1. Yehowa hpe nawku dawjau ai ni gaw, kaga masha ni hpe tsawra ai lam gara hku madun ai kun?

YEHOWA hpe nawku dawjau ai ni yawng gaw, shada da tsawra ai majaw, wenyi lam hta kun dinghku langai zawn rai nga ai. (1 Yawhan 4:16, 21) Kalang lang, hpunau nauna ni a matu laklai ai hku nna sak jaw ai lam ni mung nga ma ai. Raitim, law malawng gaw kaji kajaw lam ni karum ya ai hku nna tsawra myit madun ma ai. Ga shadawn, hpunau nauna ni hpe tsawra myit hte tsun shaga nna kanawn mazum ai zawn re ai lam ni re. Kaga ni hpe myit tau ya ai lam madun ai gaw, Yehowa hpe anhte kasi la ai re.​—⁠Ehpesu 5:1.

2. Yehowa a tsawra myit hpe Yesu gara hku kasi la ai kun?

² Yesu gaw Yehowa a kasi ningli hpe htep lahti hkan sa ai. Kaga masha ni hpe tsawra myit hte kanawn mazum ai. Shi ndai hku tsun ai: “Hki ba la nna lit li gun ai ni yawng hte e, ngai kaw wa marit; ngai nanhte hpe ban sa shangun na ma de ai.” (Mahte 11:28, 29) Anhte mung Yesu hpe kasi la nna, “matsan mayan ni hpe  myit tau ya ai” nga yang, Yehowa hpe myit shapyaw ya lu nna, anhte mung ngwi pyaw na re. (Shakawn 41:1, NW) Ndai sumhpa hta, nta masha ni, hpunau nauna ni hte hkaw tsun magam hta hkrum ai ni hpe myit tau ya ai lam, gara hku madun mai na hpe hkaja lu na re.

3. Madu wa gaw madu jan hpe gara hku chye na ya ra ai kun? (Sumhpa shawng na sumla hpe yu u.)

³ Dinghku la ni gaw, dinghku hpe myit tau ya nna woi awn ra ai. (Ehpesu 5:25; 6:4) Chyum Laika hta, madu wa ni gaw madu jan ni hpe myit tau ya nna chye na ya ra ai ngu tsun da ai. (1 Petru 3:7) Myit tau ya ai madu wa gaw, madu jan hte shi hta n bung ai lam ni nga ai hpe hkap la ai raitim, madu jan hta shi grau ai ngu nna gaw n myit la ai. (Ningpawt 2:18) Madu jan a hkamsha lam ni hpe chye na ya nna, shi hpe sari rawng let hkungga ai hku kanawn mazum ai. Kaneda mungdan kaw nna nauna langai gaw, shi a madu wa hte seng nna ndai hku tsun ai: “Nye a hkamsha lam ni hpe tsun dan ai shaloi shi n jahpoi ai. ‘Nang dai hku n hkamsha ging ai’ ngu nna galoi mung n tsun ai. Shi gaw atsawm madat ya ai. Nye a ningmu ni hpe shading sharai ya ai shaloi mung, tsawra myit hte sharai ya ai.”

4. Kaga num ni hte kanawn mazum ai lam hta, madu jan a hkamsha lam hpe myit tau ya nga ai ngu madu wa gara hku madun mai na kun?

⁴ Madu jan hpe myit tau ya ai madu wa gaw, kaga num ni hte sawse lawklek ai (sh) n htap htuk ai hku nna myit lawm ai lam madun na n re. Masha shada da hkrum ai shaloi hta rai rai, shawa matut mahkai Internet hku nna rai rai dai lam ni hpe galaw na n re. (Yoba 31:1) Shawa matut mahkai media hte Internet Website ni hpe yu ai shaloi mung, sawse lawklek ai lam ni, n htap htuk ai lam ni hpe koi na re. Yehowa hpe tsawra ai majaw, ningrum ningtau jan hpe tsawra ai majaw, n kaja ai lam hpe n ju n dawng ai majaw, matut nna madu jan hpe sadi dung na re.​—⁠Shakawn 19:14; 97:10 hpe hti u.

