1, 2. (a) Wendo na mũĩkĩĩo ikonanĩtye ata? (b) Twĩsũngĩa makũlyo meva?

NĨTŨMWENDETE Yeova “nĩkwĩthĩwa nĩwambie ũtwenda.” (1 Yoa. 4:19) Nũndũ wa wendo ũsu wake, we mwene nũathimaa ala malũmanĩtye nake. O ũndũ tweekĩa kĩthito tũmwende Ngai mũnango now’o mũĩkĩĩo witũ ũkwataa vinya. Nĩtwĩthĩawa na mũĩkĩĩo ki kana we e vo na kana ndaleaa kũmanenga ĩtuvi ala mamwendete.—Soma Aevelania 11:6.

² Ũndũ ũmwe mũnene wa Yeova nĩ kana we nĩwendete kũnenga athaithi make ĩtuvi. Nũndũ “mũĩkĩĩo nĩ kĩla kĩmanyĩthasya vyũ maũndũ ala mekwatĩtw’e,” tũyĩsa kwasya twĩ na mũĩkĩĩo wa w’o ethĩwa twĩ na nzika kana Ngai nũnengae ĩtuvi ala mamũmanthaa na kĩthito. (Aevl. 11:1) Kwoou ũndũ ũmwe wonanasya kana mũndũ e na mũĩkĩĩo nĩ kwĩthĩwa esĩ nesa vyũ kana mawatho ma Ngai mailea kwĩanĩa. Ĩndĩ tũtethekaa ata twekala twĩkwatĩtye kũnengwa ĩtuvi? Yeova aathimie ata athũkũmi make ma tene na amaathimaa ata ũmũnthĩ? Ekai twone.

3. Nĩ ũndũ wĩva twathĩtwe ĩandĩkonĩ ya Malaki 3:10?

³ Yeova Ngai nĩwathĩte athũkũmi make ala aĩkĩĩku kana nũkamaathimaa, na kwoou nũtũthoketye twĩkĩe kĩthito nĩ kana tũkwate  ũathimo ũsu. Atwĩĩte ũũ: “Ndatai . . . , ethĩwa ndimũvingũĩa mbũthi sya ĩtunĩ, na kũmũtulũĩla ũathimo, mũvaka vae ũthei wa kũwĩanĩa, easya ũu Yeova wa nguthu.” (Mal. 3:10) Twonanasya kana nĩtũtũngaa mũvea mwingĩ kuma ngoonĩ ĩla tweetĩkĩla kũmũtata Yeova o tondũ ũtwĩĩte twĩke.

4. Nĩkĩ twĩ na mũĩkĩĩo na ndeto sya Yesũ ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Mathayo 6:33?

⁴ Yesũ aĩkĩĩthisye amanyĩw’a make kana mamba kũmantha Ũsumbĩ mbee, Ngai akeanĩasya mavata moo. (Soma Mathayo 6:33.) Yesũ ndaĩ na nzika na watho ũsu nũndũ nĩweesĩ vai ĩvinda Yeova waaema kwĩanĩsya watho wake. Nĩweesĩ nesa ki kana Ngai athana kĩndũ nũkĩkaa. (Isa. 55:11) O naitũ no twĩkale twĩsĩ kana twamũĩkĩĩa Yeova na ngoo yonthe akatwĩanĩĩsya watho ũũ wake: “Ndikakũnyivĩa o na ata, na ndikakũtia o na ĩndĩĩ.” (Aevl. 13:5) Ndeto isu mbeveee no itũtetheesye tũĩkĩĩe kĩla Yesũ wawetie ĩũlũ wa kwamba kũmantha Ũsumbĩ na ũlũngalu wa Ngai.

5. Ũsũngĩo ũla Yesũ wanengie Vetelo wĩtwĩkĩa vinya ata?

