Ngũsĩ sya Yeova Iĩkĩĩaa Kyaũ?
Ithyĩ Ngũsĩ sya Yeova, nĩtũtataa vyũ kwĩkala kwosana na ũndũ Yesũ wamanyĩisye Aklĩsto ma wʼo maĩle kwĩthĩwa mailye, na twĩkaa o ũndũ atũmwa make meekaa. Maũndũ aa maneenewe vaa ĩtheo nĩmonanĩtye kwa ũkuvĩ kĩla tũĩkĩĩaa.
Ngai. Tũthaithaa Ngai ũmwe, Mwene Vinya Wʼonthe, na Mũmbi, ũla ĩsyĩtwa yake nĩ Yeova. (Savuli 83:18; Ũvuanyʼo 4:11) Nĩwe Ngai ũla wathaithawa nĩ Avalaamu, Mose, na Yesũ.—Kuma 3:6; 32:11; Yoana 20:17.
Mbivilia. Ithyĩ twonaa Mbivilia ta ũvoo ũveveewe nĩ Ngai na akanenga andũ maũsome. (Yoana 17:17; 2 Timotheo 3:16) Ithyĩ tũĩkĩĩa mavuku onthe 66 ma Mbivilia, methĩwe nĩ ma “Ũtianĩo Mũkũũ” kana nĩ ma “Ũtianĩo Mweũ.” Vulovesa wĩtawa Jason D. BeDuhn aielesya ĩũlũ wa Ngũsĩ sya Yeova aisye kana mũsingi wa “maũndũ ala iĩkĩĩaa na ala syĩkaa nĩ Mbivilia o ũndũ ĩilye, na nĩyo mambaa kũsisya matanesa kũtwʼa nĩ kyaũ maĩle kwĩka.” a
Ĩndĩ o na kau nĩtũĩkĩĩaa Mbivilia yonthe, ũu ti kwasya kana twosaa kĩla ndeto twoona Mbivilianĩ kĩtumbo. Nĩtwĩsĩ kana Mbivilia nĩtũmĩaa ngelekanyʼo na nĩneenaa na nthimo, na kwoou ti kĩla ndeto yaĩle kũeleeka o ũndũ ĩilye.—Ũvuanyʼo 1:1.
Yesũ. Nĩtwĩkaa maũndũ ala Yesũ Klĩsto wamanyĩisye na nĩtũatĩĩaa ngelekanyʼo yake. Na eka ũu, nĩtũmũnengete ndaĩa tawe Mũtangĩĩi witũ na Mwana wa Ngai. (Mathayo 20:28; Meko ma Atũmwa 5:31) Kwoou twĩ Aklĩsto. (Meko ma Atũmwa 11:26) Ĩndĩ nĩtwĩmanyĩĩtye Mbivilianĩ kana Yesũ tiwe Ngai Mwene Vinya Wʼonthe, na vaiĩ vandũ Mbivilia ĩkwatĩte mbau ũmanyĩsyo wa Ũtatũ.—Yoana 14:28.
Ũsumbĩ wa Ngai. Nĩ silikalĩ ya ĩtunĩ; ti kĩndũ kĩthĩawa ngoonĩ sya Aklĩsto. Silikalĩ ĩsu ĩkoosa mwanya wa silikalĩ sya andũ na ĩyĩanĩsya kĩeleelo kya Ngai ĩũlũ wa nthĩ. (Ndanieli 2:44; Mathayo 6:9, 10) Maũndũ asu ĩkeanĩsya mai vaasa nũndũ kwosana na wathani wa Mbivilia, twĩkalĩte “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo.”—2 Timotheo 3:1-5; Mathayo 24:3-14.
Yesũ nĩwe Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai ĩtunĩ. Ambĩĩe kũsumbĩka mwaka wa 1914.—Ũvuanyʼo 11:15.
Ũtangĩĩo. Nthembo ya wovosyo ya Yesũ nĩyo ĩkatuma andũ matangĩĩwa kuma ũkombonĩ wa naĩ na kĩkwʼũ. (Mathayo 20:28; Meko ma Atũmwa 4:12) Nĩ kana mũndũ atetheke nĩ nthembo ĩsu, no nginya ethĩwe na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa Yesũ, aalyũle mwĩkalĩle wake, na aivatiswa. (Mathayo 28:19, 20; Yoana 3:16; Meko ma Atũmwa 3:19, 20) Meko ma mũndũ nĩmo monanasya kana e na mũĩkĩĩo. (Yakovo 2:24, 26) Ĩndĩ ũtangĩĩo ti kĩndũ mũndũ ũtonya kũthooa. Tũtangĩĩawa nũndũ wa “ũseo mwingĩ wa Ngai.”—Akalatia 2:16, 21.
