1-2. (a) Ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Isaia 41:10 syamũtetheeisye ata Yoshiko? (b) Yeova aisye ndeto isu iandĩkwe itethye aaũ?

MŨTHENYA ũmwe mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Yoshiko nĩwataviw’e ũvoo mũthũku. Ndakĩtalĩ wake aisye kana mwĩĩtu-a-asa ũsu ndeĩkala myei mingĩ e thayũ. Eekie ata eew’a ũu? Yoshiko nĩwalilikanile ĩandĩko wendete. Ĩandĩko yĩu nĩ Isaia 41:10. (Soma.) Na ĩndĩ amũtavya ndakĩtalĩ wake auĩtye kana we nde na wia nũndũ Yeova nĩwamũkwatĩte kw’oko. * Ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ yĩu nĩsyamũtetheeisye mwĩĩtu-a-asa ũsu kũmwĩkwatya Yeova vyũ. Mũsoa o ũsu no ũtũtetheesye tũkekala tũuĩtye yĩla twĩ matatwanĩ. Nĩ kana tũelewe ũndũ mũsoa ũsu ũtonya kũtũtetheesya, ekai tũkunĩkĩle nĩkĩ Ngai wamwĩie Isaia aandĩke ndeto isu.

² Mbeenĩ, Yeova amwĩĩte Isaia aandĩke ndeto isu nĩ kana akiakisye Ayuti ala mesaa kũtavwa matwawe Mbaviloni. Ĩndĩ Yeova nĩwaisye ndeto isu iandĩkwe nĩ kana itethye ti o Ayuti oka, ĩndĩ andũ make onthe kuma ĩvinda yĩu. (Isa. 40:8; Alo. 15:4) Ũmũnthĩ twĩkalĩte “mavinda ma mũisyo na momũ,” na ĩvinda yĩĩ nĩw’o twĩ na vata mũnene vyũ wa kũthangaaw’a nĩ ndeto ila syĩ ĩvukunĩ ya Isaia kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva.—2 Tim. 3:1.

3. (a) Nĩ mawatho meva me ĩandĩkonĩ ya Isaia 41:10, yĩla yĩnyuvĩtwe kwĩthĩwa ĩandĩko ya mwaka wa 2019? (b) Nĩkĩ twĩ na vata wa mawatho asu?

³ Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũũneenea mawatho atatũ kuma kwa Yeova ala matonya kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ. Mawatho asu me ĩandĩkonĩ ya Isaia 41:10, namo nĩ: (1) Yeova akeethĩwa vamwe naitũ, (2) we nĩwe Ngai waitũ, na (3) akatũtetheesya.  Mawatho * asu nĩ ma vata mũno kwitũ nũndũ o ta Yoshiko, nĩtũkwatawa nĩ matatwa maingĩ. O na ĩngĩ, nĩtũkwatawa nĩ mathĩna nũndũ wa maũndũ mathũku ala maendeee ĩũlũ wa nthĩ. O na amwe maitũ nĩmaendeee kũthĩnw’a nĩ silikalĩ syĩ vinya. Ekai tũneenee mawatho asu me atatũ, watho ũmwe ĩtina wa ũla ũngĩ.

4. (a) Nĩ watho wĩva wa mbee ũla tũũneenea? (O na ĩngĩ sisya maelesyo ma kwongeleela.) (b) Nĩ kwa ndeto syĩva Yeova ũtwonasya kana nũtwendete na kana nũtũthĩnĩkĩaa? (c) Ndeto isu itumaa wĩw’a ata?

⁴ Mbee, Yeova atũkiakiasya na ndeto ii: “Ndũkakĩe, nũndũ nĩ vamwe naku.” * Yeova onanasya kana e vamwe naitũ kwĩsĩla ũndũ ũtũthĩnĩkĩaa na ũndũ ũtwendete. Ndeto ii siatĩĩe syĩonany’a ũndũ ũtwendete na ũndũ ũtũthĩnĩkĩaa mũno. Yeova aĩtye: ‘Waĩ vata mũno methonĩ makwa, na waĩ na ndaĩa, na nĩnĩkwendete.’ (Isa. 43:4) Vaiĩ kĩndũ o na kĩva ĩũlũ wa nthĩ kĩtonya kũtuma Yeova aeka kwenda ala mamũthũkũmaa, nũndũ we nĩ mũĩkĩĩku vyũ kwitũ. (Isa. 54:10) Na nũndũ Yeova nũtwendete na nĩ Mũnyanyae witũ, ũndũ ũsu nũtwĩkĩaa vinya mũno. Nũtũsũvĩaa o ũndũ wasũvĩie mũnyanyae, Avalamu (Avalaamu). Yeova amwĩie: “Ndũkakĩe, Avalamu: ninyie ngao yaku.”—Mwa. 15:1.

