Wamantha ũtao wa kũũtetheesya kũmĩanĩsya na kyeva, nũtonya kũkwata mawoni maingĩ mũno, na amwe makaũtethya kwĩ angĩ. Nĩvatonyeka ũu ũkethĩwa nũndũ o tondũ tũwetie mbeenĩ, andũ monanasya kyeva kwa nzĩa syĩ kĩvathũkany’o. Ũtao ũla ũtonya kũtethya mũndũ ũmwe, nũtonya kũlea kũtethya mũndũ ũngĩ.

Ĩndĩ o na vailye ũu, ve motao amwe monekete kana no matethye andũ aingĩ ala me kyeva. Motao asu nĩmakothaa kũwetwa nĩ ala mataaa ala me na kyeva, na nĩmosanĩte na myolooto yĩ ĩvukunĩ yĩmwe ya tene ĩndĩ yĩ ũĩ mwingĩ, nayo nĩ Mbivilia.

• Atai amwe maasya kana ũsu nĩw’o ũndũ ũla wa vata vyũ ũtonya kũtetheesya mũndũ akomĩĩsya kyeva kya kũkw’ĩĩwa. Ĩndĩ mavinda amwe nũtonya kwĩw’a ũyenda kwĩkala wĩ weka. O na nũtonya kũthatĩa andũ ala meũtata kũũtetheesya. Ũsu nĩ ũndũ wĩkĩkaa.

• Ndũkew’e ta lasima wĩthĩwe vakuvĩ na ala angĩ mavinda onthe, ĩndĩ o na vailye ũu, ndũkevathane vyũ namo. Na kĩtumi nũndũ nũtonya kwĩsa kwenda ũtethyo woo ĩvinda yũkĩte. Kwoou elesya ala angĩ maũndũ ala wĩ na vata namo ĩvindanĩ yĩu wĩ na kyeva, na ala ũte na vata namo.

• Kwosana na mavata maku, tata ũkethĩawa na ĩvinda yĩanĩtye vamwe na ala angĩ, na ĩvinda yĩanĩtye yĩla wĩ weka.

MWOLOOTO: “Elĩ me kavaa kwĩ ũmwe . . . Nũndũ ethĩwa makavalũka, ũmwe akookĩlya mũtindan’ya wake.”—Mũtavan’ya 4:9, 10.

• Kũya nesa nĩkũtonya kũũtetheesya kũolanga mesilya ala mũndũ wĩthĩawa namo yĩla ũendeee kũmĩanĩsya na kyeva. Tata kũya matunda me kĩvathũkany’o, syĩndũ sya mbaa mboka, na lĩu ũte na mauta maingĩ.

• Nyusaa kĩw’ũ kingĩ na syĩndũ ingĩ itonya kũũtetheesya kwaka mwĩĩ.

• Ethĩwa wĩĩw’a ũte na wendi wa kũya, tata kũya kanini kwa kanini mavinda maingĩ. O na no ũkũlye ndakĩtalĩ waku aũtavye syĩndũ ila itonya kũũtetheesya kwongelanga wendi wa kũya. *

• Kũsembanga, kana kwĩka masoesi angĩ nĩkũtonya kũtetheesya mũndũ kũolanga mesilya mataĩle. O na ĩngĩ masoesi nĩmatonya kũnenga mũndũ ĩvinda ya kũvindĩĩsya wasyo ũla ũkwatĩte, kana kũkatuma aeka kũvindĩĩsya wasyo ũsu kwa kavinda.

MWOLOOTO: “Vaiĩ mũndũũme waamena mwĩĩ wake mwene, ĩndĩ nũũĩthasya na nũwendete.”—Aeveso 5:29.

• Too nĩ wa vata, ĩndĩ nĩ wa vata mũnango kwa ala me na kyeva nũndũ nĩkĩtumaa mũndũ ew’a e mũnou mũno.

• Ĩthĩwa wĩ metho ndũkanyw’e ũkĩ mwingĩ kana syĩndũ ta kaawa nũndũ nitonya kũtuma ũkosa too.

MWOLOOTO: “Ũvĩ ũmwe wusĩe, vamwe na ũuu [kana kũthyũmũa o vanini], wĩ kavaa kwĩ mbĩ ilĩ susĩe wĩa na kũsemban’ya na kĩseve.”—Mũtavan’ya 4:6.

