1. Twĩsĩ ata kana Yeova nĩwendaa tũmũthengeee?

 YEOVA nũtũthoketye tũmũthengeee. (Yak. 4:8) Endaa kũtwʼĩka Ngai witũ, Ĩthe witũ, na Mũnyanya witũ. Nũsũngĩaa mboya sitũ na nũtũtetheeasya yĩla twakomana na mathĩna. Na eka ũu, atũmĩaa ũseũvyo wake kũtũmanyĩsya na kũtũsũvĩa. Ĩndĩ twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũmũthengeee?

2. Tũtonya kwĩka ata tũmũthengeee Yeova?

² No tũmũthengeee Yeova kwa kũmũvoya, kũsoma Ndeto yake, na kũmĩvindĩĩsya. Kwĩka ũu nĩkũtumaa tũmwenda mũno na tũmũtũngĩa mũvea mwingĩ. O na nĩkũtumaa tũmwĩwʼa na tũmũnenga ndaĩa ĩla ĩmwaĩle vyũ. (Ũvu. 4:11) O ũndũ twamũmanya Yeova nesanga, nowʼo tũkethĩawa tũtonya kũmũĩkĩĩa mũnango na kũĩkĩĩa ũseũvyo ũla ũtũnengete ũtũtetheeasye.

3. Ndevili atataa ata kũtũvathana na Yeova, ĩndĩ nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũikaaĩse kũmũtia kana kũtia ũseũvyo wake? (Savuli 31:13, 14)

³ Ĩndĩ Ndevili nũtataa kũtũvathana na Yeova, na mũno mũno yĩla twakomana na mawetu. Ekaa ũu ata? Atũeteae mathĩna e na kĩeleelo kya kũtũtata tũeke kũĩkĩĩa Yeova na ũseũvyo wake o kavola kwa kavola. Ĩndĩ no tũkĩlye vinya maũĩ make. Ata? Tweekĩa kĩthito twĩthĩwe na mũĩkĩĩo mũlũmu na tũimwĩkwatya Yeova vyũ, vai kĩndũ kĩkesa kũtuma tũmũtia kana tũtia ũseũvyo wake.—Soma Savuli 31:13, 14.

4. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

⁴ Ĩsomonĩ yĩĩ twĩneenea mawetu atatũ mataumanĩte na kĩkundi ala tũtonya kũkomana namo, na onthe me atatũ no matume tũeka kũĩkĩĩa Yeova na ũseũvyo wake. Mawetu asu  matonya kũtũvathana na Yeova ata? Na tũtonya kwĩka ata tũkĩlye vinya maũĩ ma Satani?

5. Mathĩna matonya ata kũtuma tũeka kũĩkĩĩa Yeova na ũseũvyo wake?

⁵ Mavinda amwe no tũkwatwe nĩ mathĩna, ta kũvĩngwa nĩ andũ ma mũsyĩ kana kwasya wĩa. Mathĩna ta asu matonya ata kũtuma tũeka kũĩkĩĩa ũseũvyo wa Yeova na twĩvathana nake? Yĩla twakwatwa nĩ mathĩna kwa ĩvinda yĩasa, no twambĩĩe kwĩwʼa ta tũte na wĩkwatyo na tũikwʼa ngoo. Satani atũmĩaa myanya ta ĩsu kũtuma tũya nzika kana Yeova nũtwendete. Endaa tũsũanĩe kana Yeova nĩwe ũtũeteete mathĩna ala twĩ namo, kana twambĩĩe kũtũla mũtĩ ũseũvyo wake nũndũ wa mathĩna asu. Ũndũ ta ũsu nĩwakwatie Aisilaeli amwe Misili. Mbeenĩ, nĩmaĩkĩĩe kana Yeova nĩwe wanyuvĩte Mose na Aluni mamavonokye kuma ũkombonĩ. (Kuma 4:29-31) Ĩndĩ ĩtina, yĩla Valao wambĩĩe kũmathĩnyʼa mũnango, nĩmatũlile Mose na Aluni mũtĩ nũndũ wa mathĩna moo. Mameie atĩĩ: ‘Nĩmũtũnyungĩtye naĩ kũla kwĩ Valao, na kũla kwĩ athũkũmi make, kũmanenga ũvyũ mokonĩ moo matũae.’ (Kuma 5:19-21) Mavangie athũkũmi asu ma Ngai aĩkĩĩku nĩmo mamaeteete mathĩna. Ũsu waĩ ũndũ wa kũmakya ta kĩ! Ethĩwa nũkwatĩtwe nĩ mathĩna kwa ĩvinda yĩasa, ũtonya kwĩka ata ũendeee kũĩkĩĩa vyũ Yeova na ũseũvyo wake?

