KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 15
Atĩĩa Ngelekany’o ya Yesũ Wĩthĩwe na Mũuo
“Mũuo wa Ngai ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi w’onthe ũkasũvĩaa ngoo syenyu.”—AVI. 4:7.
WATHI 113 Mũuo Ũla twĩ Naw’o
KWA ŨKUVĨ *
1-2. Nĩkĩ Yesũ weew’aa akuĩte mũno?
YESŨ nĩwathĩnĩkie mũno mũthenyanĩ wake wa mũthya kũũ nthĩ. Nĩweesĩ kana akilyĩ kũawa naĩ mũno nĩ atũli ma mĩao. Ĩndĩ kĩu ti kyo kyatumaa athĩnĩka mũno. Yesũ nĩwendete Ĩthe wake mũno na nĩwendaa kũmũtanĩthya. Nĩweesĩ oomĩĩsya ĩtatwa yĩla yaĩ mbee wake, nũkũtetheesya kũtetea ĩsyĩtwa ya Yeova. O na ĩngĩ Yesũ nĩwendete andũ, na kwoou nĩweesĩ no nginya aendeee kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku nginya kĩkw’ũ nĩ kana twĩthĩwe na wĩkwatyo wa kũkwata thayũ wa tene na tene.
2 O na kau ĩvindanĩ yĩu Yesũ nĩwakuĩte mũno, aĩ na mũuo. Eeie atũmwa make atĩĩ: “Nĩmũnenga mũuo wakwa.” (Yoa. 14:27) Yesũ aĩ na “mũuo wa Ngai.” Mũuo ũsu ũtumaa mũndũ ausya na ayĩkala ateũnyamaa nũndũ nĩwĩsĩ e na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Mũuo ũsu nĩw’o watumie kĩlĩko kya Yesũ na ngoo yake iusya.—Avi. 4:6, 7.
3. Twĩĩmanyĩsya kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?
3 O na kau onthe ala maatĩĩaa Yesũ maiema kũkwatwa nĩ matatwa, vai ũmwe witũ wĩsa kũkwatwa nĩ ĩtatwa ta yĩla Yesũ woomĩĩisye. (Mt. 16:24, 25; Yoa. 15:20) Na o ta Yesũ, mavinda amwe nĩtũthĩnĩkaa. Kwoou tũtonya kwĩka ata tũikemakĩe mũno mũvaka tũeke kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko? Twĩenda kwona maũndũ atatũ Yesũ weekie yĩla waĩ kũũ nthĩ, na tũyona ũndũ ngelekany’o yake ĩtonya kũtũtethya yĩla twĩ matatwanĩ.
YESŨ NĨWAVOYAA KĨLA ĨVINDA
Kũvoya no kũtume tũendeea kwĩthĩwa na mũuo (Sisya kalungu ka 4-7)
4. Ũisũanĩa ĩandĩko ya 1 Athesalonika 5:17, nengane ngelekany’o ikwonany’a kana Yesũ nĩwavoyie mũno mũthenya wake wa mũthya kũũ ĩũlũ wa nthĩ.
4 Soma 1 Athesalonika 5:17. Yesũ nĩwavoyie mũno mũthenyanĩ wake wa mũthya kũũ nthĩ. Kwa ngelekany’o, yĩla wambĩĩisye mũvango wa kũlilikana kĩkw’ũ kyake, nĩwavoyeie mũkate na mbinyu. (1 Ako. 11:23-25) O na matanauma vala maĩĩe Vasaka, nĩwavoyie vamwe na amanyĩw’a make. (Yoa. 17:1-26) Na mavika Kĩĩmanĩ kya Mĩthata, nĩwavoyie ĩngĩ na ĩngĩ. (Mt. 26:36-39, 42, 44) O na ĩngĩ, ndeto sya mũthya sya Yesũ atanakw’a syaĩ mboya. (Luka 23:46) Kwoou mũthenyanĩ ũsu w’onthe, Yesũ nĩwavoyaa Yeova akamũtavya maũndũ onthe ala mekwĩkĩka.
