MYAKANĨ ya 1930, nthĩ ya Brazil ndyaaĩka maendeeo manene wĩanĩ wa Ũsumbĩ. Ĩndĩ mwakanĩ wa 1935, Nathaniel na Maud Yuille, ala maĩ mavainia, nĩmaandĩkĩie Joseph F. Rutherford valũa. Ĩvinda yĩu Mwana-a-asa Rutherford nĩwe waũngamĩe wĩa wa kũtavany’a. Nĩmeeyumisye matũmĩwe ũthũkũminĩ wa Yeova na maandĩka kana mew’a “mũyo mũno makatũmwa o na ethĩwa nĩ va.”

Ĩvinda yĩu Nathaniel aĩ na myaka 62 na aĩ anathyũmũĩa wĩa. We aĩ ingyinia wa malelũ na myako. O na ĩngĩ eethĩĩtwe e mũũngamĩi wa ũthũkũmi wa kĩkundi kĩmwe kya Ngũsĩ sya Yeova kĩla kyaĩ San Francisco, California, Amelika. E kĩkundinĩ kĩu nĩwavangĩthasya ũtavany’a na nĩwatũmĩĩte syĩndũ ta kĩnanda kũtavany’a. Kwoou ũmanyi wake na wendi wake syongelanw’a nĩsyatetheeisye wĩanĩ ũla wanengiwe. Atw’ĩkĩthiw’e mũsyaĩĩsya wa ovisi wa ũvonge wa nthĩ ĩsu nene ya Brazil na ĩneenawa ithyomo mbingĩ.

Nathaniel na Maud mavikie Brazil mwakanĩ wa 1936, na maendanisye na vainia ũngĩ weetawa Antonio P. Andrade na no we waĩ mũtavuta woo. Maendie Brazil na mĩio ya vata mũno, nayo yaĩ inanda 35 vamwe na kakalĩ kamwe ke na sivika. O na kau ĩũlũ wa nthĩ Brazil nĩyo ya katano kwa ũnene, ĩvinda yĩu yaĩ na atavany’a o ta 60! Ĩndĩ ĩtina wa myaka mĩvũthũ, syĩndũ o isu syalikile nthĩ ĩsu nĩsyatetheeisye andũ milioni mbingĩ mamanya ũvoo mũseo.

Mwana-a-asa na mwĩĩtu-a-asa Yuille mavika Brazil vathelile mwei o ũmwe na ovisi wa ũvonge wavanga kwĩthĩwe na ũmbano mũnene (service convention). Ũmbano ũsu nĩw’o waĩ wa mbee Brazil na weekĩiwe taoninĩ ya São Paulo. Kala kakalĩ nĩkalikile wĩanĩ katwaĩtwe nĩ Maud. Kaendie kaithokya andũ moke methukĩĩsye ũvoo  wa andũ onthe, na andũ 110 nĩmookie! Ũmbano ũsu nĩwatumie atavany’a mosa vinya, na nũndũ wa ũu mongela kĩthito kyoo kya kũtavany’a. O na nĩmamanyie ũndũ matonya kũtũmĩa mavuku ũtavany’anĩ vamwe na ila kaati sya kumya ũkũsĩ. O na ĩngĩ nĩmamanyie kũtũmĩa inanda syĩ na maũvoo ma Kĩsũngũ, German, Hungarian, Polish, Spanish na ĩtina, Portuguese.

Mwakanĩ wa 1937 ve maũmbano angĩ atatũ ta ũsu wawetwa ala meekĩiwe São Paulo, Rio de Janeiro, na Curitiba. Maũmbano asu nĩmatumie atavany’a mosa vinya ĩngĩ mongela kĩthito ũtavany’anĩ. Ala maĩ maũmbanonĩ asu maatĩanĩaa na kala kakalĩ matavanĩtye nyũmba na nyũmba. Ĩvinda yĩu José Maglovsky aĩ o kavĩsĩ na awetie ũndũ kwailyĩ asya: “Twoosaa mavuku maitũ tũkamailĩĩla kamesanĩ, na ĩndĩ ũvoo ũendeee kũtangaaswa nĩ kala kakalĩ ke na sivika twaendaa tũkaneena na ala maumaala masisye nĩ kyaũ kĩendeee.”

