Matukũ 9, Mwei wa 10, 2024, ngwatanĩo yĩtawa World Wildlife Fund nĩyaumisye livoti ya kũmakya mũno yonanĩtye ũndũ meko ma andũ matumĩte nyamũ ioleka. Livoti ĩsu yoonanisye kana “myakanĩ 50 mĩvĩtu (1970-2020), ũtalo wa nyamũ nĩwaolekile kwa kĩlungu kya 73 ĩũlũ wa 100.” Na ĩndĩ ngwatanĩo ĩsu yaumya ũkanyʼo ũũ: “No twasye tũte na nzika kana maũndũ ala mekwĩkĩka myakanĩ ĩtano yũkĩte nĩmekũtuma vamanyĩka ũndũ thayũ ũkethĩwa ũilye ĩũlũ wa nthĩ ĩvinda yũkĩte.”

 Andũ aingĩ nĩmatelemawʼa nĩ livoti ta isu. Nĩtwendete nthĩ yitũ mbanake na tũyendaa kwona nyamũ iyĩũmĩa. Twĩwʼaa ũu nũndũ kĩeleelo kya Ngai kyaĩ andũ masũvĩae nyamũ.—Mwambĩlĩlyo 1:27, 28; Nthimo 12:10.

 Kwoou no ũsengʼe na ũkekũlya, ‘No tũtovoe kũsũvĩa nyamũ ila syĩ ĩũlũ wa nthĩ? Mbivilia ĩmanyĩasya ata?’

 O na kau nĩtũtonya kwĩkĩa kĩthito, Ngai no we ũkatuma nyamũ syĩthĩwa syĩ nzũvĩĩku ĩvinda yũkĩte. Kwosana na Ũvuanyʼo 11:18, Mbivilia yathanĩte kana Ngai ‘akaananga ala manangaa nthĩ.’ Mũsoa ũsu wĩtũmanyĩsya maũndũ aa elĩ:

1.  1. Ngai akasiĩĩa andũ maikanange nthĩ vyũ.

2.  2. Ngai nũkwosa ĩtambya o mĩtũkĩ. Twĩsĩ ũu ata? Nũndũ yu kwĩ ivinda yĩngĩ o na yĩva, nyamũ syĩ mũisyonĩ mũnene wa kũminwa nĩ andũ.

 Ngai akeeka ata amine thĩna ũsu? Akatũmĩa silikalĩ yake ya ĩtunĩ, kana Ũsumbĩ, ũla ũkasumbĩka nthĩ yonthe. (Mathayo 6:10) Silikalĩ ĩsu ĩkamanyĩsya andũ ala ewi ũndũ matonya kũsũvĩa nyamũ ĩũlũ wa nthĩ.—Isaia 11:9.