1. Sape ni hte arau hpang jahtum shana hta gara ahkyak ai lam hpe Yesu tsun wa ai kun?

SAPE ni hte arau hpang jahtum shana hta, Yesu gaw tsawra myit a lam 30 lang daram tsun wa ai. “Shada da tsaw ra” na matu, sape ni hpe shi tsun ai. (Yawhan 15:12, 17) Shanhte madun ai tsawra myit hpe kaga ni mu ai shaloi, shanhte gaw Hkristu a sape ajet re ai hpe sadi hkrup na re. (Yawhan 13:34, 35) Yesu tsun wa ai tsawra myit gaw, myit hta hkamsha ai myit masa hpe tsun mayu ai n re. Kaga ni a matu sak jaw ya ai hpe tsun ai re. Yesu ndai hku tsun ai: “Jinghku wa a matu tinang a asak nawng kau hkra tsaw ra ai myit hta, grau kaba ai tsaw ra ai myit gaw kadai hta mung n rawng nga ai. Nanhte nye a ga matsun hkan shatup myit yang gaw nanhte nye a jinghku ni rai nga myit dai.”​—⁠Yawhan 15:13, 14.

2. (a) Karai a mayam ni hpe kadai ni re ngu nna chye ma ai kun? (b) Ndai sumhpa hta gara ga san ni a mahtai hpe anhte chye lu na kun?

² Gam jaw gam ya ai ni, tsawra myit hte sak jaw ai ni, kahkyin gumdin ai masha ni hku nna Yehowa a mayam ni hpe chye ma ai. (1 Yawhan 3:10, 11) Yehowa a mayam ni gaw, mungdan,  amyu rusai, amyu ga hte buga ginra n bung tim, shada da tsawra nga ai gaw kabu hpa lam re. Dai ni na aten hta tsawra myit gaw hpa majaw dai daram ra nga ai kun? Yehowa hte Yesu gaw anhte hpe tsawra myit hte gara hku lanu lahku ya nga ai kun? Kaga masha ni hpe shangang shakang nna shalan shabran ya na matu, tsawra myit hpe gara hku madun mai na kun?​—⁠1 Korinhtu 8:1.

3. “Yak la ai aten” hta asak hkrung nga ra ai majaw, gara hku hkra machyi nga ai kun?

³ “Yak la ai aten” hta asak hkrung nga ai majaw, prat gaw, “yawn hkyen ai hkrai rai nga ai.” (2 Timohti 3:1-5; Shakawn 90:10) Masha law law gaw, manu mana yakhkak jamjau hkrum nga ai majaw, prat hpe asum jaw kau mayu ma ai. Shaning shagu masha 800,000 jan gaw tinang hkum tinang sat si nga ai. Setkan 40 hta marai langai re. Yawn hpa gaw, hpunau nauna nkau mi pyi, mayak mahkak ni hkrum ai shaloi, prat hpe asum jaw kau ma ai.

4. Si mayu ai ngu nna kalang lang hkamsha wa ai kadai ni a lam Chyum Laika hta tsun da ai kun?

⁴ Chyum Laika prat hta, sadi dung ai Karai a mayam nkau mi gaw, mayak mahkak grai law hkra hkrum wa ai shaloi, si mayu ai myit nga wa ai. Yoba ndai hku tsun wa ai: “Asak hkrun lam hpe hki ba dum nga nngai majaw asum jaw nngai.” (Yoba 7:16; 14:13, JCLB) Yona grai myit htum ai majaw ndai hku tsun ai: “Ya chyawm gaw, Yehowa e, nye a asak dawm la kau ya e; hkrung nga na hte, si ai gaw, nye a matu grau kaja nga ai.” (Yona 4:3) Myit mada lam n nga sai ngu hkamsha ai majaw, myihtoi Elia ndai hku tsun ai: “Yehowa e, ya ram sai; nye a asak dawm la ya ni.” (1 Hkawhkam 19:4) Dai sadi dung ai mayam ni hpe Yehowa tsawra nna matut asak hkrung shangun mayu ai. Shanhte a hkamsha lam hpe chye na ya wa ai. Matut asak hkrung mayu hkra, Yehowa karum ya ai majaw, shanhte sadi dung let matut magam gun lu wa ai.