5. Madu jan gaw madu wa hpe gara hku myit tau ya mai na kun?

⁵ Madu wa ni gaw, shanhte a baw re ai Yesu Hkristu hpe kasi la ai nga yang, madu jan ni hku nna “hkungga” na matu grau loi na re. (Ehpesu 5:22-25, 33) Madu jan gaw madu wa hpe hkungga ai nga yang, madu wa a hkamsha lam ni hpe chye na ya lu hkra shakut na re. Nawku hpung hte seng nna bungli law nga ai shaloi (sh) manghkang ni hpe hparan ra nga ai shaloi, shi hpe tsawra myit hte lanu lahku ya na re. Britain mungdan kaw nna madu wa langai ndai hku tsun ai: “Kalang lang lama ma a majaw ngai myit ru nga ai hpe nye madun jan sadi hkrup ai. Dai shaloi, Ga Shagawp 20:5 hta lawm ai npawt tara hpe shi hkan sa ai. Shi hte bawngban mai ai lam rai kun? N rai kun? ngu ai masa hpe yu nna, ngai hpe san ging ai aten hpe shi la ai.”

6. Ma ni gaw kaga ni hpe tsawra myit madun ai shaloi anhte gara hku n-gun jaw ging ai kun? Ma ni mung gara hku akyu lu na kun?

⁶ Kanu kawa ni gaw, shada da myit tau ya ai lam madun yang, shanhte a ma ni hpe kasi kaja madun nga ai re. Kaga ni hpe tsawra myit madun nna myit tau ya na matu mung, ma ni hpe sharin ya ra ai. Ga shadawn, ma ni Nawku Htingnu hta n ginsup na matu kanu kawa ni sharin ya mai ai. Kanawn mazum hpawng ni hta mung, asak kaba ai ni hpe malu masha shawng jaw na matu tsun dan mai ai. Nawku hpung hta nga ai yawng gaw, kanu kawa ni hpe  madi shadaw ya mai ai. Ma langai gaw, anhte hpe chyinghka hpaw ya ai zawn re ai myit tau ya ai lam madun ai shaloi, shanhte hpe shakawn ya ra ai. Dai lam ni gaw, “hkam sha ai hta jaw ya ai mahtang grau a nga ai” ngu ai hpe shanhte chye wa hkra karum ya ai rai nna, shanhte hpe mung pyaw shangun na re.​—⁠Kasa 20:35.

7. Yesu gaw, na lahpang ai wa hpe gara hku myit tau ya wa ai kun? Yesu a kasi ningli kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

⁷ Lani mi hta, Yesu gaw Dekapoli ginwang kaw du nga ai shaloi, masha ni gaw ‘na lahpang nna maa ai masha langai mi hpe, shi hpang de woi wa mu ai.’ (Marku 7:31-35) Yesu gaw shi hpe shamai ya ai. Raitim, masha ni a shawng hta n re. Hpa majaw kun? Shi gaw na lahpang nna maa re majaw, masha hpawng hta nau n nga mayu ai rai na re. Yesu gaw shi a hkamsha lam hpe chye na ya nna, shi hpe “shapraw la nhtawm” masha kadai n nga ai shara hta shamai shatsai ya ai. Anhte gaw mauhpa lam ni n lu galaw tim, hpunau nauna ni a hkamsha lam hte ra kadawn ai lam ni hpe myit ya ra nna, tsawra myit madun ra ai. Kasa Pawlu ndai hku tsun ai: “Tsawra ai myit rawng wa na hte kaja ai amu bungli byin wa na matu, . . . langai hte langai myit tau myit htang nga ga.” (Hebre 10:24) Yesu gaw, na lahpang ai wa a hkamsha lam hpe chye na ya nna, tsawra myit hte lanu lahku ya ai. Anhte a matu grai kaja ai kasi ningli re.

8, 9. Asak kaba ai ni hte n kung n kang re ai ni hpe lanu lahku ai lam gara hku madun mai ai kun? (Ga shadawn jaw u.)

