KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 11
Kĩla Ũtonya Kwĩka Nĩ Kana Maandĩko Makwĩkĩe Vinya
“Ngai [nĩwe] ũnenganae wũmĩĩsyo.”—ALO. 15:5.
WATHI 94 Kũtũnga Mũvea Nũndũ wa Ndeto ya Ngai
KWA ŨKUVĨ *
1. Andũ ma Yeova makomanaa na matatwa ta meva?
VE ĨTATWA yĩito yĩũkwatĩte? Kwa ngelekany’o, no kwĩthĩwa ũũmĩĩtw’e nĩ mũndũ kĩkundinĩ. (Yak. 3:2) Kana ũkethĩwa ũneeneawa naĩ nĩ ala ũthũkũmaa namo kana ala ũsomaa namo nũndũ wa kwĩthĩwa ũmũthaithaa Yeova. (1 Vet. 4:3, 4) Kana no kwĩthĩwa andũ ma mũsyĩ maikũvata kũthi maũmbanonĩ, kana kũtavya angĩ ĩũlũ wa mũĩkĩĩo waku. (Mt. 10:35, 36) Nĩ laisi mũno yĩla wakwatwa nĩ ĩtatwa yũmũ ũkew’a ta ũeka kũmũthũkũma Yeova. Ĩndĩ manya ki kana o na ethĩwa ũkwatĩtwe nĩ ĩtatwa yũmĩte ata, Yeova ndalea ũkũnenga ũĩ wa kũyĩthĩnĩkĩa na vinya wa kũyũmĩĩsya.
2. Kwosana na Alomi 15:4, kũsoma Ndeto ya Ngai kũtũtethasya ata?
2 Yeova nĩwaĩkĩĩthisye kana Ndetonĩ yake nĩvaandĩkwa ngewa sya andũ syonanĩtye ũndũ mathĩnĩkĩie matatwa mana. Nĩkĩ? Syaandĩkiwe nĩ kana itũmanyĩsye kĩla twaĩle kwĩka. Kĩu nĩkyo mũtũmwa Vaulo waveveewe nĩ Yeova aandĩka. (Soma Alomi 15:4.) Kwoou twasoma ngewa isu syĩ Mbivilianĩ no tũkwate ũkiakisyo na wĩkwatyo. Ĩndĩ kũsoma kwĩ kw’oka kũitoetye. No nginya twĩtĩkĩlye Maandĩko malike ngoonĩ sitũ, na maialyũla mosũanĩo maitũ. Kwoou tũtonya kwĩka ata ethĩwa nĩtũkwenda kũmanya kĩla twaĩle kwĩka tũthĩnĩkĩe thĩna mũna twĩ naw’o? No twĩke maũndũ aa ana: (1) Voya, (2) Kũna visa kĩlĩkonĩ, (3) Vindĩĩsya, na (4) Atĩĩa kĩla wasoma. Ekai tũneenee maũndũ asu me ana. * Ĩtina wa ũu, nĩtũkwĩmanyĩsya ĩũlũ wa ngewa ya Mũsumbĩ Ndaviti na mũtũmwa Vaulo, na tũitũmĩa maũndũ asu me ana nĩ kana twone kĩla tũtonya kwĩmanyĩsya ngewanĩ isu.
1. VOYA
Ũtanasoma Mbivilia, mũvoye Yeova aũtetheesye ũmanye ũndũ ũtonya kũtetheka nĩ kĩla ũũsoma (Sisya kalungu ka 3)
3. Waĩle kwĩka ata ũtanambĩĩa kũsoma Mbivilia, na nĩkĩ?
3 (1) Voya. Ũtanambĩĩa kũsoma Mbivilia, mũvoye Yeova aũtetheesye kwona ũndũ ũtonya kũtetheka nĩ kĩla ũũsoma. Kwa ngelekany’o, ethĩwa wĩmantha ũtao ũtonya ũkũtetheesya kũthĩnĩkĩa thĩna mũna, mũkũlye aũtetheesye kũkwata myolooto Ndetonĩ yake ĩtonya ũkũtetheesya.—Avi. 4:6, 7; Yak. 1:5.
