YOSEVU WA ALIMATHIA o na ndakwatasya ũndũ ũkwatie ũkũmbaũ wa kũneena na ngavana Mũlomi, Vondio Vilato. Andũ nĩmeesĩ kana Vilato aĩ mũndũ mũmũ mũno vyũ. Ĩndĩ Yosevu nĩweesĩ kana ethĩwa Yesũ nũkũthikwa na ndaĩa, yaĩ no nginya mũndũ eyumye athi akũlye Vilato amũnenge ũ mwĩĩ. Ĩla Yosevu waendie kũneena nake eethĩie kaĩ o na ndeĩsaa kũmũetee thĩna ũndũ ũkũsũanĩaa. Vilato akũlilye ũmwe wa maovisa make ethĩwa kwa w’o Yesũ nĩ mũkw’ũ, na ĩla weethĩie nũkwie nĩweetĩkĩlilye Yosevu ose mwĩĩ wake. O na kau Yosevu aĩ na kyeva kingĩ, anengwa mwanya nĩweekalaatile asyoke vala Yesũ wooaĩwe.—Mko. 15:42-45.

• Yosevu wa Alimathia aĩ ũũ?

• Ataeny’e ata na Yesũ?

• Na ve ũseo mwaũ wa kwenda kũmanya ĩũlũ wake?

Ĩvuku ya Ũvoo Mũseo ya Maliko yaĩtye kana Yosevu aĩ “mũndũ wa nzama wĩ ndaĩa.” Twasisya mĩsoa ĩla yĩ ĩandĩkonĩ yĩu nĩtũkwona kana nzama ĩla yaneeneawa vau ti ĩngĩ ĩndĩ nĩ ĩla Nzama ya Ayuti. Nzama ĩsu nĩyo yaĩ koti ũla mũnene vyũ wa Ayuti, na nĩyo yaũngamĩe maũndũ ma Ayuti. (Mko. 15:1, 43) Kwoou Yosevu aĩ ũmwe wa ala matongoesye Ayuti na nũndũ wa ũu ti ũsengy’o kwona ainengwa mwanya wa kũlika aneene na ngavana ũsu Mũlomi. O na tũiseng’aa ĩla twasoma kana aĩ mũthwii.—Mt. 27:57.

Nzama ya Ayuti nĩyamenete Yesũ. Ala maĩ nzamanĩ ĩsu nĩmeekĩte mũvango mamũae. Ĩndĩ Mbivilia yaĩtye kana Yosevu “aĩ mũndũ mũseo na mũlũngalu.” (Luka 23:50) Aĩ kĩvathũkany’o vyũ na asami aingĩ nzamanĩ ĩsu, nũndũ we aĩ mũlũngalu na aĩ na mĩendele mĩseo, na nĩwatataa ũndũ ũtonya aatĩĩe mĩao ya Ngai. O na ĩngĩ “nĩweteele ũsumbĩ wa Ngai.” No kwĩthĩwa kĩu nekyo kĩtumi watw’ĩkĩte ũmwe wa amanyĩw’a ma Yesũ. (Mko. 15:43; Mt. 27:57) Na ti vinya ũkethĩa endie ũvoo wa Yesũ nũndũ ngoo yake nĩyendaa kũmanya ũla w’o na nĩyendaa kwona ũsili wa katĩ ũiatĩĩwa.

Ĩvuku ya Yoana 19:38 yaĩtye kana Yosevu “aĩ mũmanyĩw’a wa Yesũ, ĩndĩ kwa kĩmbithĩ nũndũ wa ũkĩa Ayuti.” Yosevu akĩaa kĩ? Nĩweesĩ ũndũ Ayuti mamenete Yesũ na ũndũ matw’ĩte kana mũndũ w’onthe ũkũmũĩkĩĩa nĩmeũmũlũngya ĩsinakokenĩ. (Yoa. 7:45-49; 9:22) Mũyuti walũngw’a ĩsinakokenĩ avũthaw’a mũno nĩ Ayuti ala angĩ, akamenwa, na akavathwa. Kĩu nĩkyo kĩtumi Yosevu wakĩaa kũweta andũnĩ kana we nũmũĩkĩĩe Yesũ. Keka nĩwatataa ethĩwa avetiwe Nzamanĩ na akeyanangĩa ndaĩa.