⁸ Asak kaba ai ni hte n kung n kang re ai ni hpe myit tau ya u. Hkristan nawku hpung a matu ahkyak htum lam gaw tsawra myit re. Bungli kade daram ngut kre awng dang lu na ngu ai lam n re. (Yawhan 13:34, 35) Asak kaba ai (sh) n kung n kang ai hpunau nauna ni hpe zuphpawng sa na matu, hkaw tsun sa na matu dang lu ai daram karum ya lu hkra, tsawra myit gaw anhte hpe shadut ya na re. Shanhte galaw lu ai lam gaw shadawn sharam sha raitim pyi, anhte shanhte hpe karum ya ga ai. (Mahte 13:23) Leng kap punghkum (wheelchair) hte hkawm ra ai Mai Ke gaw, nta masha ni hte hpunau nauna ni a karum shingtau lam hpe lu la ai majaw, grai chyeju dum ai. Shi ndai hku tsun ai: “Shanhte karum ya ai majaw, zuphpawng law malawng hpe lu lung nna, hkaw tsun bungli hta mung ayan na shang lawm lu ai. Laksan hku nna ngai ra sharawng ai lam gaw, shawa hpawng man sakse hkam ai lam re.”

⁹ Behtela law law hta, asak kaba nna n kung n kang re ai hpunau nauna law law nga ai. Telephone (sh) laika ka nna, dai hpunau nauna ni hkaw tsun lu na matu lajang ya ai hku nna, woi awn ai ni gaw tsawra myit madun nga ai. Grai tsan ai shara hta nga ai masha ni hpang de laika ka nna hkaw tsun nga ai asak 86 rai sai Bi ndai hku tsun ai: “Laika ka nna hkaw tsun lu ai laksan ahkaw ahkang a majaw anhte grai chyeju dum ai.” Asak 90 daram rai sai Nansi ndai hku tsun ai: “Laika sumbu hta laika bang na matu ka ai ngu nna sha ngai n myit ai. Ndai gaw hkaw tsun bungli re. Masha ni gaw teng man lam hpe chye ra ai.” 1921 hta shangai ai Eta ndai hku tsun ai: “Machyi ai hpe ayan na hkamsha ai. Nkau shani ni hta, bu hpun palawng hpun na matu pyi grai yak ai.” Raitim, nauna gaw phone hte hkaw tsun ai  hpe ra sharawng nna, grai kaja ai bai kawan ai lam ni pyi lu nga sai. Asak 85 rai sai Babara ndai hku tsun ai: “Hkam kaja lam n nga ai majaw, hkaw tsun magam hta ayan na shang lawm na matu grai yak ai. Raitim, phone hte sakse hkam ai lam gaw kaga ni hte tsun shaga lu hkra karum ya ai. Yehowa hpe grai chyeju dum ai.” Lai wa sai shaning hta, Behtela langai kaw nna sha asak kaba ai hpunau nauna nkau gaw, hkaw tsun bungli hta hkying hkum 1,228 shang lawm wa ai. Laika 6,265 ka wa nna, 2,000 lang jan phone hte sakse hkam lu wa ai. Laili laika 6,315 garan lu wa ai. Shanhte a shakut shaja ai lam ni gaw, Yehowa hpe teng sha myit pyaw shangun na re.​—⁠Ga Shagawp 27:11.

10. Zuphpawng lamang kaw nna hpunau nauna ni akyu law law lu la hkra gara hku karum ya mai na kun?

¹⁰ Hkristan zuphpawng ni hta myit tau ya u. Hpunau nauna ni hpe myit tau ya ai lam anhte madun na nga yang, zuphpawng lamang kaw nna shanhte akyu law law lu la hkra anhte karum ya lu na re. Gara hku nna kun? Lam langai gaw, aten dep du ai hku nna re. Rai yang, hpunau nauna ni zuphpawng hta matut nna myit maju jung lu na re. Kalang lang rai yang, n myit mada da ai lam ni a majaw, hpang hkrat chye ai. Raitim, chyahkring hkring hpang hkrat na nga yang gaw, hpunau nauna ni hpe gara hku hkra machyi ai lam myit ra na re. Shanhte hpe myit tau ya ai hku nna, galai shai lam ni anhte galaw ra na re. Zuphpawng ni sa lung na matu anhte hpe saw shaga ai gaw, Yehowa hte Yesu re ai hpe mung myit dum ra ai. (Mahte 18:20) Shan hpe hkungga ai hku nna aten dep du lu hkra shakut ging ai.

11. Zuphpawng lamang ni hta lit ang ai hpunau ni gaw, 1 Korinhtu 14:40 hta lawm ai lam matsun hpe hpa majaw hkan sa ging ai kun?

