Wovosyo Nĩ Mũthĩnzĩo ‘Mwĩthĩanu’ Kuma kwa Asa Witũ
“Kĩla kũnengwa kũseo na kĩla kũnengwa kwĩthĩanu nĩkumaa . . . kwa Ĩthe [witũ].”—YAK. 1:17.
MBATHI: 148, 5
1. Nĩ moathimo meva tũkakwata nũndũ wa nthembo ya wovosyo?
NTHEMBO ya wovosyo ya Yesũ Klĩsto nĩtumaa tũkwata moathimo maingĩ mũno. Mũvango wa wovosyo nĩw’o ũkatonyethya nzyawa syonthe sya Atamu ila syendete ũlũngalu kwĩthĩwa syĩ ngwatanĩo na syũmbe ila ingĩ sya Ngai. Wovosyo ũsu now’o ũtumaa twĩthĩwa na wĩkwatyo wa kwĩsa kũtanĩa thayũ tene na tene. Ĩndĩ ve ũndũ ũngĩ nthembo ya wovosyo ĩla Klĩsto waumisye ĩanĩasya kĩvathũkany’o na kũnenga ala ewi wĩkwatyo mũseo. Ũtwi ũla Yesũ weekie wa kũlũmany’a na ũsumbĩki wa Yeova na kũnengane thayũ wake na ngenda nĩwĩanĩasya maũndũ ma vata mũno makonetye kĩla ũmwe, ethĩwe e ĩtunĩ kana e kũũ nthĩ.—Aevl. 1:9.
2. (a) Mboya ĩla Yesũ wamanyĩisye amanyĩw’a make yĩ na maũndũ meva ma vata mũno makonetye kĩla ũmwe, ethĩwe e ĩtunĩ kana e kũũ nthĩ? (Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ.) (b) Twĩenda kwĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?
2 Ĩvinda yĩmwe vatiele myaka ĩlĩ Yesũ akw’e na ainengane thayũ wake ta nthembo ya wovosyo, amanyĩisye amanyĩw’a make kũvoyaa atĩĩ: ‘Asa waitũ ũla wĩ ĩtunĩ, syĩtwa yaku yĩtaĩwe. Ũsumbĩ Mt. 6:9, 10) Ekai twone ũndũ nthembo ya wovosyo ĩkonanĩtye na kũtaĩwa, kana kũthew’a, kwa ĩsyĩtwa ya Ngai, ũndũ ĩkonanĩtye na Ũsumbĩ wa Ngai, vamwe na kwĩanĩw’a kwa kĩeleelo kya Ngai. Kwĩka ũu nĩkũũtuma twenda kũtũnga mũvea mũnango kwondũ wa nthembo ĩsu.
waku wũke. Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ o ta kũya ĩtunĩ.’ (“SYĨTWA YAKU YĨTAĨWE”
3. Ĩsyĩtwa ya Yeova yĩtumaa tũmanya kyaũ ĩũlũ wake, na Satani amwanangĩie ĩsyĩtwa yĩu ata?
3 Kĩndũ kĩla kya mbee Yesũ wawetie ĩla mboyanĩ ya Mwĩaĩi nĩ kũtaĩwa, kana kũthew’a, kwa ĩsyĩtwa ya Ngai. Ĩsyĩtwa ya Yeova yĩ yoka yĩtumaa twona ũnene wake w’onthe, vamwe na ũlũngalu na ũtheu wake. Nĩkyo kĩtumi o na ĩvindanĩ yĩngĩ Yesũ aimũvoya Yeova wamwĩtie “Asa Mũtheu.” (Yoa. 17:11) Kwoou nĩkwĩthĩwa Yeova nĩ mũtheu, myolooto yonthe na mĩao yonthe ĩla ũtũnengae nĩ mĩtheu. Ĩndĩ o na vailyĩ oou, Satani atũmĩie ũseleke mũũndanĩ wa Eteni nĩ kana atume syũmbe sya Ngai syĩthĩwa na nzika kana we Ngai nĩwaĩlĩte kũtw’ĩĩa andũ kĩla kĩseo na kĩla kĩthũku. Ĩla Satani wakenganie ĩũlũ wa Ngai, amwanangĩie ĩsyĩtwa yake ĩtheu.—Mwa. 3:1-5.
4. Yesũ atetheeisye ata kũthew’a kwa ĩsyĩtwa ya Ngai?
4 Yesũ aĩ kĩvathũkany’o nũndũ we nĩwendete ĩsyĩtwa ya Yeova mũno. (Yoa. 17:25, 26) Na kwoou nĩwatatie a vake kũthesya ĩsyĩtwa ya Ngai. (Soma Savuli 40:8-10.) Yesũ ekalile e mũĩkĩĩku na ateũvĩtya o na ĩmwe, na kwa nzĩa ĩsu nĩwoonanisye kana myolooto ya Yeova nĩ myaĩlu, na kana kĩla ũtwĩaa nĩtwĩke nĩ kwondũ wa ũseo witũ. O na ĩla Satani wamũtatie na kĩkw’ũ kĩ woo mũno, aendeeie kwĩkala alũmanĩtye na Ĩthe wake wa ĩtunĩ. Kĩu kyaĩkĩĩthisye kana mũndũ ũte na naĩ no aatĩĩe mĩao yonthe ya Ngai ateũtũla mwĩao o na ũmwe.
5. Nata tũtonya kwĩka tũkatetheesya kũthew’a kwa ĩsyĩtwa ya Ngai?
5 Nata naitũ? Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtwendete ĩsyĩtwa ya Yeova? Nĩ kwa kwĩthĩwa na mwĩkalĩle ũla waĩle. Yeova endaa twĩkale twĩ atheu. (Soma 1 Vetelo 1:15, 16.) Kwoou no nginya tũmũthaithae Yeova e weka na tũitataa mũno vyũ tũmwĩw’e na ngoo yitũ yonthe. O na twathĩnw’a ata, twĩkaa ũndũ w’onthe ũla tũtonya tũatĩĩe myolooto na mĩao yake. Tweethĩwa na meko maseo, kyeni kitũ kĩkakenaa mbee wa andũ, na kĩu kĩkatumaa ĩsyĩtwa ya Yeova yĩtaĩwa. (Mt. 5:14-16) Twekala ũu, ala angĩ makaĩkĩĩa kana mĩao ya Yeova nĩ mĩseo, na kana maũndũ ala Satani wawetie nĩ ma ũvũngũ. Ĩndĩ nũndũ vai mũndũ ũtavĩtya, ĩla twesa kwĩka mavĩtyo nĩtwĩlilei kuma ngoonĩ na tũiekana vyũ na maũndũ ala manangĩaa Yeova ĩsyĩtwa.—Sav. 79:9.
6. Nĩ kyaũ kĩtumaa Yeova atwona twĩ alũngalu o na kũtw’ĩka twĩ ene naĩ?
6 Yeova atũmĩaa ĩla nthembo ya Klĩsto kũekea naĩ sya ala monanasya kana nĩmetĩkĩlĩte nthembo ĩsu. Na ala meeyumya mamũthũkũmae nũmetĩkĩlasya methĩwe athaithi make. Yeova nũmatalĩlaa ũlũngalu Aklĩsto etĩkĩw’a mauta ta ana make, namo ala “malondu angĩ” nũmatalĩlaa ũlũngalu ta anyanyae make. (Yoa. 10:16; Alo. 5:1, 2; Yak. 2:21-25) Kwoou o na yu tũĩ, nũndũ wa nthembo ya wovosyo Asa witũ nũtwonaa twĩ alũngalu methonĩ make, na nĩtũkwataa mwanya wa kũtetheesya kũthesya ĩsyĩtwa yake.
“ŨSUMBĨ WAKU WŨKE”
7. Nthembo ya wovosyo ĩtumĩte twĩthĩwa na wĩkwatyo wa kũkwata moathimo meva?
7 Kĩndũ kya kelĩ kĩla Yesũ wawetie ĩla mboyanĩ nĩ kĩĩ: “Ũsumbĩ waku wũke.” Nthembo ya wovosyo ĩkonanĩtye ata na Ũsumbĩ wa Ngai? Nthembo ĩsu nĩyo ĩtumĩte ala 144,000 methĩwa matonya kũthayũũkw’a na Ũvu. 5:9, 10; 14:1) Asu nĩmo makasumbĩka Ũsumbĩnĩ wa Ngai me vamwe na Yesũ kwa ĩvinda ya myaka ngili. Ĩvindanĩ yĩu Yesũ vamwe na asu 144,000 makaetee andũ ala ewi moathimo ala maumanaa na nthembo ya wovosyo. Nthĩ ĩkathew’a yĩkale ũndũ mũũnda wa Eteni wailyĩ na andũ onthe aĩkĩĩku makavetewa naĩ vyũ. Nĩvo ĩndĩ ala me ĩtunĩ na ala makethĩwa kũũ nthĩ makethĩwa me ngwatanĩo ta andũ ma mũsyĩ ũmwe. (Ũvu. 5:13; 20:6) Yesũ akatumba mũtwe wa ĩla nzoka na aivetanga vyũ mathĩna onthe ala maaetwe nĩ Satani.—Mwa. 3:15.
kũthi ĩtunĩ nĩ kana metw’ĩka asumbĩ na athembi vamwe na Klĩsto. (8. (a) Yesũ eekie ata nĩ kana atetheesye amanyĩw’a make mone vata wa Ũsumbĩ wa Ngai? (b) Nĩ kyaũ kĩtonya kwonany’a kana nĩtũkwete mbau Ũsumbĩ?
8 Ĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ nĩwatetheeisye amanyĩw’a make mone vata wa Ũsumbĩ wa Ngai. Kwa ngelekany’o, akililye amina kũvatiswa oou ambĩĩa kũthi kũndũ na kũndũ akĩtavany’a “ũvoo mũseo wa ũsumbĩ wa Ngai.” (Luka 4:43) Na ĩla watavasya amanyĩw’a make ndeto sya mũthya atanamba kũsyoka ĩtunĩ, ameaĩe matw’ĩke ngũsĩ syake “kũvika itulu sya nthĩ.” (Meko 1:6-8) Wĩa ũsu wa kũtavany’a ĩũlũ wa Ũsumbĩ nĩwatumie andũ kĩla vandũ ĩũlũ wa nthĩ makwata mwanya wa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa wovosyo na kwĩtĩkĩla Ũsumbĩ wa Ngai ũmasumbĩke. Ĩla twatetheesya ana-a-asa ma Klĩsto ala me kũũ nthĩ kwĩanĩsya mwĩao wa kũtavany’a ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai nthĩ yonthe, twĩthĩawa tũyonany’a kana nĩtũkwete mbau Ũsumbĩ ũsu.—Mt. 24:14; 25:40.
“KWENDA KWAKU KWĨKE”
9. Nĩkĩ tũi na nzika kana Yeova akeanĩsya kĩeleelo kyake kwondũ wa andũ?
9 We Yesũ endaa kwasya ata ĩla wawetie ũndũ ũũ wa katatũ: “Kwenda kwaku kwĩke”? Yeova nĩwe Mũmbi. Ĩla waweta nũkwĩka ũndũ, kwake ũndũ ũsu wĩthĩawa no ta wĩanĩĩte. (Isa. 55:11) Ndesa kũeka Satani amwanangĩe kĩeleelo kyake kwondũ wa andũ. Kuma mwambĩĩonĩ waĩ wendi wa Yeova nthĩ ĩno yusũw’e nĩ nzyawa sya Atamu na Eva ite na naĩ. (Mwa. 1:28) Takeka Atamu na Eva makwie mate mwana, kĩeleelo kĩu kya Ngai kwondũ wa nthĩ kĩyĩsa kwĩanĩa. Nĩkyo kĩtumi ĩtina wa Atamu na Eva kwĩka naĩ Yeova wamaekie methĩwe na syana. Ĩndĩ nũndũ wa nthembo ya wovosyo, Ngai nũnengete ala metĩkĩlaa nthembo ĩsu wĩkwatyo wa kwĩsa kũvetewa naĩ na kwĩkala tene na tene. Yeova nĩwendete andũ, na wendi wake nĩ kwona ala ewi maitanĩa kwĩkala ũndũ we wamendeaa.
10. Nthembo ya wovosyo ĩtethasya ata ala makwie?
10 Ĩndĩ nata ĩũlũ wa andũ aingĩ vyũ matatalĩka ala makwie matakwatĩte mwanya wa kũmũmanya Yeova na kũmũthũkũma? Nthembo ya wovosyo nĩtumĩte ala akw’ũ methĩwa matonya kũthayũũkw’a. Nĩkwĩthĩwa Asa witũ nĩwendete andũ, akamathayũũkya na aimanenga mwanya wa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa kĩeleelo kyake na wa kũkwata thayũ ũtathela. (Meko 24:15) Yeova ndatanaw’a nĩ kwona andũ maikw’a. Endaa mekale thayũ. Na nĩkwĩthĩwa nĩwe Mbuluti ya thayũ, nĩwe ũtw’ĩkaa Ĩthe wa onthe ala mathayũũkw’a. (Sav. 36:9) Kwoou Yesũ ndaavĩtya ĩla watũmanyĩisye kũvoyaa atĩĩ: ‘Asa waitũ ũla wĩ ĩtunĩ.’ (Mt. 6:9) Yeova nũmũnengete kĩanda kya mwanya mũno wĩanĩ ũsu wa kũthayũũkya akw’ũ. (Yoa. 6:40, 44) Yesũ aisye: “Ninyie ũthayũũkyo, na ninyie thayũ.” Akeanĩsya kĩanda kĩu ĩla nthĩ ĩkatw’ĩkĩthw’a nzaũ.—Yoa. 11:25.
11. Kwenda kwa Ngai nĩ kwĩva kwondũ wa yĩla “ĩkomano ĩnene ya andũ”?
11 Yeova ndaavathũla andũ amwe akasya asu nĩmo me oka ũkamony’a ũlau wake. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Kĩtumi nũndũ Yesũ aisye: ‘O ũla wĩkaa kwenda kwa Ngai, ũsu nĩwe mwana-a-ia, na mwĩĩtu-a-ia, na Mko. 3:35) Kwenda kwa Ngai nĩ kwona “ĩkomano ĩnene ya andũ” matatalĩka kuma andũnĩ ma kĩla mũthemba, na mbaĩ, na ithyomo yĩyĩtĩkĩla kũmũthaitha. Ala mekaa kwenda kwa Ngai na monanasya kana nĩmetĩkĩlĩte nthembo ya wovosyo ĩla Klĩsto waumisye, no methĩwe amwe katĩ wa ala manĩĩasya mayasya, “Ũtangĩĩo nĩ wa Ngai waitũ ũla wĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ, na wa kala Katena.”—Ũvu. 7:9, 10.
mwaitũ.’ (12. Elesya ũndũ mboya ya Mwĩaĩi ĩtũtetheeasya kũelewa kĩeleelo kya Yeova kwondũ wa andũ ala ewi.