5. Ya aten hta hpunau nauna ni hpe hpa majaw tsawra myit madun ra na kun?

⁵ Dai ni na aten hta, hpunau nauna law law gaw, yakhkak ai masa ni hte hkrum nga ai majaw, tsawra myit hpe anhte madun ra na re. Nkau gaw, jahpoi asawng hkrum ai (sh) zingri zingrat hkrum nga ai. Nkau nga yang, dang sha ai hpe hkamjan nga ra ai (sh) shanhte a bungli hta shatan nhkan tsun hkrum nga ai. Shing nrai, aten grai na hkra bungli galaw ra ai, hki ba lit li ai bungli ni galaw ra ai majaw, grai pu ba nga ai. Nkau gaw, dinghku hta manghkang kaba hkrum nga ai mung rai na re. Yehowa hpe n nawku ai ningrum ningtau a ninghkap ai hpe ayan na hkrum nga ai mung rai na re. Dai zawn manghkang ni hte kaga lam ni a majaw, masha law law gaw n-gun atsam n nga mat sai ngu hkamsha nna, tinang hkum tinang manu n dan ai ngu nna pyi hkamsha wa ai. Dai zawn masa ni hte hkrum nga ai ni hpe kadai gaw karum ya lu na kun?

6. Yehowa a tsawra myit gaw shi a mayam ni hpe gara hku shangang shakang ya ai kun?

⁶ Yehowa gaw, shi a mayam ni hpe ya aten hte htawm hpang hta mung tsawra na hpe kam shangun mayu ai. Israela ni hpe Yehowa ndai hku tsun ai: “Nang gaw nye a man e ging dan nna, arawng sadang lu ai.” “Hkum hkrit et; ngai nang hte rau rai nga nngai.” Dai zawn n-gun jaw ga ni hpe shanhte na ai shaloi, gara hku hkamsha na hpe myit yu u. (Esaia 43:4, 5) Yehowa a matu, anhte langai hpra gaw manu dan ai hpe chye lu ai. *  Chyum Laika hta ndai hku ga sadi jaw da ai: “Shi gaw daru magam rawng nna, hkye hkrang la na ra ai: na a lam shi kabu gara nna, sharawng awng na ra ai.”​—⁠Zehpani 3:16, 17.

7. Ma chyangai hpe yu lanu lahku ai kanu hte Yehowa a tsawra myit gaw gara hku bung ai kun? (Sumhpa shawng na sumla hpe yu u.)

⁷ Yehowa gaw, shi a mayam ni gara mayak mahkak mi hkrum nga tim, shangang shakang nna shalan shabran ya na ngu ga sadi jaw da ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nanhte chyu chyu lu na rai nga ai. Pawn ba hkrum na rai nga ai. Lahput ntsa e gumhtawn nga na rai nga ai. Kanu gaw kasha hpe shalan shabran ya ai zawn, ngai mung nanhte hpe shalan shabran ya na re.” (Esaia 66:12, 13, NW) Kanu gaw, ma chyangai hpe pawn ba da ai (sh) arau ginsup ya ai shaloi, ma gaw grai shim lum ai ngu hkamsha na re. Yehowa mung, nang hpe grai tsawra nna shim lum ai ngu hkamsha shangun mayu ai. Yehowa a matu, nang gaw grai manu dan ai hpe kam u.​—⁠Yeremia 31:3.

8, 9. Yesu a tsawra myit gaw anhte hpe gara hku shangang shakang ya lu ai kun?