5-6. (a) Twĩsĩ ata kana Yeova nĩwendaa kũtũtetheesya yĩla twĩ matatwanĩ? (b) Ngelekany’o ya Yoshiko yĩtũmanyĩsya kyaũ?

⁵ Nĩtwĩsĩ kana Yeova nĩwendaa kũtũtetheesya yĩla twĩ matatwanĩ nũndũ amathĩte andũ make atĩĩ: ‘Yĩla wĩvĩtĩla manzĩnĩ, ngeethĩwa vamwe naku; na yĩla wĩvĩtĩla mbũsĩnĩ, itikakũvw’ĩka: yĩla wĩvĩtĩla mwakinĩ, ndũkavya, o na ũmũĩ ndũkakana ĩũlũ waku.’ (Isa. 43:2) Ndeto isu sionany’a ata?

⁶ Yeova ndatwathĩte kũtũvetangĩa mathĩna ala matumaa maũndũ methĩwa me momũ, ĩndĩ ndaketĩkĩla ‘mbũsĩ’ sya mathĩna itũtwae kana “ũmũĩ” wa matatwa ũtũvĩvye vyũ. Nũtũĩkĩĩthĩtye kana akeethĩwa  vamwe naitũ na aitũtetheesya ‘kũvĩtĩla’ mathĩnanĩ asu. Yeova akeeka ũu ata? Akatũtetheesya tũeke kwĩthĩwa na wia nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku, o na yĩla twĩ mũisyonĩ wa kĩkw’ũ. (Isa. 41:13) Yoshiko, ũla ũwetiwe mwambĩĩonĩ, nĩwoonete kana ndeto isu nĩ sya w’o. Mwĩĩtu wake aĩtye: “Nĩtwaseng’ie mũno nũndũ inyia witũ ndaĩ na wia. Nĩtwoonie kana Yeova nĩwamũnengete mũuo wa kĩlĩko. Inyia witũ aendeeie kũelesya matakĩtalĩ na awau ala angĩ ĩũlũ wa Yeova nginya mũthenya ũla wakwie.” Ngelekany’o ya Yoshiko yĩtũmanyĩsya kyaũ? Yĩtũmanyĩsya kana twaĩkĩĩa watho wa Ngai yĩla ũkwasya “nĩ vamwe naku,” o naitũ tũkakwata ũkũmbaũ na vinya wa kũmĩĩsya matatwa.

7-8. (a) Watho wa kelĩ ũla tũũneenea nĩ wĩva, na ndeto ĩla ĩalyũlĩtwe ‘teva’ yonanasya ata? (b) Nĩkĩ Yeova wameie Ayuti ala maĩ atave: ‘Mũikateve’? (c) Nĩ ndeto syĩva ĩandĩkonĩ ya Isaia 46:3, 4 syatumie ngoo sya andũ ma Ngai iusya?

⁷ Ũũ nĩw’o watho wa kelĩ ũla Isaia waandĩkie: “Ndũkateve, nũndũ nyie nĩ Ngai waku.” Ndeto ii syĩonany’a kyaũ? Mũsoanĩ ũsu, ndeto ya tene ĩla ĩalyũlĩtwe ‘teva’ yonanasya “kũsiangya ĩtina nũndũ wa wia ũyona ta ve mũisyo ũtonya kũũkwata,” kana “kũsiangya kũũ na kũũ ta mũndũ ũkũkĩa kĩndũ kĩna.”

