1. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa nĩkĩ twaĩle kũmũeka Yeova atũtongoesye.

 KWASŨANĨA wĩ kĩthekanĩ kĩthungu na nĩwaĩte. Ve na mĩisyo mingĩ ĩkũthyũlũlũkĩte, ta nyamũ sya kĩthekanĩ, tũsamũ tũnini tũla tũkwatasya andũ mowau, mĩtĩ yĩ sumu, na kũndũ kwĩ na mavia. Mwa ũtana ta kĩ kwona mũndũ wĩsĩ kĩtheka kĩu nesa na ũtonya kũũtongoesya ume vo ũteũlika mũisyonĩ! Nthĩ ĩno tũtwĩe yĩilye ta kĩtheka kĩu. Yusĩe mĩisyo mingĩ ĩtonya kũtuma twananga ngwatanĩo yitũ na Yeova. Ĩndĩ ve ũla ũtonya kũtũtongoesya nesa vyũ kĩthekanĩ kĩu kya ngelekanyʼo, nake nĩ Yeova. Nũtũtongoeasya tume mũisyonĩ ũsu na aitũtetheesya nĩ kana twĩkwata thayũ wa tene na tene ĩvindanĩ yĩla ũkatwʼĩkĩthya maũndũ meũ ĩtunĩ na nthĩ.

2. Yeova atũtongoeasya ata?

² Yeova atũtongoeasya ata? Mbee, atũmĩaa Ndeto yake, Mbivilia. Kelĩ, atũmĩaa andũ kũtũtongoesya. Kwa ngelekanyʼo, atũmĩaa “ngombo ndĩkĩĩku na mbũĩ” kũtũnenga lĩu wa kĩ-veva, ũla ũtũtetheeasya twĩke motwi maseo. (Mt. 24:45) O na ĩngĩ, nũtũmĩaa aũme aĩkĩĩku kũtũtongoesya. Kwa ngelekanyʼo, asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko na atumĩa ma kĩkundi nĩmatwĩkĩaa vinya na makatũnenga myolooto ĩtonya kũtũtetheesya tũmĩĩsye mathĩna. Tũmũtũngĩaa Yeova mũvea mwingĩ nũndũ nũtũtongoeasya nesa vyũ mĩthenyanĩ ĩno ya mũminũkĩlyo! Kĩu nĩkĩtumaa twĩtĩkĩlwa nĩwe na tũiendeea kũkinyĩla ĩla nzĩanĩ ĩelete thayũnĩ.

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ Ĩndĩ o na vailye ũu, no twone ve vinya kũatĩĩa myolooto ya Yeova, na mũno mũno yĩla twamĩnengwa nĩ andũ me na naĩ. Nĩkĩ? Nũndũ no matũtavye kĩndũ tũte kwendaa kwĩwʼa. Kana  no twĩwʼe maũndũ ala meũtũtavya matosanĩte na kĩlĩko, na kwoou tũivanga kana mayĩsa kwĩthĩwa maumĩte kwa Yeova. Mavindanĩ ta asu, nĩtwaĩle kwĩyĩĩkĩĩthya vyũ kana Yeova nĩwe ũtongoesye andũ make, na kana mavinda onthe kũatĩĩa myolooto yake nĩkũtũtethasya. Nĩ kana twĩyĩĩkĩĩthye ũndũ ũsu, ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũkwona (1) ũndũ Yeova watongoeisye andũ make ĩvinda ya tene, (2) ũndũ ũtũtongoeasya ũmũnthĩ, na (3) ũndũ tũathimĩkaa twaendeea kũmũeka atũtongoesye.

ŨNDŨ YEOVA WATONGOEISYE MBAĨ YA ISILAELI

4-5. Yeova oonanisye ata kana atũmĩaa Mose kũtongoesya Aisilaeli? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya mbee vyũ.)