2. KŨNA VISA KĨLĨKONĨ
Ĩsũanĩe ta uwe mũndũ ũla wĩ ngewanĩ ĩla ũũsoma (Sisya kalungu ka 4)
4. Nĩ kyaũ kĩtonya ũkũtetheesya ũelewe nesa ngewa ĩla ũũsoma Mbivilianĩ?
4 (2) Kũna visa kĩlĩkonĩ. Yeova atũmbie twĩ na ũtonyi wa mwanya wa kũkũna visa wa maũndũ kĩlĩkonĩ. Nĩ kana ũelewe nesa ngewa ĩla ũũsoma Mbivilianĩ, kũna visa wa kĩla ũũsoma kĩlĩkonĩ, na ũyĩsũanĩa ta uwe mũndũ ũla ũũsoma. Tata mũno wone maũndũ ala wene na ũitata wĩw’e ũndũ ũkwĩw’a.
3. VINDĨĨSYA
Sũanĩa mũno ĩũlũ wa kĩla ũũsoma na ũndũ kĩtonya ũkũtethya (Sisya kalungu ka 5)
5. Kũvindĩĩsya nĩ kwĩka ata, na nĩ kyaũ kĩtonya ũkũtetheesya ũvindĩĩsye kĩla ũũsoma?
5 (3) Vindĩĩsya. Kũvindĩĩsya nĩ kũsũanĩa mũno ĩũlũ wa kĩla ũũsoma na ũndũ kĩtonya ũkũtethya. Kũtumaa wona ũndũ maũndũ ala ũũsoma makwatĩanĩe na kĩla wĩsĩ, na kũituma ũmaelewa mũnango. Kũsoma Mbivilia ũteũvindĩĩsya no ũndũ ũmwe na kũthi kũmantha syĩndũ ila ũkwenda kũtũmĩa kũua lĩu mũna, na ũyĩka kũsilĩĩla mesanĩ vate ũndũ ũkwĩkana nasyo. Ĩndĩ kũvindĩĩsya no ũndũ ũmwe na kwosa syĩndũ isu, na ũyiivulany’a vamwe nĩ kana ũue lĩu wĩ mũyo mũno. Ve makũlyo matonya ũkũtetheesya kũvindĩĩsya nesa ta: ‘Mũndũ ũũ ngũsoma ĩũlũ wake eekie ata nĩ kana athĩnĩkĩe thĩna wake? Yeova amũtetheeisye ata? Kĩla ngwĩmanyĩsya vaa kĩtonya kũndetheesya ata nũmĩanĩsye na mathĩna makwa?’
4. ATĨĨA KĨLA WASOMA
Tũmĩa kĩla weemanyĩsya nĩ kana wĩke motwi maseango, ũkwate mũuo mwingangĩ, na ũyĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmangu (Sisya kalungu ka 6)