⁸ Nĩkĩ Yeova wameie Ayuti ala mesaa kũtavwa matwawe Mbaviloni ‘maikateve’? Nũndũ nĩweesĩ kana ekali ma ĩ Mbaviloni makeethĩwa na wia. Nĩ kyaũ kyesaa kũtuma methĩwa na wia? Mũminũkĩlyonĩ wa ĩla myaka 70, ĩla Ayuti mesaa kwĩkala me atave, nthĩ ya Mbaviloni yaĩ ĩvithũkĩwe nĩ ita syĩ vinya sya Metia na Velisia. Yeova avangĩte kũtũmĩa ita isu nĩ kana athasye andũ make maume Mbaviloni. (Isa. 41:2-4) Yĩla Ambaviloni na andũ ma nthĩ ingĩ mamanyie kana mũmaitha woo nũthengeee, kĩla ũmwe nĩwatatie kwĩkĩa ũla ũngĩ vinya kwa kũmwĩa: “Ĩthĩwa na ũkũmbaũ mũnene.” O na nĩmaseũvisye ngai mbingĩ sya mĩvw’anano mayĩkwatya kana ikamasũvĩa. (Isa. 41:5-7) Ĩvinda yĩu, Yeova nĩwatumie ngoo sya Ayuti ala maĩ atave iusya kwa kũmea atĩĩ: “We, Isilaeli, [kĩvathũkany’o na mbaĩ ila ingĩ wĩ] mũthũkũmi wakwa . . . Ndũkateve, nũndũ nyie nĩ Ngai waku.” (Isa. 41:8-10) Ĩandĩkonĩ yĩu Yeova aĩtye: ‘Nyie nĩ Ngai waku.’ Kwa kũmatavya ndeto isu, Yeova nĩwaĩkĩĩthisye athaithi make aĩkĩĩku kana nĩwamalilikene. We aĩ Ngai woo, namo maĩ andũ make. Ameie: “Ngamũkua . . . na ngavonokya.” Vate nzika, ndeto isu sya kũkiakisya na kwĩkĩa vinya nĩsyamalũlũmĩĩilye Ayuti asu maĩ atave.—Soma Isaia 46:3, 4.

9-10. Nĩkĩ tũtonya kwasya tũyaĩlĩte kwĩthĩwa na wia? Nengane ngelekany’o.

⁹ Ĩvindanĩ yĩĩ andũ me na wia mwingĩ kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva, nũndũ maũndũ ĩũlũ wa nthĩ maendeee kũthũkĩĩa. Kwa w’o, o naitũ nĩtũkwatawa no mathĩna asu. Ĩndĩ tũyaĩlĩte kwĩthĩwa na wia. Yeova atwĩĩte atĩĩ: “Nyie nĩ Ngai waku.” Nĩkĩ tũtonya kwasya kana ndeto isu nitũtetheeasya kwĩkala tũuĩtye?

¹⁰ Sũanĩa ngelekany’o ĩno: Twasye Jim na Ben me ndekenĩ na ndeke ĩsu nĩyĩendeee kũkimwa nĩ kĩuutani kĩ na vinya. O ndeke ĩsu yĩendeee kũthingithw’a nĩ kĩuutani, wasya ũyĩw’ĩka sivikanĩ ũyasya: “Ovai mĩsivi yenyu. Kwa ĩvinda yĩana ũna twĩĩthĩwa twĩsĩle vandũ ndeke ĩkũthingithangw’a.” Jim aikwatwa nĩ wia mwingĩ. Na ĩndĩ ũla ũtwaĩte ndeke ĩsu ayongela kwasya: “Mũikakĩe. Nĩmwĩa ũu nũndũ ninyie ndwaĩte ndeke ĩno.” Jim eew’a ũu aithingithya mũtwe na aikũlya, “Nake ũsu etwĩa ata?” Asisya Ben ayĩthĩa we nde  na wia o na vanini. Jim aimũkũlya Ben: “Mbona we wĩoneka ũte na wia?” Ben aimũsũngĩa e mũtanu, aimwĩa: “Nũndũ ũla ũtwaĩte ndeke ĩno nĩnĩmwĩsĩ nesa. Nĩ ĩthe-akwa!” Na ĩndĩ Ben aimwĩa: “Eka ngũelesye mũnango ĩũlũ wa ĩthe-akwa. Nĩnĩsĩ wamũmanya nesa na wamanya ũtũĩka wake wa kũtwaa ndeke, o naku nũkũeka kwĩthĩwa na wia.”

