Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

Kĩla ũthi nthĩnĩ wa ũvoo ũla wĩ vo

Tũmĩa Nesa Mũthĩnzĩo Waku wa Ũthasyo wa Kwĩnyuvĩa

Tũmĩa Nesa Mũthĩnzĩo Waku wa Ũthasyo wa Kwĩnyuvĩa

“Vala ve Veva wa Mwĩaĩi [Yeova], nĩvo ve ũthasyo.”—2 AKO. 3:17.

MBATHI: 31, 32

1, 2. (a) Andũ methĩawa na mawoni meva me kĩvathũkany’o ĩũlũ wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa? (b) Mbivilia ĩmanyĩasya ata ĩũlũ wa ũthasyo witũ wa kwĩnyuvĩa, na twĩneenea makũlyo meva?

VE ĨVINDA mũndũ mũka ũmwe waĩ na ũtwi wa kwĩka ũmũkonetye we mwene. Mũndũ mũka ũsu eeie mũnyanyae atĩĩ: “Eka kwangangya kĩlĩko kyakwa; ndavye kĩla ngwĩka. Kĩu nĩkyo kĩ laisi.” Vandũ va mũndũ mũka ũsu atũmĩe mũthĩnzĩo mũna ũnengetwe nĩ Mũmbi wake, oonie ne kavaa akatavw’a ũndũ ũkwĩka. Mũthĩnzĩo ũsu nĩ ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Nata naku? Nĩwendete kwĩyĩkĩa motwi, kana wonaa nĩ kavaa ala angĩ makakũamũĩa kĩla ũkwĩka? We wonaa ata mũthĩnzĩo ũsu wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa?

2 Andũ matwĩe maneeneaa ũndũ ũsu kwa ĩvinda ya myaka maana maingĩ. Amwe masasya atĩ vai kĩndũ kĩtawa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa aĩ nũndũ Ngai nĩwe ũtũvangĩaa maũndũ maitũ onthe. Namo angĩ masasya atĩ nĩ kana twĩthĩwe na ũthasyo wa kwĩnyuvĩa kĩla tũkwĩka, no nginya twĩkale tũte na mwĩao o na ũmwe ũtwovete. Ĩndĩ nĩ kana tũelewe ũndũ ũsu nesa, no nginya tũsũanĩe ũndũ Ndeto ya Ngai, Mbivilia, yaĩtye. Nĩkĩ? Kĩtumi nũndũ Mbivilia nĩwetete kana Yeova atũmbie twĩ na ũthasyo wa kwĩnyuvĩa, kana kwa ndeto ingĩ, atũmbie twĩ na ũtonyi wa kwĩyĩkĩa motwi maseo na no tũmeke tũte kũsiĩĩwa. (Soma Yosua 24:15.) O na ĩngĩ, Mbivilia nĩsũngĩĩte makũlyo ta aa: Twaĩle kũtũmĩa ata ũthasyo witũ wa kwĩyĩkĩa motwi? W’o ũthasyo ũsu witũ wĩ mĩvaka? Nĩ kwa nzĩa yĩva motwi ala twĩkaa monanasya ũndũ tũmwendete Yeova mũno wĩana? Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtũũnenga ndaĩa motwi ma ala angĩ?

TWĨĨMANYĨSYA KYAŨ TWASŨANĨA ĨŨLŨ WA YEOVA NA YESŨ?