⁴ Yeova nĩwanyuvie Mose atongoesye Aisilaeli kuma Misili. Na nĩwamaĩkĩĩthisye nesa vyũ kana atũmĩaa Mose kũmatongoesya. Kwa ngelekanyʼo, nĩwamanengie kĩtuĩ kya mũumbĩ mũthenya na kya mwaki ũtukũ. (Kuma 13:21) Mose nĩwaatĩĩie kĩtuĩ kĩu na kyamũtongoesya we na Aisilaeli nginya Ũkanganĩ Mũtune. Ĩndĩ Amisili nĩmamaatĩĩie, na kĩu kyatumie matelema mũno nũndũ moonaa ta vate ũndũ mevonokya. Mambĩĩie kũsũanĩa kana Mose eekie ĩvĩtyo ĩnene kũmatwaa Ũkanganĩ Mũtune. Ĩndĩ ũu ndwaĩ wʼo. Yeova nĩwe watũmĩĩte Mose kũmatwaa vau. (Kuma 14:2) Ĩtina wa ũu, Yeova nĩwamavonokisye kwa nzĩa ya mwanya mũno.—Kuma 14:​26-28.

⁵ Kwa ĩvinda ya myaka 40 ĩla yaatĩĩe, Mose nĩwaendeeie kũatĩĩa kĩla kĩtuĩ kya mũumbĩ nĩ kana atongoesye andũ ma Ngai weũnĩ. a O na ve ĩvinda Yeova waiie kĩtuĩ kĩu ĩũlũ wa ĩeema ya Mose, vala Aisilaeli onthe maĩ matonya kũkyona. (Kuma 33:​7, 9, 10) Yeova nĩwaneenaa na Mose e kĩtuĩnĩ kĩu, nake Mose nĩwatavasya andũ kĩla Yeova wamũtavya. (Sav. 99:7) Aisilaeli maĩ na ũĩkĩĩthyo wĩ ũtheinĩ vyũ kana Yeova nĩwamũtũmĩaa Mose kũmatongoesya.

6. Mo Aisilaeli nĩmamũekie Yeova amatongoesye? (Motalo 14:​2, 10, 11)

⁶ Ũndũ wa kũmakya nĩ kana Aisilaeli aingĩ nĩmaleile ũĩkĩĩthyo waĩ ũtheinĩ ũla woonanasya kana Mose atũmĩawa nĩ Yeova. (Soma Motalo 14:​2, 10, 11.) Nĩmaleile ĩngĩ na ĩngĩ kũĩkĩĩa kana anengetwe kĩanda kĩu nĩ Yeova. Nũndũ wa ũu, ndaaĩtĩkĩlya nzyawa ĩsu ĩlike Nthĩ ya Watho.—Mot. 14:30.

7. Nengane ngelekanyʼo sya amwe mamũekie Yeova amatongoesye. (Motalo 14:24) (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁷ Ĩndĩ o na vailye ũu, Aisilaeli amwe nĩmamũekie Yeova amatongoesye. Kwa ngelekanyʼo, Yeova aisye ũũ: “Kalevu . . . nũmbikĩlĩte vyũ,” kana, nĩwĩthĩĩtwe aimbĩwʼa na ngoo yonthe. (Soma Motalo 14:24.) Ngai nĩwamũathimie Kalevu, o na amũnenga mwanya wa kwĩnyuvĩa kĩsio kĩla wendaa kwĩkala nthĩ ya Kanaani. (Yos. 14:​12-14) O na Aisilaeli ala meetĩkĩlilwʼe kũlika Nthĩ ya Watho maĩ ngelekanyʼo nzeo nũndũ nĩmamũekie Yeova amatongoesye. Yĩla Yosua wanyuviwe atongoesye Aisilaeli vandũ va Mose, ‘nĩmamũkĩie, [kana kwa ndeto ingĩ, nĩmamũnengie ndaĩa nene] mĩthenya yonthe ya thayũ wake.’ (Yos. 4:14) Nũndũ wa ũu, Yeova nĩwamaathimie kwa kũmanenga nthĩ ĩla wamathĩte.—Yos. 21:​43, 44.

