1, 2. (a) Amwe maasyaa ata meew’a kana ve ũseũvyo Ngai ũtũmĩaa? (b) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

KWASŨANĨA ĩkũlyo yĩĩ: Vo nĩvethĩwa ve ũseũvyo Ngai ũtũmĩaa? Amwe no masũngĩe makasya: “Ti nginya wĩthĩwe ũseũvyonĩ mũna nĩ kana Ngai aũtongoesye. Kĩla kya vata no kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Ngai.” Ĩndĩ ũndũ ũsu nĩ wa w’o? Kĩla kya w’o nĩ kĩva?

² Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũũneenea maũndũ mekwonany’a nesa vyũ kana Yeova ti Ngai wa kĩthokoany’o, na kana nde maela wĩanĩ wa kũvangĩthya maũndũ. O na ĩngĩ, nĩtũũneenea ũndũ twaĩle kwĩka ĩla tweewa twĩke maũndũ mana nĩ ũseũvyo wa Yeova. (1 Ako. 14:33, 40) Ĩvindanĩ ya atũmwa na ĩvindanĩ yĩĩ yitũ, Maandĩko nĩmatetheesye kĩlungu kya ũseũvyo wa Yeova kya kũũ nthĩ kũtethya wĩa wa kũtavany’a ũvoo mũseo nthĩ yonthe. Na nũndũ nĩtũatĩĩaa kĩla kĩ Mbivilianĩ na nĩtwĩkaa maũndũ ala tweewa twĩke nĩ ũseũvyo wa Yeova, nĩtũtumaa kĩkundi kyonthe kĩendeea kwĩkala kĩ kĩtheu, kĩ na mũuo, na kĩ na ngwatanĩo.

3. Nĩ kyaũ kĩũtetheeasya kũmanya vyũ kana Yeova nĩ Mũvangĩthya wa maũndũ ũte maela?

³ Wũmbi nũtwonasya nesa vyũ kana Ngai nĩ Mũvangĩthya wa maũndũ ũte maela. Mbivilia yaĩtye: “Yeova kwondũ wa ũĩ  nĩwakwatisye wambĩlĩlyo wa nthĩ; kwondũ wa ũmanyi nĩwalũlũmĩlye matu.” (Nth. 3:19) Twĩsĩ o “ndee sya nzĩa sya [Ngai],” na “no kĩwe kĩnini twĩw’aa ũndũ wake!” (Yovu 26:14) Ĩndĩ kĩla kĩnini twĩsĩ ĩũlũ wa ndata, ikundi sya ndata, na syĩndũ ingĩ ta isu nĩkĩtumaa twĩtĩkĩla kana syĩndũ isu Ngai woombie ivangĩtwe nesa vyũ. (Sav. 8:3, 4) Kwa ngelekany’o, ikundi sya ndata syĩthĩawa na milioni mbingĩ sya ndata, na syonthe ithiũũkaa matunĩ vate kĩthokoany’o. Na ũndũ wa ũsengy’o nĩ kana ndata ila ithyũlũlũkaa syũa syĩkaa ũu nesa vyũ ũkethĩa no ta ngalĩ itwaĩtwe nesa iatĩĩe mĩao ya lelũnĩ! Vate nzika, mũvangĩle ũsu mũseo wa syĩndũ twonaa matunĩ nũtũtetheeasya kwona kana Yeova, “ũla ũndũ wa ũmanyi watw’ĩkĩthisye matu” na nthĩ, nĩwaĩle kũtaĩwa na kũthaithwa. O na nĩtwaĩle kũlũmany’a nake vyũ.—Sav. 136:1, 5-9.

