1. Ĩandĩko ya 2 Akolintho 3:1-3 yĩtũtetheesya ata kũelewa kana kũtetheesya mũmanyĩw’a wa Mbivilia avatiswe nĩ kĩanda kya mwanya? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya mbee vyũ.)

WE WĨW’AA ata yĩla woona mũmanyĩw’a wa Mbivilia kĩkundinĩ kyenyu aivatiswa? Vate nzika, kĩu nĩkĩtumaa ũtana mũno. (Mt. 28:19) Na ethĩwa nue ũneemanyĩasya nake, ndũlea kwĩw’a mũyo mwingĩ woona aivatiswa! (1 Ath. 2:19, 20) Amanyĩw’a ma Mbivilia mavatiswa methĩawa ta “valũa sya kũĩkĩĩthya nithyĩ aaũ,” na ti o kwa ala maneemanyĩasya namo, ĩndĩ kwa kĩkundi kyonthe.​—Soma 2 Akolintho 3:​1-3.

2. (a) Nĩ ĩkũlyo yĩva ya vata tũũneenea, na nĩkĩ? (b) Mũmanyĩw’a wa Mbivilia nũũ? (Sisya maelesyo ma kwongeleela.)

² Nĩ ũndũ wa kwendeesya kũmanya kana kwa ĩvinda ya myaka ĩna mĩvĩtu, twĩthĩĩtwe tũyĩmanyĩsya na amanyĩw’a ma Mbivilia * ta 10,000,000 kĩla mwei nthĩ yonthe. Na ĩvindanĩ o yĩu, amanyĩw’a ma Mbivilia mbee wa 280,000 methĩĩtwe maivatiswa kĩla mwaka makatw’ĩka amanyĩw’a ma Yesũ Klĩsto. Tũtonya kwĩka ata tũtetheesye amanyĩw’a aingangĩ mavatiswe? Nũndũ Yeova no ũendeee kũnenga andũ mwanya wa kũtw’ĩka amanyĩw’a ma Klĩsto, twĩenda kwĩka kyonthe kĩla tũtonya tũmatetheesye meke maendeeo na maivatiswa na mĩtũkĩ ũndũ vatonyeka. Ĩvinda yĩla yĩtiele nĩ ĩnini vyũ!​—1 Ako. 7:29a; 1 Vet. 4:⁠7.

3. Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea ũndũ wĩva ũkonetye kũmanyĩsya andũ Mbivilia?

 ³ Nũndũ nĩ ũndũ wa vata vyũ tũtw’ĩkĩthye andũ amanyĩw’a ĩvinda yĩĩ, Nzama Ĩla Ĩtongoesye nĩyakũlilye movisi ma ũvonge kĩla tũtonya kwĩka tũtetheesye amanyĩw’a aingangĩ ma Mbivilia mavatiswe. Ĩsomonĩ yĩĩ na yĩla yĩatĩĩe, nĩtũkwona kĩla andũ me na ũtũĩka ta mavainia, amisonalĩ, na asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko matonya kũtũmanyĩsya. * (Nth. 11:14; 15:22) Nĩmaeleetye kĩla alimũ ma Mbivilia na amanyĩw’a moo matonya kwĩka nĩ kana mũmanyĩw’a atetheke mũnango. Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea maũndũ atano kĩla mũmanyĩw’a waĩle kũtetheew’a eke nĩ kana avikĩe kũvatiswa.

