1, 2. Hparadisu hte seng nna masha ni gaw gara hku mu mada nga ai kun?

MUNGDAN law law na hpunau nauna ni gaw, Korea mungdan, So mare de zuphpawng kaba a matu sa ma ai. Ginsup pa kaw nna shanhte pru mat wa ai aten, buga na hpunau nauna ni gaw makau grup-yin hta nga nga ma ai. Langai hte langai gaw, “Hparadisu hta bai hkrum ga!” ngu tsun nna shakram nga ai hpe mu lu ai gaw, myit kahpra hpa rai nga ai. Shanhte tsun taw nga ai hparadisu ngu ai gaw hpa rai kun?

² Dai ni aten hta hparadisu hte seng ai lam hpe amyu myu mu mada ma ai. Nkau mi gaw dai hpe myit shingran yu ai lam re ngu tsun ma ai. Nkau mi gaw shanhte pyaw nga ai shara gaw, hparadisu re ngu nna tsun ma ai. Kawsi hpang gara nga ai masha langai a matu lusha grai law ai sha ku hta dung nga lu ai gaw, hparadisu ngu nna hkamsha na re. Lai wa sai shaning law law hta, num langai gaw, nampan ni hte hpring nga ai hkaraw nhkap hpe mu dat ai shaloi, “hparadisu rai nga ai” ngu nna grai sharawng let shi tsun wa ai. Dai shara gaw, shaning shagu pe 50 jan hkyen hkrat nga tim, dai ni aten du hkra Paradai (Paradise) ngu shaga ai. Nang gaw Hparadisu ngu ai hpe gara hku shadu ai kun? Byin wa na ngu nang myit mada ai kun?

3. Chyum Laika hta Hparadisu a lam hpe galoi aten hta shawng nnan tsun wa ai kun?

 ³ Nga lai wa sai hparadisu hte htawm hpang hta nga wa na hparadisu a lam hpe Chyum Laika hta tsun da ai. Ningpawt Ninghpang Laika hta Hparadisu a lam anhte hti lu ai. Ga gale Chyum langai (Catholic Douay Version) hta, Ningpawt Ninghpang 2:8 hpe Latin ga kaw nna ndai hku ga gale da ai: “Madu Karai Kasang gaw, shawng nnan kaw nna grai ngwi pyaw ai hparadisu hpe hpan tawn da ai. Shi hkrang shachyaw da ai masha hpe dai shara kaw nga shangun ai.” (Ga si hpe anhte shachyang da.) Hebre Chyum Laika hta, Edin sun ngu nna tsun da ai. “Edin” ngu ai ga si gaw, “ngwi pyaw ai” ngu lachyum nga nna, gaja wa tsawm htap ai shara mung re. Lusha law htam ai hte du sat hte shinggyim masha ni a lapran mung simsa nna, grai tsawm ai shara re.​—⁠Ningpawt 1:29-31.

4. Edin sun hpe hparadisu ngu nna hpa majaw lu tsun ai kun?

⁴ Hebre ga si “sun” ngu ai hpe Greek hku pa·raʹdei·sos ngu nna ga gale da ai. Hparat chyum langai (Cyclopaedia by M’Clintock and Strong) hta, pa·raʹdei·sos ngu ai ga hpe na ai hte kalang ta Greek masha langai gaw, grai tsawm nna dam lada ai sun, hpa shoihpa mung n nga ai shara, namsi amyu myu shapraw ya lu ai hpun ni hte san ai hka shi ni, tsit lali ai tsingdu pa ni hta shan nga hte sagu hpung ni ushat arau sha nga ai shara hpe shingran mu ai ngu nna tsun da ai.​—⁠Ningpawt 2:15, 16 hte shingdaw yu u. 

5, 6. Hparadisu hta nga lu na ahkaw ahkang hpe Adam yan Ewa hpa majaw sum mat ai kun? Masha nkau mi hpa hpe myit ma ai kun?

⁵ Yehowa gaw Adam yan Ewa hpe dai zawn grai pyaw ai sun hta tawn da ai. Raitim, shan gaw Yehowa a ga n madat ai majaw, shan hte shan a kashu kasha ni gaw, Hparadisu kaw nga lu na ahkaw ahkang sum mat ai. (Ningpawt 3:23, 24) Edin sun hta masha kadai mung n nga mat tim, Noa aten hka sha-u ing ai nhtoi du hkra gaw, dai sun naw nga na re.