Yosevu ti we e weka walianĩlwe nĩ nthĩ. Kwosana na ĩandĩko ya Yoana 12:42, “o na aingĩ ma anene nĩmamwĩtĩkĩlile [Yesũ]; ĩndĩ kwondũ wa Avalisi maiaamumbũla, maikalũngw’e ĩsinakokenĩ.” Mũsami ũngĩ wa Nzama ya Ayuti waĩ thĩnanĩ o ũsu aĩ Nikotemo.—Yoa. 3:1-10; 7:50-52.

Ĩndĩ we Yosevu nĩwatw’ĩkĩte mũmanyĩw’a o na kau ndaĩ na ũnyiau wa kũweta ũu mbee wa andũ. Ũsu waĩ thĩna mũnene wasũanĩa ndeto ii Yesũ wawetie: “Kĩla mũndũ . . . wĩmbumbũlaa mbee wa andũ, nakwa ngamumbũlaa mbee wa Asa wakwa ũla wĩ ĩtunĩ. Ĩndĩ o ũla wĩngaĩaa mbee wa andũ nakwa ngamũkaĩaa mbee wa Asa wakwa ũla wĩ ĩtunĩ.” (Mt. 10:32, 33) Tũyĩsa kwasya Yosevu nĩwamũkaĩe Yesũ, ĩndĩ ndaĩ na ũnyiau wa kũwetea andũnĩ kana nũmwĩtĩkĩlĩte. We wĩ ũkũmbaũ wa kwĩka ũu?

Ũseo nĩ kana Mbivilia nĩtũtavĩtye ũseo ũmwe wa Yosevu nũndũ yaĩtye kana ndaakwatĩanĩa na mũvango ũla Nzama ya Ayuti yaĩ naw’o wa kũmũmina Yesũ. (Luka 23:51)  Andũ amwe maasya kana Yosevu ndaĩ vo ĩla Yesũ wasilĩlawa, na ũsu no ũndũ ũtonyeka. Ĩndĩ o na kwĩthĩwe kwailyĩ ata, Yosevu ndalea kwĩthĩwa athĩnĩkie mũno oona ũndũ andũ mekwelelũkya vyũ ũsili wa katĩ, na we mwene nde ũndũ wĩka akalũnga maũndũ!

No twasye kana Yesũ ayũka kũawa, Yosevu aĩ anatw’a kũvetanga wia wake na ayĩkwatany’a na aatĩĩi ma Yesũ. Kĩu twĩkyona nesa ĩandĩkonĩ ya Maliko 15:43. Ĩandĩko yĩu yaĩtye kana Yosevu nĩwaendie ‘na ũnyiau kwa Vilato, amwĩtya mwĩĩ wa Yesũ.’

Nĩ laisi ũkethĩa Yosevu aĩ vo Yesũ aikw’a. Twĩasya ũu nũndũ amanyie kĩkw’ũ kya Yesũ o na Vilato atemũvikĩsye livoti. Nĩkyo kĩtumi ĩla Yosevu waendie kwĩtya Vilato mwĩĩ wa Yesũ, Vilato ‘waseng’ie ethĩwa nũminie kũkw’a.’ (Mko. 15:44) Kwoou ethĩwa Yosevu nĩwoonie ũndũ Yesũ wathĩnĩie ũla mũtĩnĩ wa mathĩna, no kwĩthĩwa kĩu ne kyo kyatumie wasya wake wa ngoo ũkwata vinya na ayĩka ũtwi wa kwĩtĩkĩla ũtheinĩ kana we nĩ ũmwe wa amanyĩw’a ma Yesũ. Tũi na nzika kana o na eka maũndũ aangĩ, kĩu nĩkyanengie Yosevu ũnyiau wa kwosa ĩtambya. Nĩwatwie kana ndeendeea kwĩthĩwa e mũmanyĩw’a wa Yesũ kwa kĩmbithĩ.

