Ĩvinda yĩu nĩyatetheeisye Yesũ kwĩthĩwa na nguma nzeo vyũ ila syatumie ethĩwa e mũtethya mũseo wa wĩa vamwe na ala angĩ kũũ nthĩ. Ngelekany’o yake ĩtonya kũtũtetheesya ata? Kwĩmanyĩsya ĩũlũ wake nĩkũũtũtetheesya twone myolooto ĩtatũ ĩtonya kũtũtethya twĩthĩwe atethya aseo ma wĩa vamwe na ala angĩ. Myolooto ĩsu nĩkũtũtetheesya twĩthĩwe na ngwatanĩo nzeango na ala angĩ na tũyĩkalanasya nesa namo.

Mũtethya mũseo wa wĩa vamwe na ala angĩ ethĩawa enyivĩtye. Nĩwonaa ala ũkũthũkũma namo me ma vata na ndekaa maũndũ eyonany’e. Ũsu nĩ ũndũ ũmwe Yesũ weemanyĩisye kuma kwa Ĩthe. O na kau Yeova e weka nĩwe waĩlĩte kwĩtwa Mũmbi, nĩwatavisye angĩ kĩanda kĩla Mwanae weanĩisye wĩanĩ ũsu. Kĩu tũkyonaa nesa ndetonĩ ii syake: ‘Nĩtũmbe mũndũ na mũvw’ano witũ.’ (Mwa. 1:26) Vate nzika, ndeto isu nĩsyatumie Yesũ ona ũndũ Yeova wĩ ũuu, kana wĩnyivyo, wingĩvĩte.—Sav. 18:35.

Yĩla Yesũ wookie kũũ nthĩ, nĩwoonanisye wĩnyivyo o ta Ĩthe. Kwa ngelekany’o, akathwa aĩkĩĩthasya kana nguma syonthe syamũsyokea Ngai, nũndũ nĩwe imwaĩlĩte. (Mko. 10:17, 18; Yoa. 7:15, 16) O na ĩngĩ, nĩwatatie mũno ekalany’e nesa na amanyĩw’a make, na amakuaa ta anyanya vandũ va ngombo. (Yoa. 15:15) Eka ũu, nĩwamathambisye nyaaĩ nĩ kana amamanyĩsye kwĩthĩwa  na wĩnyivyo. (Yoa. 13:5, 12-14) O naitũ nũseo tũkonaa ala angĩ me ma vata, vandũ va kwonaa wendi witũ taw’o wa vata kwĩ woo. Yĩla ‘twanengane ndaĩa’ na twathũkũma tũteũkũlya nũũ ũkũkwata nguma, nĩtwĩanĩasya maũndũ maingĩ.—Alo. 12:10.

Ũndũ ũngĩ nĩ kana, mũndũ wĩnyivĩtye nũmanyaa kana “vala ve wingĩ wa atai [maũndũ] nĩmalũlũmĩlaw’a.” (Nth. 15:22) O na twĩthĩwe twĩ na ũmanyi kana ũtũĩka wingĩvĩte ata, twaĩle kwĩkala twĩsĩ kana vai mũndũ wĩsĩ maũndũ onthe. Yesũ mwene nĩwaisye kana ve maũndũ ũteesĩ. (Mt. 24:36) O na nĩwakũlasya amanyĩw’a make mawoni, o na kau maĩ ene naĩ. (Mt. 16:13-16) Kwoou ti ũseng’yo kwona ũndũ ala wathũkũmaa namo meew’aa me eanĩe me nake! O ta ũu, tweetĩkĩla kana ve maũndũ tũtesĩ na tũyĩtĩkĩlya ala angĩ maumye mawoni, tũkekalanasya nesa namo, na twĩ vamwe ‘tũkalũlũmĩlasya,’ kana tũkeanĩasya, maũndũ maingĩ.

Atumĩa nĩmo mũno mũno maĩlĩte kwĩkĩa kĩthito maatĩĩe ngelekany’o ya Yesũ ũndũnĩ ũsu. Maĩlĩte kũlilikana kana vai mũtumĩa nzamanĩ ya atumĩa ũtatetheew’a nĩ veva mũtheu awete kĩndũ kĩtonya kũtethya. Ethĩwa yĩla mombanĩte nĩmaĩkĩĩthya kana kĩla ũmwe nũkwĩw’a e mũthasye aumye mawoni make, makeekaa motwi matonya kũtethya kĩkundi kyonthe.

Mũtethya mũseo wa wĩa vamwe na ala angĩ ndakwatĩĩaa mũno mawoni make. Ndaũmaa vamwe ta mbili. Tũi na nzika kana ve mavinda maingĩ Yesũ woonie Ĩthe ayonany’a nguma ĩsu. Kwa ngelekany’o, Yeova nĩwamũtũmie kũũ nthĩ ovosye andũ kuma kĩkw’ũnĩ, o na kau nĩkyo kyamaĩle.—Yoa. 3:16.

Yesũ ndakwatĩĩaa mawoni make, na mũno mũno yĩla woona ve vata kana vaĩlĩte. Kwalilikana yĩla watetheeisye mũndũ mũka Mũvoenike, o na kau atũmĩtwe kwa nyũmba ya Isilaeli. (Mt. 15:22-28) O na ĩngĩ, nĩwoonanisye nguma ĩsu yĩla waĩ na amanyĩw’a make. Kwa ngelekany’o, yĩla mũnyanyae Vetelo wamũkananĩie andũnĩ, nĩwamũekeie. O na ĩtina, nĩwamwongelile ianda ngito. (Luka 22:32; Yoa. 21:17; Meko 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Ngelekany’o ya Yesũ yĩonany’a nesa vyũ kana nĩtwaĩlĩte kwĩkĩa kĩthito twĩthĩwe twĩ ‘andũ matakwatĩĩaa mũno mawoni moo’ kwa kwĩsiĩĩa tũikethĩwe na ngoo mbũmũ.—1 Tim. 3:3.