6. Ngelekanyʼo ya mwathani Avakuki yĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa ũndũ tũtonya kũmĩanĩsya na mathĩna? (Avakuki 3:17-19)

⁶ Mũtulũĩle Yeova ngoo yaku mboyanĩ na ũimwĩkwatya aũtwʼĩĩke. Mwathani Avakuki nĩwakwatiwe nĩ mathĩna maingĩ. O na veonekana ĩvinda yĩmwe nĩwambĩĩie kwĩthĩwa na nzika kana Yeova nĩwamũthĩnĩkĩaa. Kwoou nĩwamũtulũĩle Yeova mawĩmakĩo make mboyanĩ. Amwĩie: “Ame Yeova, ngaĩa ĩvinda yĩana ata, naku ndũkwenda kwĩwʼa? . . . Nĩkĩ naku [ũũtuma nĩsisya] maũndũ ma ngũlũ?” (Ava. 1:2, 3) Yeova nĩwasũngĩie mboya ya kuma ngoonĩ ya mũthũkũmi ũsu wake mũĩkĩĩku. (Ava. 2:2, 3) Ĩtina wa Avakuki kũvindĩĩsya ũndũ Yeova watangĩĩte andũ make ĩvinda ĩvĩtu, nĩwakwatie ũtanu wake ĩngĩ. Kĩu nĩkyatumie aĩkĩĩa kana Yeova nĩwamũthĩnĩkĩaa na kana nĩweeyũmbanĩtye kũmũtetheesya omĩanĩsye na ĩtatwa o na yĩva. (Soma Avakuki 3:17-19.) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Yĩla wakwatwa nĩ mathĩna, mũvoye Yeova na ũimũelesya ũndũ ũkwĩwʼa. Na ĩndĩ mwĩkwatye aũtwʼĩĩke. Weeka ũu, no wĩkale ũte na nzika kana Yeova akaũnengae vinya ũla ũkwenda nĩ kana ũmĩĩsye. Na ĩndĩ yĩla weeyonea ũndũ ũkũũtwʼĩĩka, ũkamũĩkĩĩaa mũnango.

7. Mũndũ ũmwe wa mũsyĩ wa Shirley atatie kũtuma eka ata, na nĩ kyaũ kyamũtetheeisye ndakaeke kũmũĩkĩĩa Yeova?

⁷ Lũmanyʼa na mĩvango yaku ya kĩ-veva. Kwasũanĩa ũndũ kwĩka ũu kwatetheeisye mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Shirley wa Papua New Guinea yĩla wakomanie na mathĩna. b Kwoo maĩ ngya, na mavinda amwe nĩmangʼangʼanaa mũno makwate lĩu ũtoetye. Ĩvinda yĩmwe mũndũ ũmwe wa mũsyĩ woo nĩwatatie kũtuma aeka kũmũĩkĩĩa Yeova. Amwĩie: “Waasya kana veva mũtheu wa Ngai nũkũtetheeasya, ĩndĩ ũtethyo ũsu wĩ va? Kwenyu mwĩ o ngya. Wĩĩka kwananga ĩvinda yaku ũitavanyʼa.” Shirley aĩtye: “Kĩu kyatumie nĩkũlya: ‘We Ngai nũtũthĩnĩkĩaa kana ndatũthĩnĩkĩaa?’ Kwoou vau kwa vau nĩnamũvoyie  Yeova na namũtavya kyonthe kĩla kyaĩ kĩlĩkonĩ kyakwa. O na nĩnaendeeie kũsomaa Mbivilia na mavuku maitũ, na ndyaaeka kũtavanyʼa na kũthi maũmbanonĩ.” Ĩtina wa kavinda nĩwambĩĩie kwĩyonea kana kwa wʼo Yeova nĩwasũvĩaa mũsyĩ woo. Mayakomaa na nzaa, na mekalaa me atanu. Shirley aĩtye, “Nĩneeyoneie Yeova aisũngĩa mboya syakwa.” (1 Tim. 6:6-8) O naku walũmanyʼa na mũvango waku wa kĩ-veva, ndũkesa kwĩtĩkĩlya mathĩna kana nzika iũvathane na Yeova.

