1. Yesũ atavisye amanyĩwʼa make mũminũkĩlyo ũkeethĩwa ĩndĩĩ, na amanengie ũkanyʼo wĩva?

 MĨTHENYA mĩvũthũ Yesũ atanamba kũkwʼa, amanyĩwʼa make ana mamũkũlilye ũũ: “Wonanyʼo nĩ wĩva . . . wa mũminũkĩlyo wa ĩvinda yĩĩ?” (Mt. 24:3) Amanyĩwʼa asu nĩmatonya kwĩthĩwa meekũlasya ũndũ makamanya ĩvinda yĩla Yelusaleme na ĩkalũ yayo ikanangwa. Nake Yesũ aimasũngĩa nĩwawetie ĩũlũ wa kwanangwa kwa Yelusaleme na ĩkalũ yayo, na asyoka aweta “mũminũkĩlyo wa ĩvinda yĩĩ” tũtwĩe. Asyokie asya ũũ aineenea mĩthenya ya mũminũkĩlyo: “Ĩũlũ wa mũthenya ũsu kana saa ũsu, vaiĩ mũndũ wĩsĩ, o na alaĩka ĩtunĩ, o na Mwana, ate o Asa.” Ĩtina wa ũu, akanisye amanyĩwʼa make onthe amea ʼnĩmaendeee kũsyaĩĩsya.ʼ—Mko. 13:32-37.

2. Nĩkĩ waĩ ũndũ wa vata kwa Aklĩsto ala matwĩe ĩvinda ya atũmwa kũendeea kwĩkala me metho?

² Aklĩsto ala matwĩe Yutia ĩvinda ya atũmwa maaĩlĩte kũendeea kwĩkala me metho nĩ kana matangĩĩe mathayũ moo. Yesũ nĩwatavisye aatĩĩi make kĩla kĩkamatetheesya kũmanya kana kwanangwa kwa Yelusaleme na ĩkalũ yayo nĩkwathengeea. Aisye: “Mwoona Yelusaleme ĩthyũlũlũkĩtwe nĩ ita, manyai kana wanangĩko wayo nĩ mũthengeeu.” Moona ũu, maaĩlĩte kũatĩĩa ũkanyʼo wa Yesũ na ‘mayambĩĩa kũkĩĩa iĩmanĩ.’ (Luka 21:20, 21) Ala meethukĩĩisye ũkanyʼo wa Yesũ nĩmavonokie yĩla Yelusaleme yaanangiwe nĩ Alomi.

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ Ũmũnthĩ twĩkalĩte ĩvinda yĩla mũminũkĩlyo wa nthĩ ĩno  nthũku ũthengeee vyũ. Kwoou o naitũ nĩtwaĩlĩte kũsũvĩa ilĩko sitũ na tũiendeea kũsyaĩĩsya. Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũũneenea ũndũ tũtonya kũendeea kũsũvĩa ilĩko sitũ o tũendeee kũsyaĩĩsya maũndũ ala maendeee ĩũlũ wa nthĩ, ũndũ tũtonya kwĩsũvĩa ithyĩ ene, na ũndũ tũtonya kũtũmĩa ĩvinda yĩla yĩtiele nesa vyũ.

4. Nĩkĩ twendeeawʼa nĩ kũmanya ũndũ maũndũ ala maendeee ĩũlũ wa nthĩ meanĩĩtye wathani wa Mbivilia?

⁴ Nĩtwendeeawʼa nĩ kwona ũndũ maũndũ ala maendeee ĩũlũ wa nthĩ mekwĩanĩsya mawathani ala me Mbivilianĩ. Na vai ũthũku kwĩka ũu. Kwa ngelekanyʼo, Yesũ nĩwatalanilye maũndũ amwe makekĩka, ala makatũtetheesya kũmanya kana mũminũkĩlyo wa nthĩ ĩno nthũku ya Satani nũthengeee. (Mt. 24:3-14) Nake mũtũmwa Vetelo nĩwatwĩkĩie vinya tũendeee kwĩthukĩĩsya ũndũ mawathani maendeee kwĩanĩa nĩ kana mũĩkĩĩo witũ ũendeee kũlũlũmĩĩla. (2 Vet. 1:19-21) Na eka ũu, ĩvuku ya mũthya ya Mbivilia yambĩĩe na ndeto ii: “Ũvuanyʼo wa Yesũ Klĩsto ũla Ngai wamũnengie asyonyʼe ngombo syake maũndũ ala matalea kwĩkĩka o mĩtũkĩ.” (Ũvu. 1:1) Kwoou nĩtwendaa mũno kũmanya maũndũ ala maendeee ĩũlũ wa nthĩ ũmũnthĩ, na kwona ũndũ matonya kwĩthĩwa maianĩsya wathani ũla wĩ Mbivilianĩ. Na nĩtwĩthĩawa na mea ma kũneenea vamwe na angĩ maũndũ asu.