3. Yeova atwiĩe ngelekany’o yĩva ya kũtũmĩa ũthasyo?

3 Yeova no we e weka wĩ na ũthasyo wa kwĩka kyonthe kĩla ũkwenda ate kwovwa nĩ mwĩao o na ũmwe, ĩndĩ ũndũ ũtũmĩaa ũthasyo wake nĩ ngelekany’o nzeo kwitũ. Kwa ngelekany’o, nĩwatwie kũnyuva mbaĩ ya Isilaeli yĩthĩwe “mbaĩ yake mwene.” (Kũt. 7:6-8) Ũsu ti ũtwi weekie kĩthũlũmũkĩlo. Yeova eekie ũtwi ũsu nĩ kana eanĩsye watho ũla wathĩte mũnyanyae Avalaamu myaka maana maingĩ mbee wa vau. (Mwa. 22:15-18) Na kwongela kĩu, mavinda onthe Yeova atũmĩaa ũthasyo wake atongoew’e nĩ nguma ĩla wĩsĩkĩe nayo ya wendo na ya ũlũngalu. Twonaa ũu nesa twasisya ũndũ Yeova wakanasya Aisilaeli, o na kau matindĩaa kũtia ũthaithi wa w’o. Ĩla Aisilaeli meelila kuma ngoonĩ, Yeova nĩwamonasya na ngenda kana nũmendete na nĩwamew’ĩaa tei. Aisye atĩĩ: “Ngavosya kũsyoka na ĩtina kwoo, ngamenda mũno [kana, “ngamenda na ngenda,” NWT].” (Osea 14:4) Ĩsu nĩ ngelekany’o nzeo ta kĩ! Yeova atũmĩie ũthasyo wake kũtetheesya ala angĩ.

4, 5. (a) Nũũ waĩ wa mbee kũnengwa nĩ Ngai mũthĩnzĩo wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa, na aũtũmĩie ata? (b) Nĩ ĩkũlyo yĩva kĩla ũmwe waitũ waĩlĩte kwĩkũlya?

4 Nũndũ wa nguma ya Yeova ya wendo, ĩla wambĩĩie kũmba syĩndũ nĩwatwie kũnenga alaĩka na andũ ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Ũla waĩ wa mbee kũkwata mũthĩnzĩo ũsu nĩ Mwana wake mũsyawa wa mbee, nake nĩ “mũvw’ano wa Ngai ũtonekaa.” (Ako. 1:15) Yesũ atanamba kũka kũũ nthĩ nĩwatw’ĩte kũlũmany’a na Ĩthe wake, ĩndĩ ti kũkwata mbau ũlei ũla Satani wambĩlĩlye. Na ĩla wesie kũka kũũ nthĩ nĩwatũmĩie ũthasyo wake nesa nũndũ nĩwaleanile na motato ma ũla Mũmaitha mũnene. (Mt. 4:10) O na ũtukũ wa atanamba kũawa, Yesũ avoyie na kĩthing’ĩĩsyo mũno na aĩkĩĩthya Ĩthe wake ĩngĩ kana nĩwatw’ĩte kwĩka kwenda kwake. Aisye atĩĩ: “Asa, ethĩwa nũkwenda, mbathũkĩsya kĩkombe kĩĩ: ĩndĩ ti ũndũ ngwenda nyie, ĩndĩ nĩwĩkĩke ũla ũkwenda we.” (Luka 22:42) Nĩtwĩkei o ta Yesũ na tũitũmĩa ũthasyo witũ wa kwĩnyuvĩa tũmũtaĩe Yeova na tũyĩka kwenda kwake! Ĩndĩ w’o ũsu nĩ ũndũ ũtonyeka?

5 Ĩĩ nĩ w’o nĩ ũndũ ũtonyeka tũkaatĩĩa ngelekany’o ya Yesũ nũndũ o naitũ tũmbĩtwe na mũvw’ano na kĩtutya kya Ngai. (Mwa. 1:26) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, ithyĩ twĩ na mĩvaka twiĩwe. Tũi na ũthasyo ta wa Yeova nĩkwĩthĩwa we nde mwĩao o na ũmwe ũmwovete. Ndeto ya Ngai ĩeleetye kana ũthasyo witũ wĩ mĩvaka na kana no nginya tũtate tũikakĩle mĩvaka ĩsu mĩseo Yeova ũtwiĩe. Kwa ngelekany’o, iveti syĩĩtwe nĩsyĩnyivĩsye aũme masyo, nasyo syana syĩĩtwe imenyivĩsye asyai masyo. (Aev. 5:22; 6:1) Yo mĩvaka ĩsu twiĩwe yaĩle kũtũsukuma tũtũmĩe ũthasyo witũ ata? Ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu nĩ wa vata nũndũ ũndũ tũũtũmĩa ũthasyo witũ no kũtume twĩsa kũkwata thayũ ũtathela kana tũkaũkosa.