4. Nĩ ũndũ wĩva twaĩle kũmanya ĩũlũ wa kwĩmanyĩsya na andũ me mĩomonĩ ya nyũmba syoo?

⁴ Ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ memanyĩasya na andũ Mbivilia maũngamĩte mĩomonĩ ya nyũmba syoo. O na kau ũndũ ũsu no ũtetheesye andũ asu kwendeew’a nĩ Mbivilia, mavinda maingĩ memanyĩasya o ndatĩka mbũthũ na nĩvatonyeka makaema kwĩmanyĩsya kĩla kyumwa. Nĩ kana alimũ amwe matetheesye andũ ta asu, mametasya namba syoo sya simũ nĩ kana mese kũmakũnĩa kana kũmatũmĩa mesengyi mamatavĩtye kaũndũ ke Maandĩkonĩ. Kĩeleelo kyoo kĩthĩawa kũmatetheesya maendeee kũsũanĩa kaũndũ kau nginya yĩla memasyokea. No maendeee kũneenea Mbivilia na andũ ta asu kwa ĩvinda ya myei kauta, na ũyĩthĩa mayaatw’ĩka amanyĩw’a ma Mbivilia. Ĩndĩ we nũkwona mũndũ ta ũtonya kũvikĩa kwĩyumya amũthũkũme Yeova na aivatiswa ethĩwa ndeũtũmĩa ĩvinda na vinya mwingĩ ayĩmanyĩsya Ndeto ya Ngai? Vate nzika, ndesa.

5. Kwosana na Luka 14:27-33, Yesũ awetie ũndũ wĩva ũtonya kũtũtetheesya wĩanĩ wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a?

⁵ Ve ĩvinda Yesũ wanenganie ngelekany’o syonanĩtye kĩla mũndũ waĩle kwĩka atw’ĩke mũmanyĩw’a wake. Anenganie ngelekany’o ya mũndũ ũkwenda kwaka mwako mũtũlu, na ya mũsumbĩ ũkwenda kũthi kaũnĩ. Yesũ aisye kana no nginya mũndũ ũsu ‘ambe kwĩkala nthĩ eke masavu’ nĩ kenda amanye kana no amine mwako ũsu. Na aisye mũsumbĩ ũsu ũkwenda kũthi kaũnĩ no nginya ‘ambe kwĩkala nthĩ na aisũanĩa’ ethĩwa e na ita itoetye sya kwĩanĩsya kĩla ũkwenda. (Soma Luka 14:​27-33.) O ta ũu, Yesũ nĩweesĩ kana  ethĩwa mũndũ nũkwenda kũtw’ĩka mũmanyĩw’a wake, no nginya ambe kwĩkala nthĩ eyĩosye nesa. Kwoou nĩtwaĩle kwĩkĩa amanyĩw’a vinya memanyĩasye naitũ kĩla kyumwa. Tũtonya kwĩka ũu ata?

6. Nĩ maũndũ meva twaĩle kwĩka tũtetheesye amanyĩw’a meke maendeeo?

⁶ Ambĩĩa na kwongelanga ĩvinda yĩla mũũtũmĩa kwĩmanyĩsya mwĩ mũomonĩ. Kwa ngelekany’o, kĩla ĩvinda wathi kwĩmanyĩsya nake ndũkaneenee o ĩandĩko yĩmwe. Ethĩwa mwene nyũmba nĩmwĩanĩe mũitũmĩa ĩvinda yĩasanga, mũkũlye kana ve vandũ mũtonya kwĩkalaa yĩla mũkwĩmanyĩsya. Ũsũngĩo wake no ũũtetheesye kũelewa ethĩwa nĩwonaa kwĩmanyĩsya Mbivilia kwĩ kwa vata, kana ndonaa kwĩ kwa vata. Na mũthya, nĩ kana ũmũtetheesye kwĩka maendeeo na mĩtũkĩ, no ũmũkũlye mũkemanyĩasya kelĩ kwa kyumwa. Ĩndĩ ve maũndũ angĩ mendekaa eka o kwĩmanyĩsya ĩmwe kana kelĩ kwa kyumwa.

7. Nĩ kwa nzĩa yĩva mwalimũ ũtonya kwĩyũmbany’a nesa atanamba kwĩmanyĩsya na kĩla mũmanyĩw’a?

⁷ We ta mwalimũ, nĩwaĩle kwĩyũmbanasya nesa ũtanamba kwĩmanyĩsya na kĩla mũmanyĩw’a. No wambĩĩe na kũsoma vala mũkwĩmanyĩsya na maandĩko ala me vo. Tata ũelewe maũndũ ala ma vata nesa. Sũanĩa kyongo kĩnene kya ĩsomo yĩu, syongo nini ila syĩ vo, makũlyo, maandĩko ala maandĩkĩtwe “soma,” visa, na vitio itonya kũũtetheesya kũelesya ĩsomo yĩu. Na ĩndĩ ũsũanĩĩte mũmanyĩw’a waku, vindĩĩsya ũndũ ũtonya kũmũelesya ũvoo ũsu kwa nzĩa nzeo na yĩ laisi, nĩ kana aelewe na aitũmĩa kĩla ũkwĩmanyĩsya.​—Nee. 8:8; Nth. 15:28a.