5. Nĩkĩ atũmwa malikilwe nĩ wia?
5 Kĩndũ kĩmwe kyatetheeisye Yesũ kũmĩĩsya ĩtatwa yake nĩ kana nĩwavoyaa Ĩthe kĩla ĩvinda na aimũkũlya amũtetheesye. Kĩvathũkany’o nake, atũmwa make nĩmaemiwe nĩ kũvoya na kĩthing’ĩĩsyo wĩoo ũsu. Nũndũ wa ũu, yĩla ĩtatwa yamakwatie, nĩmalikilwe nĩ wia. (Mt. 26:40, 41, 43, 45, 56) O ta ũu, kĩla kĩtonya kũtũtethya twĩkale twĩ aĩkĩĩku nĩ kũatĩĩa ngelekany’o ya Yesũ ya ‘kũvoya tũte kũeka.’ Tũtonya kũvoya ĩũlũ wa kyaũ?
6. Mũĩkĩĩo ũtonya kũtũtethya ata twĩkale na mũuo?
6 No tũmũvoye Yeova ‘atwongeleele mũĩkĩĩo.’ (Luka 17:5; Yoa. 14:1) Twĩ na vata wa mũĩkĩĩo, nũndũ vate ndĩi Satani ndalea kũtata ala maatĩĩaa Yesũ. (Luka 22:31) Mũĩkĩĩo ũtonya kũtũtethya ata twĩthĩwe na mũuo o na yĩla weethĩa no nginya tũkomane na mathĩna kĩatĩanĩsyo? Yĩla twakwatwa nĩ thĩna na twatata vala tũtonya, mũĩkĩĩo nĩw’o ũtumaa tũmũekea Yeova maũndũ ala tũtatonya. Na nũndũ tũi na nzika kana nĩwe wĩsĩ nesa ũndũ ũtonya kwĩkana na ĩtatwa yĩla yĩtũkwatĩte, tũtiawa twĩ na mũuo wa kĩlĩko na ngoo.—1 Vet. 5:6, 7.
7. Ndeto sya Robert syaũtethya ata?
7 Mboya nĩtumaa twĩkala na mũuo wa kĩlĩko o na tũtw’ĩke tũkwatĩtwe nĩ ĩtatwa ya mũthemba wĩva. Kwasũanĩa mũtumĩa ũmwe wa kĩkundi wĩtawa Robert. Mwana-a-asa ũsu e na myaka 80 na kĩndũ, na nĩwĩthĩĩtwe e mũĩkĩĩku. Easya: “Ũtao ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Avilivi 4:6, 7 nũtumĩte nũmĩanĩsya na matatwa maingĩ mũno. Nĩnĩkwatĩtwe nĩ mathĩna ma mbesa. Na ve kavinda naaisye kĩanda kya kwĩthĩwa nĩ mũtumĩa.” Nĩ kyaũ kĩtethetye Robert kwĩkala na mũuo wa kĩlĩko? Easya atĩĩ: “Kĩla ĩvinda neew’a ta ngwenda kwĩmakĩa, nosaa mwanya ngavoya. Mũuo wakwa wongelekaa o ũndũ navoya mavinda maingĩ na kĩthing’ĩĩsyo kingangĩ.”
YESŨ NĨWATAVANASYA NA KĨTHITO
Kũtavany’a no kũtume tũendeea kwĩthĩwa na mũuo (Sisya kalungu ka 8-10)
8. Ĩandĩko ya Yoana 8:29 yĩwetete ũndũ ũngĩ wĩva watumaa Yesũ ekala na mũuo wa kĩlĩko?