¹¹ Hpunau nauna ni hpe myit tau ya ai nga yang, ndai Chyum Laika lam matsun hpe hkan sa na re: “Lam shagu chyawm gaw, htap htuk ai hte mai ang ai hku hte maren rai wa u ga.” (1 Korinhtu 14:40) Zuphpawng lamang hta lit ang ai hpunau ni gaw, masat da ai aten hta ngut lu hkra galaw ai hku nna, dai lam matsun  hpe hkan sa mai ai. Dai hku galaw ai gaw, matut nna woi awn mat na hpunau hpe sha n-ga, hpunau nauna yawng hpe myit tau ya ai lam madun ai re. Zuphpawng lamang ngut ai aten hpang hkrat na nga yang, kaga ni hpe gara hku hkra machyi ai lam ni hpe myit yu u. Hpunau nauna nkau gaw, nta wa na matu aten grai na hkra mawdaw sengke gau ra na re. Nkau nga yang, lam hkawm nna wa ra na re. Nkau nga yang, makam masham n bung ai ningrum ningtau ni nga nna, masat da ai aten hta bai wa shangun ai mung rai na re.

12. Hpunau nauna ni a hkungga ai lam hte tsawra ai lam, myitsu salang ni hpa majaw lu ging ai kun? (“ Woi Awn Nga Ai Ni Hpe Myit Tau Ya Ai Lam Madun U” ngu ai lawk hpe yu u.)

¹² Myitsu salang ni gaw, nawku hpung hte hkaw tsun magam hta shakut shaja nga ai majaw, hpunau nauna ni a hkungga ai lam hte tsawra ai lam hpe lu ging ai. (1 Htesaloni 5:12, 13 hpe hti u.) Shanhte galaw ya ai lam yawng hpe, nang teng sha chyeju dum na re. Shanhte a lam matsun ni hpe hkan sa ai hku nna, shanhte hpe madi shadaw ya mai ai. Hpa majaw nga yang, “shanhte gaw jahpan dan na ni rai ma ai rai nna, nanhte a myit masin a matu mara a maja nga ma ai” majaw re.​—⁠Hebre 13:7, 17.

13. Masha ni hpe Yesu lanu lahku ai lam kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹³ Yesu hte seng nna myihtoi Esaia ndai hku tsun ai: “Bye dip kau ai maiaw hpe shi n shadaw na hte, kachyi mi sha tu ai wan shat hpe sat kau na n rai.” (Esaia 42:3) Shinggyim masha ni hpe Yesu tsawra ai majaw, matsan dum myit madun wa ai. Yesu gaw, “bye dip kau ai maiaw” (sh) “kachyi mi sha tu ai wan shat” hte bung ai gawng kya ai ni, myit daw nga ai ni a hkamsha lam hpe chye na ya nna, myit galu let tsawra myit hte lanu lahku ya ai. Ma ni pyi Yesu a makau hta nga mayu ma ai. (Marku 10:14) Anhte gaw, Yesu zawn masha ni hpe chye na ya nna sharin achyin ya lu na gaw n re. Raitim, hkaw tsun lawk hta hkrum ai ni hpe anhte gara hku tsun shaga na, galoi aten hta shanhte hpang sa chyai na hte kade daram na hkra hkaw tsun na ngu ai lam ni hta myit tau ya ai lam madun mai ai.

14. Masha ni hpe gara hku tsun shaga na hte seng nna hpa majaw myit ra ai kun?

¹⁴ Masha ni hpe gara hku tsun shaga ging ai kun? Wan hku law ai masha ni gaw, ndai mungkan a akyang hten za nna maw sha ai hpaga lam, mung masa lam hte nawku htung ningbaw ni a majaw, ‘ru tsang hkrum nna bra mat wa’ ai masha ni hte bung nga ai. (Mahte 9:36) Masha law law hta myit mada lam n nga nna, shada da kam ai myit mung n nga sai. Dai majaw, anhte a tsun shaga ai ga si ni, nsen ni gaw shanhte hpe chye na ya nna, lanu lahku ai lam madun ai hku rai ra ai. Chyum Laika hpe atsawm tsun dan ai majaw sha n-ga, hkungga nna gaja wa myit lawm ai lam madun ai majaw, anhte tsun dan ai shiga hpe masha law law madat mayu ai re.

