Syana syaima syĩthĩawa na kĩanda kya vata kya kũĩkĩĩthya kana asyai masyo nĩmasũvĩwa nesa makũa. Mbivilia yaĩtye kana syana syaima syaĩle “kwĩmanyĩsya kũtethya wĩa wa Ngai kwa kũsũvĩa andũ ma mĩsyĩ yoo, o vamwe na kũsũvĩa asyai o tondũ mo mamasũvĩie, nĩkwĩthĩwa ũndũ ũũ nĩ wʼo ũmwendeeasya Ngai.” (1 Timotheo 5:4, The Holy Bible in Current Kikamba Language) Yĩla syana syaĩkĩĩthya kana asyai masyo makũa nĩmasũvĩwa nesa, syĩthĩawa iiatĩĩa mwĩao wĩ Mbivilianĩ wa kũnenga asyai ndaĩa.—Aeveso 6:2, 3.

 Mbivilia ndĩnenganĩte mĩao ya ĩmwe kwa ĩmwe ĩkonetye kũsũvĩa asyai makũa. Ĩndĩ yĩ na ngelekanyʼo sya aũme na aka maĩ na mũĩkĩĩo meekie ũu. O na nĩnenganĩte motao matonya kũtetheesya ala masũvĩaa asyai moo.

•  Andũ amwe mawetetwe Mbivilianĩ masũvĩie ata asyai moo akũũ?

•  Mbivilia ĩnenganĩte ũtao wĩva ũtonya kũtetheesya ala masũvĩaa asyai moo?

•  Yo Mbivilia nĩwetete vala asyai makũa maĩle kwĩkala maisũvĩwa?

 Meekie ũu kwa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo, kwĩanana na ũndũ maũndũ mailye.

•   Yosevu ekalaa vaasa na ĩthe wake, Yakovo. Yĩla Yosevu wakwatie ũtonyi, nĩweekie mĩvango ĩthe wake athamĩĩe vakuvĩ nake. E vau nĩwamũmanthĩie vandũ va kwĩkala, lĩu, na amũsũvĩa.—Mwambĩlĩlyo 45:9-11; 47:11, 12.

•   Luthi nĩwathamĩĩie nthĩ ĩla inyia wa mũũme waumĩte, na e kũu nĩwathũkũmie na kĩthito amũsũvĩe.—Luthi 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Ĩvinda ĩkuvĩ Yesũ atanamba kũkwʼa, nĩwamanthĩie inyia wake, Meli, mũndũ wa kũmũsũvĩa. Ĩvinda yĩu Meli aĩ ndiwa.—Yoana 19:26, 27. a

 Mbivilia yĩ myolooto ĩtonya kũtetheesya ala masũvĩaa asyai moo akũũ. Na kĩtumi nũndũ kwĩka ũu mavinda amwe no kũmanosye mũno kana kũkatuma mewʼa me aitavĩe ngoonĩ.

•   Nenga asyai maku ndaĩa.

   Ũndũ Mbivilia yaasya: “Taĩaa au na mwenyu.”—Kuma 20:12.

   Ũtonya kũatĩĩa mwolooto ũsu ata? Onyʼa asyai maku nũmanengete ndaĩa kwa kũmanenga ũthasyo kwĩanana na ũndũ maũndũ moo mailye. Vatonyeka, maeke meyĩkĩe motwi ĩũlũ wa ũndũ meũsũvĩwa. Ĩvindanĩ o yĩu, no ũmonyʼe nũmanengete ndaĩa kwa kwĩka kyonthe kĩla ũtonya ũmatetheesye.

•   Maelewe na ũimaekeaa.

   Ũndũ Mbivilia yaasya: “Kĩlĩko kya mũndũ nĩkĩtumaa ethĩwa mũmĩĩsya wa kũthata; na nĩ ndaĩa yake kũekea ĩvĩtyo.”—Nthimo 19:11.