• Lilikana kana kĩla mũndũ onanasya kyeva kwa nzĩa yĩ kĩvathũkany’o. Kwoou ve vata wa kũmanya nĩ maũndũ meva matonya kũũtetheesya we mwene wũmĩĩsye.

• Andũ aingĩ monaa kũelesya andũ angĩ ũndũ mekwĩw’a yĩla me na kyeva kũimatetheesya kũmĩĩsya, ĩndĩ namo angĩ mayendete kwĩyĩelesya. Atai methĩawa na mawoni me kĩvathũkany’o ĩũlũ wa ethĩwa kwĩyĩelesya nĩ kwa vata nĩ kana mũndũ omĩanĩsye na kyeva. Ethĩwa wĩ na vata wa kũelesya mũndũ ũngĩ ũndũ ũkwĩw’a, ĩndĩ wĩ o na wia, tata kũelesya mũnyanyau o tũmaũndũ tũnini kwa tũnini.

• Andũ amwe mew’aa kũĩa kũimatetheesya kũmĩanĩsya na kyeva, ĩndĩ angĩ, nĩmomĩĩasya o na ethĩwa maikũĩa mũno.

MWOLOOTO: “Ngoo nĩyĩsĩ ũũ wayo e yo.”—Nthimo 14:10.

• Andũ amwe makw’ĩĩwa nĩmatataa kũolanga woo ũla me naw’o kwa kũtũmĩa ũkĩ kana kũtũmĩa ndawa naĩ. Maũndũ asu nĩmatonya kũkũetee mathĩna. Nĩmatonya ũkũtetheesya ũkaolanga woo o kwa kavinda, ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda maikũetee mathĩna manene. Kwoou, tata kũtũmĩa nzĩa itatonya kũkũetee mathĩna.

MWOLOOTO: “Ekai twĩthesye kumana na kĩla ũvuku.”—2 Akolintho 7:1.

• Andũ aingĩ yĩla me na kyeva nĩmonaa wĩ ũseo kũmantha ĩvinda ya kwĩka tũmaũndũ tũngĩ tũtonya kũtuma molwa nĩ woo ũla me naw’o.

• O naku no wĩw’e wausya kwa kavinda watata kũmantha ĩvinda ya kũlũlũmĩĩlya ũnyanya waku na andũ ala angĩ, kwĩmanyĩsya tũmaũndũ tweũ, kana kwĩka ũndũ ũngĩ wa kwĩtanĩthya.

• O ũndũ ĩvinda yĩvĩtĩte, maũndũ nĩmatonya kũvĩndũka. Nũtonya kwĩthĩa wambĩĩe kwĩkaa tũmaũndũ tu twa kũũtetheesya kũusya kaingĩ na kwa ĩvinda yĩasanga, na ũndũ ũsu wĩonany’a kana ũendeee kũvoa o kavola kwa kavola.

MWOLOOTO: “Kwondũ wa kĩla kĩndũ ve ĩvinda, . . . ĩvinda ya kũĩa, na ĩvinda ya kũtheka; ĩvinda ya kũmeta, na ĩvinda ya [kũsũnga].”—Mũtavan’ya 3:1, 4.

• Tata kũsyokea maũndũ ala ũneekaa tene na mĩtũkĩ ũndũ vatonyeka.

• Weethĩwa na mũvango mũseo wa kũkoma, kũthũkũma, na kwĩka maũndũ angĩ, nĩvatonyeka ũkambĩĩa kwĩkaa maũndũ ũndũ ũneekaa tene.

• Kũtũmĩa ĩvinda ũyĩka maũndũ maseo, nĩkũtonya kũũtetheesya kũolanga woo ũla wĩ naw’o.

MWOLOOTO: “Ndakalilikana mũno mĩthenya ya thayũ wake; nĩkwĩthĩwa Ngai nũmũsũngĩaa ũtanunĩ wa ngoo yake.”—Mũtavan’ya 5:20.

• Andũ aingĩ ala masembeaa kwĩka motwi maito kavinda kanini mamina kũkw’ĩĩwa nĩ mwendwa woo, ĩtina nĩmesaa kwĩlila.