8. Nĩ kyaũ kĩtonya kũkwata ana-a-asa ala me na ianda ũseũvyonĩ wa Yeova?

⁸ Amaitha maitũ matũmĩaa isese sya kũnyaĩĩkya maũvoo na sya kũea ngewa Indanetinĩ kũnyaĩĩkya maũvoo ma ũvũngũ kana mathyoekye ĩũlũ wa ana-a-asa ala me na ianda ũseũvyonĩ wa Yeova. (Sav. 31:13) Ana-a-asa amwe nĩmakwatĩtwe na makasilĩlwa ta ingʼendilĩ. O namo Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa nĩmakomanie na ũndũ ta ũsu yĩla mũtũmwa Vaulo wailĩĩilwe mavĩtyo ma ũvũngũ na akwatwa. Mo meekie ata?

9. Aklĩsto amwe meekie ata yĩla mũtũmwa Vaulo wooviwe?

⁹ Aklĩsto amwe ma ĩvinda ya atũmwa nĩmaekie kũkwata mũtũmwa Vaulo mbau yĩla wooviwe Lomi. (2 Tim. 1:8, 15) Nĩkĩ meekie ũu? Yo noĩthwa mamwĩwʼĩaa nthoni nũndũ andũ mamwonaa ta kĩngʼendilĩ? (2 Tim. 2:8, 9) Kana noĩthwa makĩaa mayona nĩmeũthĩnwʼa o take? O na ethĩwa maĩ na kĩtumi kĩva, kwasũanĩa ũndũ kĩu kyatumie Vaulo ewʼa. Nĩwoomĩĩtye mathĩna maingĩ, o na nĩwalikĩtye thayũ wake mũisyonĩ kwondũ woo. (Meko 20:18-21; 2 Ako. 1:8) Mwa tũikaaĩse kwĩkala ta andũ asu mamũtiie Vaulo yĩla waĩ na vata wa ũtethyo! Ĩndĩ nĩ kyaũ twaĩle kwĩkala tũlilikene yĩla ana-a-asa ala me na ianda mathĩnwʼa?

10. Nĩ kyaũ twaĩle kũlilikana yĩla twoona ana-a-asa ala me na ianda maithĩnwʼa, na nĩkĩ?

¹⁰ Lilikana nĩkĩ tũthĩnawʼa na nũũ ũtumaa tũthĩnwʼa. Ĩandĩko ya 2 Timotheo 3:12 yaĩtye:  “Onthe ala mendaa kwĩkala me na kĩkĩo kya Ngai na me ngwatanĩo vamwe na Klĩsto Yesũ makathĩnwʼa.” Kwoou tũyaĩle kũsengʼa twoona Satani aivithũkĩa ana-a-asa ala me na ianda ũseũvyonĩ. Kĩeleelo kyake kĩthĩawa ne kũtuma ana-a-asa asu maeka kũlũmanyʼa na wĩanĩu woo, na kũtuma tũlikwa nĩ wia.—1 Vet. 5:8.

11. Ngelekanyʼo ya Onesivolo yĩtũmanyĩsya kyaũ? (2 Timotheo 1:16-18)

¹¹ Endeea kũtwʼĩĩka ana-a-asa maku na ũilũmanyʼa namo vyũ. (Soma 2 Timotheo 1:16-18.) Mũklĩsto ũmwe wa ĩvinda ya atũmwa weetawa Onesivolo eekie ũndũ wĩ kĩvathũkanyʼo vyũ yĩla Vaulo wooviwe. “Ndaaĩwʼĩa nthoni nyololo [sya Vaulo] sya yela.” Vandũ va ũu, nĩwamanthie Vaulo, na yĩla wamwonie, nĩweekie kyonthe kĩla waĩ atonya amũnenge ũtethyo ũla wendaa. Kĩu Onesivolo weekie nĩkyatumie alikya thayũ ũ wake mũisyonĩ. Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Tũyaĩle kwĩtĩkĩlya kũkĩa andũ kũtũsiĩĩe kũtwʼĩĩka ana-a-asa maitũ yĩla meũthĩnwʼa. Ĩndĩ nĩtwaĩle kwĩka kyonthe kĩla tũtonya tũmatetee na tũimatetheesya. (Nth. 17:17) Nĩmendaa kwona kana nĩtũmendete na nĩtwĩyũmbanĩtye kũmatwʼĩĩka.

12. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ma Russia metũmanyĩsya kyaũ?

¹² Kwasũanĩa ũndũ ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ma Russia methĩĩtwe maitetheesya athaithi ala angĩ me yela. Yĩla amwe moo meũsilĩlwa, aingĩ moo nĩmaendaa kotinĩ kũmatwʼĩĩka. Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Yĩla woona ana-a-asa ala me na ianda ũseũvyonĩ maineenewa naĩ, maikwatwa, kana kũthĩnwʼa, ndũkatate kũlikwa nĩ wia. Vandũ va ũu, mavoyee, thĩnĩkĩa andũ moo ma mũsyĩ, na ũimantha nzĩa ingĩ sya kũmonyʼa kana nũũmatwʼĩĩka.—Meko 12:5; 2 Ako. 1:10, 11.