 O na ĩngĩ, mũndũ ũtakwatĩĩaa mawoni make nũvĩndũkanaa na maũndũ, na nũndũ wa ũu, nũthũkũmaa nesa na andũ ma mĩthemba yonthe. Yesũ akuaa nesa mũno ala maĩ vakuvĩ nake nginya amaitha make mambĩĩa kũmwĩw’ĩa kĩwĩu na kwasya kana we nĩ “mũnyanyae wa aumĩthya ma koti na eki ma naĩ,” nũndũ nĩmeetĩkĩlaa ũvoo wake. (Mt. 11:19) Wĩona ata ũkatata ũndũ ũtonya ũkwatĩanĩae na ala angĩ? Kwasũanĩa mwana-a-asa wĩtawa Louis wĩthĩĩtwe aithũkũma na andũ ma mĩthemba yĩ kĩvathũkany’o wĩanĩ wa kũthyũlũlũka na Mbetheli. Aĩtye: “Nĩkothaa kũelekany’a kũthũkũma na andũ me kĩvathũkany’o na kwaka ũkũta na mavia mateanene. Weekĩa kĩthito ũvange mavia asu kwa nzĩa matonya kũlikana, nĩwakaa ũkũta mũlũngalu. O nakwa nĩndataa vyũ nĩke moalyũku ala maĩle nĩ kana ndetheesye ũkũta ũsu kwakĩka wĩ mũlũngalu.” Ũsu nĩ woni mũseo ta kĩ!

Nĩ mavinda ta meva kĩkundinĩ kitũ tũtonya kwonany’a kana tũikwatĩĩaa mũno mawoni maitũ? Mwanya ũmwe mũseo wa kwonany’a ũu nĩ yĩla twĩ kĩkundinĩ kitũ kya ũtavany’a. Nĩtũtonya kũaanĩw’a na atavany’a me na ianda ithyĩ tũte nasyo nthĩnĩ wa mũsyĩ, kana me na ũkũũ wĩ kĩvathũkany’o na witũ. Wĩona ata ũkesũvĩa ndũkamakalaate, kana ũkethĩwa wĩyũmbanĩtye kũtũmĩa nzĩa ĩla mekwenda nĩ kana matanĩe ũtavany’a mũnango?

Mũtethya mũseo wa wĩa vamwe na ala angĩ ethĩawa ‘eyũmbanĩtye kũmaaĩa kĩla wĩ nakyo.’ (1 Tim. 6:18) No nginya yĩla Yesũ wathũkũmaa na Ĩthe akethĩwa oonie nesa kana we nde kĩmbithĩ. ‘Aĩ vo’ yĩla Yeova “walũmilye matu,” na nĩweemanyĩisye maũndũ maingĩ kuma kwake. (Nth. 8:27) Na yĩla wesie kũka kũũ nthĩ, nĩwatanĩaa kũtavya amanyĩw’a make ‘maũndũ ala weewie’ kuma kwa Ĩthe. (Yoa. 15:15) O naitũ nĩtwaĩlĩte kũatĩĩa ngelekany’o ya Yeova kwa kũolelaa ala angĩ ũmanyi ũla twĩ naw’o. Vate nzika, mũtethya mũseo wa wĩa vamwe na ala angĩ ndamavithaa ũmanyi maĩlĩte kwĩthĩwa naw’o kana ũtonya kũmatethya, aĩ no kana amasumbĩke. Nũtanĩaa kũmatavya maũndũ maseo ala wĩmanyĩĩtye.

Ũndũ ũngĩ tũtonya kwĩka nĩ kũtavya ala angĩ ndeto sya kũmekĩa vinya. O naku tyo ũtanaa yĩla mũndũ woona kĩthito kyaku na aũtũngĩa mũvea kuma ngoonĩ? Yesũ nĩwamanthaa ĩvinda akatavya ala angĩ ũseo woo. (Sianĩsya na Mathayo 25:19-23; Luka 10:17-20.) O na ameie kana ‘makatethya mawĩa manene kwĩ’ make. (Yoa. 14:12) Ũtukũ wake wa mũthya atanoawa, akathie ala atũmwa make aĩkĩĩku amea atĩĩ: “Inyw’ĩ ninyw’ĩ mwĩthĩĩtwe mũlũmanĩtye nakwa matatwanĩ makwa.” (Luka 22:28) Kwasũanĩa ũndũ ndeto isu syamakiitie ngoo na syamathangaasya mongele kĩthito! O naitũ twakatha ala angĩ, makekalaa me atanu na makathũkũmaa nesanga.

Mwana-a-asa wĩtawa Kayode aĩtye, “Mũtethya mũseo wa wĩa vamwe na ala angĩ nĩwĩthĩawa esĩ kana ndalea kũvĩtya, ĩndĩ nũtumaa ala ũkũthũkũma namo mekala me atanu na matanĩa wĩa woo.” We ũu nĩw’o ũilye? Wĩona ata ũkakũlya amwe maũtavye ũndũ wĩthĩawa ũilye? Ethĩwa nĩmatanĩaa kũthũkũma naku, o tondũ amanyĩw’a ma Yesũ matanĩaa kũthũkũma nake, no wasye ũũ mũtũmwa Vaulo waisye: “Twĩ atethya ma wĩa vamwe nenyu kwondũ wa ũtanu wenyu.”—2 Ako. 1:24.