   Ũtonya kũatĩĩa mwolooto ũsu ata? Ethĩwa mũsyai nĩwaweta kĩndũ kyakũũmĩsya kana ekala ta ũteũtũnga mũvea nũndũ wa kũmũsũvĩa, ĩkũlye-ĩ, ‘Nĩwʼa ata keka ninyie ngũemwa nĩ kwĩyĩka maũndũ kana ninyie nĩkwatĩtwe nĩ maũndũ aa?’ Yĩla watata kũmaelewa na kũmaekea, no ũsiĩĩe maũndũ maikaimbĩĩe.

•   Neena na angĩ.

   Ũndũ Mbivilia yaasya: “Vala vate ũtao, maũndũ ala masũanĩĩtwe kwĩkwa nĩmanangĩkaa; ĩndĩ vala ve wingĩ wa atai nĩmalũlũmĩlawʼa.”—Nthimo 15:22.

   Ũtonya kũatĩĩa mwolooto ũsu ata? Ĩka ũkunĩkĩli ũmanye kũthĩnĩkĩa mathĩna ma mwĩĩ ala asyai maku matonya kwĩthĩwa namo. Manya nĩ mĩvango yĩva yĩthĩawa kĩsionĩ kyenyu ĩla ĩtonya kũũtetheesya ũmasũvĩe nesanga. O na ĩngĩ, neena na andũ methĩĩtwe maisũvĩa asyai moo. Na ethĩwa ve angĩ mũsyaanĩwʼe, wĩona ata mũkavanga mwĩke ũmbano ta mũsyĩ nĩ kana mũneenee mavata ma asyai menyu, ũndũ mũtonya kũmasũvĩa, na ũndũ mũtonya kũtetheanĩsya kũkua mũio ũsu?

•   Ndũkekuĩthye mũno.

   Ũndũ Mbivilia yaasya: “Ũĩ wĩ na ala menyivasya.”—Nthimo 11:2.

   Ũtonya kũatĩĩa mwolooto ũsu ata? Manya ve maũndũ ũtatonya. Kwa ngelekanyʼo, vai mũndũ wĩthĩawa na ĩvinda yĩtoetye kana vinya wĩanĩtye wa kwĩanĩsya kyonthe kĩla ũkwenda. Na kĩu no kĩtume ũemwa nĩ kũtetheesya asyai maku ũndũ ũkwenda. Kwoou wesa kwĩyĩthĩa ũiemeewa nĩ kũsũvĩa asyai maku, mwa mantha ũtethyo wa andũ angĩ ma mũsyĩ kana ala masomeete maũndũ asu.

•   Ndũkelekeleelye.

   Ũndũ Mbivilia yaasya: “Vaiĩ mũndũũme waamena mwĩĩ wake mwene, ĩndĩ nũũĩthasya na nũwendete.”—Aeveso 5:29.

   Ũtonya kũatĩĩa mwolooto ũsu ata? O na kau wĩ na kĩvalũa kya kũsũvĩa asyai maku, ndũkolwe kana wĩ na kĩanda kya kũthĩnĩkĩa mavata maku na ma andũ maku, ethĩwa nũtwaanĩte kana wĩ mũtwae. Kwoou nĩwaĩle kũya nesa. Na nĩwaĩle kũthũmũa nesa na ũikoma too wĩanĩtye. (Mũtavanʼya 4:6) Na vatonyeka, nĩwaĩle kwosa nzeve. Weeka maũndũ asu, kĩlĩko kyaku kĩikekalaa kĩkuĩte mũno, ndũkewʼaa wĩ mũemeee ngoonĩ, na ũkeethĩawa na vinya wa kũsũvĩa asyai maku nesa.

 Mbivilia ndĩwetete vala asyai makũa maĩle kwĩkala maisũvĩwa. Mĩsyĩ ĩmwe ĩtusaa kwĩkala na asyai mũsyĩ ĩvinda yĩasa ũndũ vatonyeka. Ĩndĩ nĩvatonya kũvika vandũ ũkethĩa meona kĩla kĩseo vyũ nĩ kũmatwaa kũla andũ akũũ masũvĩĩawa. Syana na asyai no mombane na mayĩka ũtwi mũseo ũũtethya onthe.—Akalatia 6:4, 5.