shaloi, ngai gaw 34 ning sha naw re. Shawng nnan na shan chyang ginwang hpung kawan hpe hpunau ni sharawng shara hkap tau la ma ai.

Ginwang hpung kawan hku nna, bat shagu ninghtawn zuphpawng ni hta Yehowa a lam sharin ya ai hpe ra sharawng ai. Ninghtawn hpung kawan law malawng gaw, ngai hta na mahkrum madup law ai ni re. Shanhte kaw na langai gaw, ngai hkalup hkam ai shaloi, mungga htawn ai wa re. Kaga langai gaw, hpang hta Uphkang Hpung Shang byin wa ai Tiodaw Jeret re. Brukkalin Behtela hta magam gun nga ai mahkrum madup law ai hpunau ni mung grai law ai. Ninghtawn hpung kawan ni, Behtela nta masha ni ngai hpe nga yak hkra n galaw ai majaw grai chyeju dum ai. Dai tsawra myit nga ai sagu rem ni Chyum Laika hpe madung tawn ai, uhpung hpe sadi dung let madi shadaw nga ai hpe tatut mu wa ai. Shanhte a shagrit shanem lam a majaw, anhte ginwang hpung kawan hku nna magam gun na matu grau loi ai re.

1974 hta, Uphkang Hpung gaw, ninghtawn hpung kawan hpung langai hpe ginwang bungli a matu lit jaw ai. Anhte gaw, Dingda Kerolaina hta ninghtawn hpung kawan hku nna bai magam gun ra ai. Dai aten hta, shan hpraw shan chyang ginhka ai upadi n nga ai majaw hpunau ni kabu ma ai.

1976 htum na mahka hta, Atalanta hte Kolambat mare lapran na Jawjiya ninghtawn hta lit ang ai. Nta wan nat hkrum ai majaw si mat ai shan chyang ma 5 a matu makoi mayang mungga htawn wa ai hpe atsawm naw matsing ai. Kanu gaw hkra machyi mat ai majaw, tsi rung lung ra ai. Shan hpraw, shan chyang hpunau nauna ni gaw, shanhte hpe tsi rung du hkra sa shalan ya ma ai. Hpunau ni a tsawra myit hpe mu lu ai. Dai tsawra myit a majaw Karai a mayam ni grai yak ai masa ni hpe hkamjan lu ai re.

1977 hta, masing langai hpe shata loi mi karum ya na matu, Brukkalin Behtela de saw shaga hkrum ai. Masing ngut na mahka hta, Uphkang Hpung Shang hpunau 2 ngai hte hkrum nna, Behtela hta magam gun mayu ai kun? ngu nna san ai. Saw shaga ai hpe an hkap la dat ai.

Yakhkak ai lam ni hpe ayan hparan ra ai Magam Dap hta 24 ning galaw wa ai. Shaning ni laman, Chyum Laika npawt tara ni hte maren, Uphkang Hpung lam matsun ya ai. Dai karum shingtau lam hte Magam Dap gaw yakhkak ai lam ni hpe hparan nna, ninghtawn hpung kawan ni, myitsu salang ni, ningshawng ni hpe shaman ya ai. Dai shaman ya ai lam gaw, grau kunghpan ai Hkristan ni byin na matu, karum ya ai. Yehowa a uhpung hpe grau rawt jat shangun ai.

1995 kaw nna 2018 du hkra, ginjaw garan rung dat kasa hku nna ginjaw garan rung ni hpang de sa chyai wa ai. Shawng de ginwang daw (zone) hpung kawan ngu shaga ai. Ginjaw Garan Rung Komiti Hpung Shang Ni, Behtela Nta Masha Ni, sasana magam gun ni hpe n-gun jaw nna, manghkang ni hpe hparan ya ra ai. Raitim, shanhte kaw na na lu ai mahkrum madup ni a majaw sha, Rubi hte ngai ayan na bai n-gun lu wa ai. Ga shadawn, 2000 ning hta, Rawanda de sa kawan ai. 1994 hta, amyu sat shamyit ai laman, hpunau ni hte Behtela nta masha ni gara hku tawt lai wa ai hpe na lu nna myit grai hkra mat ai. Law malawng gaw, tsawra ai ni si mat ai hpe hkrum wa ai. Hpa mi hkrum tim, makam masham, myit mada lam, kabu gara lam matut nga nga ai.

An lahkawng ya asak 80 jan sai. Amerikan Ginjaw Garan Rung Komiti Hpung Shang hku nna ngai magam gun ai 20 ning daram na sai. Dakkasu hpaji n lu sharin la wa tim, Yehowa hte uhpung sharin ya ai madang tsaw hpaji lu da ai. Dai gaw, masha ni hpe htani htana akyu jaw na Chyum Laika tengman lam sharin ya na matu atsam hpring shangun ai. (2 Ko 3:5; 2 Tm 2:2) Chyum Laika shiga a majaw masha ni a asak aprat rawt jat wa ai, Hpan Madu hte shanhte a hku hkau lam ngangkang wa ai hpe ngai mu lu ai. (Yak 4:8) Yehowa a lam sharin la ai, Chyum Laika tengman lam sharin ya lu ai ahkaw ahkang hpe manu shadan na matu, kaga ni hpe ngai hte Rubi ayan n-gun jaw ai. Dai gaw, Yehowa a mayam langai hpra lu la ai ahkaw ahkang kaba re.