8. Elesya ũndũ Yeova waendeeie kũtongoesya andũ make ĩvindanĩ ya asumbĩ. (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁸ Myaka mingĩ ĩtina wa ũu, Yeova nĩwanyuvie asili matongoesye andũ make. O na ĩvindanĩ ya asumbĩ, nĩwanyuvie athani matongoesye andũ make. Asumbĩ ala aĩkĩĩku nĩmaatĩĩaa ũtao ũla manengawa nĩ athani asu. Kwa ngelekanyʼo, Mũsumbĩ Ndaviti  nĩweenyivisye na eetĩkĩla kũlũngwa nĩ mwathani Nathani. (2 Sam. 12:​7, 13; 1 Mav. 17:​3, 4) Nake Mũsumbĩ Yeosavati nĩwaatĩĩie ũtao wa mwathani Yaanzieli, o na nĩweekĩie andũ ma Yuta vinya ‘maĩkĩĩe athani [ma Ngai].’ (2 Mav. 20:​14, 15, 20) O na Mũsumbĩ Esekia nĩweetisye mwathani Isaia ũtethyo ĩvinda waĩ na thĩna. (Isa. 37:​1-6) Kĩla ĩvinda asumbĩ asu mamũeka Yeova amatongoesye, nĩmaathimĩkaa na mbaĩ yonthe ĩyĩkala yĩ nzũvĩĩku. (2 Mav. 20:​29, 30; 32:22) Andũ onthe maĩ matonya kwĩyonea ũtheinĩ kana Yeova nĩwe watũmĩaa athani asu kũmatongoesya. Ĩndĩ asumbĩ aingĩ, o vamwe na Aisilaeli, nĩmaleile kwĩthukĩĩsya athani ma Yeova.—Yel. 35:​12-15.

ŨNDŨ YEOVA WATONGOEISYE AKLĨSTO MA MBEE

9. Yeova atũmĩie aaũ kũtongoesya Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁹ Vendekosito ya mwaka wa 33 ĩtina wa Klĩsto, Yeova nĩwaambĩĩisye kĩkundi kya Kĩklĩsto. Ĩndĩ we atongoeisye Aklĩsto asu ata? Nĩwamũnyuvie Yesũ ethĩwe mũtwe wa kĩkundi. (Aev. 5:23) O na vailye ũu, Yesũ ndatavasya mũmanyĩwʼa ũmwe ũmwe kĩla ũkwĩka. Nĩwatũmĩie atũmwa na atumĩa ala maĩ Yelusaleme kũmatongoesya. (Meko 15:​1, 2) O na ĩngĩ, atumĩa nĩmanyuviwe matongoesye ikundinĩ.—1 Ath. 5:12; Tito 1:5.

10. (a) Mo Aklĩsto aingĩ ma ĩvinda ya atũmwa nĩmeetĩkĩlile kũtongoewʼa? (Meko ma Atũmwa 15:​30, 31) (b) Nĩkĩ amwe ĩvinda ya tene maleile kwĩthukĩĩsya ala Yeova wanyuvĩte mamatongoesye? (Sisya ĩsandũkũ “ Nĩkĩ Amwe Matetĩkĩlaa Kana Yeova Atũmĩaa Andũ Kũtũtongoesya.”)

¹⁰ Mo Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa nĩmeetĩkĩlile kũtongoewʼa? Aingĩ moo nĩmatanĩaa mũno kũatĩĩa myolooto ĩla manengawe. Kwa wʼo, ‘nĩmatanie mũno nũndũ [myolooto ĩsu] nĩyamathangaaisye.’ (Soma Meko ma Atũmwa 15:​30, 31.) Ĩndĩ we Yeova ethĩĩtwe aitongoesya andũ make ata ũmũnthĩ?

