Ĩvindanĩ ĩvĩtu ve mavinda kauta tũwetete kana ũu nĩ w’o. Na ũu woonekaa ta wosanĩte na ndeto ila syĩ nthĩnĩ wa Aevelania 12:16. Ĩandĩko yĩu yaĩtye kana Esau ‘ndaamũkĩa Ngai,’ na kwoou ‘nũndũ wa kya ũya kĩmwe athooesya [Yakovo] ũtiĩwa wa ũkithathi wake.’ Ndeto isu syoonekaa ta syĩkwenda kwonany’a kana ĩla Yakovo wathooie “ũtiĩwa wa ũkithathi,” nĩw’o weethĩiwe atonya kũtw’ĩka ũmae wa Masia.—Mt. 1:2, 16; Luka 3:23, 34.

Ĩndĩ yu ve ũkunĩkĩli wa Maandĩko ũkwonany’a kana ndyaĩ lasima mũndũũme ethĩwe e ĩkithathi nĩ kana atw’ĩke ũmae wa Masia. Kwasisya ngelekany’o ii imwe syĩ vaa ĩtheo:

Mwana wa mbee wa Yakovo (Isilaeli) ũla wasyaiwe nĩ Lea aĩ Leuveni. Ĩtina nakyo kĩveti kĩla wendete mũno kyeetawa Lakeli nĩkyakwatie mwana wa mbee, ũla nĩ Yosevu. Ĩla Leuveni weethĩiwe na mwĩkalĩle mũthũku, nĩwaveniwe ũtiĩwa wake wa ũkithathi na wanengwa Yosevu. (Mwa. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Mav. 5:1, 2) Na o na vailyĩ ũu, Masia ndaauma nzyawanĩ sya Leuveni  kana Yosevu. Aumie nzyawanĩ sya mwana wa kana wa Yakovo weetawa Yuta, ũla wasyaĩtwe nĩ Lea.—Mwa. 49:10.

Ĩandĩko ya Luka 3:32 nĩyĩwetete aaũmae angĩ atano ma Masia. Aaũmae asu atano meonekana onthe maĩ makithathi. Yonanĩtye kana Mboasi nĩwe wasyaie Oveti, nake Oveti asyaa Yese.—Lu. 4:17, 20-22; 1 Mav. 2:10-12.

Ĩndĩ mwana wa Yese ũla weetawa Ndaviti ndaĩ mũsyawa wa mbee. Ndaviti nĩwe waĩ ĩlumaita ya ana nyanya ma Yese. Ĩndĩ Masia esie kuma nzyawanĩ syake. (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mt. 1:5, 6) O ta ũu, Solomoni, mwana wa Ndaviti, ũla watw’ĩkie ũmwe wa aaũmae ma Masia ndaĩ ĩkithathi.—2 Sam. 3:2-5.

Ĩndĩ ũu ti kwasya kwĩthĩwa wĩ ĩkithathi ndwaĩ ũndũ mũnene. Mwana wa mbee nĩwanengetwe ndaĩa mũno na nĩwe wakothaa kũtiĩwa mũsyĩ aũngamĩe. O na ĩngĩ ũtiĩwa wake weethĩawa wĩ kũndũ kwĩlĩ kwa ala angĩ masyaanĩw’e.—Mwa. 43:33; Kũt. 21:17; Yos. 17:1.

Ĩndĩ mũsyawa wa mbee aĩ atonya kũvenwa ũkithathi wake ũkanengwa mũndũ ũngĩ. Kwa ngelekany’o, o na kũtw’ĩka Isumaeli nĩwe waĩ mũsyawa wa mbee wa Avalaamu, Avalaamu nĩwamũlũngilye na anenga Isaka ũtiĩwa wake wa ũkithathi. (Mwa. 21:14-21; 22:2) Na o tondũ twĩĩ tũnoona, o na kau Leuveni nĩwe waĩ mũsyawa wa mbee, ũtiĩwa wa ũkithathi wanengiwe Yosevu.

Kwa tũsyokei ĩandĩkonĩ ya Aevelania 12:16. Yaĩtye: “Kũikethĩwe kĩlaalai, kana ũla ũtamũkĩaa Ngai, ta Esau, ũla nũndũ wa kya ũya kĩmwe wathooisye ũtiĩwa wa ũkithathi wake.” We Vaulo aneeneaa kyaũ mũsoanĩ ũsu?

Vaa mũtũmwa Vaulo ndatalanasya aaũmae ma Masia. Mĩsoanĩ ĩla yĩ ĩũlangũ aĩ aneekĩa vinya Aklĩsto ‘maseũvĩsye nyaĩĩ syoo nzĩa ndũngalu.’ Kĩu nĩkyo kyesaa kũmatetheesya ‘maikatiale kũvikĩa ũla mumo wa Ngai,’ kana kwa ndeto ingĩ, maikalee kwona ũseo mwingĩ wa Ngai, nũndũ wa kwĩlikya mwĩkalĩlenĩ mũthũku wa ũlaalai. (Aevl. 12:12-16) Mwĩkalĩle ũsu waĩ ũtuma matutya Esau. Esau ‘ndaamũkĩa Ngai,’ na nũndũ wa ũu anyuvie maũndũ ma kĩ-mwĩĩ.

Esau atwĩe ĩvinda yĩla ene mĩsyĩ maĩ ta athembi ma mĩsyĩ yoo, na kwoou mavinda amwe nũtonya kwĩthĩwa eethĩawa na kĩanda kya kumya nthembo. (Mwa. 8:20, 21; 12:7, 8; Yovu 1:4, 5) Ĩndĩ nũndũ Esau asũanĩaa ta mũndũ ũtesĩ Yeova, nĩwakũanisye ianda ila waĩ nasyo ta ĩkithathi na mbakũli ya ũsũũ wa ndengũ. Nũndũ Avalaamu nĩweeĩtwe ve nzyawa yake ĩkathĩna, Esau nũtonya kwĩthĩwa atendaa kĩu kĩmũkwata. (Mwa. 15:13) O na ĩngĩ nĩwoonanisye ũndũ ũtamũkĩaa Ngai na wamũvũthĩtye kwa kũtwaa iveti ilĩ itamwĩsĩ Yeova, ũndũ ũla watumie asyai make maũmĩa mũno. (Mwa. 26:34, 35) Esau aĩ kĩvathũkany’o ta kĩ na Yakovo, ũla watwie kũtwaa mũthaithi wa Ngai wa w’o!—Mwa. 28:6, 7; 29:10-12, 18.

Kwoou tũtonya kwasya ata ĩũlũ wa aaũmae ma Yesũ, ũla nĩwe Masia? Amwe moo maĩ makithathi, ĩndĩ ti onthe. Ayuti nĩmeesĩ kĩu na mayaakananĩsya, nũndũ o na nĩmawetie kana Klĩsto aĩ ethĩwe nzyawa ya Ndaviti, ũla waĩ ĩlumaita ya anake ma Yese.—Mt. 22:42.