6. Nĩkĩ no nginya tũatĩĩe kĩla twasoma?
6 (4) Atĩĩa kĩla wasoma. Yesũ aisye kana twalea kũatĩĩa kĩla tũũsoma, tũkeethĩwa twatutya mũndũ wakĩte nyũmba yake kĩthangathĩnĩ. Atethasya wĩa mwingĩ mũno amyake, ĩndĩ wĩa wake wĩthĩawa wĩ o wa mana. Nĩkĩ? Nũndũ yĩla kĩuutani kĩkoka, na ĩikimwa nĩ kĩw’ũ kingĩ, ndĩkalea kũvalũka. (Mt. 7:24-27) O ta ũu, no tũvoye, tũkakũna visa kĩlĩkonĩ, na tũkavindĩĩsya kĩla twasoma. Ĩndĩ twalea kũkĩatĩĩa, tũkeethĩwa twatethya wĩa wa mana. Na kĩtumi nũndũ yĩla matatwa kana mathĩna makoka, makethĩa mũĩkĩĩo witũ ũte mũlũmu. Ĩndĩ yĩla tweemanyĩsya na twaatĩĩa kĩla tweemanyĩsya, twĩkaa motwi maseango, twĩkalaa na mũuo mwingangĩ, na twĩthĩawa na mũĩkĩĩo mũlũmangu. (Isa. 48:17, 18) Yu ekai tũsisye ngewa ya Mũsumbĩ Ndaviti, na tũitũmĩa maũndũ asu ana nĩ kana twone kĩla tũtonya kwĩmanyĩsya ngewanĩ ĩsu.
NGEWA YA MŨSUMBĨ NDAVITI YĨŨMANYĨSYA KYAŨ?
7. Twĩenda kwĩmanyĩsya ngewa yĩva yĩ Mbivilianĩ?
7 Nĩwĩthĩwa ũvĩtĩw’e nĩ mũnyanyau kana mũndũ wa mũsyĩ? Ethĩwa ũu nĩw’o vailye, kĩndũ kĩmwe kĩtonya ũkũtetheesya nĩ kwĩmanyĩsya kĩla Mũsumbĩ Ndaviti weekie yĩla mwanae, Avisalomu, waleile kũlũmany’a nake, na atata kũmũvena ũsumbĩ.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8. Nĩ kyaũ ũtonya kwĩka nĩ kana Yeova aũtetheesye?
8 (1) Voya. Ũsũanĩĩte ngewa ĩsu, mũtavye Yeova ũndũ ũkwĩw’a ũũmĩĩtw’e nĩ ĩvĩtyo yĩla wĩkĩtwe. (Sav. 6:6-9) Mũtavye vyũ kyonthe kĩla kĩ ngoonĩ. Na ĩndĩ ũimwĩsũva aũtetheesye kwona myolooto ũtonya kũtũmĩa nĩ kana ũthĩnĩkĩe thĩna ũsu nesa.
9. Nĩ kyaũ kyeekĩkie katĩ wa Ndaviti na Avisalomu?
9 (2) Kũna visa kĩlĩkonĩ. Kũna visa maũndũ ala maendeee ĩvinda yĩu, na ũisũanĩa ũndũ Mũsumbĩ Ndaviti ũtonya kwĩthĩwa eew’aa. Kwa kũna visa wone ũndũ mwanae weekĩie kĩthito myaka mingĩ nĩ kana atume andũ mamwenda. (2 Sam. 15:7) Na ĩndĩ yĩla wesie kwĩw’a nĩweanĩwa, kũna visa aitũma athiani mbaĩnĩ syonthe sya Isilaeli nĩ kana asesenge andũ metĩkĩle amasumbĩke. O na nĩwakengie Aithoveli, ũla waĩ mũnyanya ũmwe mũnene wa Ndaviti na mũtai wake, akwatĩanĩa nake ũleinĩ ũsu. Ĩtina wa ũu, nĩwatangaasie kana we nĩ mũsumbĩ, na atata kũkwata na kũaa Ndaviti, na ĩvindanĩ yĩu Ndaviti nũtonya kwĩthĩwa aĩ mũwau mũno. (Sav. 41:1-9) Ĩndĩ Ndaviti nĩwamanyie kĩla Avisalomu ũendeesye na asemba auma Yelusaleme. Mũthya, kũna visa ita sya Avisalomu iikomana na ita sya Ndaviti. Ita sya Avisalomu nĩsyasindiwe na ooawa.