11. Ngelekany’o ya ala aũme elĩ makuĩtwe nĩ ndeke yĩtũmanyĩsya kyaũ?

¹¹ Ngelekany’o ĩsu ĩtonya kũtũmanyĩsya kyaũ? O ta Ben, ithyĩ twĩthĩawa tũuĩtye nũndũ nĩtũmwĩsĩ nesa Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ, Yeova. Nĩtwĩsĩ kana akatũtetheesya tũmĩĩsye mathĩna mailye kĩuutani ala tũkomanaa namo mĩthenyanĩ ĩno ya mũminũkĩlyo. (Isa. 35:4) Na nũndũ nĩtũmwĩkwatasya Yeova, ithyĩ nĩtũtonya kwĩkala tũuĩtye o na ethĩwa andũ ala matũthyũlũlũkĩte me na wia. (Isa. 30:15) O na ĩngĩ, yĩla tũũtavya atũi maitũ nĩkĩ twĩthĩawa tũmwĩkwatĩtye Ngai, twĩthĩawa tũyĩka o ta Ben. Tweeka ũu o namo nĩmatonya kwĩthĩwa mate na nzika kana, o na makwatwa nĩ mathĩna meva, Yeova akamatetheesya.

12. (a) Watho wa katatũ ũla tũũneenea nĩ wĩva? (b) Ndeto “kw’oko” kwa Yeova syĩtũlilikany’a ũndũ wĩva?

¹² Sũanĩa ĩũlũ wa watho ũũ wa katatũ Isaia waandĩkie: “Ngakwĩkĩa vinya; ĩĩ, ngakũtethya.” Isaia aĩ anaelesya ũndũ Yeova wesaa kũmekĩa vinya, kana kũmalũlũmĩlya, andũ make. Aisye: ‘Yeova akooka ta ũla wĩ na ũtonyi, na kw’oko kwake kũkamũsumbĩkĩthya.’ (Isa. 40:10) Mavinda maingĩ Mbivilia ĩtũmĩaa ndeto “kw’oko” kwa nzĩa ya ngelekany’o kwonany’a ũtonyi. Kwoou ndeto ‘kw’oko kwake kũkasumbĩka’ syĩtũlilikany’a kana Yeova nĩ Mũsumbĩ wĩ ũtonyi mwingĩ. Ĩvinda ĩvĩtu Yeova nĩwatũmĩie vinya wake ũte maela kũmatetheesya na kũmasũvĩa athũkũmi make,  o na ũmũnthĩ no ũendeee kũmekĩa vinya na kũmasũvĩa ala mamwĩtĩkĩlaa, kana mamwĩkwatasya.—Kũt. 1:30, 31; Isa. 43:10.

13. (a) Nĩ ĩndĩĩ mũno mũno Yeova wĩanĩasya watho wake wa kũtwĩkĩa vinya? (b) Nĩ ũĩkĩĩthyo wĩva ũtumaa twĩthĩwa na vinya na wĩkwatyo mũlũmu?

¹³ Yeova nĩwĩanĩasya watho ũũ wake: “Ngakwĩkĩa vinya.” Ekaa ũu mũno mũno yĩla amaitha maitũ meũtũthĩny’a. Nthĩnĩ wa nthĩ imwe ũmũnthĩ, amaitha maitũ maendeee kũtata ũndũ matonya matũsiĩĩe kũtavany’a kana makũne maluvuku ũseũvyo witũ. O na vailye ũu, tũithĩnĩkaa mũno nũndũ wa maũndũ asu. Yeova nũtũnengete ũĩkĩĩthyo ũtumaa twĩthĩwa na vinya na wĩkwatyo mũlũmu. Atwathĩte ũũ: “Mũio o na wĩva ũla ũseũvĩtw’e ũkũkite ndũkaĩla.” (Isa. 54:17) Ndeto isu itũlilikanasya maũndũ atatũ ma vata.

14. Nĩkĩ tũtaseng’aa yĩla amaitha ma Ngai meũtũkita?

¹⁴ Ũndũ wa mbee, nĩtwĩsĩ kana no nginya tũmenwe nũndũ twĩ aatĩĩi ma Klĩsto. (Mt. 10:22) Yesũ athanie kana amanyĩw’a make makathĩnw’a mũno mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo. (Mt. 24:9; Yoa. 15:20) Ũndũ wa kelĩ, wathani wa Isaia wonanĩtye kana o na eka kĩmena, amaitha maitũ makatũmĩa mĩio yĩ kĩvathũkany’o kũtũkita. Mĩio ĩla matũmĩaa kũtũkita nĩ ta ũvũngũ wĩvithanĩtye, ũvũngũ wĩ ũtheinĩ, na kũtũthĩny’a vate tei. (Mt. 5:11) Yeova ndamasiĩĩaa amaitha maitũ maeke kũtũmĩa mĩio ĩsu kũtũkita. (Aev. 6:12; Ũvu. 12:17) Ĩndĩ tũyaĩlĩte kwĩthĩwa na wia. Nĩkĩ?