4. Nĩkĩ andũ ma saenzi maemetwe nĩ kũsũngĩa makũlyo maingĩ?

⁴ Andũ ma saenzi nĩmatumĩte tũmanya maũndũ maingĩ ĩũlũ wa yayaya na ĩũlũ wa nthĩ yitũ. O na nĩmaseũvĩtye syĩndũ itũtetheeasya mũno kĩla mũthenya. Ĩndĩ o na mekĩte ũu, nĩmaemetwe nĩ kũsũngĩa makũlyo maingĩ. Kwa ngelekany’o, andũ ala masomeete maũndũ ma ndata maitonya kũtũtavya vyũ ũndũ yayaya yaseũviw’e kana nĩkĩ kũũ nthĩ nokw’o kwĩ andũ, nyamũ, na mĩtĩ. O na andũ maitonya kũelesya nĩkĩ twĩthĩawa twĩ na wendi mwingĩ mũno wa kwĩkala tene na tene. (Mũta. 3:11) Andũ nĩmekũlasya makũlyo maingĩ ma vata ta asu, ĩndĩ mayaaĩsa kũkwata mosũngĩo. Nĩkĩ kĩtumi? Kĩtumi kĩmwe nĩ kana andũ aingĩ ma saenzi na angĩ mamanyĩasya kana kũi Ngai na kana syĩndũ syeekie kwĩyumĩlya. Ĩndĩ Ĩvukunĩ yake mwene, Yeova nũsũngĩĩte makũlyo onthe ala maaya mũndũ mũtwe.

5. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana ĩla mĩao Ngai weekĩie wũmbinĩ nĩ ya vata?

⁵ Ĩvindanĩ ya wũmbi, Yeova nĩweekĩie mĩao ya kwĩkwatw’a na ĩtaalyũka wũmbinĩ wake, na vai ũndũ twĩka mĩao ĩsu ĩte vo. Andũ ala masomeete maũndũ ma sitima kana ma kwĩkĩa mĩveleki, vamwe na maingyinia, atwai ma ndeke, na matakĩtalĩ ala mathĩnzaa mayĩsa kũtethya wĩa woo vate mĩao ĩsu. Kwa ngelekany’o, matakĩtalĩ ala mathĩnzaa nĩmatethekaa mũno nũndũ wa kũmanya kana vala mamutha mana maĩ mwĩĩnĩ wa mũndũ ũmwe, no vo maĩ mwĩĩnĩ wa ũla ũngĩ. Kwoosa ngelekany’o ya ngoo. Vala ngoo yĩthĩawa mũndũnĩ ũmwe no vo yĩthĩawa mũndũnĩ ũla ũngĩ, na kwoou ndakĩtalĩ ũla ũthĩnzaa ndakwatasya wĩa wa kũmantha vala ngoo ya mũwau yĩĩ. Na eka kyu, vai mũndũ wĩtĩkĩla kũvũa ngũĩ na mĩao ĩsu Yeova weekĩie. Kwa ngelekany’o, ũkalĩsa mũtĩ na ũyĩyĩkya nĩ kana atĩ ũũlũke ta nyũnyi nũtonya kwona naĩ!

6. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yeova nĩwendaa athũkũmi make methĩwe mavangĩtwe nesa?

⁶ Kũneena ũla w’o, yayayanĩ nĩ kũvange nesa. Kwoou no twasye tũte na nzika kana Yeova nĩwendaa athũkũmi make o namo methĩwe mavangĩtwe nesa. Na nĩ kana maũndũ mathi ũu wendaa, nũtũnengete Mbivilia ĩtũtongoesye. Keka kũi ũseũvyo wa Ngai na myolooto yake, twĩkala tũte atanu na kwĩthĩwa kwĩ kwa thĩna mũthei.

7. Nĩ kyaũ kyonanasya kana Mbivilia nĩ ĩvuku yĩvangĩtwe nesa?

⁷ Mbivilia ti o ĩvuku yĩ na mavuku ma Kĩyuti na angĩ ma Kĩklĩsto mombanĩtw’e vamwe na mate na ũvoo wosanĩte. Vandũ va ũu, Mbivilia nĩ ĩvuku yĩvangĩtwe nesa mũno. Nĩ mbeveee nĩ Ngai, na ĩandĩkĩtwe na ũĩ mwingĩ. Kĩla ĩvuku yĩ Mbivilianĩ yĩ na ũvoo ũkwatĩanĩe na ũla wĩ mavukunĩ ala angĩ ma Mbivilia. Ve ũvoo o ũmwe wa vata vyũ ũla ũneenewe Mbivilianĩ kuma Mwambĩlĩlyo nginya Ũvuan’yo. Ũvoo ũsu ũkonetye ũndũ ũsumbĩki mũnene wa Yeova ũkatetewa na ũndũ kĩeleelo kyake kwondũ wa nthĩ kĩkeanĩw’a  nĩ Ũsumbĩ ũla ũkethĩwa ũtongoew’e nĩ ũla “ũsyao” wathaniwe, naw’o nĩ Klĩsto.—Soma Mwambĩlĩlyo 3:15; Mathayo 6:10; Ũvuan’yo 11:15.

8. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Aisilaeli nĩmavangĩtwe nesa?

⁸ Andũ ma Isilaeli ya tene nĩ ngelekany’o nzeo ya ũndũ Ngai ũvangaa andũ make. Kwa ngelekany’o, kwosana na Mĩao ya Mose, ve aka manengetwe wĩa mathũkũmĩaa mũomonĩ wa ĩeema ya kũmbanĩa. (Kuma 38:8) O na Aisilaeli maĩ na mũvango mũseo mũno maatĩĩaa ĩla meũthamya kambi yoo vamwe na yĩla ĩeema ya kũmbanĩa. Ĩtina Mũsumbĩ Ndaviti nĩwavangie ikundi sya Alivai na sya athembi nĩ kana wĩa ũthũkũmĩke nesa. (1 Mav. 23:1-6; 24:1-3) Na mavinda ala Aisilaeli maĩ ewi, Yeova nĩwamaathimaa makethĩwa na mũuo na ngwatanĩo, na mayeethĩawa na kĩthokoany’o.—Kũt. 11:26, 27; 28:1-14.

9. Nĩ kyaũ kyonanasya kana kĩkundi kya Kĩklĩsto kya ĩvinda ya atũmwa nĩkyavangĩtwe nesa?

⁹ Kĩkundi kya Kĩklĩsto kya ĩvinda ya atũmwa kyaĩ kĩvange nesa, na nĩkyatethekaa mũno nũndũ wa kũatĩĩa myolooto ĩla kyanengawe nĩ nzama ĩla ĩtongoesye. Mbeenĩ ala maĩ nzamanĩ ĩsu nĩ ala atũmwa. (Meko 6:1-6) Ĩndĩ ĩtina ana-a-asa angĩ nĩmongeleeilwe nzamanĩ ĩsu. (Meko 15:6) Ikundi nĩsyanengawe ũtao na nĩsyatavaw’a maũndũ ala syaĩle kwĩka kwĩsĩla mavalũa maandĩkawa nĩ aũme maĩ nzamanĩ ĩla ĩtongoesye, kana o aũme angĩ ala mathũkũmaa makwatĩanĩe na nzama ĩsu. Aũme asu matongoeaw’a nĩ Ngai kũandĩka mavalũa asu. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:5-9) Ikundi isu syatethekaa ata syeeka maũndũ ala syatavw’a nĩ nzama ĩla ĩtongoesye?

10. Ikundi syatethekie ata syaatĩĩa motw’ĩo ala manenganwe nĩ nzama ĩla ĩtongoesye? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 9.)

¹⁰ Soma Meko ma Atũmwa 16:4, 5. Ana-a-asa ala matũmwa nĩ nzama ĩla ĩtongoesye mathokee ikundi masyĩkĩe vinya nĩmainengae “ala motw’ĩo matw’ĩtwe nĩ atũmwa na atumĩa ala maĩ Yelusaleme.” Nasyo ikundi syaatĩĩa motw’ĩo ala syatavw’a, nĩsyaendeeie ‘kũlũlũmĩlw’a mũĩkĩĩonĩ, na ũtalo wasyo waingĩvaa mĩthenya yonthe.’ Nĩ kyaũ tũkwĩmanyĩsya ngewanĩ ĩsu kĩtonya kũtũtetheesya twĩ ũseũvyonĩ wa Ngai ũmũnthĩ?