10. Nĩ maũndũ ta meva Mũsumbĩ Ndaviti waĩ atonya kwĩka?
10 Yu kũna visa wone ũndũ Ndaviti ũtonya kwĩthĩwa eew’aa maũndũ asu onthe mayĩkĩka. Nĩwamwendete Avisalomu na nĩwamũĩkĩĩe Aithoveli. Ĩndĩ aũme asu elĩ mayaalũmany’a nake. Nĩmamũũmĩisye mũno vyũ ngoonĩ, na eka ũu, nĩmatatie kũmũaa. Nũndũ wa ũu, yaĩ laisi mũno Ndaviti akaeka kũĩkĩĩa anyanyae ala angĩ, na ayambĩĩa kwona o namo ta mekwatanisye na Avisalomu. Aĩ atonya kwambĩĩa kwĩsũanĩa mũno na aivanga kũkĩĩa nthĩ ĩngĩ e weka. Na ethĩwa ti ũu, aĩ atonya kũkw’a ngoo na ayĩyĩtũka. Ĩndĩ Ndaviti ndaaĩka maũndũ asu. Vandũ va ũu, nĩwakĩlilye vinya ĩtatwa yĩu. Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye?
11. Ndaviti athĩnĩkĩie ĩtatwa yake ata?
11 (3) Vindĩĩsya. Nĩ myolooto yĩva ũtonya kũkwata ngewanĩ ĩsu? Sũanĩa ĩkũlyo yĩĩ, “Ndaviti eekie ata nĩ kana akĩlye vinya ĩtatwa yĩu?” Ndaviti ndaavũavũana, na akambĩĩa kwĩka motwi mathũku ateũsũanĩa. O na ndaatelema mũno ũkethĩa o na nde ĩtambya wosa. Kĩla weekie nĩ kũmũvoya Yeova amũtetheesye. Ũndũ ũngĩ weekie nĩ kũkũlya anyanyae mamũtetheesye. O na ĩngĩ, nĩwoosie ĩtambya na mĩtũkĩ eke kwosana na motwi ala weekie. O na kau Ndaviti nĩwaũmĩiw’e mũno, ndaaĩtĩkĩla alikwe nĩ kĩmena kana akavanga vai mũndũ ũkaĩkĩĩa ĩngĩ. Nĩwaendeeie kũmũĩkĩĩa Yeova na aendeea kũĩkĩĩa anyanyae.
12. Yeova atetheeisye Ndaviti ata?
12 Yeova atetheeisye Ndaviti ata? Weekanga ũkunĩkĩli nũkwona kana Yeova nĩwanengie Ndaviti vinya wa kũmĩĩsya ĩtatwa yĩu. (Sav. 3:1-8) O na nĩwaathimie motwi ala weekie. Na nĩwatw’ĩĩkie anyanyae ma Ndaviti yĩla mamũkitĩaa.
13. Ũtonya kũatĩĩa ngelekany’o ya Ndaviti ata ethĩwa ve mũndũ ũkũũmĩĩtye mũno? (Mathayo 18:15-17)
13 (4) Atĩĩa kĩla wasoma. Ĩkũlye-ĩ, ‘Ndonya kwĩka ta Ndaviti ata?’ Ũndũ ũmwe waĩle kwĩka nĩ kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ ũthĩnĩkĩe thĩna ũla wĩ naw’o. Ũisũanĩa thĩna ũla wĩ naw’o no ũtw’e kwosa matambya ala Yesũ ũwetete ĩandĩkonĩ ya Mathayo kĩlungu kya 18, kana ũkatw’a kũatĩĩa mwolooto ũla wĩ ĩandĩkonĩ yĩu. (Soma Mathayo 18:15-17.) Ĩndĩ ĩsũvĩe ndũkeke motwi na mĩtũkĩ ũthatĩte. Mũvoye Yeova aũtetheesye kũusya na aiũnenga ũĩ wa kũthĩnĩkĩa thĩna ũsu. Ndũkaeke kũĩkĩĩa anyanyau. Vandũ va ũu, ĩtĩkĩla ũtethyo ũla meũkũnenga. (Nth. 17:17) Na ũndũ ũla wa vata vyũ ũtonya kwĩka nĩ kũatĩĩa ũtao ũla Yeova ũkũnengete Ndetonĩ yake.—Nth. 3:5, 6.