⁸ Anhte hpe Yehowa hpa majaw tsawra ai lam ndai hku tsun da ai: “Karai Kasang a Kasha hpe kam sham ai ni nlang hte gaw, hten bya n hkrum ai sha, htani htana asak lu la mu ga nga, Karai Kasang gaw shi a Kasha shingtai hpe jaw kau ai kaw du hkra, mungkan ga hpe tsaw ra wu ai.” (Yawhan 3:16) Yesu a gawng malai hkungga gaw, Yesu mung anhte hpe tsawra ai lam madun nga ai re. Dai tsawra myit gaw anhte hpe shangang shakang ya ai. “Tsin-yam tsindam atsu atsam” hkrum tim pyi, ‘Hkristu a tsawra ai hta na anhte hpe kadai wa mi n jahka kau lu ai’ ngu nna Chyum Laika hta tsun da ai.​—⁠Roma 8:35, 36, 38, 39.

⁹ Kalang lang hta, manghkang ni a majaw,  anhte a hkum hkrang hte myit masin hta hkra machyi wa chye ai. Yehowa a magam gun ai hta mung ngwi pyaw lam n nga mat chye ai. Yesu Hkristu a tsawra myit gaw, anhte hpe hkam jan lu ai atsam jaw lu ai hpe myit dum ra ai. (2 Korinhtu 5:14, 15 hpe hti u.) Yesu a tsawra myit gaw, matut asak hkrung mayu ai myit nga na matu hte Yehowa a magam hpe matut nna gun hpai lu na matu karum ya ai. Tsin-yam tsin dam hkrum ai, zingri zingrat hkrum ai, myit daw myit hten ai (sh) myit tsang ai lam ni hkrum ai raitim, prat hpe asum n jaw kau na matu, karum ya lu ai.

10, 11. Myit daw nga ai hpunau nauna ni hpe karum ya na matu, kadai ni hta lit nga ai kun? Sang lang dan u.

¹⁰ Yehowa gaw, shi a tsawra myit hte anhte hpe madi shadaw na matu, nawku hpung hpe akyu jashawn ai. Hpunau nauna ni hpe anhte tsawra ai nga yang, Yehowa hpe tsawra ai lam madun ai re. Hpunau nauna ni hpe Yehowa tsawra nna, shanhte gaw manu dan ai ngu ai hpe chye hkra, galaw lu ai lam yawng hpe anhte galaw ga ai. (1 Yawhan 4:19-21) Kasa Pawlu ndai hku tsun ai: “Nanhte ya e pyi galaw nga myit dai hte maren, shada da shadum shahprang nna shadaw shalan nga mu.” (1 Htesaloni 5:11) Myitsu salang ni sha, dai hpe galaw ra ai n re. Anhte langai hpra gaw, hpunau nauna ni hpe shalan shabran ya ai hku nna, Yehowa hte Yesu hpe kasi la mai ai.​—⁠Roma 15:1, 2 hpe hti u.

¹¹ Hpunau nauna nkau gaw grai myit daw myit hten (depression) nga nna, sarawun ni a karum shingtau lam hte tsi lajang ra ai rai na re. (Luka 5:31) Myitsu salang ni hte hpunau nauna ni gaw, sarawun ni zawn, shaman shakyang da ai ni gaw n re. Raitim, grai ahkyak ai ndai lam hpe galaw mai ai: “Myit kaji nga ai ni hpe shalan shabran nga mu,  gawng kya ai ni hpe shadaw shangang nga mu, masha yawng hte hpe galu kaba ai myit madun nga mu.” (1 Htesaloni 5:14) Hpunau nauna ni a hkamsha lam hpe chye na hkra anhte shakut mayu ga ai. Shanhte myit daw nga ai shaloi, shalan shabran ya lu hkra, myit galu ai lam madun ra na re. Kaga masha ni hpe nang shangang shakang ya ai kun? Grau nna shalan shabran ya lu hkra, n-gun jaw lu hkra, nang hpa galaw lu na kun?