8. Ndeto sya mũtũmwa Vaulo ila syĩ nthĩnĩ wa Akolosai 1:9, 10 syĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa kũvoya kwondũ wa amanyĩw’a maitũ?

⁸ Ũyĩyũmbany’a, voya kwondũ wa mũmanyĩw’a waku na mavata make. Mũkũlye Yeova aũtetheesye kũmũmanyĩsya ũtũmĩĩte Mbivilia, na kwa nzĩa ĩtonya kũkiita ngoo yake. (Soma Akolosai 1:​9, 10.) Tata ũsũanĩe maũndũ ala mũmanyĩw’a waku ũtonya kwona me vinya kũelewa kana kwĩtĩkĩlana namo. Lilikana kana kĩeleelo kyaku nĩ kũmũtetheesya eke maendeeo nginya avatiswe.

9. Mwalimũ atonya kũtetheesya ata mũmanyĩw’a wake eyũmbanĩsye kĩla meũsoma? Elesya.

⁹ Twĩkwatasya kana tweemanyĩsya na mũndũ Mbivilia tũteũtĩĩa, nũkwĩthĩwa na wendi wa kũtũnga mũvea nũndũ wa kĩla Yeova  na Yesũ mekĩte na ayenda kwĩmanyĩsya mũnango. (Mt. 5:3, 6) Nĩ kana mũmanyĩw’a atetheke vyũ, aĩle kũtũnga kĩlĩko kyake maũndũnĩ ala ũkwĩmanyĩsya. No ũmũtetheesye kwĩka ũu wamũelesya kana nĩ ũndũ wa vata eyũmbanasye nesa mũtanamba kwĩmanyĩsya. Mũelesye kana aĩle kũsoma kĩlungu kĩla mũkwĩmanyĩsya kwĩ tene, na aivindĩĩsya ũndũ ũvoo ũsu ũmũkonetye. Vo ve ũndũ ũtonya kwĩka ũmũtetheesye? Ĩĩ. Ũmbany’ai ĩsomo yĩmwe mwĩ elĩ nĩ kana one ũndũ yũmbanaw’a. * Mwony’e ũndũ ũtonya kũkwata ũsũngĩo wa ĩmwe kwa ĩmwe wa ĩkũlyo, na ũimwony’a ũndũ ũtonya kũkululĩĩla maũndũ ala ma vata nĩ kana mamũtetheesye kũlilikana ũsũngĩo. Na ĩndĩ mũkũlye asũngĩe atũmĩĩte ndeto syake. Eeka ũu, wĩĩthĩwa ũtonya kũmanya kana nĩwaelewa ĩsomo yĩu nesa. Ĩndĩ ve ũndũ ũngĩ ũtonya kũthangaasya mũmanyĩw’a waku eke.

10. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata mũmanyĩw’a asome Mbivilia kĩla mũthenya, na aĩle kwĩka ata nĩ kana atetheke nĩ kĩla ũkwĩmanyĩsya?

¹⁰ Mũmanyĩw’a no atetheke mũno eeka maũndũ amwe e weka kĩla mũthenya, eka o kwĩmanyĩsya na mwalimũ wake kĩla kyumwa. Nĩwaĩle kũeaa ngewa na Yeova. Atonya kwĩka ũu ata? Nĩ kwa kũmwĩthukĩĩsya na kũneena nake. No ethukĩĩsye Ngai kwa kũsoma Mbivilia kĩla mũthenya. (Yos. 1:8; Sav. 1:1-3) Mwony’e ũndũ ũtonya kũtũmĩa “Mũvango wa Kũsoma Mbivilia” ũla wĩ nthĩnĩ wa jw.org. * Na nĩ kana atetheke vyũ nĩ kĩla ũkwĩmanyĩsya, mwĩkĩe vinya asũanĩe kĩla Mbivilia ĩkũmũmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova, na ũndũ ũtonya kũtũmĩa kĩla ũkwĩmanyĩsya thayũnĩ wake.​—Meko 17:11; Yak. 1:⁠25.