Ĩtu. Yeova Ngai, Yesũ Klĩsto, na alaĩka ala aĩkĩĩku mekalaa ĩtunĩ. b (Savuli 103:19-21; Meko ma Atũmwa 7:55) Ve andũ avũthũ, 144,000, makathayũũkwʼa mathi ĩtunĩ makasumbĩke na Yesũ.—Ndanieli 7:27; 2 Timotheo 2:12; Ũvuanyʼo 5:9, 10; 14:1, 3.
Nthĩ. Ngai oombie nthĩ nĩ kana andũ mekalae vo tene na tene. (Savuli 104:5; 115:16; Mũtavanʼya 1:4) Ngai akaathima andũ ala ewi mekalae tene na tene ĩũlũ wa nthĩ nzaũ mateũwaa na mateũkwʼa.—Savuli 37:11, 34.
Ũthũku na mathĩna. Thĩna wambĩĩie yĩla mũlaĩka ũmwe wa Ngai watwie kũtwʼĩka mũlei. (Yoana 8:44) Mũlaĩka ũsu amina kũlea eetiwe “Satani” na “Ndevili.” Nĩwakengie mũndũ ũla Ngai woombie mbee vamwe na mũka wake malika ũleinĩ wake, na kĩu kyaetee nzyawa syoo thĩna mwingĩ. (Mwambĩlĩlyo 3:1-6; Alomi 5:12) Nĩ kana amine nzika ila syaumĩlilwʼe nĩ Satani, Ngai nĩwambie kũeka maũndũ mathũku maendeee na andũ maiendeea kũthĩna, ĩndĩ ndesa kũeka maũndũ asu maendeee tene na tene.
Kĩkwʼũ. Andũ makwʼa mayĩthĩawa vo ĩngĩ. (Savuli 146:4; Mũtavanʼya 9:5, 10) Maiendaa kũthĩnĩwʼa ĩianĩ ya mwaki.
Ngai akathayũũkya andũ mbilioni mbingĩ ala makwie. (Meko ma Atũmwa 24:15) Ĩndĩ ala makathayũũkwʼa na mailea kwĩmanyĩsya nzĩa sya Ngai, makaminwa vyũ matakesa kũthayũũkwʼa.—Ũvuanyʼo 20:14, 15.
Mĩtwaano na mĩsyĩ. Nĩtũlũmanasya vyũ na mũvango ũla Ngai waĩ nawʼo wa mũndũũme ũmwe atwaane na mũndũ mũka ũmwe, na kĩla kĩtonya kũtuma andũ mathasya mũtwaano no ũlaalai wʼoka. (Mathayo 19:4-9) Tũyĩthĩawa na nzika o na vanini kana ũĩ ũla wĩ Mbivilianĩ nũtetheeasya mĩsyĩ ĩendeee nesa.—Aeveso 5:22–6:1.
Ũthaithi witũ. Tũitũmĩaa ngelanyʼo kana mĩvwʼanano ĩngĩ ũthaithinĩ. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 4:15-19; 1 Yoana 5:21) Aa nĩmo maũndũ ala manene twĩkaa makonetye ũthaithi:
Nĩtũvoyaa Ngai.—Avilivi 4:6.
Nĩtũsomaa na tũkemanyĩsya Mbivilia.—Savuli 1:1-3.
Nĩtũvindĩĩasya maũndũ ala tweemanyĩsya Mbivilianĩ.—Savuli 77:12.
Nĩtũmbanaa vamwe tũkavoya, tũkemanyĩsya Mbivilia, tũkaina, tũkaelesya mũĩkĩĩo witũ, na tũkekĩana vinya na Ngũsĩ ila ingĩ vamwe na ala angĩ twoombana namo.—Akolosai 3:16; Aevelania 10:23-25.
Nĩtũtavanasya ‘ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ.’—Mathayo 24:14.
Nĩtwakaa na tũkatũngĩĩa Nyũmba sya Ũsumbĩ vamwe na myako ĩngĩ ĩla ĩtũmĩawa wĩanĩ wa kũmanyĩsya andũ Mbivilia ĩũlũ wa nthĩ yonthe.—Savuli 127:1.
Nĩtumasya ũtethyo yĩla mĩisyo yaumĩla.—Meko ma Atũmwa 11:27-30.