⁶ ‘Mungkan hta Hparadisu bai nga wa na kun?’ ngu nna masha nkau mi myit ma ai. Gara madi madun lam ni nga ai kun? Lama na, Hparadisu hta nang tsawra ai wa hte nga na matu myit mada ai nga yang, dai myit mada lam hte seng nna, madi madun lam nga ai kun? Htawm hpang hta hparadisu bai nga na ngu kam mai ai lam nang sang lang dan lu na kun?

7, 8. (a) Abraham hpe Yehowa jaw ai ga sadi gaw hpa rai kun? (b) Karai Kasang jaw wa ai ga sadi gaw Abraham hpe gara lam myit shangun ai kun?

⁷ Chyum Laika gaw Hparadisu hte seng ai ga san a mahtai hpe tam mu na kaja htum shara re. Hpa majaw nga yang, Chyum Laika gaw Hparadisu hpe hpan wa ai Yehowa kaw nna sa ai majaw re. Karai Kasang gaw, shi a jinghku Abraham hpe hpa tsun wa ai lam myit yu ga. Abraham a aru arat hpe, ‘nammukdara hka kau na zaibru zawn ngai shalaw na we ai’ ngu nna Yehowa tsun ai. Ngut nna, ahkyak ai ndai ga sadi hpe mung jaw wa ai: “Nye a nsen hpe nang madat mara ndai majaw, na aru arat a marang e ga ningtsa na amyu nlang hte gaw gumring gumrat re ai lu la na ma ra ai.” (Ningpawt 22:17, 18) Hpang de mung, Abraham a kasha hte kashu hpe dai ga sadi hpe sha kahtap nna bai jaw wa ai.​—⁠Ningpawt 26:4; 28:14 hpe hti u. 

⁸ Sumsing lamu hta hparadisu kumhpa hpe shinggyim masha ni lu la na ngu nna Abraham myit wa ai lam Chyum Laika hta n tsun da ai. “Ga ningtsa na masha amyu nlang” shaman chyeju lu na ngu Karai Kasang ga sadi jaw ai shaloi, mungkan hta sha dai shaman chyeju lu la na ngu shi myit wa na re. Raitim,  mungkan hparadisu byin wa na ngu Chyum Laika hta tsun da ai lam gaw dai langai sha rai kun?

9, 10. Htawm hpang hta hparadisu nga wa na hpe myit mada shangun ai gara ga sadi ni naw nga ai kun?

⁹ Htawm hpang hta “tara n lang ai wa nga nga lu na n rai” ngu nna Abraham a aru arat re ai Dawi tsun na matu, Yehowa shadut ya wa ai. (Shakawn 37:1, 2, 10) Dawi ndai hku mung tau hkrau tsun ai: “Myit gyip ai ni mahtang lamu ga hpe madu lu nna, Angwi apyaw hta sharawng awng na ma ra ai.” “Ding hpring ai ni gaw lamu ga hpe madu lu nna, Dai hta e nan nawng e nga nga lu na ma ra ai.” (Shakawn 37:11, 29, NW; 2 Samuela 23:2) Karai ra sharawng ai lam hpe galaw mayu ai masha ni a matu, dai ga sadi ni gaw gara hku akyu shabyin ya lu ai kun? Lani mi hta, ding hpring ai masha ni sha mungkan ga hta nga lu nna, Edin sun hte bung ai Hparadisu bai byin wa na ngu ai myit mada lam shanhte hta nga ai.

¹⁰ Lai wa sai shaning law law hta, Yehowa hpe nawku nga ai ngu tsun ai Israela masha law malawng gaw, Yehowa hte jet ai nawku dawjau lam hpe nyet kau ma ai. Dai majaw, Karai Kasang gaw shi a amyu masha ni hpe gasat dang kau na matu, shanhte a buga hpe jahten kau na matu, bawng masha hku nna shaga mat wa na matu, Babelon masha ni hpe ahkang jaw kau ai. (2 Hkawhkam Labau 36:15-21; Yeremia 4:22-27) Raitim, shaning 70 na ai hpang, shanhte a buga de bai wa lu na nga nna, Karai a myihtoi ni gaw tau hkrau tsun da ai. Dai myihtoi ga ni teng sha byin wa ai. Dai gaw, anhte a matu mung lachyum nga ai. Dai lam hpe anhte bawngban wa ai shaloi, htawm hpang na mungkan hparadisu hpe myit mada lu na lam ni nga ai hpe sadi yu u. 