ALA MATŨMĨIE ŨTHASYO WOO NESA NA ALA MAŨTŨMĨIE NAĨ

6. Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a ũseo wa kwĩkĩĩwa mĩvaka.

6 Nĩkwĩthĩwa ũthasyo witũ wĩ mĩvaka, ũu nĩ kwonany’a ũsu ti ũthasyo wa w’o? Aiee, ti w’o! Nĩkĩ tũtonya kwasya ũu? Kĩtumi nũndũ mĩvaka ĩsu twiĩwe nĩ ũsũvĩo kwitũ. Kwoosa ngelekany’o ĩno: Twasye nũkwenda kũthi taoninĩ ĩmwe yĩ vaasa. O na kau wĩ na ũthasyo wa kũthi kũu ũtwaĩte ngalĩ, we nĩwĩw’a wĩ mwĩanĩe wĩsĩle malelũnĩ andũ mataatĩĩaa mĩao ya lelũ, na kĩla mũndũ wĩtw’ĩĩaa esemba mũno wĩana ata kana eĩsĩla ngalĩko yĩva ya lelũ? Vate nzika, ndwĩw’a wĩ mwĩanĩe! Kwoou no nginya twiĩwe mĩvaka nĩ kana ithyonthe tũtanĩe moseo ala maetawe nĩ ũthasyo wa w’o. Nĩ kana tũelewe mũnango nĩkĩ nĩ ũndũ wa ũĩ kũtũmĩa ũthasyo witũ wa kwĩnyuvĩa tũte kũkĩla mĩvaka ĩla twiĩwe nĩ Yeova, ekai twone ngelekany’o imwe sya andũ me Mbivilianĩ.

7. (a) Nĩ kĩvathũkany’o kĩmwe kĩva kyaĩ katĩ wa Atamu na nyamũ? (b) Weta ũndũ ũmwe ũkwonany’a ũndũ Atamu watũmĩie ũthasyo wake wa kwĩnyuvĩa.

7 Ĩla Ngai woombie mũndũ wa mbee, Atamu, nĩwamũnengie mũthĩnzĩo wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa o tondũ wanengete alaĩka ĩtunĩ. Mũthĩnzĩo ũsu nĩw’o watumie Atamu ethĩwa e kĩvathũkany’o na nyamũ nũndũ syo iyaanengwa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Kwasũanĩa ngelekany’o ĩmwe ĩkwonany’a ũndũ Atamu watũmĩie ũthasyo wake ũndũ vaĩle. Nyamũ syoombiwe mũndũ atanamba kũmbwa. Ĩndĩ Yeova aiie kĩanda kya kũitw’ĩĩa masyĩtwa nginya ĩla wesie kũmba mũndũ wa mbee nĩ kana mũndũ ũsu atanĩe kwĩanĩsya kĩanda kĩu. Nĩvo ĩndĩ Ngai woosie nyamũ “atwaĩa mũndũ one ũndũ wĩsyĩta.” Na ĩla Atamu wasyaisye kĩla nyamũ nesa na amĩnenga ĩsyĩtwa yĩmyaĩle, Yeova ndaaũka akavĩndũa masyĩtwa ala wanyuvĩte. Kũvika o na ũmũnthĩ, “o ũndũ [Atamu] wetie kĩla kyũmbe kĩ thayũ, noyo syĩtwa yakyo.”—Mwa. 2:19.