Andũ mavatisĩwe mbũsĩnĩ, na kwaĩ andũ angĩ mookĩte kũthambĩa meyanĩkĩe syũa. Ũsu ko ũtaĩ mwanya mũseo vyũ wa kũtũmĩa kala kakalĩ kũtavany’a ũvoo mũseo! Sivika isu syatumie ũvoo wa ũvatiso wa Mwana-a-asa Rutherford wĩw’ĩka kũasa. Andũ ala maendie kũmbĩĩa kakalĩ kau mamanye nĩ ka kĩ, nĩmeethukĩĩisye ũvoo ũsu ũialyũlwa na kĩthyomo kya Portuguese. Na ĩndĩ andũ mambĩĩa kũvatiswa, mbathi sya Ũsumbĩ sinĩtwe na kĩthyomo kya Polish nĩsyeekĩiwe. Namo ana-a-asa na eĩtu-a-asa mooseleela mbathi isu mainĩte na ithyomo syĩ kĩvathũkany’o. Ĩvuku ya Kitabu cha Mwaka (Kĩsũngũ) ya 1938 yaisye ũũ: “Mũndũ e vau alilikanaa ũndũ ĩvinda ya Vendekosito kĩla mũndũ weewie [ũvoo] na kĩthyomo ĩ kyake.”

Kuma maũmbano asu mathela, kĩla Wakyumwa kwĩthĩwe kwĩ mbua kana kwĩ syũa, andũ nĩmeew’aa maũvoo ma Mbivilia kuma kala kakalĩnĩ, methĩwe mathũmũĩte iwanzanĩ, me nyũmba, kana me kambunĩnĩ ila syĩ São Paulo nthĩnĩ na taoninĩ ingĩ ila syĩ vau vakuvĩ. Na kĩla mwei kakalĩ kau nĩkaendaa vandũ vangĩ vekalaa andũ 3,000 mavathĩtwe nũndũ wa kũwaa mangũ nĩ kana o namo mew’e ũvoo. Vandũ vau vaĩ maili 60 (kĩlomita 97) kuma São Paulo, ngalĩko ya ĩũlũ kwelekela ũthũĩlonĩ wa syũa. Vau nĩvesie kwambĩĩw’a kĩkundi kĩseo mũno. O na kau ũwau ũsu mawaĩte nĩ ũwau wĩ thĩna, atavany’a ma kĩkundi kĩu nĩmeetisye mwanya wa kũthokea angĩ tamo nĩ kana mamakiakisye na ũvoo wa Mbivilia.

Mwaka wa 1938 ũithela, maũvoo malekotiĩtwe na kĩthyomo kya Portuguese nĩmavikie Brazil. Na kwoou mũthenya wa sikũkũ ĩla yĩtawa All Souls’ Day, ana-a-asa nĩmatũmĩie kala kakalĩ kũthyũũka iwanzanĩ ila syathikawa andũ nĩ kana mekĩĩe ala mookĩte kũmeta maũvoo me na kyongo “Akw’ũ maĩva?,” “Yeova,” na “Ũthwii.” Maimina kũthyũũka, andũ mbee wa 40,000 nĩmakwatie ũvoo!

Ndongoi sya makanisa syeew’aa woo mũno ũvoo wa Mbivilia ũielew’a ũtheinĩ mũthemba ũsu, na kaingĩ syathing’ĩĩasya anene ma silikalĩ mavindĩthye kakalĩ kau. Mwĩĩtu-a-asa Yuille nĩwalilikanaa ĩvinda mũthembi ũmwe woombanisye andũ makombĩĩe. Ĩndĩ ĩla meya na asikalĩ angĩ mavavikie meethukĩĩisye ũvoo w’onthe. O na ũ meya avaumie na mavuku. Vai mũndũ waalua nduuthĩ sua ũsu. Ĩndĩ o na mathĩnĩtw’e oou, livoti ya nthĩ ya Brazil ĩla yaandĩkiwe ĩvukunĩ ya Kitabu cha Mwaka (Kĩsũngũ) ya 1940 yaisye kana mwaka wa 1939 “nĩw’o waĩ ĩvinda ĩseo vyũ ya kũthũkũma ũla Mũsumbĩ Mũnene na kũtavany’a ĩsyĩtwa yake.”

Vate nzika, “kala kakalĩ ke na sivika ka Watch Tower” katetheeisye mũno wĩa ũla watethaw’a Brazil wa kũtavany’a. Katethisye mũno kũvikĩsya andũ milioni mbingĩ ũvoo wa Ũsumbĩ. O na kau kakalĩ kau nĩkesie kũtewa mwakanĩ wa 1941, nguthu nene ya Ngũsĩ sya Yeova no ĩendeee kũtavya ala me na ngoo nzeo ũvoo mũseo nthĩ ĩsu nene ya Brazil.—Kwĩlilikany’a maũndũ ma tene ma nthĩ ya Brazil.