13. Kũneenewa naĩ kũtonya ata kũtuma tũeka kũĩkĩĩa Yeova na ũseũvyo wake?

¹³ Andũ ma mũsyĩ mate Ngũsĩ, ala tũthũkũmaa namo, kana ala tũsomaa namo no matũneenee naĩ nũndũ wa wĩa witũ wa kũtavanyʼa kana nũndũ wa kwona tũiatĩĩa myolooto mĩlũngalu ya Yeova. (1 Vet. 4:4) No matwĩe ũũ: “Nyie nĩngwendete, ĩndĩ ndĩni ĩsu yenyu yĩ mĩao mingĩ na ĩatĩĩaa maũndũ mavĩtiwe nĩ ĩvinda.” Namo angĩ no matumanyʼe mamanya ũndũ tũkuaa ala atenge, maitwĩa ũũ: “Ũtonya kwasya ata nĩwendete andũ ala angĩ?” Ndeto ta isu no syambĩĩe kũvanda nzika ilĩkonĩ sitũ. No twambĩĩe kwĩkũlya-ĩ: ‘Noĩthwa Yeova endaa nĩanĩsye maũndũ ndatonya? Noĩthwa ũseũvyo wake ũtũvinyĩĩaa mũno?’ Ethĩwa nũkomanĩte na ũndũ ta ũsu, ũtonya kwĩka ata ũendeee kũlũmanyʼa na Yeova na ũseũvyo wake?

14. Twaĩle kwĩka ata yĩla angĩ matũneenea naĩ nũndũ wa kũatĩĩa myolooto ya Yeova? (Savuli 119:50-52)

¹⁴ Twʼa vyũ kũlũmanyʼa na myolooto ya Yeova. Ũla mũndũũme weetawa Yovu nĩwalũmanasya na myolooto ya Yeova o na yĩla angĩ mamũneenea naĩ. Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩmwe mũndũũme ũmwe weetusaa mũnyanyae nĩwamũvangĩie kana Ngai ndendeeawʼa nĩ kũmanya kana nũatĩĩaa myolooto yake kana ndamĩatĩĩaa. (Yovu 4:17, 18; 22:3) Ĩndĩ Yovu ndaaĩtĩkĩla kũĩkĩĩa ũvũngũ ũsu. Nĩweesĩ kana myolooto ya Yeova ĩũlũ wa ũseo na ũthũku nĩyo yaĩle, na nĩwatwʼĩte vyũ kũlũmanyʼa nayo. Ndaaĩtĩkĩlya angĩ matume aeka kũlũmanyʼa na wĩanĩu wake. (Yovu 27:5, 6) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Ndũketĩkĩlye kũneenewa naĩ nĩ angĩ kũtume wambĩĩa kwĩthĩwa na nzika na myolooto ya Yeova. Kwavindĩĩsya kĩla kĩkĩkĩte thayũnĩ waku. We tyo wĩyoneete  kana myolooto ya Yeova nĩyo yaĩle vyũ na kana mavinda onthe nĩkũtethasya? Kwoou mwa, twʼa vyũ kũkwata mbau ũseũvyo ũla ũlũmanasya na myolooto ĩsu. Na ĩndĩ o na andũ maũneenea naĩ ata, kĩu kĩikesa kũtuma wĩvathana na Yeova o na vanini.—Soma Savuli 119:50-52.