5. Nĩ ũndũ wĩva twaĩle kwĩsũvĩana nawʼo, ĩndĩ twaĩle kwĩka ata? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁵ Ĩndĩ yĩla tũũneenea mawathani ma Mbivilia, nĩ ũndũ wa vata twĩsũvĩe tũikambĩĩe kwĩyusũĩsya maũndũ. Nĩkĩ? Nũndũ no twĩthĩe twambĩĩie kũneenea maũndũ matonya kũete mũaanĩko kĩkundinĩ. Kwa ngelekanyʼo, no twĩwʼe atongoi ma nthĩ maiweta ũndũ matonya kũmina thĩna mũna nĩ kana maete mũuo na maituma kwĩthĩwa kũte mũisyo. Vandũ va kwĩyusũĩsya maũndũ na tũyambĩĩa kũvanga kana ndeto syoo syĩanĩsya wathani ũla wĩ 1 Athesalonika 5:3, nĩtwaĩlĩte kwĩmanyĩsya ũvoo wa mĩtũkĩnĩ ũla ũtumbĩthĩtwʼe. Yĩla twaneena maũndũ mosanĩte na kĩla kĩtumbĩthĩtwʼe nĩ ũseũvyo wa Yeova, twĩthĩawa tũitetheesya kĩkundi kĩkale kĩlũmanĩtye vyũ “kĩsũanĩonĩ kĩmwe.”—1 Ako. 1:10; 4:6.

6. Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩandĩkonĩ ya 2 Vetelo 3:11-13?

⁶ Soma 2 Vetelo 3:11-13. Mũtũmwa Vetelo nũtũtetheesye twĩthĩwe na woni waĩle yĩla tũũneenea wathani wa Mbivilia. Atũthuthĩtye tũendeee “kũlilikana ĩũlũ wa kwĩthĩwa vo kwa mũthenya wa Yeova.” Nĩkĩ? Nũndũ kĩeleelo kitũ ti kũmanya ‘mũthenya na saa’ ũla Yeova ũkaete Alimaketoni, ĩndĩ twĩthĩawa tũyenda kũtũmĩa ĩvinda yĩla yĩtiele kwĩka maũndũ “ala makonetye mwĩkalĩle mũtheu na meko ala monanasya mũndũ nũmũkĩaa Ngai.” (Mt. 24:36; Luka 12:40) Kwa ndeto ingĩ, twĩenda kũĩkĩĩthya kana twĩ na mwĩkalĩle mũseo, na kana tũmũthũkũmaa Yeova nũndũ nĩtũmwendete vyũ. Ĩndĩ nĩ kana tũvote kwĩanĩsya kĩu, no nginya twĩsũvĩe ithyĩ ene.

7. Twonanasya ata kana nĩtũkwĩsũvĩa ithyĩ ene? (Luka 21:34)

⁷ Yesũ atavisye amanyĩwʼa make nĩmethĩwe me metho masisye maũndũ ala maendeee ĩũlũ wa nthĩ, na asyoka amea nĩmesũvĩe ene. Ũndũ ũsu tũwonaa ũtheinĩ twasisya ũkanyʼo ũla ũandĩkĩtwe nthĩnĩ wa Luka 21:34. (Soma.) Ĩandĩkonĩ yĩu Yesũ  aisye: “Ĩsũvĩei inywʼĩ ene.” Mũndũ wĩsũvĩaa mwene nĩwĩthĩawa e metho one mĩisyo ĩla ĩtonya kũtuma ngwatanĩo yake na Yeova yanangĩka, na aitata vyũ evathane nayo. Eeka ũu, ethĩawa eeyĩkalya mwene wendonĩ wa Ngai.—Nth. 22:3; Yuta 20, 21.

8. Mũtũmwa Vaulo athuthisye Aklĩsto meke ata?

⁸ O nake mũtũmwa Vaulo nĩwathuthisye Aklĩsto mesũvĩe ene. Kwa ngelekanyʼo, atavisye Aklĩsto ma Eveso ũũ: “Endeeai kũsisya nesa mwĩkalĩle wenyu ndũkethĩwe ũilye ta wa andũ mate oĩ ĩndĩ wĩthĩwe ũilye wa andũ oĩ.” (Aev. 5:15, 16) Satani atindĩaa kũtũtata ayenda twanange ngwatanĩo yitũ na Yeova. Nĩkyo kĩtumi Mbivilia ĩtũtaĩte ĩkatwĩa ‘tũmanye kwenda kwa Yeova nĩ kwĩva’ nĩ kana twĩthĩwe tũtonya kũsinda matatwa o na meva ala Satani ũtũeteae.—Aev. 5:17.

9. Tũtonya ata kũmanya kwenda kwa Yeova?

⁹ Mbivilia ndĩtalanĩtye mĩisyo yonthe ĩla ĩtonya kwananga ngwatanĩo yitũ na Yeova. Kaingĩ, wĩthĩaa no nginya twĩke motwi ĩũlũ wa maũndũ mataneeneetwe ĩmwe kwa ĩmwe Maandĩkonĩ. Ĩndĩ nĩ kana twĩke motwi maseo, nĩtwaĩlĩte kũmanya, kana kũelewa, “kwenda kwa Yeova nĩ kwĩva.” No twĩke ũu kwa kũsomaa Ndeto ya Ngai tũteũtĩĩa na kũvindĩĩasya kĩla twasoma. O ũndũ twaelewa kwenda kwa Yeova na tweekĩa kĩthito twĩthĩwe na “kĩlĩko kya Klĩsto,” nowʼo tũkethĩawa na mwĩkalĩle “ũilye wa andũ oĩ,” o na yĩla tũte na mĩao yĩ ũtheinĩ ya kũtũtongoesya. (1 Ako. 2:14-16) Mĩisyo ĩmwe yĩthĩawa yĩ laisi kũmyona, ĩndĩ ĩngĩ yĩthĩawa yĩvithanĩtye.

10. Mĩisyo ĩmwe twaĩle kwĩvathana nayo vyũ nĩ yĩva?

¹⁰ Mĩisyo ĩmwe twaĩle kwĩvathana nayo vyũ nĩ kũvũa ngũĩ nthũku na andũ tũtatwaanĩte namo, ũthengi, kũya mũno, kũũmĩsya angĩ na ndeto sitũ, o vamwe na kwĩloela sinema syĩ na ũngʼendu, mavisa ma ũlaalai, na maũndũ angĩ ta asu. (Sav. 101:3) Mũmaitha witũ, Ndevili, atindĩaa kũmantha myanya ya kwananga ngwatanĩo yitũ na Yeova. (1 Vet. 5:8) Kwoou tũkaema kwĩkala twĩ metho, Satani no avande ilĩkonĩ na ngoonĩ sitũ mbeũ sya kwĩwʼĩa angĩ woo, kũneena ũvũngũ, ĩtomo, kĩmena, mĩtũlyo, na kwoveea ũthatu. (Aka. 5:19-21) Mbeenĩ, mĩtuo ĩsu nĩtonya kwĩthĩwa ĩtekinyĩe. Ĩndĩ tũkaema kwosa matambya na mĩtũkĩ tũmĩkũe, no ĩendeee kwĩana ta ĩia yĩ sumu na ĩitũetee thĩna.—Yak. 1:14, 15.

11. Mũisyo ũmwe wĩvithanĩtye twaĩle kwĩvathana nawʼo nĩ wĩva, na nĩkĩ?

¹¹ Mũisyo ũmwe wĩvithanĩtye nĩ itindo nthũku. Kwasũanĩa ũndũ ũũ. Twasye ũthũkũmaa na mũndũ ũte Ngũsĩ ya Yeova. Na nũndũ wĩenda ethĩwe na woni mũseo ĩũlũ wa Ngũsĩ sya Yeova, nũtataa mũno ũmũkue nesa na ũimũtetheesya. O na no kwĩthĩwa mavinda kwa mavinda mũĩsanĩaa kaindo masaa ma mũthenya. Ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda, mũyambĩĩa kwĩkaa ũu mavinda maingangĩ. Eka ũu, nũtonya kwĩthĩwa aneeneaa maũndũ mavuku mavinda kwa mavinda, na ũyĩthĩa mbeenĩ ndũkwetye ũu. Ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda ũimanyĩa kwĩthukĩĩsya maũndũ ta asu nginya ũyĩthĩa yu maiũkũthatya. Na ĩndĩ mũthenya ũmwe aikũthokya mũnywʼe o kaindo mwauma wĩanĩ, na ũyĩtĩkĩla. Mũthya, ũyĩsa kwĩthĩa wambĩĩie kũsũanĩa take. Kũvika vu, wĩona ta ũkua ĩvinda yĩana ata ũyĩsa kũtwʼĩka nĩwambĩĩa kwĩkaa maũndũ o take? Nĩ wʼo kana nĩtwendaa kwĩka andũ onthe nesa na kũmanenga ndaĩa, ĩndĩ no nginya tũlilikane kana nĩ laisi mũno tũkekala o ta andũ ala tũũtindanyʼa namo. (1 Ako. 15:33) Ĩndĩ tweesũvĩa ithyĩ ene, o tondũ Yesũ watũthuthisye twĩke, tũkeevathanaa na itindo sya ala  mataatĩĩaa myolooto ya Yeova ethĩwa ti lasima tũtũmĩe ĩvinda namo. (2 Ako. 6:15) Tweeka ũu, tũkeethĩawa tũtonya kwona mũisyo na tũkevathana nawʼo.