NGEWA YA VAULO YĨŨMANYĨSYA KYAŨ?
14. Nĩ ĩndĩĩ ĩandĩko ya 2 Timotheo 1:12-16 na 4:6-11, 17-22 yĩtonya ũkwĩkĩa vinya mũno?
14 Nĩwĩthĩwa ũivĩngwa nĩ andũ ma mũsyĩ? Kana nĩwĩthĩwa ũtwĩe nthĩ ĩsiĩĩe vyũ wĩa wa andũ ma Yeova kana ĩũkũnĩte maluvuku? Ethĩwa ũu nĩw’o vailye, no wĩkiwe vinya nĩ ĩandĩko ya 2 Timotheo 1:12-16 na 4:6-11, 17-22. * Vaulo aandĩkie mĩsoa ĩsu yĩla waĩ mwove.
15. Nĩ kyaũ ũtonya kũmwĩsũva Yeova aũtetheesye kwona?
15 (1) Voya. Ũtanamba kũsoma mĩsoa ĩsu, amba kũneena na Yeova ũmũtavye thĩna ũla ũkũkwatĩte na ũndũ ũũtuma wĩw’a. Mũtavye vyũ kyonthe kĩla kĩ ngoonĩ. Na ĩndĩ ũimũkũlya aũtetheesye kwona myolooto mĩsoanĩ ĩla ĩneeneete matatwa ma Vaulo. Myolooto ĩsu no ĩũtetheesye kũmanya ũndũ ũtonya kũthĩnĩkĩa thĩna ũla ũũkwatĩte.
16. Nĩ kyaũ kyakwatie Vaulo?
16 (2) Kũna visa kĩlĩkonĩ. Sũanĩa ta kethĩwa nue Vaulo. Kũna visa e yela Lomi na ovetwe na mĩnyololo. O na kau yĩu tiyo ĩvinda ya mbee kwovwa, nĩwĩsĩ kana yu kĩla weteele no kũtw’ĩĩwa kũawa. Yĩla wooviwe anyanya amwe nĩmamũtiie, na yu eĩw’a e na mĩnoo mingĩ mũno.—2 Tim. 1:15.
17. Nĩ maũndũ ta meva Vaulo waĩ atonya kwĩka?
17 Yaĩ laisi mũno Vaulo akatinda asũanĩĩte myaka ya tene na ayasya kana ta keka ndaaĩka ũtwi ũla weekie, yu ndethĩwa yela. O na aĩ atonya kũthatĩa andũ ma kĩsio kyonthe kya Asia ala mamũtiĩte, na akavanga kuma yu na kũendeea ndakaaĩkĩĩa anyanyae ĩngĩ. Ĩndĩ Vaulo ndaaĩka ũu. Nĩ kyaũ kyamũnengie vinya wa kũendeea kũĩkĩĩa anyanyae na kũendeea kũĩkĩĩa kana Yeova akamũnenga ĩtuvi?