⁵ Sua ũmwe mũtũmwa Vetelo akũlilye Yesũ ĩkũlyo yĩĩ: “Ithyĩ nĩtũtiĩte syonthe na twakũatĩĩa; tũkosa kyaũ ĩndĩ?” (Mt. 19:27) Vandũ va Yesũ atetye Vetelo nũndũ wa kũkũlya ũu, eeie amanyĩw’a make kana makanengwa ĩtuvi nũndũ wa kwĩyumya kũla meeyumĩtye. Ala atũmwa aĩkĩĩku vamwe na andũ angĩ mathĩtwe kũsumbĩka nake ĩtunĩ. Ĩndĩ o na ĩvindanĩ yĩĩ ĩtuvi yĩ vo. Yesũ aisye: “Kĩla mũndũ ũla ũtiĩte nyũmba, kana ana-a-inyia, kana eĩtu-a-inyia, kana ĩthe, kana nyinyia, kana syana, kana mĩũnda, kwondũ wa syĩtwa yakwa, akoosaa vandũ va kĩmwe, ĩana, na  akatiĩwa thayũ ũtathela.” (Mt. 19:29) Ndeto isu syake syoonanisye kana amanyĩw’a mathiwe moathimo mathonokete maũndũ onthe ala mesaa kũtia ĩtina. O naku tyo ũkwĩtĩkĩla kana maũndũ ala ũtiĩte kwondũ wa Ũsumbĩ ti kĩndũ wamaelekany’a na Aklĩsto ala wonete ũtonya kũmatala ta ĩthe waku, inyia waku, ana-a-mwenyu, eĩtu-a-mwenyu, na syana syaku?

6. Nĩkĩ Yeova wathĩte athaithi make ĩtuvi?

⁶ Ĩla twatatwa nĩtũmĩĩasya twalilikana ĩtuvi yĩla Yeova wathĩte athaithi make. Ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ Yeova Ngai nũathimĩte athũkũmi make mũno kĩ-veva, ĩndĩ o na eka moathimo asu twĩ na mea ma kwona moathimo angĩ manenange ĩvinda yũkĩte. (1 Tim. 4:8) Vate nzika, kwĩkala twĩsĩ nesa vyũ kana Yeova “nũmanengae ĩtuvi ala mamũmanthaa,” kũkatumaa twĩkala twĩ alũmu mũĩkĩĩonĩ.—Aevl. 11:6.

7. Nĩkĩ wĩkwatyo ũelekanĩtw’e na nanga?

⁷ Ĩvindanĩ ya ũla Ũtavany’a wa Kĩĩmanĩ Yesũ aisye: “Tanai, na ĩthĩwai na mũyo mũnene: nĩkwĩthĩwa ĩtuvi yenyu nĩ ĩnene ĩtunĩ: nũndũ ũu nĩw’o mathĩnisye athani ala maĩ mbee wenyu.” (Mt. 5:12) Ala makakwata ĩtuvi ya kũthi ĩtunĩ ‘nĩmatanaa na kwĩthĩwa na mũyo mũnene’ nũndũ wa ĩtuvi yoo, ĩndĩ o namo ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ yĩ nzaũ nĩmethĩawa na ũtanu ũsu nũndũ wa wĩkwatyo woo. (Sav. 37:11; Luka 18:30) Kwoou wĩkwatyo ũla twĩ naw’o, wĩthĩwe nĩ wa kũthi ĩtunĩ kana nĩ wa kwĩkala kũũ nthĩ, wĩthĩawa ũilyĩ ta “nanga ya ngoo, wĩkwatyo wĩ na ũlũmu na ũtakũĩka.” (Aevl. 6:17-20) Nanga nĩkwatĩĩaa meli ĩla kwĩ na kĩuutani ũkanganĩ, na o ta ũu, wĩkwatyo ũla twĩ naw’o wa kũkwata ĩtuvi nũtũkwatĩĩaa ũkethĩa twĩĩkala twĩ alũmu na twĩ na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Wĩkwatyo ũsu no ũtũnenge vinya wa kũmĩĩsya mathĩna.

8. Nĩ kwa nzĩa yĩva wĩkwatyo witũ ũtumaa tũolanga kwĩmakĩa?

⁸ Wĩkwatyo ũla twĩ naw’o nũndũ wa kwĩmanyĩsya Mbivilia nũtonya kũtũtetheesya tũolange kwĩmakĩa. O tondũ wonaa wavaka ndawa vandũ vekwalya vakausya, mawatho ala Ngai ũtwathĩte matumaa ngoo sitũ ithyũmũa. Nĩ ũkiakisyo wĩva ũvĩtũkĩte ‘kũmwaũĩa Yeova mũio waku’ wĩsĩ nesa ndalea ‘kũũtw’ĩĩka’? (Sav. 55:22) Tũi na nzika kana Ngai nĩwe ũtonya kwĩka “mũno mbee kũvĩta [maũndũ] onthe ala tũvoyaa kana kũlilikana.” (Aev. 3:20) Kwamba kũsũanĩa kĩu. Atĩ eka kwĩthĩwa kana Yeova nũtũtethasya mũno, we atũtethasya o na “mũno mbee”!

