Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

Kĩla ũthi nthĩnĩ wa ũvoo ũla wĩ vo

KWĨLILIKANY’A MAŨNDŨ MA TENE

Ngũsĩ sya Yeova Nthĩ ya New Zealand Nĩsyeeyumĩtye Vyũ na Syaĩ na Mũuo

Ngũsĩ sya Yeova Nthĩ ya New Zealand Nĩsyeeyumĩtye Vyũ na Syaĩ na Mũuo

Twĩ Matukũ 21, Mwei wa 10, 1940, silikalĩ ya New Zealand yaisye kana Ngũsĩ sya Yeova nĩ kĩkundi kĩthũku vyũ kĩleanaa na silikalĩ. O na kau ũndũ ũsu waeteie Ngũsĩ sya Yeova mathĩna maingĩ, mo mayaathingĩthĩka nongi. Kwa ngelekany’o, nĩmaendeeie kũmbana kwondũ wa ũthaithi mate kũkĩa kũvithũkĩwa na kwĩkw’a yela.

Ĩvindanĩ yĩu, mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Mary nĩwaendeeie kũthi maũmbanonĩ ate kũkĩa. Mũũme wake, Andy Clarke, nĩwoonie ũndũ waĩ na ũkũmbaũ wingĩvĩte, o na kau we ndaĩ Ngũsĩ. Ĩndĩ nĩwathĩnĩkaa ayona Mary nũkũkwatwa nĩ asikalĩ e maũmbanonĩ, na ayĩkw’a yela. Nũndũ wa ũu, nĩwambĩĩe kũendany’a nake maũmbanonĩ o na kau ndaĩ aathi ũmbanonĩ o na ũmwe. Amwĩie atĩĩ: “Twĩthi ĩmwe, tũkwate ĩmwe!” Na kuma vau na kũendeea, Andy aendaa kĩla ũmbano e na kĩveti kyake. Ĩtina wa ĩvinda, o nake nĩwavatisiwe. O na kau Ngũsĩ nthĩ ya New Zealand nĩsyathĩniw’e mũno Kaũ wa Kelĩ wa Nthĩ Yonthe ũendeee, mbingĩ nĩsyaendeeie kwĩkala syĩ ndĩkĩĩku o ta Mary.

Nĩmaendeeie Nesa me Kambinĩ

Mũthenya ũmwe asikalĩ nĩmakwatie mwana-a-asa wĩtawa John Murray, ũla waĩ na myaka 78, nũndũ wa kũtavany’a nyũmba kwa nyũmba. Koti waisye kana aendeesye wĩa wa kĩkundi kyaleanaa na silikalĩ na wamũtw’ĩĩa kyovo. O na ve ana-a-asa na eĩtu-a-asa angĩ aingĩ mavikiw’e kotinĩ. Amwe nĩmaumiw’e vainĩ, na angĩ matw’ĩwa kyovo kya myei ĩtatũ ũu. o na angĩ mooviwe mavinda kauta.

Ngũsĩ iyaĩ syĩtĩkĩla kũthi kaũnĩ nũndũ wa wasya woo wa ngoo ũmanyĩĩtwe nĩ Mbivilia. (Isaia 2:4) Nũndũ wa ũu, ĩvinda ya kaũ, aingĩ moo nĩmathĩniw’e mũno yĩla maleile kũlika itanĩ sya kaũ. Kwoou vandũ va kũmanyĩw’a kaũ, ve Ngũsĩ ta 80 syatwaiwe kambinĩ sya kũthĩnĩsya andũ kaũ ũendeee. Ĩndĩ o na kau ana-a-asa asu nĩmathĩnaw’a mũno na ĩvinda ya mbevo kweethĩawa kwĩ kũthithu vyũ, mayaaeka kũmũthaitha Yeova me atanu.

Ngũsĩ ila syaĩ kambinĩ ĩsu nĩsyoosie ĩtambya na mĩtũkĩ ya kwĩka mũvango mũseo nĩ kana ana-a-asa mekae maũmbano na maendeee kũtavany’a. Na meekaa o ũndũ kĩkundi kyaĩle kwĩka; nĩmeekaa maũmbano na nĩmatavasya ala moovetwe yĩmwe ũvoo. O na nĩmanengawa mwanya meke maũmbano manene kambinĩ, o na kau meekaa masyaĩĩw’e nĩ mũsungi. Kĩu nĩkyatumie andũ amwe kambinĩ memanyĩsya ũw’o wa Mbivilia na mavatiswa.