12. Hpunau nauna ni madun ai tsawra myit a majaw, n-gun bai lu wa ai nauna langai a mahkrum madup hpe tsun dun u.

¹² Uyawpa kaw nga ai nauna langai ndai hku tsun ai: “Tinang hkum tinang sat si mayu ai myit ni nga ai. Raitim, ngai hta kaja ai karum shing tau lam nga ai. Nye a nawku hpung gaw ngai hpe hkye la wa ai. Hpunau nauna ni gaw, tsawra myit madun nna ngai hpe grai karum ya ai. Ngai myit daw nga ai hpe nkau mi sha chye ai raitim, nawku hpung gaw nye makau hta galoi mung nga nga ai. Yan la langai gaw, nye a matu wenyi lam hta kanu kawa re. Shan yan gaw, ngai hpe lanu lahku ya nna, aten tup karum ya ai.” Anhte yawng gaw, dai zawn karum ya lu na gaw n re. Raitim, anhte yawng gaw, hpunau nauna ni hpe karum ya lu ai lam ni nga ai. *

13. Kaga ni hpe shalan shabran ya na matu hpa galaw ra ai kun?

¹³ Atsawm madat ya u. (Yaku 1:19) Myit tau ya let madat ya ai gaw, tsawra myit madun ai re. Hpunau langai a hkamsha lam hpe chye na lu na matu, tsawra myit lawm ai ga san ni gaw nang hpe karum ya na re. Nang teng sha karum ya mayu ai lam, na a myi man nsam hta shi mu wa na re. Shi ga shaga nga ai shaloi, lapran shang nna n tsun na matu hte myit galu na matu ahkyak ai. Atsawm madat ya yang, shi hpe nang grau chye na wa nna, nang shi hpe karum ya mayu nga ai hpe shi kam wa na re. Dai shaloi, nang tsun ai hpe madat na matu mung grau loi wa na re. Kaga ni hpe teng sha karum ya mayu ai lam nang madun yang, shanhte hpe shalan shabran ya lu na re.

14. Hpa majaw mara n tam ging ai kun?

¹⁴ Mara hkum tam. Anhte gaw mara tam nga ai ngu myit daw nga ai wa shadu yang, shi a hkamsha lam gaw grau sawng wa na re. Rai yang, shi hpe anhte karum na matu grau nna yak mat na re. “N myit yu ai sha tsun ai ga gaw, nhtu hte galun ai zawn re. Hpaji rawng ai wa a ga chyawm gaw, ana hpe pyi shamai ya lu ai.” (Ga Shagawp 12:18, NW) Myit daw nga ai marai langai hpe, hkra machyi hkra dingsang tsun na gaw n raitim, n myit yu ai sha tsun dat na nga yang gaw, hkra machyi mat chye ai. Dai majaw, shalan ya lu na matu, shi hpe teng sha chye na ya mayu ai ngu ai hpe shi kam hkra shakut ra na re.​—⁠Mahte 7:12.

15. Kaga ni hpe shalan shabran ya na matu, manu dan ai gara hkingrai ni nga ai kun?

¹⁵ Kaga ni hpe shalan shabran ya na matu Karai a Mungga hpe akyu jashawn u. (Roma 15:4-6 hpe hti u.) Chyum Laika gaw, shakut sharang ai lam hte shalan shabran ai lam jaw ai Karai Kasang kaw nna re. Dai majaw, Chyum Laika kaw shalan shabran ya ai ga si ni hpe tam mu ai gaw mauhpa n re. Anhte hta Sin Langchyi Laili Laika Matsun (E) hte Yehowa Sakse Ni A Hkaja Matsun Laika (BU) ni nga ai. Hpunau nauna ni hpe shalan shabran ya na matu hte shangang shakang ya na matu, laili laika ni hte Chyum  daw ni hpe tam mu hkra, dai hkingrai ni hpe akyu jashawn u.