8. Nĩ kwa nzĩa yĩva Atamu watũmĩie naĩ ũthasyo wake wa kwĩnyuvĩa? Ũndũ ũsu ũtumĩte kwĩthĩwa kũilyĩ ata?

8 Ũndũ wa kũmakya nĩ kana Atamu ndaaĩanĩwa nĩ kĩanda kĩla wanengetwe nĩ Ngai kya kũĩma na kũseũvya nthĩ yonthe yĩkale mũũnda wa Eteni, o na kau nĩwanengetwe ũthasyo mwingĩ vyũ wa kũtethya wĩa ũsu. Ngai amwĩĩte atĩĩ: “Ongelekai, mwingĩve, musũsye nthĩ, na kũmĩkĩlya vinya; na ĩthĩwai na ũsumbĩko ĩũlũ wa makũyũ . . . , nyũnyi . . . , na ĩũlũ wa kĩla kĩndũ kĩ thayũ kĩendaa ĩũlũ wa nthĩ.” (Mwa. 1:28) Vandũ va kwĩanĩwa, anyuvie kũkĩla mĩvaka ĩla weekĩĩwe nĩ Ngai kwa kũya yĩla ĩtunda wavatĩtwe. Atũmĩie ũthasyo wake wa kwĩnyuvĩa naĩ vyũ na kĩu kĩtumĩte ũsyao wake ũlika thĩnanĩ mwingĩ mũno kwa ĩvinda ya myaka mingĩ mũno. (Alo. 5:12) Kwona kĩla kyeekĩkie nũndũ wa ũtwi wa Atamu kwaĩle kũtuma tũtũmĩa nesa ũthasyo ũla tũnengetwe tũteũthonoka mĩvaka ĩla twĩkĩĩwe nĩ Yeova.

9. Nĩ ũndũ wĩva Yeova waekie andũ make, Isilaeli, menyuvĩe? Mbaĩ ĩsu yanyuvie kwĩka ata?

9 Nũndũ wa kwĩthĩwa Atamu na Eva mayaamwĩw’a Ngai, nĩmatiĩe nzyawa syoo naĩ na kĩkw’ũ. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, nzyawa isu iyaavenwa ũthasyo wasyo wa kwĩnyuvĩa. Ũndũ ũsu tũwonaa nesa twasisya ũndũ Ngai wakuie mbaĩ ya Isilaeli. Yeova atũmie mũthũkũmi wake Mose atavye Aisilaeli kana nũmanengete ũthasyo wa kwĩtĩkĩla kana kũlea kĩanda kya kũtw’ĩka andũ make mwene. (Kuma 19:3-6) Mo matavw’a ũu meekie ata? Nĩmenyuvĩie mate kũlasimĩthw’a kwĩka maũndũ ala Ngai wendaa meke nĩ kana matw’ĩke andũ make mwene. Onthe maisye ũũ na wasya ũmwe: “Onthe ala Yeova ũneenete tũkeeka.” (Kuma 19:8) Ĩndĩ ũsengy’o, ĩtina wa ĩvinda mbaĩ ĩsu nĩyatũmĩie ũthasyo wayo naĩ na yalea kwĩanĩsya kĩla yamwathĩte Yeova. Ekai ngelekany’o ĩsu yoo ĩte nzeo ĩtũmanyĩsye kĩndũ, na ekai kĩla ĩvinda tũtũmĩae nesa mũthĩnzĩo witũ wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa kwa kũendeea kũlũmany’a na Yeova na kũatĩĩaa mĩao yake mĩlũngalu.—1 Ako. 10:11.

10. Nĩ ngelekany’o syĩva syonanĩtye kana nĩ ũndũ ũtonyeka andũ me na naĩ makatũmĩa ũthasyo woo kwa nzĩa ĩkũmũtaĩa Ngai? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 12.)