ŨNDŨ YEOVA ŨTŨTONGOEASYA ŨMŨNTHĨ

11. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa ũndũ Yeova wĩthĩĩtwe aitongoesya aũme ala ũnyuvĩte matũtongoesye ũmũnthĩ.

¹¹ O na ũmũnthĩ, Yeova nũtongoeasya andũ make. Ethĩĩtwe aitũmĩa Mwana wake, ũla nĩwe mũtwe wa kĩkundi, na Ndeto yake. Vo ve ũĩkĩĩthyo tũkwatĩte ũkwonanyʼa kana Ngai nĩwĩthĩ ĩtwe aitũmĩa andũ kũtũtongoesya? Ĩĩ, wĩ vo. Kwa ngelekanyʼo, kwasũanĩa kĩla kyeekĩkie mwakanĩ wa 1870. Mwakanĩ ũsu, Charles Taze Russell na anyanyae nĩmambĩĩie kũelewa kana mwaka wa 1914 waĩ wa vata mũno nthĩnĩ wa kwĩanĩwʼa kwa wathani wa Mbivilia, ũla wakonetye kwambĩĩwʼa kwa Ũsumbĩ wa Ngai. (Nda. 4:​25, 26) Kĩla kyamatetheeisye kũmanya ũu nĩ kwĩka ũkunĩkĩli Mbivilianĩ. We Yeova nĩwamatongoesye? Vate nzika. Maũndũ ala meekĩkie mwakanĩ ũsu wa 1914 nĩmaĩkĩĩthisye kana Ũsumbĩ wa Ngai waĩ ũnambĩĩa kũsumbĩka. Kaũ wa Mbee wa Nthĩ Yonthe nĩwambĩĩie, na ĩtina wa ũu, kwaĩ na mowau, ithingitho sya nthĩ, na ũnyivu wa lĩu. (Luka 21:​10, 11) Kwa wʼo, Yeova nĩwe watũmĩĩte aũme asu me na ngoo nzeo kũtetheesya andũ make.

12-13. Ĩvindanĩ ya Kaũ wa Kelĩ wa Nthĩ Yonthe, nĩ mĩvango yĩva yeekiwe nĩ kana wĩa wa kũtavanyʼa na kũmanyĩsya wongeleke?

¹² O na ĩngĩ, kwasũanĩa kĩla kyeekĩkie ĩvindanĩ ya Kaũ wa Kelĩ wa Nthĩ Yonthe. Ana-a-asa ala matongoesye ovisinĩ ũla mũnene nĩmeemanyĩisye ĩandĩko ya Ũvuanyʼo 17:8 na mamanya kana kaũ ũsu ndwaĩ ũtume Alimaketoni yambĩĩa, ĩndĩ wesaa kũete ĩvinda ya mũuo, na ĩvinda yĩu yaĩ mwanya mũseo mũno wa kwongelanga wĩa wa kũtavanyʼa. Kwoou ũseũvyo wa Yeova nĩwambĩĩisye Sukulu ya Mbivilia ya Ngileati nĩ kana amisonalĩ mamanyĩwʼe kũtavanyʼa na kũmanyĩsya isionĩ syĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ, o na kũtwʼĩka ũndũ ũsu wonekaa ũtosanĩte na kĩlĩko ĩvindanĩ yĩu. Amisonalĩ nĩmatũmiwe nthĩ syĩ kĩvathũkanyʼo kaũ ũsu o ũendeee. O na ĩngĩ, ngombo ndĩkĩĩku nĩyavangĩthisye sukulu yĩtawa Course in Theocratic Ministry b yambĩĩwʼe nĩ kana onthe kĩkundinĩ mamanyĩwʼe kũtavanyʼa na kũmanyĩsya nesanga. Nũndũ wa ũu, andũ ma Ngai nĩmoombaniwʼe kwondũ wa wĩa wa kũtavanyʼa ũla waĩ mbee.

