ŨNDŨ MĨVOTHI YAKU ĨTŨMĨAWA
Kũtũngĩĩa Nyũmba Sitũ sya Ũsumbĩ
ĨTUKŨ 1, MWEI WA 4, 2024
Mwĩĩtu-a-asa wa mũika wĩtawa Nicole wĩkalaa nthĩ ya Colombia aĩtye: “Nĩnendete Nyũmba yitũ ya Ũsumbĩ. No vo ndonya kũtindanyʼa na ana-a-asa na eĩtu-a-asa makwa.” We nĩwĩwʼaa ũu?
Ĩũlũ wa nthĩ, Ngũsĩ sya Yeova syũmbanĩaa Nyũmbanĩ sya Ũsumbĩ ta 63,000. Myako ĩsu ĩtumaa twĩthĩwa na vandũ va kũmũthaithĩa Ngai twĩ eanĩe. Ĩndĩ ti ũũ wʼoka. Vainia wa kĩla ĩvinda wĩtawa David wĩkalaa Colombia aĩtye: “Nyũmba yitũ ya Ũsumbĩ nĩyanakavasya momanyĩsyo maitũ. Aeni aingĩ nĩmasengʼaa moona ũndũ tũsũvĩaa nyũmba ĩsu.” Ũsu ti ũndũ wĩkĩkaa oou kĩtumbo. Nĩtwĩkĩaa kĩthito tũthesye na tũitũngĩĩa Nyũmba sitũ sya Ũsumbĩ. Tũvotaa ata kũtethya wĩa ũsu?
Mĩvango ya Kũtũngĩĩa Nyũmba Sitũ Yĩkawa Ata?
Ikundi nĩsyo syĩthĩawa syaĩlĩte kũsũvĩa Nyũmba ya Ũsumbĩ ĩla itũmĩaa. Nĩ kana syĩke ũu, ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmatheasya Nyũmba yoo ya Ũsumbĩ mateũtĩĩa. O na ĩngĩ, nĩmatũngĩĩaa kũla mekwona kũtonya kwĩsa kũtwʼĩka thĩna mũnene na makatũngĩĩa kũndũ kũnini kũnini kũla kwĩ na thĩna.
Mũvĩa wa Kũvangĩthya na Kwaka Myako ya Ũsumbĩ (LDC) nũnyuvaa ana-a-asa mamanyĩsye ikundi ũndũ itonya kũsũvĩa Nyũmba syoo sya Ũsumbĩ. Kĩla mwana-a-asa ũnyuvĩtwe ethĩawa na nyũmba nthanthatũ kũthi ĩkũmi syĩ ungu wake. Nũithokeaa na aimanyĩsya atavanyʼa ikundinĩ ĩsu ũndũ matonya kũsũvĩa nyũmba yoo. Ĩtina wa kĩla myaka ĩtatũ, nũsiasya kĩla nyũmba nĩ kana one ethĩwa kwĩ kũndũ kwĩ na mathĩna kana kũkwenda kũtũngĩĩwa.
Ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ nĩmatũngaa mũvea nũndũ wa maũndũ ala mamanyĩawʼa nĩ ana-a-asa asu. Mwĩĩtu-a-asa wĩkalaa India wĩtawa Indhumathi, aĩtye: “Maũndũ ala twamanyĩiwʼe maĩ ma mwanya. Nĩnatanie mũno kũmanya ũndũ ndonya kũsũvĩa Nyũmba yitũ ya Ũsumbĩ.” Nake mwana-a-asa wĩkalaa Kenya wĩtawa Evans, aĩtye, “Nĩtwamanyĩiwʼe ũndũ tũtonya kũsũvĩa mbesa mbingĩ kwa kũĩkĩĩthya kana nĩtwamina tũmathĩna tũla tũnini tũnini tũtanamba kũtwʼĩka mathĩna manene.”
Kũũngamĩa Ngalama
Kĩla mwaka, ngalama sya kũtwaĩĩsya maũndũ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ na kũmĩsũvĩa no syĩthĩwe katĩ wa ndola a maana meana ũna kũthi ngili iana ũna, na vethĩawa vailye ũu nũndũ wa vala ĩ nyũmba yĩĩ, ũkũũ wayo, na ũtalo wa ikundi ila imĩtũmĩaa. Syo ngalama isu iũngamĩawa ata?
Wĩa wa kũtũngĩĩa Nyũmba sya Ũsumbĩ ũũngamĩawa na mĩvothi ĩla yumĩtwʼe. Mwana-a-asa wĩtawa Alexander wĩkalaa Kazakhstan aĩtye: “Mĩvothi ĩmwe ĩtũmĩawa kũĩkĩĩthya kana ikundi syĩ na Indaneti na syĩndũ ingĩ ikwendeka, ta kũĩvĩa kĩwʼũ na sitima. Ĩngĩ ĩtũmĩawa syĩndũnĩ sya vata ta tissue, gloves, syĩndũ sya kũthesya, na langi.” Mĩvothi ĩla yatiala ĩnenganawe kwondũ wa wĩa wa nthĩ yonthe nĩ kana ĩtetheesye mawĩanĩ maingangĩ na mekwenda mbesa mbingangĩ ĩũlũ wa nthĩ.