10 Ĩvuku ya Aevelania kĩlungu kya 11 nĩyĩwetete masyĩtwa ma athũkũmi ma Ngai 16, ala manyuvie kũtũmĩa ũthasyo woo mate kũkĩla mĩvaka ĩla Yeova ũtwiĩe. Na nũndũ wa ũu, nĩmakwatie moathimo maingĩ na meethĩwa na wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte. Kwa ngelekany’o, nũndũ Noa aĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu, nĩwanyuvie kũatĩĩa mũtalatala ũla Ngai wamũnengete wa kwaka ĩla ngalawa nĩ kana atangĩĩe andũ make na nzyawa syake. (Aevl. 11:7) O namo Avalaamu na Sala nĩmaatĩĩie na ngenda kĩla Ngai wamatavisye na mathi nthĩ ĩla wamathĩte. O na ĩla mambĩĩe kyalo kya kũthi nthĩ ya watho, maĩ o na “ũthei wa kũalũka” mathi ndũanĩ nthwii ĩla maumĩte ya Ulu. Ĩndĩ vandũ va kwĩka ũu, nĩmaendeeie kũsyaĩĩsya wĩkwatyo ũla maĩ naw’o wa kũkwata “matho” ma Ngai. Nĩmendaa mũno kũlika “nthĩ nzeo mbee.” (Aevl. 11:8, 13, 15, 16) Ngelekany’o ĩngĩ nĩ ya Mose. Atiie mothwii ma Misili, “akĩnyuva kavaa kũthĩnw’a vamwe na andũ ma Ngai, kwĩ kũtana maũndũnĩ ma naĩ ĩvinda.” (Aevl. 11:24-26) Nĩtwonany’ei twĩ na mũĩkĩĩo ta andũ asu maĩ kw’o tene kwa kũtũmĩa nesa mũthĩnzĩo witũ wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Tũtonya kwĩka ũu kwa kũũtũmĩa kwĩka kwenda kwa Ngai.

11. (a) Kwĩthĩwa na ũthasyo wa kwĩnyuvĩa kũtumaa tũkwata ũathimo ũmwe wĩva mũnene? (b) Nĩ kyaũ kĩkwĩkĩaa vinya ũtũmĩe nesa ũthasyo waku wa kwĩnyuvĩa?

11 O na kau no woneke wĩ ũndũ wĩ laisangi kwĩa mũndũ ũngĩ atũtw’ĩĩe kĩla tũkwĩka, kĩu nĩũtuma tũkosa ũathimo ũmwe mũseo tũkwataa nũndũ wa kwĩthĩwa na ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Ũathimo ũsu nũwetetwe ĩandĩkonĩ ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 30:19, 20. (Soma.) Mũsoa wa 19 ũwetete ĩũlũ wa kĩndũ Ngai weeie Aisilaeli menyuvĩe. Naw’o mũsoa wa 20 wonanĩtye kana Yeova nĩwamanengie mwanya mũseo wa kũmwony’a kĩla kyaĩ ngoonĩ syoo. O naitũ no twĩnyuvĩe kũmũthaitha Yeova. Vai kĩtumi kĩngĩ kĩnene kya kũtũmĩa ũthasyo witũ nesa kwĩ kwony’a Ngai kana nĩtũmwendete, vamwe na kũmũkumya na kũmũtaĩa!

NDŨKATŨMĨE NAĨ ŨTHASYO WAKU WA KWĨNYUVĨA

12. Nĩ ũndũ wĩva tũtaĩle kwĩsa kwĩka?

12 Kwasũanĩa ũndũ ũũ. We ũkesa kũnenga mũnyanyau mũthĩnzĩo wa vata mũno, wĩona ta wĩw’a ata ũmanyĩte atĩ anoosie mũthĩnzĩo ũsu awĩkya takatakanĩ, kana o na kũthũkya ũvoo, anaũmĩisye mũndũ ũngĩ naw’o? Wĩ na kĩu kĩlĩkonĩ kwasũanĩa ũndũ Yeova ũtonya kwĩthĩwa ew’aa oona ũndũ andũ aingĩ matũmĩaa naĩ ũthasyo woo ĩla mekwĩka motwi, kana o na ũndũ maũtũmĩaa kũũmĩsya angĩ. Vate nzika, kũilyĩ o tondũ Mbivilia yathanie kana “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo” andũ makeethĩwa “mate mũvea.” (2 Tim. 3:1, 2) Mwa tũikaaĩse kũtũmĩa naĩ kana kũwosa ũndũ vataĩle mũthĩnzĩo ũũ wa vata Yeova ũtũnengete! Ĩndĩ tũtonya kwĩka ata tũikese kũtũmĩa naĩ mũthĩnzĩo witũ wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa?