11. Esaia 11:6-9 gaw gara hku nna shawng nnan hpring tsup wa ai kun? Raitim, anhte gara ga san ni naw san chye ai kun?

¹¹ Esaia 11:6-9 hpe hti u. Israela masha ni shanhte buga de bai wa ai shaloi, shanhte buga gaw simsa nga na ngu myihtoi Esaia hku nna Karai Kasang tau hkrau tsun da ai. Masha (sh) dusat ni a hpyen hpe kadai mung n hkrit ra sai. Ma ni hte asak kaba ai ni mung shim lum sai. Edin sun hta nga wa ai simsa ai masa ni hpe nang bai myit dum ai kun? (Esaia 51:3) “Nammukdara hka gaw shi a shara hpe lim kau ai zawn, Yehowa hpe chye chyang ai lam, mungkan ting pri rai na ra ai” ngu tsun da ai gaw, Israela ni a matu sha n-ga, mungkan ting hta byin wa na hpe tau hkrau tsun da ai re. Galoi aten hta byin wa na kun? Htawm hpang hta byin wa na hpe tsun mayu ai gaw dan dawng nga ai.

12. (a) Babelon kaw nna bai wa ai masha ni gaw hpa shaman chyeju ni lu wa ai kun? (b) Esaia 35:5-10 gaw, htawm hpang hta mung hpring tsup wa na hpe hpa lam gaw madun nga ai kun?

¹² Esaia 35:5-10 hpe hti u. Babelon kaw nna bai wa ai Israela masha ni gaw, masha (sh) dusat ni a hpyen hpe n hkrit ra sai lam, Esaia kalang bai tau hkrau tsun da ai. Edin sun zawn sha, shanhte buga hta mung hka law law lu ai majaw, grai kaja ai malu masha law law hpe shapraw ya lu na ngu nna tsun da ai. (Ningpawt 2:10-14; Yeremia 31:12) Israela masha ni a aten kaw sha dai myihtoi ga hpring tsup wa ai kun? Myi n mu ai ni, lagaw hten ai ni hte na n na ai ni gaw, shamai shatsai hkrum na ngu nna mung tsun wa ai hpe sadi yu u. Babelon kaw nna bai wa ai Israela masha ni hta  dai lam n byin wa ai. Htawm hpang hta she, machyi makaw ai ni yawng hpe shamai ya na ngu nna Karai Kasang madun nga ai re.

13, 14. Babelon kaw nna Israela ni bai wa ai shaloi, Esaia 65:21-23 gaw gara hku hpring tsup wa ai kun? Raitim, dai myihtoi ga hta gara lam naw hpring tsup ra ai kun? (Sumhpa shawng na sumla hpe yu u.)

¹³ Esaia 65:21-23 hpe hti u. Yuda masha ni shanhte buga de bai wa ai shaloi, grai kaja ai nta hte hkai tawn da ai tsabyi sun ni, hkauna ni hpe n mu lu ai. Raitim, Karai Kasang gaw shanhte hpe shaman chyeju jaw wa ai majaw, shanhte nta gap nna, dai hta nga lu ai. Shanhte hkai da ai malu masha ni hpe sha nna pyaw nga ai hpe shingran yu u. 

¹⁴ Dai myihtoi ga hta, anhte a asak gaw “hpun a asak zawn rai wa” na ngu nna tsun da ai hpe sadi yu u. Hpun nkau gaw shaning hkying hku asak hkrung lu ai. Dai daram asak hkrung lu na matu, masha ni hta grai kaja ai hkam kaja lam nga ra ai. Shanhte gaw Esaia tau hkrau tsun da ai hte maren, simsa nna ngwi pyaw ai makau grup-yin hta nga lu na nga yang, grai ngwi pyaw ai hparadisu hta nga lu ai re. Dai myihtoi ga mung gaja wa hpring tsup wa na re.

15. Esaia Laika hta na shaman chyeju nkau gaw hpa ni kun?

¹⁵ Htawm hpang hta hparadisu nga wa na hpe lahta e hkaja wa ai ga sadi ni gaw, gara hku sakse madun nga ai hpe myit yu u. Karai Kasang kaw nna shaman chyeju ni mungkan ting hpring tsup wa na re. Nhkru ai masha ni (sh) du sat ni a hpyen hpe kadai mung n hkrit ra sai. Myi n mu ai ni, lagaw hten ai ni hte na n na ai ni gaw shamai shatsai hkrum na re. Masha ni gaw tinang hkai ai nsi naisi hpe sha lu nna, tinang gap ai nta hta lu nga na re. Hpun hta grau nna asak galu na re. Hparadisu du wa na hpe Chyum Laika hta tup hkrak tsun da ai. Ndai myihtoi ga ni gaw, mungkan hta hparadisu byin wa na hpe tsun ai n re ai ngu nna masha nkau mi tsun chye ai. Shanhte hpe gara hku bai tsun na kun? Mungkan hparadisu hpe gaja wa myit mada mai ai lam nang gara hku madi madun dan na kun? Asak hkrung ai ni kaw nna grau htum ai Yesu gaw, anhte hpe madi madun dan ai.