Ũseũvyo witũ. Twĩthĩawa tũaanĩtwʼe nthĩnĩ wa ikundi syĩ kĩvathũkanyʼo, na kĩla kĩkundi kĩsũvĩawa nĩ nzama ya atumĩa. Ĩndĩ kĩu ti kĩvĩla atumĩa methĩawa manengetwe, na mayĩĩvawa. (Mathayo 10:8; 23:8) Tũyumasya kĩlungu kya ĩkũmi, na tũisangĩthasya kana kwosanyʼa nthembo yĩla twoombana vamwe. (2 Akolintho 9:7) Ngalama syonthe sya wĩa witũ iĩvĩawa nĩ mĩvothi ĩla tumasya kwa ngenda, na vai mũndũ waĩle kũmanya ũla ũngĩ aumya kyaũ.
Ve kĩkundi kĩnini kya Aklĩsto me mũĩkĩĩo mũlũmu kĩthũkũmaa ta Nzama Ĩla Ĩtongoesye, na mekalaa ovisinĩ ũla mũnene wa Ngũsĩ sya Yeova nthĩ yonthe. Asu nĩmo manenganae myolooto ĩla Ngũsĩ sya Yeova nthĩ yonthe iatĩĩaa iyĩka maũndũ.—Mathayo 24:45.
Ngwatanĩo yitũ. Ithyonthe twĩthĩawa na mũĩkĩĩo ũmwe. (1 Akolintho 1:10) O na nĩtũtataa vyũ tũikethĩwe na mũaanĩko nũndũ wa ũkũmũ ũla twĩ nawʼo, wumo witũ, mbaĩ yitũ, kana kĩlasi kitũ. (Meko ma Atũmwa 10:34, 35; Yakovo 2:4) O na kau nĩtwendaa kwĩthĩwa twĩ ngwatanĩo, kĩla ũmwe nĩwĩthĩawa na ũthasyo wa kwĩyĩkĩa motwi. Kĩla ũmwe nĩwĩyĩkĩaa motwi aitũmĩa wasya wake wa ngoo ũmanyĩĩtwʼe nĩ Mbivilia.—Alomi 14:1-4; Aevelania 5:14
Mwĩkalĩle witũ. Nĩtũtaa twonanyʼe kana kwa wʼo nĩtwendete ala angĩ na tũikwenda o kwĩyĩuna yĩla tũkwĩka maũndũ. (Yoana 13:34, 35) Nĩtwĩvathanaa vyũ na maũndũ ala matamwendeeasya Ngai, na ũndũ ũmwe tũleaa nĩ kũtũmĩa nthakame naĩ kwa kwĩtĩkĩla tũmĩkĩwe mĩkivanĩ. (Meko ma Atũmwa 15:28, 29; Akalatia 5:19-21) Nĩtwendete mũuo na tũilikaa kaũnĩ. (Mathayo 5:9; Isaia 2:4) Nĩtũnengae ndaĩa silikalĩ ya nthĩ ĩla tũĩ, na nĩtũatĩĩaa mĩao ĩla yeekĩa ethĩwa ndĩũtũlasimĩthya tũtũle mĩao ya Ngai.—Mathayo 22:21; Meko ma Atũmwa 5:29.
Ũndũ twĩkalanasya na andũ. Yesũ aumisye mwĩao ũũ: “No nginya ũmwende mũtũi waku o ũndũ wĩyendete.” O vamwe na ũu, nĩwaisye kana Aklĩsto “ti ma nthĩ.” (Mathayo 22:39; Yoana 17:16) Kwoou nĩtũtataa “tũmeke andũ onthe ũseo,” ĩndĩ tũtekwĩlikya o na vanini maũndũnĩ ma siasa na tũtekwĩkwatanyʼa na ndĩni ila ingĩ. (Akalatia 6:10; 2 Akolintho 6:14) O na vailye ũu, nĩtũnengae ndaĩa ũtwi ũla andũ ala angĩ mekwĩka ĩũlũ wa maũndũ asu.—Alomi 14:12.
Ethĩwa wĩ na makũlyo angĩ makonetye mũĩkĩĩo wa Ngũsĩ sya Yeova, no ũsome maũndũ maingangĩ kĩsesenĩ kitũ, ũkaneena na ovisi ũmwe witũ, ũkathi maũmbanonĩ ala mekawa Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, kana ũkaneena na ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova kĩsionĩ kyenyu.
a Sisya Truth in Translation, ĩthangũ ya 165.
b O na kau alaĩka ala athũku nĩmalũngilwʼe ĩtunĩ, o na ũmũnthĩ me kwʼo me o na mĩĩ ya veva.—Ũvuanyʼo 12:7-9.