9. Twĩsĩ ata kana Yeova ndalea kũtũathima?

⁹ Nĩ kana twĩkwata ĩtuvi yĩla twathĩtwe no nginya twĩthĩwe na mũĩkĩĩo mũlũmu vala ve Yeova na tũiatĩĩa mĩao yake. Mose eeie mbaĩ ya Isilaeli atĩĩ: “Vate ndĩi Yeova akakũathima wĩ nthĩ ĩla Yeova Ngai waku ũkũnengae yĩthĩwe ũtĩiwa ũmĩmesye . . . ethĩwa ũkeethukĩĩsya ki wasya wa Yeova Ngai waku, ũkwate na kwĩka mwĩao ũũ w’onthe ũla ngũkwĩaĩa ũmũnthĩ. Nũndũ Yeova Ngai waku akakũathima, o tondũ wakwathie.” (Kũt. 15:4-6) We nũĩkĩĩte vyũ kana Yeova akakũathimaa ethĩwa nũkũendeea kũmũthũkũma wĩ mũĩkĩĩku? Wĩ na kĩtumi kĩseo kya kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo ũsu.

10, 11. Yeova aathimie Yosevu ata?

¹⁰ Mbivilia yaandĩkiwe kwondũ wa kũtũmanyĩsya. Mbivilianĩ ve ngewa mbingĩ mũno syonanĩtye ũndũ Ngai waathimie ala maĩ aĩkĩĩku. (Alo. 15:4) Ngewa ĩmwe nzeo nĩ ya Yosevu. Yosevu nĩwatewe nĩ ana-a-ĩthe na mũthya ekw’a kolokolonĩ Misili ĩtina wa kũneenewa ũvũngũ nĩ mũka wa vwana wake. We Ngai nĩwamũtiie? Aiee, ndaamũtia! Mbivilia yaĩtye ũũ: “Yeova aĩ vamwe na Yosevu, na amwĩka nesa . . . Yeova aĩ vamwe nake; na  ũla wekie, Yeova nĩwaĩlasya.” (Mwa. 39:21-23) Nake Yosevu ekalile amwĩkwatĩtye Ngai wake o na ĩvindanĩ yĩu yetu.

¹¹ Ĩtina wa myaka Valao nĩwathaisye Yosevu na amwambatya kuma ngombo amũtw’ĩkĩthya wa kelĩ ũsumbĩnĩ wa Misili. (Mwa. 41:1, 37-43) Ĩla mũka wesie kũmũsyaĩa ivĩsĩ ilĩ, Yosevu eetie “ĩkithathi syĩtwa yayo Manase: asya, Nũndũ Ngai nũmbũlĩthĩtye thĩna wa wĩa wakwa w’onthe, na nyũmba yonthe ya nau. Na ũla wa kelĩ amwĩta syĩtwa yake Evalaimu: Nũndũ Ngai ambingĩvĩsya nthĩ ya thĩna wakwa.” (Mwa. 41:51, 52) Nũndũ Yosevu nĩwalũmanĩtye na Ngai aathimiwe mũno na kwondũ wa ũu, andũ ma Isilaeli na andũ ma Misili mayaaũawa nĩ yũa. Ũndũ ũla wa vata nĩ ũũ: Yosevu nĩwamanyie kana Yeova nĩwe wamũathimĩte na kũmũnenga ĩtuvi.—Mwa. 45:5-9.

12. Elesya ũndũ Yesũ wekalile e mũĩkĩĩku o na ĩla watatawa.

¹² Ngewa ĩngĩ nĩ ya Yesũ Klĩsto. Nĩwaendeeie kwĩka kwenda kwa Ngai o na ĩla watatawa, nake nĩwanengiwe ĩtuvi. Nĩ kyaũ kyamũnengie vinya wa kũmĩĩsya? Ndeto ya Ngai ĩsũngĩĩte ĩkasya: “Kwondũ wa ũtanu ũla waiiwe mbee wake oomĩĩsya ĩla ngelan’yo, aivũthya nthoni.” (Aevl. 12:2) Tũi na nzika kana Yesũ nĩwatanĩaa kũthesya ĩsyĩtwa ya Ngai. O na nĩwaathimiwe mũno nĩ Ĩthe wake, ũathimo ũmwe ne kwĩtĩkĩlwa nĩwe. Mbivilia yaĩtye kana “nĩwekalile nthĩ ngalĩ ya kw’oko kwa aũme kwa kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Ngai.” Na ve o vangĩ Mbivilianĩ tũsomaa kana ‘Ngai nĩwamũnenevisye mũno, na amũnenga syĩtwa yĩla yĩ mbee wa masyĩtwa onthe.’—Avi. 2:9.

