Alũsi sya Ngũsĩ sya Yeova iikothaa kwĩthĩwa na maũndũ maingĩ. Itwaĩĩawʼa na nzĩa yĩ na ndaĩa, na nĩvethĩawa na ũvoo mũkuvĩ umĩte Mbivilianĩ. Ĩtina wa kũtwaana, nĩvatonya kwĩthĩwa vavangĩĩwe ĩvinda ya kũya na kwĩtanĩthya. a Yĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ nĩwathokiwʼe mbokanĩ ta ĩsu ndũanĩ ya Kena.—Yoana 2:1-11.

•  Alũsi sya Ngũsĩ sya Yeova syĩkawa ata?

•  Alũsi sya Ngũsĩ sya Yeova syĩkĩawa va?

•  Naaũ mathokawʼa?

•  Ve ngũa ila syaĩle kwĩkĩwa?

•  Nĩkũnenganawe mĩthĩnzĩo?

•  Andũ nĩmetĩkĩlĩtwʼe kwendeana ũseo kwa kũtinanyʼa ngilasi?

•  Ala meũtwaana nĩmekĩawʼa mũsele kana tũthangũ twanake?

•  Nĩkwĩthĩawa na lĩu na syĩndũ sya kũnywʼa?

•  Andũ nĩmekĩĩawa wathi kana makasũnga?

•  Alũsi yathela, ala matwaana no mese kwĩthĩwa na mboka ya kũlilikana mũthenya ũsu?

 Ũndũ ũla mũnene vyũ mũthenya ũsu nĩ ũvoo wa ndatĩka ta 30, ũla umawʼa nĩ mũtavanyʼa wa Ngũsĩ sya Yeova. Ũvoo ũsu ũneeneaa motao me Mbivilianĩ matonya kũtetheesya asu meũtwaana mekale mendanĩte, na mayĩkalanyʼa nesa kuma mũthenya ũsu na kũendeea. Wĩthĩawa wĩ ũvoo mũseo mũno.—Aeveso 5:33.

 Silikalĩ mbingĩ ninengete atavanyʼa ma Ngũsĩ sya Yeova ũkũmũ wa kũandĩkĩthya mĩtwaano. Ethĩwa ũu nĩwʼo vailye, ũvoo wa Mbivilia wathela, ala meũtwaana nĩmanengawe mwanya wa kwĩvĩta mawĩvĩto moo. Na ethĩwa me na mbete, no mekĩane. Ĩtina wa ũu, mũtavanyʼa ũla ũkũandĩkĩthya mũtwaano woo nũtangaasaa kana yu nĩmatwʼĩka mũndũ na mũka.

 Ĩndĩ silikalĩ ingĩ syendaa ala meũtwaana mathi kũandĩkĩthya mũtwaano woo ovisinĩ wa silikalĩ. Ethĩwa ũu nĩwʼo vailye, mekaa ũu vatiele kavinda o kanini mũthenya woo wa alũsi ũvike. Na ĩndĩ alũsi yavika, ethĩwa maineeĩvĩta mawĩvĩto moo me ovisinĩ wa silikalĩ, no meke ũu mũthyanĩ wa ũvoo ũla ũkumwʼa nĩ mũtavanyʼa. Ethĩwa nĩmaneevĩtie, menda no meke ũu ĩngĩ, ĩndĩ mayĩvĩta kwa nzĩa ĩkwonanyʼa kana nĩmaminĩte kwĩvĩta na kwoou meĩka o kwĩtũngĩlĩĩla. Maũndũ asu onthe mathela, mũtavanyʼa aminĩĩaa ũvoo wake kwa kũmũvoya Ngai aathime asu matwaana.

 Ngũsĩ mbingĩ syendete kwĩkĩa alũsi syoo Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ ethĩwa yĩ vo. b Ĩndĩ ethĩwa ve na mboka, ĩvangĩĩawa vandũ vangĩ ti vau.

 Ethĩwa alũsi yĩĩkĩwa Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, kĩla mũndũ nĩmũthokye, ethĩwe nĩ Ngũsĩ kana ti Ngũsĩ. Ĩndĩ ethĩwa ala meũtwaana nĩmavangĩĩe kwĩthĩwe na mboka, nĩmo manyuvaa nũũ meũthokya.