11. Ana-a-asa ala matongoetye maĩle kwĩka ata ĩla ũseũvyo wa Ngai wamanenga myolooto mĩna?

¹¹ Ana-a-asa ala me nthĩnĩ wa kamitii ya ovisi wa ũvonge kana kamitii ya nthĩ, vamwe na asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko, na atumĩa ma kĩkundi maĩle kwĩka ata ĩla meeaĩwa maũndũ mana nĩ ũseũvyo wa Ngai? Yĩla Ĩvuku ya Yeova mwene yĩtũtavĩtye ithyonthe kana twaĩle kwĩthĩwa twĩ ewi na tũyĩkala twĩnyivĩtye. (Kũt. 30:16; Aevl. 13:7, 17) Vai mwanya o na ũmwe ũseũvyonĩ wa Ngai wa mũndũ wĩ veva wa ũlei kana wa kũnyungunyĩsya, nũndũ mwĩkalĩle ta ũsu nũtonya kũmina wendo, mũuo, na ngwatanĩo ĩla yĩthĩawa ikundinĩ. Vate nzika, vai Mũklĩsto ũlũmanĩtye na Ngai wenda kwĩthĩwa ate na ndaĩa na ate mũĩkĩĩku ta Ndioteleve. (Soma 3 Yoana 9, 10.) Kwoou nũseo tũkekũlya-ĩ, ‘Nyie nĩnĩthangaasya Aklĩsto ala angĩ maendeee kwĩkala malũmanĩtye na Yeova? Nyie nĩnĩtĩkĩlaa na mĩtũkĩ mwolooto na ũtethyo ũla ngũnengwa nĩ ana-a-asa ala matongoetye?’

12. Vekĩtwe ũalyũku wĩva ũkonetye ũndũ atumĩa na atetheesya ma kĩkundi maĩle kũnyuvwa?

¹² Kwasũanĩa ũtwi ũneekiwe o mĩtũkĩ nĩ Nzama Ĩla Ĩtongoesye. Kĩla kĩlungu kya “Makũlyo Kuma kwa Asomi Maitũ” kyaĩ ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya Kĩswaili ya 15/11/2014 kyaeleisye ĩũlũ wa ũalyũku waĩ ũneekwa ĩũlũ wa ũndũ atumĩa na atetheesya ma kĩkundi maĩle kũnyuvwa. Ĩkaseti yĩu yawetie kana ĩvinda ya atũmwa nzama ĩla ĩtongoesye yanengete asyaĩĩsya ma kũthyũlũlũka ũkũmũ wa kũnyuva atumĩa na atetheesya ma kĩkundi. Kwosana na kĩu, kuma Ĩtuku 1, Mwei wa 9, 2014, asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko nĩmo methĩĩtwe mainyuva atumĩa na atetheesya ma  kĩkundi. Mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko nũtataa amanye nesa ana-a-asa ala wanengwa masyĩtwa moo nĩ atumĩa, na vatonyeka nũtataa atavany’e namo. Na ethĩwa nĩwanengwa ĩsyĩtwa ya mwana-a-asa ũtwaanĩte, nũtataa amanye andũ make nĩ andũ mailyĩ ata. (1 Tim. 3:4, 5) Ĩtina wa ũu, nzama ya atumĩa vamwe na mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko nĩmakomanaa nĩ kana masisye nesa Maandĩko ala maeleetye nguma ila mũtumĩa kana mũtetheesya wa kĩkundi waĩle kwĩanĩsya.—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; 1 Vet. 5:1-3.

13. Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtwĩtĩkĩlanaa na myolooto ĩla tũnengawe nĩ atumĩa?

¹³ Nĩtwaĩle kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia ĩla tũnengawe nĩ atumĩa. Aĩthi asu me ũseũvyonĩ wa Ngai methĩawa malũmanĩtye nake, na kwoou methĩawa matongoew’e nĩ ũtao wĩ na “waĩlo,” kana mũseo, kuma yĩla Ĩvukunĩ ya Ngai mwene. (1 Tim. 6:3) Kwalilikana ũndũ Vaulo waisye ĩũlũ wa ala matekuaa nesa kĩkundinĩ. Awetie amwe “matatethasya wĩa nongi, ĩndĩ [maĩ] elikya maũndũnĩ ma andũ angĩ.” No nginya andũ asu methĩwe makanĩtw’e nĩ atumĩa ĩndĩ makalea kwĩthukĩĩsya ũtao woo na makaendeea na mwĩkalĩle ũsu. Kĩkundi kyaaĩle kwĩkana ata na andũ ta asu? Vaulo anenganie mwolooto ũũ: “Mũsisyei mũndũ ũsu, mũikavulane nake.” Ĩndĩ amina kũmanenga mwolooto ũsu nĩwasyokie amea maikatale mũndũ ũsu ta mũmaitha. (2 Ath. 3:11-15) Ũmũnthĩ ũũ atumĩa nĩmatonya kumya ũvoo wa kũkany’a kĩkundi ĩũlũ wa mũndũ ũte kwenda kũekana na mwĩkalĩle ũtonya kũetee kĩkundi nthoni, ta kwĩvaany’a na mũndũ ũte Ngũsĩ. (1 Ako. 7:39) We wĩkaa ata ĩla atumĩa maumya ũvoo ta ũsu? Ethĩwa nĩwĩsĩ ũla ũkũwetwa ũvoonĩ ũsu, we nũtataa ndũkavulane nake maũndũnĩ angĩ eka ma kĩ-veva? Weeka ũu, ũkeethĩwa ũimũtetheesya kũmanya kana mwĩkalĩle wake ndũmwendeeasya Yeova na nũtonya kũmũũmĩsya we mwene, na kĩu nĩkĩtonya kũmũtetheesya avĩndũke. ^[1]