Ngũsĩ syĩ kambinĩ nĩsyavangĩthisye Sukulu ya Ũthũkũmi wa Kĩtheokulasi

Mary na Andy, ala twaweta, maĩ na mwanake woo ĩlumaita wĩtawa Bruce. Bruce, oonaa ĩvinda yĩu maĩ kambinĩ yĩmũnengete mwanya wa kwĩmanyĩsya maũndũ maingĩ ĩũlũ wa Ngai. Aisye: “Neew’aa ta nĩ sukulu nũndũ vau kambinĩ vaĩ ana-a-asa aingĩ meeyoneete maũndũ maingĩ, na nĩnaeaa ngewa mbingĩ mũno namo. Kwĩka ũu kwatumie nĩmanya maũndũ maingĩ mũno.”

Mwakanĩ wa 1944, silikalĩ nĩyavangĩe kũlekya andũ amwe maĩ kambinĩ. Ĩndĩ anene ma ita nĩmaleile nũndũ nĩmeesĩ vyũ kana Ngũsĩ syalekw’a nĩkũendeea kũtavany’a. Maisye: “O na kau kwĩkalya andũ ta aa kambinĩ no kũtume maola kĩthito kyoo, kũyĩsa kũtuma maalyũka.”

Ti Andũ Athũku

Yĩla Ngũsĩ syakũniwe maluvuku andũ amwe nĩmendie kũmanya maũndũ maingĩ ĩũlũ woo. Ĩtina wa kavinda, andũ aingĩ nĩmamanyie kana Ngũsĩ ti andũ athũku. Mamanyie kana mo nĩ Aklĩsto mendete mũuo. Nũndũ wa ũu, Ngũsĩ nthĩ ya New Zealand nĩsyongelekile. Mwaka wa 1939 kwaĩ na Ngũsĩ 320, ĩndĩ tũivika mwaka wa 1945, syaĩ 536!

Ve mavinda andũ amwe me na ũkũmũ na monaa maũndũ kwa nzĩa ĩla yaĩle, mamanyaa kana Ngũsĩ sya Yeova syakũnĩtwe maluvuku vate kĩtumi kĩseo. Kwa ngelekany’o, ve mũsili ũmwe wa makoani woonanisye ũu ĩtina wa kwĩthukĩĩsya ũkũsĩ ĩũlũ wa mwana-a-asa wakwatĩtwe aitavany’a. Aisye: “Kwosana na kĩla nyie nĩsĩ na ũndũ nĩeleawa mĩao, vai kĩtumi kya kwĩkya mũndũ yela aĩ nũndũ wa kũnengane Mbivilia.” Ĩtina wa ũu, nĩwekisye ĩkoani yĩu ĩtheka.

Yĩla maluvuku yathelile, Ngũsĩ nĩsyambĩĩie kũtetheesya andũ mamanye ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai na kĩthito kingĩ kwĩ tene. Na ĩndĩ mwaka wa 1945, ovisi wa ũvonge nĩwaandĩkĩie ikundi syonthe sya New Zealand valũa. Valũa ũsu waĩtye: “Tũmĩai ũĩ yĩla mũũneena na andũ onthe, mendei na mũineenaa namo nesa. Mũikatetany’e na andũ kana kũkananĩa namo. Lilikanai kana kĩla mũndũ ethĩawa alũmĩtye mũĩkĩĩo wake na ngoo yonthe na nũtataa vyũ aatĩĩe kĩla ũĩkĩĩaa. . . . Andũ aingĩ katĩ wa asu nĩ ‘tũlondu’ twa Mwĩaĩi tũla twaĩle kũtũtongoesya kwa Yeova na Ũsumbĩ wake.”

Ũmũnthĩ, Ngũsĩ sya Yeova nthĩ ya New Zealand nitavasya andũ ma nthĩ ĩsu vamwe na atalii ala mokaa kũu ũvoo ũla wĩ Mbivilianĩ. Kwa ngelekany’o, mũthenya ũmwe, ve eĩtu-a-asa 4 ma taoni ya Turangi maneenie na atalii 67 kuma nthĩ 17!

Vate nzika, andũ ma New Zealand nĩmamanyĩte kana Ngũsĩ sya Yeova nĩ andũ me mũuo na mendete vyũ kũatĩĩa kĩla kĩ Mbivilianĩ. Kĩla mwaka, andũ aingĩ nĩmavatisawa na maitw’ĩka Ngũsĩ sya Yeova. Mwaka wa 2019, nthĩ ĩsu yaĩ na Ngũsĩ mbee wa 14,000 syaendeee kũmũthũkũma Yeova na ũtanu.

Ũmbano wa ĩmanyĩsyo ya Mbivilia ĩvinda ĩkuvĩ ĩtina wa maluvuku kũtangaaswa mwaka wa 1940

Tũsũmba twa kũvingĩa andũ, vala kĩla mũndũ wavingĩawa e weka, kambinĩ ĩla yaĩ North Island, nthĩ ya New Zealand

Kambi ya Hautu, ĩla yaĩ North Island, nthĩ ya New Zealand

Visa wa ana-a-asa ala maĩ kambinĩ nũndũ wa kũlea kũlika kaũnĩ, mwaka wa 1949