15. Hkaw tsun lawk hta hkrum ai masha ni hpe myit tau ya lu ai lam nkau mi gaw hpa ni rai kun?

¹⁵ Hkaw tsun lawk hta hkrum ai masha ni hpe myit tau ya lu ai lam law law nga ai. Shanhte hpe tsawra nna hkungga ai hku ga san san ra ai. Ningshawng hpunau langai gaw, grai kaya chye ai masha ni nga ai lawk hta hkaw tsun ai. Dai majaw, shanhte atsawm n chye htai na zawn rai yang, shanhte hpe kaya  shangun na zawn re ai ga san ni hpe shi n san sai. “Karai Kasang a amying hpe chye ai kun?” “Karai Kasang a mungdan ngu ai gaw hpa re ai hpe chye ai kun?” ngu ai ga san ni hpe shi n san ai. De a malai, shi ndai hku tsun ai: “Karai Kasang hta amying nga ai hpe Chyum Laika kaw nna ngai chye wa ai. Dai amying hpe madun ya mai na kun?” Masha hte htunghking n bung ai majaw, dai hku tsun ai gaw shara shagu a matu htap htuk na n re. Raitim, hkaw tsun lawk hta hkrum ai masha ni hpe, tsawra nna hkungga ai lam hku ayan na tsun shaga ging ai. Dai lam hpe galaw lu na matu, shanhte a lam atsawm chye ra na re.

16, 17. (a) Masha ni hpang galoi aten sa chyai na hpe dawdan ai shaloi, (b) kade daram na hkra hkaw tsun na hpe dawdan ai shaloi, myit tau ya ai lam gara hku madun na kun?

¹⁶ Gara aten hta sa ging ai kun? Nta langai hpang langai hkaw tsun ai shaloi, nta madu ni gaw anhte hpe la nga ai ni n re. Hpa majaw nga yang, anhte hpe shanhte n saw shaga da ai. Dai majaw, nta madu ni hku hku hkau hkau hte tsun shaga mayu na aten hta anhte sa ging ai. (Mahte 7:12) Ga shadawn, hkaw tsun lawk hta nga ai masha ni gaw, kru ya hte laban shani ni hta yup rawt hpang hkrat chye ai kun? Rai yang, hkaw tsun magam hpe, mawdaw lam hta, masha hpawng man hta (sh) aten lu jaw na bai kawan ai ni hpang de sa nna galaw hpang mai ai.

¹⁷ Kade na hkra nga ging ai kun? Masha law malawng gaw bungli law ma ai. Dai majaw, laksan hku nna, shawng nnan hkaw tsun ai shaloi, ladu lai na hkra tsun shaga na malai, kadun ai hku sha hkaw tsun na nga yang kaja na re. (1 Korinhtu 9:20-23) Shanhte bungli law nga ai hpe anhte chye na ya ai nga yang, hpang kalang bai sa chyai ai shaloi shanhte grau nna tsun shaga mayu wa na re. Chyoi pra ai wenyi a majaw byin pru wa ai atsam ningja ni hpe anhte madun ai nga yang, anhte gaw “Karai Kasang a shingdep shingtau ni” teng sha byin wa na re. Kaga masha ni teng man lam hpe chye wa na matu, Yehowa anhte hpe akyu jashawn na re.​—⁠1 Korinhtu 3:6, 7, 9.

18. Kaga masha ni hpe myit tau ya na nga yang, hpa shaman chyeju ni hpe myit mada mai ai kun?

¹⁸ Nta masha ni, hpunau nauna ni hte hkaw tsun lawk hta hkrum ai ni hpe myit tau ya lu ai lam yawng anhte galaw mat ga. Rai yang, ya mung htawm hpang hta mung, shaman chyeju law law lu la na re. Shakawn Kungdawn 41:1, 2 hta ndai hku tsun da ai: “Matsan mayan ni hpe dum ai wa gaw, a nga ai: Yehowa gaw dai wa hpe kyin dut ai nhtoi e, shalawt dat na wu ai. Yehowa shi hpe bau sin shabran la na wu ai, Dai mungdan hta shi apyaw sha nga lu na ra ai.”