13. Nĩ ũndũ ũmwe wĩva ũtonya kwonany’a tũikũtũmĩa ũthasyo witũ naĩ?

13 Ithyonthe twĩ na ũthasyo wa kwĩnyuvĩa atindany’a maitũ, ũndũ tũkwĩkĩa ngũa kana kwĩyanakavya, na nĩ syĩndũ syĩva tũkwĩtanĩthya nasyo. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, ũthasyo witũ no ũtw’ĩke “ũthei wa kũvw’ĩka ũthũku” ethĩwa tũkanyuva kũtw’ĩka ngombo sya mĩmeo yitũ kana ethĩwa tũkalikana na maũndũ mathũku ala nthĩ ĩno yendete. (Soma 1 Vetelo 2:16.) Vandũ va kũtũmĩa ũthasyo witũ ta “ũthei wa kwendeesya mwĩĩ,” nĩtũnyuvei kwĩkaa motwi ala matonya kũtũtetheesya tũatĩĩe ũtao ũũ: “Ĩkai maũndũ onthe kwa kũtaĩa Ngai.”—Aka. 5:13; 1 Ako. 10:31.

14. Kũmwĩkwatya Yeova kũkonanĩtye ata na ũndũ tũtũmĩaa ũthasyo witũ wa kwĩnyuvĩa?

14 Nzĩa ĩngĩ ya kwĩsũvĩa tũikese kũtũmĩa mũthĩnzĩo witũ wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa naĩ nĩ kũmũĩkĩĩa Yeova na tũimũeka atũtongoesye tũikese kũkĩla mĩvaka ĩla ũtwiĩe. Yeova e weka nĩwe ‘ũtũmanyĩasya kwaĩla, ũla ũtũtongoeasya nzĩanĩ ĩla twaĩle kũthi nayo.’ (Isa. 48:17) No nginya twĩnyivye na tũyĩtĩkĩlana na ũw’o wa ndeto ii mbeveee: “Nzĩa ya mũndũ ndĩ nthĩnĩ wake mwene; kũtongoesya matambya make kũti nthĩnĩ wa mũndũ ũla ũendaa.” (Yel. 10:23) Kwoou ekai tũtate tũikaaĩse kũkwatw’a nĩ kĩtei kya kwĩkwatya ũĩ witũ ene o ta Atamu na ala Aisilaeli maleile kũmwĩw’a Ngai. Vandũ va ũu, tũtatei tũatĩĩe ũtao ũũ: “Ĩkĩĩa Yeova na ngoo yaku yonthe.”—Nth. 3:5.

NENGA NDAĨA ŨTHASYO WA ALA ANGĨ

15. Mwolooto ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Akalatia 6:5 wĩtũmanyĩsya kyaũ?

15 Mũvaka ũmwe Yeova ũtwiĩe nĩ kana no nginya tũnenge ndaĩa ũthasyo wa ala angĩ wa kwĩyĩkĩa motwi. Nĩkĩ? Nĩkwĩthĩwa vai Aklĩsto elĩ matonya kwĩka motwi mavw’anene vyũ kĩla ĩvinda nũndũ ithyonthe twĩ na mũthĩnzĩo ũsu wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Na ũndũ ũsu nĩ wa w’o o na maũndũnĩ ala makonetye mwĩkalĩle witũ na ũthaithi witũ. Kwalilikana mwolooto ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Akalatia 6:5. (Soma.) Kũmanya kana kĩla Mũklĩsto “akakua mũio wake mwene” nĩkũtũtetheeasya tũnenge ndaĩa ũthasyo ũla angĩ me naw’o wa kwĩyĩkĩa motwi.