15-16. (a) Nĩ ũndũ wĩva wa katatũ twaĩle kũlilikana, na ĩandĩko ya Isaia 25:4, 5 yĩkwatĩte mbau ata ũndũ ũsu? (b) Ĩandĩko ya Isaia 41:11, 12 yaĩtye maũndũ makeethĩwa mailye ata kwa ala matũkitaa?

¹⁵ Sũanĩa ũndũ wa katatũ ũla twaĩle kũlilikana. Yeova aĩtye kana “mũio o na wĩva” ũla wĩtũmĩwa kũtũkita “ndũkaĩla.” O tondũ ũkũta ũtũsũvĩaa kwa kũsiĩĩa kĩw’ũ kya mbua nene kĩikaete wanangĩko, now’o Yeova ũtũsũvĩaa tũikakimwe nĩ “kĩseve kya ala ma kũtĩsya.” (Soma Isaia 25:4, 5.)  Vaiĩ ũthũku amaitha maitũ matonya kũtwĩka ũkatũũmĩsya tene na tene.—Isa. 65:17.

¹⁶ O na ĩngĩ, Yeova nũlũlũmĩĩlasya wĩkwatyo witũ nthĩnĩ wake kwa kũtũelesya nesa kĩla kĩkamakwata ala ‘matũthatĩe.’ (Soma Isaia 41:11, 12.) O na amaitha maitũ meekĩa kĩthito kĩana ata kũtũkita, kana o na kaũ wavyũva ata, amaitha asu mayĩsa kũsinda, nũndũ amaitha onthe ma andũ ma Ngai “makeethĩwa ti kĩndũ, na makaa.”

17-18. (a) Kũsoma Mbivilia kũtonya kũlũlũmĩĩlya ata wĩkwatyo witũ nthĩnĩ wa Ngai? Nengane ngelekany’o. (b) Kũsũanĩa mũno ĩũlũ wa ĩandĩko yĩla yĩnyuvĩtwe kwondũ wa mwaka wa 2019 kũtonya kũtũtethya ata?

¹⁷ Tũlũlũmĩĩlasya wĩkwatyo witũ nthĩnĩ wa Yeova kwa kũmũmanya nesa. Na ve o nzĩa ĩmwe ya kũmũmanya Ngai nesa, nayo nĩ: kũsoma Mbivilia nesa na kũsũanĩa maũndũ ala twasoma. Mbivilia nĩwetete maũndũ ma kũĩkĩĩka ala mekwonany’a ũndũ Yeova wasũvĩie andũ make ĩvinda ĩvĩtu. Maũndũ asu nĩmatũĩkĩĩthasya kana o naitũ akatũsũvĩa.

¹⁸ Kwasũanĩa ngelekany’o ĩmwe nzeo Isaia ũtũmĩĩte kwonany’a ũndũ Yeova ũtũsũvĩaa. Aelekanĩtye Yeova na mũĩthi na athũkũmi make akameta tũtena twa malondu. Isaia aĩtye ũũ ĩũlũ wa Yeova: “Akoomban’ya tũtena twa malondu mokonĩ make, na akatũkua na kĩthũi kyake.” (Isa. 40:11) Yĩla twasũanĩa ũndũ Yeova ũtũkwete mokonĩ make, nĩtwĩw’aa twĩ ũsũvĩonĩ na tũte na wia. Nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa tũte na wia o na kau nĩtũkomanaa na mathĩna maingĩ, ngombo ndĩkĩĩku na mbũĩ nĩnyuvĩte ĩandĩko ya Isaia 41:10 yĩthĩwe ĩandĩko ya mwaka wa 2019. Ĩandĩko yĩu nĩ: “Ndũkateve, nũndũ nyie nĩ Ngai waku.” Sũanĩa mũno ĩũlũ wa ndeto isu sya kũkiakisya. Niũkwĩkĩa vinya mathĩnanĩ ma ĩvinda yũkĩte.