15. Nĩkĩ Brizit waneeneawa naĩ?

¹⁵ Kwasũanĩa ngewa ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Brizit wĩkalaa India. Nĩwaneeneawa naĩ nĩ andũ ma mũsyĩ nũndũ wa mũĩkĩĩo wake. Avatisiwe mwaka wa 1997, na ĩvinda ĩkuvĩ ĩtina wa ũu, mũũme, ũla ũtaĩ Ngũsĩ, nĩwaaisye wĩa wake. Nũndũ wa ũu, mũũme nĩwatwie kana we, Brizit, na twĩlĩtu twoo tũtatũ methi kwĩkala na asyai make, ala matwĩe taoninĩ ĩngĩ. Ĩndĩ me kũu, Brizit nĩwakomanie na mawetu angĩ manenange. Nũndũ mũũme ndaĩ na wĩa, nĩwalasimĩkaa kũthũkũma mũthenya wʼonthe nĩ kana asũvĩe mũsyĩ woo. Kwongela ũu, kĩkundi kĩla kyaĩ vakuvĩ kyaĩ ũasa wa kĩlomita ta 350 (maili 220) kuma vala mekalaa. Na eka ũu, andũ ma mũsyĩ wa mũũme nĩmamũvĩngaa nũndũ wa mũĩkĩĩo wake. Maũndũ mavyũvie nginya Brizit na mũsyĩ wake malasimĩka kũthama ĩngĩ. Na ĩndĩ matataĩĩe, mũũme nĩwakwie. Ĩtina wa ĩvinda, kelĩtu koo kamwe nĩkooaiwe nĩ kanza ke o na myaka 12. Na ĩndĩ kũthũkya ũvoo, andũ make ma mũsyĩ nĩmambĩĩie kũmũtũla mũtĩ nũndũ wa maũndũ asu onthe. Mamũvangĩaa ta keka ndaatwʼĩka ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova, mĩisyo ĩsu yonthe ndĩthĩwa yaaumĩla. Ĩndĩ we nĩwaendeeie kũmũĩkĩĩa Yeova na aendeea kũlũmanyʼa na ũseũvyo wake.

16. Brizit aathimiwe ata nũndũ wa kũlũmanyʼa na Yeova na ũseũvyo wake?

¹⁶ Nũndũ Brizit ekalaa vaasa vyũ na vala kĩkundi kyaĩ, mũsyaĩĩsya ũmwe wa mũthyũlũlũko nĩwamwĩkĩie vinya atavanasye kĩsionĩ kyoo na aitwaĩĩasya maũmbano o vau mũsyĩ kwake. Mbeenĩ, eewʼaa ve vinya kwĩka ũu. Ĩndĩ nĩwaatĩĩie ũtao ũsu wanengiwe. Nĩwambĩĩie kũtavya angĩ ũvoo mũseo,  ambĩĩa kwĩka maũmbano mũsyĩ kwake, o na nĩwamanthaa ĩvinda ya kwĩka ũthaithi wa mũsyĩ na eĩtu make. Vaendie ata? Brizit nĩwavotie kwambĩĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia na andũ aingĩ, na aingĩ moo nĩmavatisiwe. Twĩ mwakanĩ wa 2005, nĩwatwʼĩkie vainia wa kĩla ĩvinda. Nake Yeova nĩwamũtuvie nũndũ wa kũmũĩkĩĩa na kũlũmanyʼa na ũseũvyo wake. Eĩtu make nĩmamũthũkũmaa Yeova me aĩkĩĩku, na yu kwĩ ikundi ilĩ kĩsionĩ kĩu! Brizit nde na nzika kana Yeova nĩwamũnengie vinya wa kũmĩanĩsya na mathĩna asu, na wa kũmĩĩsya kũneenewa naĩ nĩ andũ make ma mũsyĩ.

17. Twaĩle kũtwʼa kwĩka ata?

¹⁷ Satani endaa tũĩkĩĩe kana Yeova ndatũtetheeasya yĩla twakomana na mawetu, na kana kũlũmanyʼa na ũseũvyo wake kwĩkaa o kũtuma maũndũ mathũkĩĩa. Endaa tũlikwe nĩ wia yĩla ana-a-asa ala me na ianda ũseũvyonĩ maneenewa naĩ, mathĩnwʼa, kana mekwʼa yela. Na atũmĩaa angĩ kũtũneenea naĩ ayenda tũeke kũĩkĩĩa myolooto ya Yeova na ũseũvyo wake. Ĩndĩ nĩtwĩsĩ nesa maũĩ ala ũtũmĩaa na tũyĩsa kwĩtĩkĩla kũkengeka. (2 Ako. 2:11) Kwoou twʼa vyũ kũleana na ũvũngũ wa Satani na kũendeea kũlũmanyʼa na Yeova na ũseũvyo wake. Lilikana kana Yeova ndakaũtia nongi. (Sav. 28:7) Kwoou ame, ndũkaaĩse kwĩtĩkĩlya kĩndũ o na kĩmwe kĩũvathane na Yeova!—Alo. 8:35-39.

18. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

¹⁸ Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtwoona mawetu mataumanĩte na kĩkundi ala tũtonya kũkomana namo. Ĩndĩ no tũkomane na mawetu maumanĩte na kĩkundi makatuma twĩwʼa ve vinya kũĩkĩĩa Yeova na ũseũvyo wake. Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũvote kũmĩanĩsya na mawetu asu? Kĩu nĩkyo tũũneenea ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe.