Nĩkĩ ũla mũndũũme wĩtĩtwe ‘Nganyʼa’ waisye kana kũtwaa Luthi kwaĩ ‘kũthũkye’ ũtiĩwa wake mwene? (Lu. 4:1, 6)

Ĩvinda ya tene, ethĩwa mũndũũme nĩwakwʼa ate na syana, ve makũlyo maaĩlĩte kũsũngĩwa, ta kwa ngelekanyʼo: Wʼo mũũnda wake ũkeekanwa nawʼo ata? Yo ĩsyĩtwa ya mũsyĩ wake yesaa kũekwa yũle vyũ? Mĩao ya Mose nĩyasũngĩĩte makũlyo asu.

Mũũnda wa mũndũũme ũla wakwʼa kana watwʼĩka ngya na aũthoosya weekanawa nawʼo ata? Mwana-a-inyia kana mũndũ wa mũvĩa wa vakuvĩ aaĩlĩte kũwovosya, kana kũũthooa. Kĩu kyatumaa ũendeea kwĩthĩwa wĩ o wa mũsyĩ ũsu.—Ali. 25:23-28; Mot. 27:8-11.

Yo ĩsyĩtwa ya mũndũũme ũla wakwʼa yaendeeawʼa ata? Nĩveethĩawa na mũvango wa mwana-a-inyia kũtwaa kĩveti kyake, na mũvango ũsu nowʼo watũmĩiwe ĩvinda ya Luthi. Mũndũũme aaĩlĩte kũtwaa kĩveti kya mwana-a-inyia nĩ kana aumĩlye nzyawa ĩla ĩkatiĩwa ũtiĩwa wa ũsu ũnakwie na ĩyĩendeesya ĩsyĩtwa yake. Mũvango ũsu nĩwathĩnĩkĩaa iveti ndiwa.—Kũt. 25:5-7; Mt. 22:23-28.

Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya Naomi. Atwaĩtwe nĩ mũndũũme weetawa Elimeleki. Yĩla mũũme na imwana syoo ilĩ syakwie, atiiwe ate na mũndũ ũtonya kũmũsũvĩa. (Lu. 1:1-5) Ĩtina wa kũsyoka Yuta, atũmie mũka-a-mwanae weetawa Luthi athi akakũlye Mboasi amwovoesye mũũnda woo. Mboasi aĩ wa mũvĩa wa vakuvĩ wa Elimeleki. (Lu. 2:1, 19, 20; 3:1-4) Ĩndĩ nĩweesĩ kana ve mũndũ ũngĩ waĩ wa mũvĩa wa vakuvangĩ kwĩ we, ũla Mbivilia ĩmwĩtĩte ‘Nganyʼa.’ Kwoou yaĩ no nginya anengwe mwanya wa mbee wa kũtwʼa ethĩwa nũkwenda mũũnda ũsu.—Lu. 3:9, 12, 13.

Mbeenĩ, ‘Nganyʼa’ nĩweeyumĩtye atetheesye. (Lu. 4:1-4) O na kau no weesĩ kwĩka ũu kwaĩ na ngalama, nĩweesĩ kana Naomi aĩ mũkũũ na kwoou ndaĩ atonya kũsyaa mwana ũtonya kũtiĩwa mũũnda wa Elimeleki. Nũndũ wa ũu, mũũnda ũsu wesaa kwongeleelwa ũtiĩwanĩ wa Nganyʼa, na kwoou kwake ũsu waĩ ũndũ mũseo.

Ĩndĩ Nganyʼa nĩwatwie kana ndeovosya mũũnda ũsu yĩla wamanyie aaĩlĩte kũtwaa Luthi. Aisye: “Nditonya kũkyovosya kwondũ wakwa, ndikathũkye ũtiĩwa wakwa mwene.” (Lu. 4:5, 6) Nĩkĩ waalyũlile ũtwi wake?

Ta kethĩwa Nganyʼa kana o mũndũ ũngĩ nĩwesaa kũtwaa Luthi na aisyaa kavĩsĩ, nĩko kesaa kũtiĩwa mũũnda wa Elimeleki. Kyo kĩu kyesaa ‘kũthũkyaʼ ata “ũtiĩwa” wa Nganyʼa? Mbivilia ndĩwetete, ĩndĩ ve itumi iana ũna.

• Mbee, mbesa ila ũkũtũmĩa kũthooa mũũnda wa Elimeleki syesaa kwĩthĩwa wasyo nũndũ mũthya mũũnda ũsu ndwesaa kwĩthĩwa wĩ wake. Wesaa kwĩthĩwa wĩ wa mwana wa Luthi.

• Kelĩ, esaa kwĩthĩwa na kĩanda kya kũmanthĩa Naomi na Luthi lĩu na kũmasũvĩa.

• Katatũ, ethĩwa Luthi nĩwesaa kũsyaa syana ingĩ nake, syesaa kũaĩwa ũtiĩwa wake vamwe na syana ingĩ ila waĩ nasyo.

• Kana, ethĩwa Nganyʼa ndaĩ na syana ingĩ syake, kavĩsĩ kala kasyawa nĩ Luthi kesaa kũtiĩwa mũũnda wake vamwe na wa Elimeleki. Na kwoou esa kũkwʼa, mũũnda wake wesaa kũtiĩwa mwana ũkwĩtanĩwʼa na ĩsyĩtwa ya Elimeleki, ĩndĩ ti yake. Nganyʼa ndendaa kũthũkya ũtiĩwa wake nĩ kana atetheesye Naomi. Oonie nĩ kavaa aeke Mboasi, ũla nĩwe waĩ ĩtina wake lainĩnĩ wa ũko woo, ose kĩanda kĩu. Nake Mboasi eekie ũu nũndũ endaa ‘kũkĩlya syĩtwa ya ũla mũkwʼũ ũtiĩwanĩ wake.ʼ—Lu. 4:10.

Nganyʼa oonie nĩ kavaa asũvĩe ĩsyĩtwa na ũtiĩwa wake. Nĩwaekie kwĩyenda mũno kũmũtongoesye. Ĩndĩ vandũ va kũsũvĩa ĩsyĩtwa yake, oolile vyũ. O na ĩngĩ, ndaakwata kĩanda kya mwanya kĩla Mboasi wakwatie kya kwĩthĩwa e ũmwe ũtalanĩtwʼe ũkonĩ ũla wesie kumĩlya Yesũ Klĩsto, ũla nĩwe Masia. Mwa ũsu nĩ mũminũkĩlyo mũthũku ta kĩ wa Nganyʼa nũndũ aekie kwĩyenda mũno kũmũsiĩĩe kũtetheesya mũndũ waĩ na vata!—Mt. 1:5; Luka 3:23, 32.