18. Vaulo athĩnĩkĩie ĩtatwa yake ata?
18 (3) Vindĩĩsya. Sũanĩa ĩkũlyo yĩĩ, “Vaulo eekie ata nĩ kana akĩlye vinya ĩtatwa yĩu?” O na kau Vaulo nĩweesĩ nesa kana eteele kũawa, ndaaũlwa kana ũndũ ũla vata vyũ nĩ kwĩka kyonthe kĩla ũtonya aetee Yeova ndaĩa. Na ũndũ ũngĩ weekie nĩ kwĩkala aisũanĩa ũndũ ũtonya kwĩkĩa angĩ vinya. O na ĩngĩ, nĩwamwĩkwatisye Yeova kwa kũmũvoya kĩla ĩvinda. (2 Tim. 1:3) Na vandũ va kũtinda asũanĩĩte ala mamũtiĩte, nĩwatũngaa mũvea mũno oona ũndũ anyanyae maendeee kũlũmany’a nake, na kũmũtetheesya vala wĩ na vata. O na ndaaeka kwĩmanyĩsya Ndeto ya Ngai. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Na ĩndĩ kĩndũ kĩla kya vata vyũ kyamũtetheeisye nĩ kwĩkala ate na nzika kana Yeova na Yesũ nĩmamwendete. Nĩweesĩ nesa kana mayaamũtia, na maikaema kũmũnenga ĩtuvi nũndũ wa kũlũmany’a namo.
19. Yeova atetheeisye Vaulo ata?
19 Yeova nĩwatavĩtye Vaulo kana akathĩnw’a nũndũ wa kwĩthĩwa e Mũklĩsto. (Meko 21:11-13) We amũtetheeisye ata? Nĩwasũngĩie mboya sya Vaulo, na nĩwaendeeie kũmwĩkĩa vinya. (2 Tim. 4:17) O na Yeova nĩwaĩkĩĩthisye Vaulo kana ndakalea kũkwata ĩtuvi yĩla wathũkũmĩĩte na kĩthito ũu. Na eka ũu, nĩwathangaaisye anyanyae ma Vaulo mamũnenga ũtethyo ũla wendaa.
20. Ũtonya kwonany’a ata kana wĩ na mũĩkĩĩo ta wa Vaulo, ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Alomi 8:38, 39?
20 (4) Atĩĩa kĩla wasoma. Ĩkũlye-ĩ, ‘Ndonya kwĩka ta Vaulo ata?’ O ta Vaulo, nĩtwĩsĩ kana tũilea kũthĩnw’a nũndũ wa mũĩkĩĩo witũ. (Mko. 10:29, 30) Nĩ kana tũendeee kwĩkala twĩ aĩkĩĩku o na twakwatwa nĩ mathĩna, no nginya tũendeee kũmũvoya Yeova na kwĩmanyĩsya Ndeto yake kĩla ĩvinda. Na no nginya twĩkalae tũlilikene kana kĩndũ kĩla kya vata vyũ thayũnĩ witũ nĩ kũmũetee Yeova ndaĩa. Tweeka maũndũ asu, no twĩkale tũte na nzika kana Yeova ndakatũeka nongi, na vai kĩndũ o na kĩmwe kĩtonya kũtũvathana na wendo wake.—Soma Alomi 8:38, 39; Aevl. 13:5, 6.
ĨMANYĨSYE KUMA KWA ANGĨ MAWETETWE MBIVILIANĨ
21. Nĩ kyaũ kyatetheeisye Aya na Hector masinda mawetu moo?
21 Ngewa sya ala mawetetwe Mbivilianĩ no itũtetheesye kũmĩĩsya ĩtatwa o na yĩva. Kwa ngelekany’o, mwĩĩtu-a-asa vainia wĩtawa Aya, ũla wĩkalaa Japan, aĩtye kana ngewa ya Yona nĩyo yamũnengie ũkũmbaũ wa kũtavany’a kũla kwĩ andũ aingĩ. Ũngĩ nĩ mũtavany’a wa mũika wĩkalaa Indonesia wĩtawa Hector. Asyai make ti athaithi ma Yeova, ĩndĩ ngewa ya Luthi nĩyo yamũthangaaisye eemanyĩsya ĩũlũ wa Yeova na atw’a kũmũthũkũma.
22. Waĩle kwĩka ata nĩ kana ũtetheke vyũ nĩ ndulama sya Mbivilia kana kĩla kĩlungu kĩ na kyongo, “Ĩthĩwa na Mũĩkĩĩo ta Woo”?