12. Yesũ anengie amanyĩwʼa make wĩa wĩva wa kũtethya meteele mũminũkĩlyo wa ĩvinda yĩĩ?

¹² Yesũ ndeendaa amanyĩwʼa make mekale mana meteele mũminũkĩlyo wa ĩvinda yĩĩ. Nĩwamanengie wĩa wa kũtethya. Ameaĩe matavanyʼe ũvoo mũseo “Yelusaleme, Yutia yonthe, na Samalia, na kũvika itulu sya nthĩ.” (Meko 1:6-8) Wĩa ũsu Yesũ wanengie aatĩĩi make waĩ mwingĩ ta kĩ! Ĩndĩ nĩmatũmĩie ĩvinda yoo nesa kwa kwĩkĩa kĩthito vyũ maũtethye.

13. Nĩkĩ twaĩle kũtũmĩa ĩvinda yitũ nesa vyũ? (Akolosai 4:5)

¹³ Soma Akolosai 4:5. Nĩ kana twĩsũvĩe ithyĩ ene, nĩtwaĩle kũsũanĩa nesa ũndũ tũtũmĩaa ĩvinda yitũ. Twĩasya ũu nũndũ “ĩvinda na ĩvuso,” kana ũndũ ũtataĩĩwe, no ũkwate mũndũ o na wĩva. (Mũta. 9:11) O na no tũkwʼe tũtataĩĩe.

14-15. Tũtonya ata kũtũmĩa ĩvinda yitũ nesa vyũ? (Aevelania 6:11, 12) (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹⁴ No tũtũmĩe ĩvinda yitũ nesa vyũ kwa kwĩka kwenda kwa Yeova na kũlũlũmĩĩlya ngwatanĩo yitũ nake. (Yoa. 14:21) Twaĩle  kwĩthĩwa ‘twĩ alũmu, tũtathingithĩka, na mavinda onthe tũyĩthĩwa na maũndũ maingĩ ma kwĩka wĩanĩ wa Mwĩaĩi.’ (1 Ako. 15:58) Na ĩndĩ yĩla mũthya wĩvika, wĩthĩwe nĩ mũthya wa thayũ witũ kana nĩ wa nthĩ ĩno nthũku, tũikelila nĩkĩ tũtaaĩka maũndũ maingangĩ ũthũkũminĩ wa Yeova.—Mt. 24:13; Alo. 14:8.

¹⁵ Ũmũnthĩ, Yesũ nũendeee kũtongoesya amanyĩwʼa make wĩanĩ wa kũtavanyʼa ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai nthĩ yonthe. We nĩwĩanĩĩtye kĩanda i kyake. Atũmĩaa ũseũvyo wa Yeova kũtũmanyĩsya kũtavanyʼa, na nũtũnengae kyonthe kĩla tũkwenda nĩ kana tũnyaĩĩkye ũvoo mũseo. (Mt. 28:18-20) Naitũ twĩanĩasya kĩanda i kitũ kwa kũtethya wĩa wa kũtavanyʼa na kũmanyĩsya na kĩthito, na kwa kũendeea kũsyaĩĩsya o tweteele Yeova aete mũminũkĩlyo wa nthĩ ĩno. Twaatĩĩa ũtao ũla wĩ Aevelania 6:11, 12, tũkeethĩwa tũtonya kũlũmya wĩkwatyo witũ vyũ “kũvika mũthya.”—Soma.

16. Tũtwʼĩte kwĩka ata?

¹⁶ Yeova nũtwʼĩte mũthenya na saa ila ũkamina nthĩ ĩno nthũku ya Satani. Yĩla mũthenya ũsu wĩvika, vate ndĩi, akeanĩsya mawathani onthe ala ũwetete Ndetonĩ yake. Ĩndĩ mavinda amwe no twone mũthenya ũsu ta wĩkalĩte mũno. O na vailye ũu, mũthenya wa Yeova “ndũkekala,” kana kwa ndeto ingĩ, ndũkaselewa! (Ava. 2:3) Kwoou ame, ekai tũtwʼe vyũ kũendeea ‘kũmũsisya Yeova’ na kũendeea ‘kũmweteela Ngai wa ũtangĩĩo’ witũ.—Mika 7:7.