 O na kau Ngũsĩ sya Yeova iyĩkĩĩte mĩao ĩtalanĩtye ngũa ila syaĩle kwĩkĩwa Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ mũthenya wa alũsi, nitataa mũno iatĩĩe ũla mwolooto wa Mbivilia wonanĩtye kana mũndũ aĩle kwĩkĩa ngũa yĩ na ndaĩa na kĩasi. Na nitanaa mũno syoona ala me alũsinĩ maatĩĩe mwolooto ũsu. (1 Timotheo 2:9) Mwolooto ũsu nowʼo ũatĩĩawa nĩ ala mathokwʼa mbokanĩ, ethĩwa ve ĩmwe ĩvangĩĩwe.

 Mbivilia ĩtwĩkĩĩte vinya twĩthĩwe twĩ alau. (Savuli 37:21) Kwoou Ngũsĩ sya Yeova nĩsyendete kũnengane mĩthĩnzĩo alũsinĩ, na nitanaa yĩla syakwata mĩthĩnzĩo. (Luka 6:38) Ĩndĩ iyĩtasya mĩthĩnzĩo, na iitangaasĩaa ĩkomano masyĩtwa ma ala maumya mĩthĩnzĩo. (Mathayo 6:3, 4; 2 Akolintho 9:7; 1 Vetelo 3:8) Ala mekaa ũu mayĩthĩawa maatĩĩe Maandĩko, na eka ũu, kĩu kĩtumaa ala mathoketwʼe mewʼa mate eanĩe.

 Aiee. Ngũsĩ sya Yeova iyĩkaa ũu nũndũ kĩu nĩ kĩthĩo kyumanĩte na ndĩni sya ũvũngũ. c Vandũ va kũtinanyʼa ngilasi, syĩkaa kũtavya ala meũtwaana kana niũmendea ũseo maũndũnĩ onthe.

 Aiee. Kũndũ kũmwe andũ nĩmekĩasya ala matwaana mũsele, tũthangũ twanake, kana o kĩndũ kĩngĩ ta kĩu. Masũanĩaa kana kwĩka ũu kũmanengae ĩvuso ĩseo, na kũkatuma mekala ĩvinda yĩasa me atanu. Ĩndĩ Ngũsĩ sya Yeova iyĩkaa maũndũ makonanĩtye na ũwe. Na ũndũ ũmwe ũkonanĩtye na ũwe nĩ kũmantha ĩvuso ĩseo, na kĩu nĩ kĩthĩo kĩleanĩte na Mbivilia.—Isaia 65:11.

 Yĩla alũsi ĩendeee Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ vainenganawe lĩu kana syĩndũ sya kũnywʼa. Kwoou ala matwʼa kwĩthĩwa na mboka ya mũtwaano mamanthaa vandũ vangĩ andũ matonya kũthi nĩ kana maĩsanĩe vamwe. (Mũtavanʼya 9:7) Menda kwĩthĩwe na ũkĩ, maĩkĩĩthasya mathooa ũkĩ mũnini, na ũinengwa o ala metĩkĩlĩtwʼe nĩ mĩao kũnywʼa.—Luka 21:34; Alomi 13:1, 13.

 Ala meũtwaana menda kwĩthĩwa na mboka ya mũtwaano, no mavangĩthye andũ mekĩĩwe wathi na maisũnga. (Mũtavanʼya 3:4) No mekĩĩe andũ mbathi ila mekwenda kana syendetwe nĩ mbaĩ yoo, ĩndĩ maĩle kũĩkĩĩthya kana manyuva mbathi syĩ na ndaĩa na itonya kũtanĩthya aeni moo. Kaingĩ yĩla alũsi ĩendeee Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, nĩvekĩawa mbathi, ĩndĩ o ila ineeneete maũndũ me Maandĩkonĩ.

 Vai mwolooto wĩ Mbivilianĩ ũvatanĩte kĩu kana wĩtĩkĩlanĩte nakyo, na kwoou ala meũtwaana nĩmo metwʼĩĩaa nĩmekwĩkĩa mboka ya kũlilikana mũthenya woo wa alũsi kana mayĩĩkĩa. Matwʼa kwĩthĩwa na mboka ĩsu, no mamĩtanĩe me oka, kana makavanga kũthokya anyanya na andũ ma mũsyĩ.