11. Mũmanyĩw’a atonya kwĩka ata amanye kũvoya nesa, na nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata amũvoyae Yeova kĩla mũthenya?

¹¹ Ĩkĩa mũmanyĩw’a waku vinya aneenae na Yeova kwĩsĩla mboya kĩla mũthenya. Voyaa kuma ngoonĩ mũyambĩĩa kwĩmanyĩsya na mũiminĩĩa, na ũimũweta mboyanĩ isu. Eethukĩĩsya mboya syaku, kĩu no kĩmũtetheesye amanye kũmũvoya Yeova Ngai kuma ngoonĩ, na ayĩka ũu ĩsyĩtwanĩ ya Yesũ Klĩsto. (Mt. 6:9; Yoa. 15:16) Kwasũanĩa ũndũ kũsoma Mbivilia kĩla mũthenya (kũmwĩthukĩĩsya Yeova) na kũvoya (kũneena na Yeova) kũtonya kũmũtetheesya mũno wĩana amũthengeee Ngai! (Yak. 4:⁠8) Mũmanyĩw’a waku eethĩwa na kĩmanyĩo kya kwĩkaa maũndũ asu, kĩu kĩkamũtetheesya ose  ĩtambya yĩngĩ yĩtonya kũtuma eyumya na aivatiswa.

12. Mwalimũ atonya kũtetheesya ata mũmanyĩw’a wake ethĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova?

¹² Kĩla mũmanyĩw’a ũkwĩmanyĩsya kĩyaĩle kũlika kĩlĩkonĩ ve voka, ĩndĩ nĩkyaĩle kũlika ngoonĩ. Nĩkĩ? Nũndũ ngoo sitũ nĩsyo itũsukumaa tũtũmĩe kĩla tweemanyĩsya. Yesũ nĩwamanyĩasya andũ maũndũ maingĩ, namo nĩmatanĩaa kwĩmanyĩsya. Ĩndĩ andũ aingĩ mamũatĩĩaa nũndũ nĩwakiitaa ngoo syoo. (Luka 24:15, 27, 32) Mũmanyĩw’a waku nĩwaĩle kũmanya kana Yeova e vo, no ethĩwe na ngwatanĩo nzeo nake, na no amwone ta Ĩthe wake, Ngai wake, na Mũnyanyae. (Sav. 25:4, 5) Mũyĩmanyĩsya, tata ũmũelesye nguma sya Ngai witũ. (Kuma 34:5, 6; 1 Vet. 5:6, 7) Ĩka ũu kĩla ĩvinda o na ethĩwa mwĩĩmanyĩsya ĩũlũ wa kyaũ. Mũtetheesye one ũndũ Yeova ũtwendete, ũtwĩkaa nesa, na ũtwĩw’ĩaa ĩnee. Yesũ aisye kana “mwĩao ũla mũnene na wa mbee” nĩ ‘kũmwenda Yeova Ngai witũ.’ (Mt. 22:37, 38) Kwoou, tata ũtetheesye mũmanyĩw’a waku amwende Yeova.

13. Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a ũndũ ũtonya kũtetheesya mũmanyĩw’a emanyĩsye nguma sya Yeova.

¹³ Ũiea ngewa na mũmanyĩw’a waku, mũelesye nĩkĩ ũmwendete Yeova mũno. Kĩu no kĩmũtetheesye kũmanya kana o nake no atw’ĩke mũnyanyae na aimwenda. (Sav. 73:28) Kwa ngelekany’o, nĩvethĩwa ve ndeto itũmĩĩtwe ĩandĩkonĩ kana ĩvukunĩ yĩla mũkwĩmanyĩsya ieleetye ũndũ mũna ĩũlũ wa wendo wa Yeova, ũĩ wake, ũsili wake wa katĩ, kana vinya wake, iũkiita ngoo yaku? Ony’a mũmanyĩw’a waku ndeto isu, na ũimũelesya kana kĩu nĩ kĩndũ kĩmwe kĩtumaa ũmwenda Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. Ĩndĩ ve ũndũ ũngĩ mũmanyĩw’a wa Mbivilia waĩle kwĩka nĩ kana avatiswe.