• Ethĩwa nĩvatonyeka eteela ĩvinda yĩasanga yĩvĩte ũtanamba kũthama, kũvĩndũa wĩa, kana kwĩkya syĩndũ sya mwendwa waku ila ũkwona ũte na vata nasyo.

MWOLOOTO: “Mosũanĩo ma ala athingu maelete wingĩnĩ wa syĩndũ; Ĩndĩ kĩla mũndũ ũla wĩkalaataa ekalaataa kũvika akaĩwe tũ.”—Nthimo 21:5.

• Andũ aingĩ ala makw’ĩĩwe mew’aa maitetheka mũno meeka maũndũ meũmatetheesya kũlilikana mwendwa woo ũla ũkw’ĩte.

• Nũtonya kwona ne ũndũ wa vata kwia visa imwe, kana kũandĩka maũndũ amwe kavukunĩ, nĩ kana maũtetheeasye kũlilikana maũndũ ala weekaa na mwendwa waku.

• Ia syĩndũ ila itumaa ũlilikana maũndũ maseo, na ũyĩsa kũisisya ĩtina, yĩla ũkethĩwa wĩyũmbanĩtye kwĩka ũu.

MWOLOOTO: “Lilikana mĩthenya ya tene.”—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:7.

• Nũtonya kũsũanĩa kũthyũmũĩa maũndũ ala wĩkaa kĩla mũthenya.

• O na ethĩwa ndũũthi kũtembea kwa ĩvinda yĩasa, no wĩke maũndũ meũkũtanĩthya o kwa mũthenya ũmwe kana ĩlĩ, ta kwa ngelekany’o kũthi kũtembea kũndũ ta iĩmanĩ, kwona nyamũ, kana kũtwaa ngalĩ.

• O na kwĩka ũndũ wĩ kĩvathũkany’o na maũndũ ala wĩkaa kĩla mũthenya, o na ethĩwa no kwa kavinda kanini, no kũũtetheesye kũmĩanĩsya na kyeva.

MWOLOOTO: “Ũkai, inyw’ĩ, tũthi vandũ vate andũ nĩ kana mũthũmũe vanini.”—Maliko 6:31.

• Lilikana kana kũtũmĩa ĩvinda ũitetheesya ala angĩ, no kũũtetheesye we mwene ũkew’a nesa.

• No wambĩĩe kwa kũtetheesya andũ angĩ ala maũmĩĩtw’e nĩ kĩkw’ũ kya mwendwa waku ta anyanya, na andũ ma mũsyĩ ala matonya kwĩthĩwa mayenda kwĩthĩwa na mũndũ vakuvĩ.

• Kũtw’ĩĩka na kũkiakisya ala angĩ no kũũtetheesye ũkethĩwa na ũtanu ĩngĩ.

MWOLOOTO: “Kũnengane kwĩ ũtanu mwingĩ kwĩ kwosa.”—Meko ma Atũmwa 20:35.

• Kũkw’ĩĩwa nĩkũtonya kũũtetheesya ũkaelewa nesanga maũndũ ala ma vata thayũnĩ nĩ meva.

• Osa mwanya ũsu ũsũanĩe ũndũ ũtũmĩaa thayũ waku.

• Ethĩwa ve vata, ĩka moalyũku maũndũnĩ ala ũvĩtasya mbee.

MWOLOOTO: “Nĩ kavaa kũthi nyũmbanĩ ya kũmetea kwĩ kũthi nyũmbanĩ ya kũĩĩwa mboka: nũndũ ũu nĩ mũminũkĩlyo wa andũ onthe; na ũla wĩ thayũ akaia ũndũ ũsu ngoonĩ yake.”—Mũtavan’ya 7:2.

Kũneena ũla w’o, vai kĩndũ kĩtonya kũmina vyũ woo wa kũkw’ĩĩwa ũla wĩ naw’o. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, andũ aingĩ ala makw’ĩĩwe nĩ endwa moo nĩmonete kana kwosa matambya ala maĩle, ta ala mawetetwe kĩlungunĩ kĩĩ, nĩkũmatetheesye kũkwata ũkiakisyo. Vate nzika ii ti syo nzĩa syoka sya kũolanga kyeva. Ĩndĩ watata kũtũmĩa maũndũ amwe katĩ wa ala mawetwa, nĩmatonya kũtuma ũusya mũno.