13, 14. Yeova ew’aa ata oona maũndũ ala tũkwĩka kwondũ wake?

¹³ Nĩtwĩthĩwei na mũĩkĩĩo kana Yeova nũtanaw’a mũno nĩ kĩthito kyonthe kĩla twĩkĩaa nĩ kana tũmũthũkũme. O na nũtũeleawa ĩla twambĩĩa kwona ta tũtaĩle na ĩla twambĩĩa kwona ta vate kĩndũ kya vata tũtonya kwĩanĩsya. Na ĩngĩ nũtũtetheeasya ĩla twaitavĩwa nĩ maũndũ nũndũ wa kũthelelwa, kana ĩla woona tũiemwa nĩ kwĩanĩsya maũndũ maingĩ ta tene ũthũkũminĩ wake nũndũ wa kũwaa kana kũkw’a ngoo. Na eka ũu, tũi na nzika kana Yeova ew’aa mũyo mwingĩ mũno ĩla woona maũndũ ala athũkũmi make mekwĩka nĩ kana mekale me aĩkĩĩku.—Soma Aevelania 6:10, 11.

¹⁴ Ũndũ ũngĩ nĩ kana no tũneene na “ũla wĩw’aa mboya” tũte na nzika kana nũkwĩthukĩĩsya kwĩkaĩla kwitũ. (Sav. 65:2) “Ĩthe wa matei na Ngai wa ũkiakisyo w’onthe” akatũnengae na ũlau kyonthe kĩla twĩ na vata nakyo nĩ kana twĩkale twĩ na ngwatanĩo nzeo nake. No atũmĩe Aklĩsto ala angĩ kũtũtetheesya ũndũnĩ ũsu. (2 Ako. 1:3) Yeova nũtanaa oona tũyĩw’ĩa ala angĩ ĩnee. Mbivilia yaĩtye: “Ũla wĩw’ĩaa ngya tei akovethasya Yeova, na wĩko wake mũseo akamũĩva ĩngĩ.” (Nth. 19:17; Mt. 6:3, 4) Kwoou ĩla tweeyumya na ngoo yonthe tũtetheesye ala me thĩnanĩ, Yeova atalaa ũtethyo ũsu ta kĩndũ twamũkovethya. Na nũtwathĩte kana akatũnenga ĩtuvi nũndũ wa ũseo ũla tweeka.

15. Nĩ moathimo meva wĩ na mea ma kũkwata? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 24.)

¹⁵ Aklĩsto etĩkĩw’a mauta nĩmalũlũmĩlaw’a nĩ wĩkwatyo ũla me naw’o wa kũnengwa “ngovia ya ũsumbĩ ya ũlũngalu, nayo Mwĩaĩi, mũsili ũla mũlũngalu, [akamanenga] mũthenya ũsu.” (2 Tim. 4:7, 8) Ĩndĩ ethĩwa Ngai aũnengete wĩkwatyo wĩ kĩvathũkany’o na ũsu, ũu ti kwasya atĩ nũkũtheeetye kĩlasi. “Malondu angĩ” milioni mbingĩ me na mea ma kũkwata ĩtuvi ya kwĩkala nthĩ nzaũ tene  na tene. Ĩvindanĩ yĩu “makeetan’ya mũuonĩ mwingĩ.”—Yoa. 10:16; Sav. 37:11.

16. Ĩandĩko ya 1 Yoana 3:19, 20 yĩtũkiakiasya ata?

¹⁶ Mavinda angĩ no twone maũndũ ala tũkwĩka ta matatoetye, kana ũkethĩa nĩtũkwĩkũlya ethĩwa we Yeova nũtanaw’a nĩ kĩthito kitũ. O na no kwĩthĩwa twonaa ta tũtaĩle kũkwata ĩtuvi o na yĩmwe! Ĩndĩ mwa nĩtwĩkalei twĩsĩ kana “Ngaĩ nĩ mũnene kwĩ ngoo sitũ, na nĩwĩsĩ maũndũ onthe.” (Soma 1 Yoana 3:19, 20.) Kwoou ĩla twasukumwa nĩ mũĩkĩĩo na wendo twĩyumye na ngoo yonthe ũthũkũminĩ wake, o na twĩthĩwe tũikwona ta tũneeka ũndũ, Ngai nũathimaa kĩu tweeka.—Mko. 12:41-44.