14. Ĩandĩko ya Aevelania 10:24, 25 yĩwetete ũndũ wĩva ĩũlũ wa maũmbano ũtonya kũtetheesya mũmanyĩw’a eke maendeeo?

¹⁴ Ithyonthe twendaa amanyĩw’a maitũ mavatiswe. Ũndũ ũmwe wa vata tũtonya kwĩka tũmatetheesye nĩ kũmekĩa vinya maendae maũmbanonĩ ma kĩkundi. Alimũ amwe me na ũtũĩka maasya kana amanyĩw’a ala mambĩĩa kũthi maũmbanonĩ mate kweteela, mekaa maendeeo mĩtũkĩ. (Sav. 111:⁠1) Nũndũ wa ũu, alimũ amwe maeleasya amanyĩw’a  moo kana kĩla mekwĩmanyĩsya vamwe kĩitoetye, ĩndĩ kũthi maũmbanonĩ no kũmatetheesye kwĩmanyĩsya maũndũ maingangĩ. Soma Aevelania 10:​24, 25 na mũmanyĩw’a waku, na ũimũelesya ũndũ ũtonya kũtetheka athi maũmbanonĩ. Mwony’e vitio yĩ na kyongo, Nĩ Kyaũ Kĩendeeaa Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ? * Na ĩndĩ ũimwĩkĩa vinya aendae maũmbanonĩ ateũtĩĩa.

15. Twaĩle kwĩka ata twĩkĩe mũmanyĩw’a vinya aendae maũmbanonĩ ateũtĩĩa?

¹⁵ Waĩle kwĩka ata ethĩwa mũmanyĩw’a waku ndaakinya ũmbano o na ũmwe, kana aendaa aitĩĩa? Mũelesye wĩ mũtanu kĩndũ ũneemanyĩisye maũmbanonĩ. Kĩu no kĩmũtethye mũno kwĩ o kũmũthokya. Mũnenge ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya yĩla yĩũtũmĩwa maũmbanonĩ, kana Kavuku ka Ũmbano wa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto. Mwony’e kĩla kĩkaneenewa ũmbanonĩ ũla ũatĩĩe, na ũimũkũlya aũtavye kĩla ũkwĩw’a kĩimwendeesya mũno. Ndwĩsa kũelekany’a maũndũ ala mũmanyĩw’a waku ũtonya kwĩw’a na kwona athi maũmbanonĩ ya mbee na ala ũtonya kwĩw’a kana kwona ndĩninĩ ĩngĩ o na yĩva. (1 Ako. 14:24, 25) Athi maũmbanonĩ akakomana na andũ ũtonya kũatĩĩa ngelekany’o syoo na maimũtetheesya eke maendeeo nginya avatiswe.

16. Twaĩle kwĩka ata tũtetheesye mũmanyĩw’a wa Mbivilia avatiswe, na twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

¹⁶ Tũtonya kwĩka ata tũtetheesye amanyĩw’a ma Mbivilia mavatiswe? No tũtetheesye kĩla mũmanyĩw’a one kwĩmanyĩsya kwĩ kwa vata twamwĩkĩa vinya emanyĩasye kĩla kyumwa, na ayĩyũmbanasya nesa tũtanamba kwĩmanyĩsya. O na ĩngĩ, no tũmwĩkĩe vinya aeae ngewa na Yeova kĩla mũthenya na ayĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo nake. Na eka ũu, twaĩle kũthangaasya amanyĩw’a maitũ maendae maũmbanonĩ ma kĩkundi. (Sisya ĩsandũkũ yĩ na kyongo, “ Kĩla Amanyĩw’a Maĩle Kwĩka Nĩ Kana Mavatiswe.”) Ĩndĩ o tondũ ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩkũelesya, ve maũndũ angĩ atano mwalimũ waĩle kwĩka atetheesye mũmanyĩw’a avatiswe.