16, 17. Hparadisu hte seng nna Yesu galoi aten hta tsun wa ai kun?

¹⁶ Yesu gaw mara n nga tim, tara tawt lai ai Yuda masha yan hte arau, hpun hta jen nna tara jeyang hkrum ai. Shanhte kaw nna langai gaw, Yesu hkawhkam re ai hpe chye nna ndai hku tsun ai: “Yesu e, nang na a mungdan hta du wa yang, ngai e dum rit law.” (Luka 23:39-42) Tara tawt lai ai wa hpe Yesu jaw wa ai ga sadi gaw, anhte a htawm hpang hpe mung akyu shabyin ya lu ai. Yesu a ga ni hpe Luka 23:43 hta mu lu ai. Chyum hpaji du nkau gaw, “dai ni jang” ngu ai ga si a shawng hta, ga hkring hpe tawn nna ndai hku ga gale ma ai: “Ngai nang hpe teng teng tsun de ga, Dai ni jang nang ngai hte rau Hparadisu e nga na rai nga ai.” Dai ga yan kaw, ga hkring bang da ai hte seng nna mu mada ai lam ni shai taw nga ma ai. Raitim, “dai ni jang” ngu nna Yesu tsun ai lachyum gaw hpa rai na kun?

¹⁷ Dai ni aten na amyu ga law law hta, ga yan ni a lachyum hpe grau nna sang lang na matu, ga hkring ni hpe jailang ma ai. Raitim, shawng nnan na Greek lata laika ka ladat hta, ga hkring, ga sa ni hpe nau n lang ai. Dai majaw anhte ndai hku myit chye ai: “Nang hpe ngai tsun na dai ni jang nang ngai hte arau Hparadisu e nga na” ngu nna Yesu tsun nga ai kun? Shing nrai, “dai ni jang ngai nang hpe tsun na nang ngai hte arau Hparadisu e nga na” ngu nna Yesu tsun nga ai kun? Ga gale ai ni gaw, Yesu tsun ai lachyum hte seng nna, shanhte mu mada ai hte maren ga yan ni hpe galai shai kau ai (sh) ga hkring, ga sa ni hpe  bang kau chye ai. Dai majaw, dai ni aten na Chyum Laika ni hta dai hku ga gale da ai lam lahkawng yan hpe mu lu ai re.

18, 19. Yesu tsun wa ai lachyum hpe anhte chye na na matu hpa gaw karum ya ai kun?

¹⁸ Yesu gaw shi si ai hte seng nna shi hpang hkan ai ni hpe hpa tsun wa ai hpe dum u. Shi ndai hku tsun ai: “Masha Kasha mung, shani masum ya hte shana masum na du hkra, ga sung ai kata e rawng nga na ra ai.” Ndai hku mung tsun ai: “Masha Kasha hpe masha ni a lata hta ap kau ai hkrum na aten ni magang wa ra ai: shanhte shi hpe sat kau na ma ru ai rai nna, masum ya nhtoi hta e sharawt la ai shi hkrum na ra ai.” (Mahte 12:40; 16:21; 17:22, 23; Marku 10:34) Dai mabyin ni byin wa ai ngu nna kasa Pawlu ka wa ai. (Kasa 10:39, 40) Dai majaw, Yesu hte tara tawt lai ai wa gaw si ai shani jang Hparadisu de n sa ai hpe chye lu ai. Yesu gaw, shi hpe Karai Kasang bai n jahkrung ya shi yang, “katsan ga e” masum ya tup nga wa ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai.​—⁠Kasa 2:31, 32. *

¹⁹ Dai majaw, Yesu lang wa ai “dai ni jang ngai nang hpe tsun na” ngu ai ga gaw, tara tawt lai ai wa hpe shachyen ai hku tsun ai hpe madun ai re. Dai hku tsun ai htung gaw, Mawshe aten kaw nna pyi masha law malawng lang taw sai re. Kalang mi hta Mawshe ndai hku tsun ai: “Dai ni ngai nang hpe hkang  da ai ga ndai hpe na a kraw lawang e gun nga u.”​—⁠Tara Jahprang 6:6; 7:11; 8:1, 19; 30:15.