17. Nĩ moathimo ta meva twĩ namo ĩvindanĩ yĩĩ?

¹⁷ Yeova nũendeee kũathima andũ make o na kũtw’ĩka matwĩe matukũ ma mũminũkĩlyo ma nthĩ ĩno mbathe ya Satani. Ũndũ ũmwe wĩkaa nĩ kũnenga athaithi ala make ma w’o mũuo mwingĩ na ũmanyi mwingĩ vyũ kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva. (Isa. 54:13) O tondũ Yesũ watwathie, ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ Yeova nũtũnengete ĩtuvi kwa kũtũnenga ana-a-asa na eĩtu-a-asa ĩũlũ wa nthĩ yonthe, ala mendanĩte na me ngwatanĩo ta andũ ma mũsyĩ ũmwe. (Mko. 10:29, 30) Na ti ũu w’oka. Ngai nũmaathimaa ala mamũmanthaa na kĩthito kwa kũmanenga mũuo wa kĩlĩko, na kwa kũmatetheesya mekale me eanĩe na me atanu. Ũsu nĩ ũathimo ũte maela.—Avi. 4:4-7.

18, 19. Athũkũmi ma Yeova mew’aa ata masũanĩa ũndũ ũmaathimĩte?

¹⁸ Athũkũmi ma Yeova nthĩ yonthe no makũsĩĩe kana nũmaathimĩte na moathimo manene. Kwa ngelekany’o, mwĩĩtu-a-asa wa Germany wĩtawa Bianca awetete atĩĩ: “O na nditonya kũmũtũngĩa Yeova mũvea wĩanĩĩte ũtethyo ũla ũnengete mathĩnanĩ makwa vamwe na kũndw’ĩĩka kũla ũndw’ĩĩkaa kĩla mũthenya. Andũ ala me vaaya nza nĩ avũavũanu o na mai na mbee na ĩtina. Ĩndĩ nũndũ wa kwĩthĩwa nĩ ngwatanĩo na Yeova nĩw’aa nĩ mwĩanĩe vyũ nĩ mokonĩ make. Kĩla ĩvinda neeyumya kwondũ wake angathimaa kũndũ ĩana.”

¹⁹ O na kwasũanĩa ngelekany’o ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Paula wĩ na myaka 70. Mwĩĩtu-a-asa ũsu ekalaa Canada na ethĩawa na thĩna mũthũku wa ĩvĩndĩ ya mũongo (spina bifida). Ĩndĩ easya: “O na kau nditonya kũthi ta ala angĩ, ũu ti kwasya ndyĩkaa maũndũ maingĩ ũtavany’anĩ. Nĩnĩtavanasya na nzĩa syĩ kĩvathũkany’o ta kũtũmĩa simũ na kũtavany’a ĩla nĩ maũndũnĩ makwa. Nĩ kana nĩkale nĩ na vinya nĩnĩthĩawa na kavuku nĩandĩkĩte maandĩko na maũndũ angĩ numĩtye mavukunĩ maitũ na mavinda kwa mavinda nĩnĩkasiasya. Kavuku kau nĩketaa ‘Wĩkwatyo Wakwa.’ Ethĩwa tũkavindĩĩasya mawatho ma Yeova, tũikekalaa tũkw’ĩte ngoo mavinda onthe. Kĩla ĩvinda Yeova e vo atũtetheesye o na ethĩwa twĩ na thĩna wĩva.” Nĩvatonyeka maũndũ maku makethĩwa me kĩvathũkany’o vyũ na ma Bianca kana Paula. Ĩndĩ no kwĩthĩwa ũtonya kũsũanĩa ũndũ Yeova ũkũathimĩte kana ũndũ ũathimĩte ala angĩ me vakuvĩ naku. Mwa kote ũseo mũno kũvindĩĩsya ũndũ Yeova ũkũathimĩte ĩvindanĩ yĩĩ vamwe na ũndũ ũkakũathima ĩvindanĩ yũkĩte!

20. Nĩ wĩkwatyo wĩva tũtonya kwĩthĩwa naw’o twaendeea kũmũthũkũma Yeova na ngoo yonthe?

²⁰ Ĩkalaa wĩsĩ kana wamũvoya Ngai kuma ngoonĩ ũkakwataa “ĩtuvi ĩnene.” Na ndũkethĩwe na nzika kana ‘weeka kwenda kwa Ngai ũkatonya kwosa ũla watho.’ (Aevl. 10:35, 36) Kwoou ekai tũendeee kũlũlũmĩlya mũĩkĩĩo witũ na kũtata ũndũ tũtonya tũmũthũkũme Yeova na ngoo yonthe. No twĩke ũu tũte na nzika kana Yeova ndakalea kũtũnenga ĩtuvi!—Soma Akolosai 3:23, 24.