¹³ Twasũanĩa maũndũ asu, no twasye tũte na nzika kana Yeova nĩwe watongoesye andũ make ĩvindanĩ yĩu yũmũ. Kuma ĩvinda yĩu ya Kaũ wa Kelĩ wa Nthĩ Yonthe nginya ũmũnthĩ, andũ ma Yeova nthĩnĩ wa nthĩ mbingĩ nĩmethĩĩtwe maitanĩa ũthasyo wa kũtavanyʼa. Na ũwʼo nĩ kana wĩa ũsu ũendeee nesa.

14. Nĩkĩ twaĩlĩte kũĩkĩĩa myolooto ĩla tũũkwata ũseũvyonĩ wa Yeova na kuma kwa atumĩa? (Ũvuanyʼo 2:1) (O na ĩngĩ, sisya visa.)

 ¹⁴ Ũmũnthĩ, ana-a-asa ma Nzama Ĩla Ĩtongoesye mekwatasya Klĩsto amatongoesye. Mendaa myolooto ĩla meũnenga ana-a-asa yĩthĩwe yosanĩte na kĩla Yeova na Yesũ mekwenda. Na matũmĩaa asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko na atumĩa kũnenga ikundi myolooto ĩsu. c Ana-a-asa ala matongoesye me “kwʼokonĩ [kwa Klĩsto] kwa aũme.” (Soma Ũvuanyʼo 2:1.) Nĩwʼo kana ana-a-asa asu no andũ me o na naĩ na nĩmavĩtasya. Kwa ngelekanyʼo, Mose na Yosua nĩmavĩtasya mavinda amwe. O namo atũmwa no mavĩtasya. (Mot. 20:12; Yos. 9:​14, 15; Alo. 3:23) Ĩndĩ nĩtũendeee kwĩyonea ũtheinĩ kana Klĩsto nũtongoesye ngombo ndĩkĩĩku na atumĩa asu manyuvĩtwe, na eendeea kwĩka ũu “mĩthenya yonthe nginya mũminũkĩlyo wa ĩvinda yĩĩ.” (Mt. 28:20) Kwoou twĩ na itumi nzeo sya kũĩkĩĩa myolooto ĩla ũendeee kũtũnenga atũmĩĩte aũme asu ũnyuvĩte matũtongoesye.

NĨTUATHIMĨKAA TWAMŨEKA YEOVA ATŨTONGOESYE

15-16. Wĩĩmanyĩsya kyaũ wasũanĩa ngewa sya ala mamũekie Yeova amatongoesye?

¹⁵ Nĩtũathimĩkaa twamũeka Yeova atũtongoesye. Kwa ngelekanyʼo, Andy na mũka, Robyn nĩmatwie kũatĩĩa ũtao wa kũolanga maũndũ moo. (Aevl. 13:5) Nũndũ wa ũu, nĩmakwatie mwanya wa kũtetheesya kwaka myako ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ. Robyn aĩtye: “Mavinda amwe, nĩtwĩkalaa tũsũmbanĩ tũnini o na tũte na vandũ tũuĩa. Na nĩnalasimĩkie kũthoosya syĩndũ natũmĩaa kũkũna visa, o na kũtwʼĩka ũsu nĩ ũndũ nendete. Kĩu nĩkyatumie nĩkelemya methoi. Ĩndĩ o ta Sala, mũka wa Avalaamu, nĩnatwʼĩte kũketeea mbee ndeũsisya ĩtina.” (Aevl. 11:15) Mwana-a-asa ũsu na mũka matethekie ata? Robyn aĩtye: “Nĩtũtanĩaa kũmanya kana tũmũnengae Yeova kĩla kĩseo vyũ. Yĩla tũũthũkũma myakonĩ ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ, nĩtũkwataa mwanya wa kũsama ũndũ maũndũ makethĩwa mailye yĩla Ngai ũkatwʼĩkĩthya maũndũ meũ ĩtunĩ na nthĩ.” Nake Andy nĩwĩtĩkĩlanĩte na ũndũ ũsu nũndũ aĩtye, “Nĩtũtanĩaa kũtũmĩa ĩvinda na vinya witũ kũkwata mbau wĩa wa Ũsumbĩ.”