20. Yesu tsun wa ai hpe chye na hkra hpa gaw karum ya ai kun?

²⁰ Sinpraw kaang na Chyum Laika ga gale ai ni gaw ndai hku tsun ai: “Ndai Chyum daw hta ‘dai ni jang’ ngu ai ga hpe ahkyak shatai tsun da nna, ‘dai ni jang, ngai nang hpe teng teng tsun na nang ngai hte arau Hparadisu e nga na’ ngu nna hti ging ai. Dai ga sadi hpe dai shani jang jaw wa nna, hpang e hpring tsup wa na matu re.” “Ga sadi jaw nna hpang e teng sha hpring tsup wa na hpe tsun mayu ai shaloi” dai buga na masha ni gaw, dai zawn tsun ai htung nga ai ngu nna mung shi tsun ai. Dai Chyum daw hpe tsa ban manga hta, Siria ni gaw ndai hku ga gale da ai: “Amen, dai ni jang ngai nang hpe tsun na nang ngai hte rau Edin Sun hta nga na.” Anhte yawng mung dai ga sadi kaw nna n-gun lu la ga ai.

21. Tara tawt lai ai wa gaw hpa n byin wa ai kun? Hpa majaw kun?

²¹ Yesu gaw, Hparadisu hte seng nna tara tawt lai ai wa hpe tsun ai shaloi, sumsing lamu hparadisu hpe tsun taw ai n re. Gara hku chye lu na kun? Lam langai hku nna, Yesu hte sadi dung ai kasa ni sumsing lamu kaw uphkang na matu, ga shaka tawn da ai lam hpe tara tawt lai ai wa gaw, chye pyi n chye ai. (Luka 22:29) Bai nna, shi gaw, hkalup mung n hkam da ai. (Yawhan 3:3-6, 12) Dai majaw, Yesu gaw tara tawt lai ai wa hpe ga sadi jaw ai shaloi, ginding aga hparadisu a lam tsun taw ai re. Shaning ni na ai hpang, kasa Pawlu gaw, ‘Hparadisu de woi lung wa hkrum’ ai masha a shingran hte seng ai lam hpe tsun wa ai. (2 Korinhtu 12:3) Pawlu hte kaga kasa ni gaw Yesu hte arau, sumsing lamu hta uphkang na matu lata da hkrum ai. Raitim, Pawlu gaw htawm hpang hparadisu a lam hpe tsun nga ai re. * Dai gaw ginding aga hparadisu rai na kun? Dai kaw nang nga lu na kun?

22, 23. Nang hpa hpe myit mada mai ai kun?

²² “Ding hpring ai ni gaw ginding aga hpe madu lu na” aten hte seng nna Dawi tsun wa ai hpe myit dum u. (Shakawn 37:29, NW; 2 Petru 3:13) Ginding aga hta, Karai Kasang a ding hpring ai tara hpe madat mara ai masha ni hte hpring nga na aten hpe Dawi tsun nga ai re. Esaia 65:22 hta ndai hku myihtoi da ai: ‘Nye a amyu masha ni a asak gaw, hpun a asak zawn rai wa na.’ Yehowa hpe nawku ai ni gaw, mungkan nnan hta shaning hkying hku asak hkrung lu na lam hpe madun dan nga ai re. Dai hpe nang myit mada lu na kun? Shingran 21:1-4 hta tsun da ai hte maren, Karai Kasang gaw shinggyim masha ni hpe shaman chyeju jaw na re. Dai kaw nna langai gaw, “si hkrung si htan n nga lu na sai” ngu ai shaman chyeju re.

²³ Hparadisu hte seng nna Chyum Laika hta tsun da ai lam gaw asan sha re. Adam yan Ewa gaw, Hparadisu hta htani htana nga lu na ahkaw ahkang sum mat tim, ginding aga hta hparadisu kalang bai nga wa na re. Karai Kasang ga sadi jaw da ai hte maren, ginding aga na masha yawng hpe shaman chyeju jaw na re. Myit shagrit shanem ai ni hte ding hpring ai ni gaw, ginding aga hpe madu lu nna, htani htana asak hkrung lu na ngu nna, Dawi tsun wa ai. Ngut nna, tsawm htap ai ginding aga hparadisu hta, ngwi pyaw let nga lu na aten hpe myit mada lu hkra, Esaia a myihtoi ga ni gaw karum ya ai. Galoi aten hta hpring tsup wa na kun? Tara tawt lai ai wa hpe Yesu jaw wa ai ga sadi ni hpring tsup wa ai aten hta re. Dai Hparadisu hta, nang mung nga lu na re. Dai aten hta, Korea mung na zuphpawng kaba hta hpunau nauna ni tsun wa ai “Hparadisu hta bai hkrum ga!” ngu ai ga gaw teng sha hpring tsup wa na re.