12 Ĩla mboya ya Mwĩaĩi nĩyatũtetheesya kũmanya kĩeleelo kya Yeova kwondũ wa andũ ala ewi nĩ kĩva. Mbee, o tondũ mboya ĩsu yonanĩtye, no nginya twĩke kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana tũthesye ĩsyĩtwa ya Yeova na tũimũetee ndaĩa. (Isa. 8:13) Nthembo ya Yesũ ĩkatuma tũkwata ũtangĩĩo, na ũtangĩĩo ũsu ũkaetee ĩsyĩtwa ya Yeova nguma na ndaĩa. Ũsu ti ũsengy’o nũndũ o na ũalyũlo wa ĩsyĩtwa ya Yesũ mwene nĩ “Yeova Nĩ Mũtangĩĩi.” Kelĩ, Yeova akatũmĩa Ũsumbĩ wake kũetee ala ewi moathimo ala wathanĩte nũndũ wa nthembo ya wovosyo. Na ĩndĩ katatũ, mboya ya Mwĩaĩi ĩtũĩkĩĩthĩtye vyũ kana vai kĩndũ o na kĩmwe kĩsa kũsiĩĩa Ngai aianĩsya kwenda kwake.—Sav. 135:6; Isa. 46:9, 10.
ONANY’A NŨTŨNGAA MŨVEA NŨNDŨ WA NTHEMBO YA WOVOSYO
13. Ũvatiso witũ wonanasya kyaũ?
13 Ũndũ ũmwe wa vata tũtonya kwĩka tũkonany’a kana nĩtũtũngaa mũvea kwondũ wa nthembo ya wovosyo nĩ kwĩyumya tũmũthũkũme Yeova nũndũ wa mũĩkĩĩo ũla twĩ naw’o nthĩnĩ wa nthembo ĩsu, na ĩndĩ tũivatiswa. Ĩla twavatiswa twĩthĩawa twoonany’a kana “twĩ ma Mwĩaĩi,” Yeova. (Alo. 14:8) O na twĩthĩawa no ũndũ ũmwe na twamũkũlya Ngai atũnenge wasya mũseo wa ngoo. (1 Vet. 3:21) Nake Yeova nũtwĩthukĩĩasya na aitũthesya atũmĩĩte ĩla nthakame Klĩsto wetĩkisye. Tũyĩthĩawa na nzika kana akatũnenga kyonthe kĩla ũtwathĩte.—Alo. 8:32.
14. Nĩkĩ tũnengetwe mwĩao wa kwenda mũtũi?
14 Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva tũtonya kwĩka tũkonany’a nĩtũtũngaa mũvea kwondũ wa wovosyo? Nĩkwĩthĩwa vai ũndũ Yeova wĩkaa atatongoew’e nĩ wendo, wendi wake nĩ kwona athaithi make onthe mesĩkĩe vyũ na nguma ya wendo. (1 Yoa. 4:8-11) Ĩla twenda atũi maitũ, twonanasya kana nĩtũkwenda kũtw’ĩka ‘ana ma Ĩthe witũ ũla wĩ ĩtunĩ.’ (Mt. 5:43-48) Mwĩao wa kũmwenda mũtũi nĩw’o ũatĩĩe mwĩao ũla mũnene vyũ wa kũmwenda Yeova. (Mt. 22:37-40) Kwoou kĩndũ kĩmwe kya vata tũtonya kwĩka tũkonany’a kana nĩtwendete mũtũi witũ nĩ kũtavany’a ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai o tondũ twĩaĩwe. Ĩla twenda andũ ala angĩ twĩthĩawa twaatĩĩa ngelekany’o ya Ngai. Wendo wa Ngai ‘wĩanĩaw’a nthĩnĩ waitũ’ ĩla twaatĩĩa mwĩao ũla ũtũnengete wa kwenda angĩ, na mũno mũno ana-a-asa maitũ.—1 Yoa. 4:12, 20.
NTHEMBO YA WOVOSYO NĨTŨETEAE “MAVINDA MA ŨVUŨKYO” KUMA KWA YEOVA
15. (a) Yeova atũathimĩte ata ũmũnthĩ? (b) Akatũathima ata ĩvinda yũkĩte?