 ¹⁶ Nĩ moathimo angĩ meva tũkwataa twaendeea kũmũeka Yeova atũtongoesye? Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Marcia nĩwatwie kũlika ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe ĩtina wa kũmina sekondalĩ. (Mt. 6:33; Alo. 12:11) Aĩtye: “Nĩnanengiwe mwanya wa kũsoma yunivasiti myaka ĩna nde kũĩva kĩndũ. Ĩndĩ nyie nendaa kwĩka maũndũ maingangĩ ũthũkũminĩ wa Yeova. Kwoou vandũ va kũthi yunivasiti, nĩnatwie kũthi sukulu ndonya kwĩmanyĩsya ũtũĩka mũna nĩ kana wĩthĩe no nĩkwate mbesa itonya kũndetheesya kũendeea na ũvainia. Ũsu nĩ ũtwi ũmwe katĩ wa motwi ala maseo vyũ naaĩka. Yu nĩndanĩaa kwĩthĩwa nĩ vainia wa kĩla ĩvinda, na nũndũ ndyĩthĩawa ngwatene mũno wĩanĩ, nĩngwataa mwanya wa kũthi kũtetheesya Mbetheli na kũtanĩa ianda ingĩ sya mwanya.”

17. Nĩ moathimo angĩ meva tũkwataa yĩla twamũeka Yeova atũtongoesye? (Isaia 48:​17, 18)

¹⁷ Mavinda amwe, ũseũvyo wa Yeova nũtũnengae myolooto ĩtũsũvĩanaa na maũndũ ta wendi wa malĩ na maũndũ angĩ matonya kũtuma twĩthĩwa mũisyonĩ wa kũtũla mĩao ya Ngai. Yĩla twaatĩĩa maũndũ asu, nĩtũathimĩkaa. Kĩu nĩkĩtũtetheeasya kwĩthĩwa na wasya mũtheu wa ngoo na nĩkĩtũsũvĩanaa na mawĩmakĩo mate ma lasima. (1 Tim. 6:​9, 10) Nũndũ wa ũu, no tũmũthũkũme Yeova na ngoo yonthe nũndũ kĩu nokyo kĩtonya kũtũetee ũtanu wa wʼo, mũuo, na tũyĩkala twĩ eanĩe.—Soma Isaia 48:​17, 18.

18. Nĩkĩ ũtwʼĩte kũendeea kũmũeka Yeova aũtongoesye?

¹⁸ Vate nzika, Yeova akaendeea kũtũmĩa andũ kũtũnenga myolooto ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene nginya o na ĩvinda ya Ũsumbĩ wa Myaka Ngili. (Sav. 45:16) Yo tũkaendeea kũatĩĩa myolooto ĩsu o na yĩla tũkwĩwʼa tũyenda kwĩka maũndũ kĩvathũkanyʼo? Ethĩwa nĩtũatĩĩaa myolooto ĩla tũnengawe ũmũnthĩ, kĩu nokyo kĩkatũtetheesya kũatĩĩa ĩla twĩnengwa ĩvindanĩ yĩu. Kwoou ekai mavinda onthe tũatĩĩae myolooto ĩla Yeova ũkũtũnenga, o vamwe na ĩla tũũnengwa nĩ aũme ala ũnyuvĩte matũtongoesye. (Isa. 32:​1, 2; Aevl. 13:17) Tweeka ũu, tũkethĩawa na itumi nzeo sya kũmwĩkwatya Yeova, ũla ũtũtongoeasya tume mĩisyonĩ ya kĩ-veva na aitũtetheesya tũkwate thayũ wa tene na tene ĩvindanĩ yĩla ũkatwʼĩkĩthya maũndũ meũ.