14. Tũtonya kũtetheesya kĩkundi ata kĩkale kĩ kĩtheu?

¹⁴ No tũtetheesye kĩkundi kĩendeee kwĩkala kĩ kĩtheu kwa kũatĩĩa ũtao ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai. Kwasũanĩa ũndũ maũndũ mailyĩ kĩsionĩ kya tene kya Kolintho. Vaulo nĩwatavanĩtye kĩsionĩ kĩu mũno, na nĩwendete “atheu” ala angĩ maĩ vo. (1 Ako. 1:1, 2) Kwoou no nginya ethĩwe athĩnĩkie mũno ĩla wamanyie kana ve ũmwe kĩkundinĩ waĩ na mwĩkalĩle mũthũku wa ũlaalai na vai ĩtambya wooseetwe nĩ ana-a-asa. Nũndũ wa ũu, Vaulo eeie atumĩa nĩmamũnengane kwa Satani, kana kwa ndeto ingĩ, nĩmamũtenge. Atumĩa maaĩle kũveta “ĩlawa” yĩu nĩ kana mekalye kĩkundi kĩ kĩtheu. (1 Ako. 5:1, 5-7, 12) Twakwata mbau ũtwi wa atumĩa wa kũtenga mũndũ ũemete kwĩlila, twĩthĩawa tũitetheesya kĩkundi kĩkale kĩ kĩtheu, na nĩtũtonya kũtetheesya mũndũ ũsu elile na ayĩtya Yeova ũekeo.

15. Tũtonya kwĩka ata kĩkundi kĩendeee kwĩkala na mũuo?

¹⁵ Ve o thĩna ũngĩ waĩ kũu Kolintho. Vaĩ ana-a-asa masikataa angĩ kotinĩ. Na kwoou Vaulo amakũlilye ĩkũlyo yĩĩ ĩseo: “Nĩkĩ ti kavaa kũmĩĩsya ũthũku?” (1 Ako. 6:1-8) Maũndũ ta asu nĩmekĩkĩte o na ũmũnthĩ. Ve mavinda ana-a-asa matonya kũandĩkana kandalasi kana makekĩanĩa wĩa na mbesa iyaa na vayĩkala ta ve ũmwe woo ũĩe mbesa. Amwe nĩmatwaĩte ana-a-asa moo kotinĩ, ĩndĩ Ĩvuku ya Ngai mwene nĩyĩtũtetheesye kwona kana nĩ kavaa mũndũ akakwata wasyo vandũ va kwĩka kĩndũ kĩtonya kũthokoany’a ĩsyĩtwa ya Ngai kana kĩtonya kwananga mũuo wa kĩkundi. ^[2] Kwoou nĩ kana tũmine ngananĩo na mathĩna angĩ manene, nĩtwaĩle kũtũmĩa ũtao ũla Yesũ wanenganie. (Soma Mathayo 5:23, 24; 18:15-17.) Tweeka ũu, tũtumaa ana-a-asa maendeea kwĩkala me ngwatanĩo.