Kũtethya Mawĩa Maingangĩ
Ethĩwa Nyũmba ya Ũsumbĩ nĩkwenda kũtũngĩĩwa na yĩkua mbesa mbingangĩ kwĩ ila ana-a-asa matũmĩaa myei ĩlĩ kana ĩtatũ kũmĩsũvĩa, atumĩa nĩmaneenaa na mwana-a-asa ũla ũnyuvĩtwe nĩ LDC. Mũvea wa LDC wavĩtũkĩthya wĩa ũsu, mĩvothi ĩla yumĩtwʼe kwondũ wa wĩa wa nthĩ yonthe nĩyo ĩtũmĩawa. Mwakanĩ wa ũthũkũmi wa 2023, myako 8,793 nĩyatũngĩĩiwe, na vatũmĩiwe ndola milioni 76.6. Kwoona myako ĩlĩ katĩ wa ĩsu.
Nthĩ ya Angola, Nyũmba ĩmwe ya Ũsumbĩ, ĩla yaĩ na ũkũũ wa myaka 15, yaĩ na mathĩna meana ũna. Waya sya sitima ila syaĩ vo syaĩ ngũũ, ngũta syaĩ na myalĩka, na atũi nĩmawetete kana kĩwʼũ kya mbua nĩkyakĩlaa na kĩkalika nyũmbanĩ syoo. Mũvĩa wa LDC nĩweekie mĩvango mathĩna asu maminwe. Wĩa ũsu wʼonthe wakuie ndola 9,285. Atũi nĩmatũngie mũvea na nĩmatanĩthiwʼe nĩ kwona ũndũ wĩa ũsu watwaĩĩiwʼe.
Nthĩ ya Poland, kĩala kya Nyũmba ya Ũsumbĩ nĩkyauasya, na mũkeka ũla waĩ vo waanangĩkĩte vyũ. Mũvĩa wa LDC nĩwavangĩthisye kĩala kĩu kĩtũngĩĩwe na kĩivakwa kĩndũ kĩũtuma kĩtavĩtya kĩwʼũ, na vayĩkĩwa mũkeka ũngĩ. Wĩa ũsu wakuie ndola 9,757. Nũndũ wa ũu, Nyũmba ĩsu nĩkũkua myaka kauta ĩyĩsa kũtwʼĩka nĩyatũngĩĩwa ĩngĩ.
Wĩa wa Kũtũngĩĩa Myako Nũmũtaĩaa Yeova
Wĩa wa kũtũngĩĩa myako ya Ũsumbĩ ndwĩkaa o kũsũvĩa mĩvothi tu ĩndĩ nũmũtaĩaa Yeova. Mwana-a-asa wĩtawa Shaun wĩkalaa nthĩ ya Tonga aĩtye: “Nũndũ wa wĩa wa kũtũngĩĩa myako ya Ũsumbĩ, no tũmũthaithĩe Yeova kũndũ kũtheu, kũvangĩtwe nesa, na kwĩ na kyonthe kĩla kĩkwendeka. Kĩu kĩtumaa ala matũthyũlũlũkĩte methĩwa na woni mũseo ĩũlũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova. O na nĩtũtanĩaa kũthokya andũ Nyũmbanĩ yitũ ya Ũsumbĩ.”
Ũtonya Kũtethya Ata?
Ithyonthe no tũtetheesye kũthesya na kũtũngĩĩa nyũmba sitũ sya ũthaithi. Mwana-a-asa wĩtawa Marino ũnyuvĩtwe amanyĩasye ikundi kũsũvĩa Nyũmba syoo sya Ũsumbĩ nthĩ ya Australia aĩtye: “Ithyonthe no tũtetheesye kĩandanĩ kya mwanya kya kũsũvĩa Nyũmba sitũ sya Ũsumbĩ. Yĩla tweeka ũu, twĩthĩawa twasũvĩa mĩvothi ĩla yumĩtwʼe nĩ kana ĩtũmĩwe kũla kwĩ na vata.”
Mwana-a-asa wĩtawa Joel wĩkalaa India nũtanĩaa kũtũngĩĩa Nyũmba yoo ya Ũsumbĩ. Aĩtye, “Kũthũkũma vamwe na ana-a-asa makwa nĩkũndetheeasya kũsũanĩa ũndũ maũndũ makethĩwa mailye yĩla Ngai ũkatwʼĩkĩthya maũndũ meũ ĩtunĩ na nthĩ.” Nake ũla Nicole tũmũwetie mwambĩĩonĩ aĩtye: “O mĩtũkĩ, ve vandũ vanetĩkaa kĩwʼũ kyoonĩ, na ana-a-asa maendeee kũvaseũvya nĩnĩnatetheeisye kũnyasya kĩwʼũ kĩla kĩkwĩtĩkanga. O na kau ti inyie nĩnaminie thĩna ũsu, nĩnĩnatetheeisye vaikaumĩle mũisyo.”
Ethĩwa no wende kwĩyumya ũtetheesye kũtũngĩĩa Nyũmba yenyu ya Ũsumbĩ, tavya atumĩa ma kĩkundi kyaku. Eka ũu, mĩvothi yaku nĩtetheeasya kũtũngĩĩa Nyũmba yenyu ya Ũsumbĩ o vamwe na Nyũmba ingĩ ĩũlũ wa nthĩ. No wĩkĩe mĩvothi ĩsu masandũkũnĩ ma mĩvothi ala me Nyũmbanĩ yenyu ya Ũsumbĩ kana ũkatũmĩa donate.pr418.com. Nĩtũũkũtũngĩa mũvea mũno nũndũ wa ũlau waku.
a Ndola syonthe ila iwetetwe kĩlungunĩ kĩĩ nĩ sya Amelika.