No tũnyuve kĩla tũkwenda kwĩka ĩndĩ tũte kũthing’ĩĩsya angĩ meke taitũ (Sisya kalungu ka 15)

16, 17. (a) Nĩ kwa nzĩa yĩva ũthasyo wa kwĩnyuvĩa watw’ĩkie thĩna kĩkundinĩ kya Kolintho? (b) Vaulo eekie ata amine thĩna ũsu, na kĩu kĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa ũthasyo wa ala angĩ?

16 Kwasũanĩa ngelekany’o yĩ Mbivilianĩ yonanĩtye nĩkĩ no nginya tũnenge ndaĩa ũthasyo wa ana-a-asa wa kwĩyĩkĩa motwi maũndũnĩ makonetye wasya wa ngoo. Ĩvinda yĩmwe Aklĩsto ma Kolintho maĩ na ngusanĩsyo ĩũlũ wa kũya nyama imwe syatesawa sokonĩ, ila itonya kwĩthĩwa mbeenĩ syathembewe ngai sya mĩvw’anano. Amwe maasyaa ũũ: ‘Nũndũ mĩvw’anano ti kĩndũ, no tũye nyama isu twĩ na wasya mũseo wa ngoo.’ Ĩndĩ Aklĩsto ala mbeenĩ mathaithaa mĩvw’anano ĩsu moonaa kũya nyama isu ne ũndũ ũmwe na kũthaitha. (1 Ako. 8:4, 7) Ũsu waĩ ũndũ mũito mũno na waĩ ũtonya kũete mũaanĩko kĩkundinĩ. We Vaulo atetheeisye Aklĩsto asu ma Kolintho ata mamanye woni wa Ngai ĩũlũ wa ũndũ ũsu?

17 Ũndũ wa mbee ũla Vaulo weekie nĩ kũlilikany’a kĩkundi kyonthe kana lĩu ndwĩsa kũmatetheesya mamũthengeee Ngai mũnango. (1 Ako. 8:8) Ũndũ wa kelĩ ũla weekie nĩ kũmakany’a maiketĩkĩlye ‘kũthaw’a ku kwoo’ kũtw’ĩke “ũlulutĩkyo kwa ala [maĩ] onzu.” (1 Ako. 8:9) Na ĩndĩ ĩtina nĩwamataie ala maĩ na wasya wa ngoo ũte na vinya mũno maikamasilĩle ala mekwona maĩle kũya nyama isu. (1 Ako. 10:25, 29, 30) Ũndũnĩ ũsu mũito wakonetye ũthaithi, kĩla Mũklĩsto aaĩle kwĩyĩkĩa ũtwi atongoew’e nĩ wasya wake wa ngoo. Kwoou o naitũ tyo twaĩle kũnenga ndaĩa ũthasyo ũla ana-a-asa maitũ me naw’o wa kwĩyĩkĩa motwi o na maũndũnĩ ala manini?—1 Ako. 10:32, 33.

18. Ũtonya kwonany’a ata kana nũtũmĩaa nesa mũthĩnzĩo waku wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa?

18 Yeova nũtũnengete mũthĩnzĩo wa ũthasyo wa kwĩnyuvĩa, na ũsu nĩw’o ũthasyo wa w’o ũla tũtonya kũkwata. (2 Ako. 3:17) Nĩtwonaa mũthĩnzĩo ũsu wĩ wa vata vyũ nũndũ nũtũnengae mwanya wa kwĩka motwi ala matumaa Yeova amanya ũndũ tũmwendete mũno wĩana. Ekai tũendeee kwonany’a nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo ũsu wa vata kwa kũũtũmĩa kwa nzĩa ĩkũmũtaĩa Ngai na kwa kũnenga ndaĩa motwi ala angĩ mekaa matũmĩĩte mũthĩnzĩo ũsu.