16. Nĩkĩ andũ ma Ngai methĩawa me ngwatanĩo?

 ¹⁶ Ĩvuku ya Yeova nĩyĩtũtavĩtye nĩkĩ andũ make methĩawa me ngwatanĩo. Mũandĩki wa Savuli ainie ayasya: “Sisyai, ũndũ ũseo ũnenevete na ũndũ ũseũvĩte ana-a-asa mekalan’ya vamwe me ũmwe!” (Sav. 133:1) Aisilaeli meew’a Yeova mekalaa na ngwatanĩo na mayeethĩawa na kĩthokoany’o. Ngai athanie ũndũ andũ make makekala asya atĩĩ: “Ngamomban’ya vamwe ta malondu” me kĩtũũnĩ. (Mika 2:12) O na ĩngĩ nĩwasyokie amũtũma mwathani Nzevania athane ũũ: “Nĩvo nĩtũngĩa i ngo sya andũ kĩthyomo kĩtheu [kya ũw’o wa Maandĩko], nĩ kana onthe mekaĩle syĩtwa ya Yeova, mamũthũkũmae na ngoo ĩmwe [kana, “mamũthũkũme me ngwatanĩo,” kwosana na maelesyo ma kwongeleela ma NWT].” (Nzev. 3:9) Nĩtũtanaa mũno nũndũ wa kũkwata mwanya ũla twĩ naw’o wa kũmũthaitha Yeova twĩ ngwatanĩo!

17. Atumĩa maĩle kwĩka ata ĩla Mũklĩsto wavĩtya?

¹⁷ Atumĩa ma kĩkundi nĩmaĩle kwosa ĩtambya mĩtũkĩ ĩla mũndũ weeka naĩ ngito na maimũlũnga kwa nzĩa ya wendo nĩ kana kĩkundi kĩendeee kwĩkala kĩ na ngwatanĩo na kĩ kĩtheu. Vaulo nĩweesĩ kana Ngai endete andũ make mũno, na kana ndesa kũeka ũndũ mũthũku ũvĩte oou ta ũtawene. (Nth. 15:3) Kwoou ĩla Vaulo wamanyie ve thĩna kĩkundinĩ kya Kolintho, nĩwakĩandĩkĩie valũa wa mbee akĩnengete ũtao mũseo ĩndĩ ũte wa ngũĩ. Naw’o valũa wa kelĩ ũla mũtũmwa Vaulo waandĩkĩie Akolintho myei mĩvũthũ kuma vau, wonanĩtye kana kĩkundi kyu nĩkyeekĩte maendeeo nĩkwĩthĩwa atumĩa nĩmaatĩĩie ũtao ũla wamanete. O ta ũu ũmũnthĩ, ĩla Mũklĩsto woosa ĩtambya yĩtaĩle o na atesĩ, ala matongoetye nĩmaĩle kũtata kũmũtũngĩĩa na veva wa ũuu.—Aka. 6:1.

18. (a) Ũtao ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai watetheeisye ata ikundi sya ĩvinda ya atũmwa? (b) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

¹⁸ Vai nzika kana ũtao ũla wĩ yĩla Ĩvukunĩ ya Ngai mwene nĩwatetheeisye Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa ala maĩ kĩkundinĩ kya Kolintho na ikundinĩ ingĩ maendeea kwĩkalya ikundi syĩ ntheu, syĩ na mũuo, na syĩ na ngwatanĩo. (1 Ako. 1:10; Aev. 4:11-13; 1 Vet. 3:8) Na nũndũ wa kyu, ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ma ĩvindanĩ yĩu nĩmeanĩisye maũndũ maingĩ mũno ũtavany’anĩ. O na nĩkyo kĩtumi mũtũmwa Vaulo waisye kana ĩvinda yĩu ũvoo mũseo “watavaniw’e syũmbenĩ syonthe syĩ ĩtheo wa ĩtu.” (Ako. 1:23) Ũmũnthĩ nũndũ wa kĩthito na ngwatanĩo ya atavany’a ũseũvyonĩ wa Ngai, andũ ĩũlũ wa nthĩ yonthe nĩmaendeee kũmanya ĩũlũ wa ieleelo nzeo sya Ngai. Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe nĩyĩũtwony’a nesa vyũ kana asu onthe me ũseũvyonĩ wa Yeova nĩmanengete Mbivilia ndaĩa, na nĩmeyumĩtye vyũ mamũtaĩe ũla Mwĩaĩi Mũsumbĩ Mũnene Yeova.—Sav. 71:15, 16.