15 Ĩla twoonany’a kana nĩtwĩtĩkĩlĩte ĩla nthembo ya wovosyo, twĩthĩawa twakwata mwanya wa kũekewa naĩ sitũ vyũ. Ndeto ya Ngai ĩtũĩkĩĩthĩtye kana naĩ sitũ no “syanangwe.” (Soma Meko ma Atũmwa 3:19-21.) O tondũ twonie mwambĩĩonĩ, nũndũ wa ĩla nthembo ya wovosyo Yeova nĩwosete athũkũmi make etĩkĩw’a mauta ta ana make. (Alo. 8:15-17) Nao nata ala “malondu angĩ”? No ũndũ ũmwe na ũandĩkĩte valũa wa kwĩsa kũtwosa tũtw’ĩke ana make na valũanĩ ũsu akaandĩka ĩsyĩtwa yitũ. Ĩndĩ Yeova akeekĩa valũa ũsu saii yake ĩla wĩtũvetea naĩ vyũ na tũivĩta ũla mũtiani wa mũthya. Eekĩa saii ĩsu nĩw’o ũkatwosa ta syana syake sya kũũ nthĩ. Ũsu nĩ ũndũ ũkatanĩa mũno kwĩka. (Alo. 8:20, 21; Ũvu. 20:7-9) Yeova endete syana syake mũno na wendo ũsu ndũkesa kũnyiva o na ĩndĩĩ. Namo moathimo ala twathĩtwe nũndũ wa wovosyo maikesa kũthela. (Aevl. 9:12) Na vai ĩvinda mũthĩnzĩo ũsu wa wovosyo ũkethĩwa ũtatethya. Vai mũndũ o na wĩva kana kĩndũ o na kĩva kĩtonya kũtũvena mũthĩnzĩo ũsu.
16. Nthembo ya wovosyo ĩtũthaasya ata?
16 Vai ũndũ Ndevili ũtonya kwĩka akasiĩĩa ala maalyũla ngoo vyũ kwĩsa kwĩkala me ngwatanĩo na ana ala angĩ ma Yeova. Yesũ ookie kũũ nthĩ na akw’a “o ĩmwe tũ.” Kwoou nthembo ĩla waumisye ndĩkaumw’a ĩngĩ. (Aevl. 9:24-26) Ĩvetaa vyũ kĩumo kĩla twatiĩwe nĩ Atamu. Na nũndũ wayo, tũi ngombo ĩngĩ sya nthĩ ĩno ĩsumbĩkĩtwe nĩ Satani na tũyĩthĩawa na wia wa kĩkw’ũ.—Aevl. 2:14, 15.
17. Wendo ũla Yeova ũkwendete naw’o ũtumaa wĩw’a ata?
17 Mawatho ma Ngai nĩmakwĩkwatw’a vyũ. O tondũ mĩao na mĩvaka ĩla Yeova weekĩie wũmbinĩ wake yĩthĩawa yĩ ya kwĩkwatw’a vyũ, we ndakesa kũtũsonokya. Yeova ndaalyũkaa. (Mal. 3:6) Na eka kũtw’ĩka Yeova nũtũnengete thayũ, ethĩĩtwe e mũseo mũno kwitũ. Kwa ngelekany’o, nũtwendete. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Nĩtwĩsĩ na [nĩtwĩtĩkĩlĩte] wendo ũla Ngai wĩ naw’o nthĩnĩ waitũ. Ngai nĩ wendo.” (1 Yoa. 4:16) Nthĩ yonthe ĩkatw’ĩkĩthw’a nzaũ na tũkeetany’a mũuonĩ mwingĩ, na kĩla mũndũ ũkethĩwa kw’o akaatĩĩa ngelekany’o ya Ngai ya kwenda angĩ. Ekai ithyonthe twĩ vamwe na athaithi ala angĩ aĩkĩĩku ma Ngai me ĩtunĩ tũkĩlasye mawasya tũyasya: “Ũathimo, na ndaĩa, na ũĩ, na mũvea, na nguma, na vinya, na ũtonyĩ, nĩ ma Ngai waitũ, kũvika tene na tene. Ameni.”—Ũvu. 7:12.