16. Myit daw nga ai ni hpe n-gun jaw na matu gara atsam ningja ni gaw karum ya na kun?

¹⁶ Matsan dum nna sumnung shingdi u. Yehowa gaw, “matsan dum chye ai Kawa hte, shangwi shapyaw na lam amyu myu a Karai Kasang” rai nna, shi a mayam ni hpe “matsan dum ai.” (2 Korinhtu 1:3-6 hpe hti u; Luka 1:76; Roma 15:13) Pawlu gaw, Yehowa hpe kasi la ai majaw, ndai lam hta kasi kaja madun lu wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Chyu jaw ai kanu gaw, ma chyangai hpe tsawra let lanu lahku ai zawn, anhte mung nanhte hpe tsawra let lanu lahku wa ai. Nanhte hpe grai tsawra ai majaw, Karai Kasang a kabu gara shiga hpe garan kachyan na matu sha n-ga, asak hpe jaw na matu pyi jin jin rai nga ai. Nanhte gaw, anhte tsawra ai ni byin wa ai majaw re.” (1 Htesaloni 2:7, 8, NW) Yehowa zawn, matsan dum myit madun na nga yang, shalan shabran lam lu na matu akyu hpyi nga ai hpunau nauna ni hpe anhte karum ya lu na re.

17. Gara rap ra ai ningmu gaw hpunau nauna ni hpe n-gun jaw lu hkra, karum ya ai kun?

¹⁷ Hpunau nauna ni gaw, hkum tsup ra ai ngu hkum myit mada u. Hpunau nauna ni hpe rap rap ra ra mu mada u. Hkum tsup ra ai ngu nna nang myit mada yang, myit daw wa na re. (Hpaji 7:21, 22) Yehowa gaw, anhte hpe rap ra ai hku mu mada ai hpe dum u. Dai majaw, anhte mung shada da myit galu ra ai. (Ehpesu 4:2, 32) Langai hte langai galaw lu ai atsam hpe n mai shing daw ai. Shanhte galaw ai lam gaw, nlaw nla re ai ngu hkamsha mat hkra anhte galoi mung galaw mayu na n re. De a malai, shanhte hpe n-gun jaw nna shanhte galaw nga ai kaja ai lam ni hpe tsun dan ai. Rai yang, Yehowa a magam hpe shanhte kabu gara let matut nna gun hpai lu na re.​—⁠Galati 6:4.

18. Shada da hpe tsawra myit hte hpa majaw madi shadaw ya mayu ai kun?

¹⁸ Yehowa a mayam yawng gaw, Yehowa hte Yesu a matu manu dan ai ni re. (Galati 2:20) Hpunau nauna ni hpe anhte grai tsawra ai majaw, matsan dum myit hte kanawn mazum ga ai. “Ngwi pyaw sim sa ai hku nga lu na lam shabyin ya nna, shada da Wenyi n-gun atsam lu la shangun ai lam ni hpe” mung galaw ga ai. (Roma 14:19, JCLB) Kadai mung myit daw sana n re ai Hparadisu asak aprat hpe anhte myit mada nga ga ai. Majan hte machyi makaw lam ni nga sana n re. Yubak a majaw si ra sana n re. Zingri zingrat ai lam, dinghku manghkang ni hte myit daw myit hten ai lam ni nga sana n re. Shaning hkying mi na ai hpang, masha yawng gaw hkum tsup mat na re. Hpang jahtum chyam dinglik ai lam hpe tawt lai wa ai ni gaw, mungkan ga hta ‘[Yehowa] a kashu kasha ni a pru lawt wa ngu ai hpung shingkang hta shang lu na re.’ (Roma 8:21) Dai majaw, mungkan nnan hta asak hkrung lu na matu, shada da karum shingtau ya nna shangang shakang ya let tsawra myit madun mat wa ga.