22 Nĩ va ũtonya kũkwata ngewa sya Mbivilia itonya ũkwĩkĩa vinya? Syĩndũ ta vitio, ndulama sya kwĩthukĩĩsya, na kĩla kĩlungu kĩ na kyongo, “Ĩthĩwa na Mũĩkĩĩo ta Woo,” no iũtetheesye mũno ũkaelewa nesa ngewa ĩla ũũsoma. * Ũtanamba kwĩloela vitio isu kana kwĩthukĩĩsya ndulama isu, kana o kũsoma ngewa isu, amba kũmũvoya Yeova ũmũkũlĩtye akwony’e maũndũ ma vata ala ũtonya kũtũmĩa. Kũna visa kĩlĩkonĩ ũsũanĩĩte ta keka nue mũndũ ũla ũũsoma ngewa yake. Vindĩĩsya maũndũ ala athũkũmi asu aĩkĩĩku ma Yeova meekie, na ũndũ Yeova wamatetheeisye kũthĩnĩkĩa thĩna woo. Na ĩndĩ ũiatĩĩaa kĩla wasoma. Ndũkolwe nĩ kũmũtũngĩa Yeova mũvea nũndũ wa ũtethyo ũla ũkũnengete. Na nĩ kana wonany’e kana nũũtũnga mũvea, mantha myanya ya kwĩkĩa angĩ vinya na kũmatw’ĩĩka.
23. Yeova atwathĩte ũndũ wĩva ĩandĩkonĩ ya Isaia 41:10, 13?
23 Nũndũ tũtwĩe nthĩ ĩsumbĩkĩtwe nĩ Satani, nĩtũkwatawa nĩ maũndũ momũ mũno, na mavinda amwe nĩmatũemeeaa ũkethĩwa tũyĩsĩ twĩĩka ata. (2 Tim. 3:1) Ĩndĩ tũyaĩle kwĩmakĩa kana kũlikwa nĩ wia. Na kĩtumi nũndũ Yeova nĩwĩthĩawa ene kyonthe kĩla kĩũtũkwata. Na atwathĩte kana yĩla twaemeewa, akatũũngamasya na kw’oko kwake kwa aũme. (Soma Isaia 41:10, 13.) Kwoou tũi na nzika o na vanini kana Yeova akatũtw’ĩĩkaa, na kana Maandĩko makatũnengae vinya wa kũsinda mawetu o na meva.
WATHI 96 Mbivilia Nĩ Ĩvuku ya Vata Kuma kwa Ngai
^ kal. 5 Ve ngewa mbingĩ syĩ Mbivilianĩ syonanasya kana Yeova nĩwendete athũkũmi make na nũmatetheeasya kũmĩanĩsya na ĩtatwa o na yĩva. Ĩsomo yĩĩ yĩneeneete nzĩa ĩla nzeo ũtonya kũtũmĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia nĩ kana ĩkũtetheesye mũnango.
^ kal. 2 Ve nzĩa ingĩ mbingĩ sya kwĩmanyĩsya ũtonya kũtũmĩa. Wenda kũkwata nzĩa ingĩ sya kwĩmanyĩsya Mbivilia, no ũsisye Ĩvuku ya Kwĩka Ũkunĩkĩli ya Ngũsĩ sya Yeova. Sisya ungu wa kyongo kĩnene, “Mbivilia,” na ũisisya kyongo kĩnini, “Kũsoma na Kũelewa Mbivilia.”
^ kal. 14 Mũikasome mĩsoa ĩsu yĩla mũendeesye Ĩsomo ya Mũsyaĩĩsya kĩkundinĩ.
^ kal. 22 Sisya “Ĩthĩwa na Mũĩkĩĩo ta wa Aka na Aũme ala Mawetetwe Mbivilianĩ” nthĩnĩ wa jw.org/kam. (Enda vala vaandĩkĩtwe MOMANYĨSYO MA MBIVILIA > KŨMŨĨKĨĨA NGAI.)