Mĩao ĩla Ayuti manengetwe yawetete kana ala mooawa maaĩlĩte kũthikwa mũthenya o ũsu syũa yĩtanathũa. (Kũt. 21:22, 23) Ĩndĩ mo Alomi moaa kĩng’endilĩ matiaa mwĩĩ wakyo ũsũĩte o mũtĩnĩ ũoee  vau kana makawĩkya ĩimanĩ vamwe na mĩĩ ĩngĩ. Ĩndĩ kĩu ti kyo Yosevu wendaa kĩmũkwate Yesũ. O vakuvĩ na vala Yesũ wooaĩwe, Yosevu aĩ na mbũa yenzĩtwe ĩvianĩ ĩtaĩ yaathikwa mũndũ. Nũndũ mbũa ĩsu ndyaĩ yaathikwa mũndũ, veonekana no ĩndĩ Yosevu waĩ anathamĩĩa Yelusaleme aumĩte Alimathia, * na no kwĩthĩwa avangĩte kana andũ make makathikawa vau. (Luka 23:53; Yoa. 19:41) Ĩtambya yĩu Yosevu woosie ya kũnengane mbũa yake yoonanisye ũndũ ũlaĩte, na nĩyatumie Maandĩko meanĩa ala mathanĩte ĩũlũ wa Masia makasya kana akathikwa “vamwe na ũla mũthwii.”—Isa. 53:5, 8, 9.

Mavuku onthe ana ma Ũvoo Mũseo monanĩtye kana mwĩĩ wa Yesũ waumw’a ũla mũtĩnĩ, Yosevu aũlingile na ngũa nzeo ya katane na awia ĩla mbũanĩ yake. (Mt. 27:59-61; Mko. 15:46, 47; Luka 23:53, 55; Yoa. 19:38-40) No Nikotemo e weka ũwetetwe na ĩsyĩtwa akewa nĩwatetheeisye Yosevu kwa kũete mĩtĩ yĩ mũuke mũseo ya kũvaka mwĩĩ wa Yesũ. Nũndũ asu maĩ andũ me nguma, ti laisi makethĩwa makuie mwĩĩ ũsu ne mo. Nĩmatonya kwĩthĩwa manengie athũkũmi wĩa ũsu wa kũkua mwĩĩ na kũũthika. Ĩndĩ o na ethĩwa kwaendie ũu, wĩa ũsu aũme asu elĩ makũnie ndwaĩ ũndũ mũnini. Nĩkĩ? Nũndũ mũndũ akiita kimba atalawa ta mũvuku kwa ĩvinda ya mĩthenya mũonza, na kwoou mĩthenyanĩ ĩsu akiita kĩndũ o na kĩva, o nakyo kyatalawa ta kĩvuku. (Mot. 19:11; Akai 2:13) Mũndũ mũvuku ndaĩ atonya kũvulana na ala angĩ kyumwanĩ kyonthe kya Vasaka na ndaĩ esa kwĩka maũndũ ala meekawa kyumwanĩ kĩu. (Mot. 9:6) Na ũndũ ũngĩ nĩ kana anyanyae ma Yosevu mamanya nũmanthie ũndũ Yesũ ũkũthikwa nĩmaĩ matonya kũmũmena mũno. Ĩndĩ kũvikĩĩa vau Yosevu nĩwatw’ĩte kana kũmĩanĩsya na maũndũ asu ti ũndũ ta kũthika Yesũ na ndaĩa, na kwĩmanyĩthany’a andũnĩ kana we nĩ mũatĩĩi wa Klĩsto.

Mavuku ma Ũvoo Mũseo mamina kũweta ĩũlũ wa kũthikwa kwa Yesũ, vai vangĩ Mbivilianĩ vawetete ĩũlũ wa Yosevu wa Alimathia. Nũndũ wa ũu mũndũ no ende kũmanya-ĩ, Yo ngewa yake yang’okeile va? Vai mũndũ wĩsĩ ũsũngĩo. Ĩndĩ maũndũ ala mawetwa vau ĩũlũ meonany’a kana nũtonya kwĩthĩwa awetie ũtheinĩ kana we nĩ Mũklĩsto. Na ũu nĩw’o nũndũ ĩvinda yĩu mũĩkĩĩo wake watatiwe, weekie kwingĩvĩĩa vandũ va kũnyiva na akwata ũkũmbaũ. Kĩu kĩonany’a kana aendeeie nesa.

Ngewa ĩno ya Yosevu yĩtuma twenda kwĩkũlya ĩkũlyo yĩĩ ya vata: ‘Ve kĩndũ o na kĩmwe twonaa kĩ kya vata kwĩ kũlũlũmĩlya ngwatanĩo yitũ na Yeova, ta kwa ngelekany’o kĩvĩla kĩla tũnengetwe, wĩa ũla tũtethasya, malĩ ĩla twĩ nayo, andũ ma mũsyĩ, kana ũthasyo ũla twĩ naw’o?’