8 Soma Yoana 8:29. O na yĩla Yesũ wathĩnaw’a, aĩ na mũuo wa kĩlĩko nũndũ nĩweesĩ kana nũkũmũtanĩthya Asa wake. Amwĩw’aa mavinda onthe, o na yĩla maũndũ metu. Nĩwendete Ĩthe wake mũno, na kĩla kyaĩ kya vata vyũ kwake nĩ kũmũthũkũma Yeova. Kwa ngelekany’o, o na ataaũka kũũ nthĩ, aĩ “mũthũkũmi mũnene” wa Ngai. (Nth. 8:30) Na yĩla wesie kũka ĩũlũ wa nthĩ, aĩ na kĩthito kingĩ kya kũtavya angĩ ĩũlũ wa Ĩthe wake. (Mt. 6:9; Yoa. 5:17) Wĩa ũsu watumie Yesũ ethĩwa na ũtanu mwingĩ mũno.—Yoa. 4:34-36.
9. Nĩkĩ kũtavany’a na kĩthito kũtũeteae mũuo wa kĩlĩko?
9 No tũatĩĩe ngelekany’o ya Yesũ kwa kũmwĩw’a Yeova, na ‘mavinda onthe kwĩthĩwa na maũndũ maingĩ ma kwĩka wĩanĩ wa Mwĩaĩi.’ (1 Ako. 15:58) Twaendeea kũtavany’a na “kĩthito mũno,” tũkeethĩawa tũtonya kwĩthĩwa na woni mũseo ĩũlũ wa mathĩna maitũ. (Meko 18:5) Kwa ngelekany’o, kaingĩ wĩthĩaa ala tweethĩana namo tũitavany’a me thĩnanĩ mũito o na kwĩ ũla ũtũkwatĩte. Ĩndĩ mambĩĩa kũmwenda Yeova na kũatĩĩa ũtao wake, maũndũ moo nĩmavĩndũkaa na mayambĩĩa kwĩkala me atanu mũnango. Tweeyonea ũndũ ta ũsu ũyĩkĩka, nĩtwĩthĩawa na mũĩkĩĩo mũlũmangu kana Yeova nũkũendeea kũtũsũvĩa. Mũĩkĩĩo ũsu nũtumaa twĩkala na mũuo wa kĩlĩko. Ve mwĩĩtu-a-asa ũmwe wĩyoneete ũndũ ũsu. Myaka yake yonthe ekalaa akew’a ate wa vata, na nĩwĩthĩawa na ũwau wa kũkw’a ngoo mũno. Aĩtye ũũ: “Yĩla natavany’a na kĩthito, nĩw’aa nausya na ndyĩw’a nĩ mũtanu. Nĩĩkwatya kĩtumi nũndũ yĩla ngũtavany’a nĩw’aa nĩ vakuvĩ vyũ na Yeova.”
10. Ndeto sya Brenda syaũmanyĩsya kyaũ?
10 Mwĩĩtu-a-asa ũngĩ tũtonya kũsũanĩa ĩũlũ wake nĩ Brenda. Brenda na mwĩĩtu wake mawaĩte ũwau mũthũku wonzasya mwĩĩ (multiple sclerosis). Mwĩĩtu-a-asa ũsu nde vinya mwingĩ, na ndathi ate na kasululu. Yĩla vatonyeka, nũtavanasya nyũmba kwa nyũmba, ĩndĩ mavinda maingĩ atavanasya aitũmĩa valũa. Easya: “Yĩla neekĩie kĩlĩkonĩ kana ndyĩsa kũvoa ĩvindanĩ yĩĩ na neetĩkĩla ũu ngoonĩ, neewie ngoo yakwa yathalĩka na neethĩwa ndonya kũtũngĩanĩa kĩlĩko kyakwa wĩanĩ wa kũtavany’a. Ũtavany’a ũtumaa nĩeka kũsũanĩa mathĩna makwa. Ũtumaa kĩlĩko kyakwa kĩsyoka kwa ala naneena namo kĩsionĩ kĩla kĩkundi kitũ kĩaĩwe. Na ũtavany’a ũndilikanasya mũno wĩkwatyo ũla neteele.”
YESŨ NĨWEETĨKĨLAA KŨTETHEEW’A NĨ ANYANYAE
Anyanya aseo no matume tũendeea kwĩthĩwa na mũuo (Sisya kalungu ka 11-15)
11-13. (a) Atũmwa na andũ angĩ moonanisye ata kana maĩ anyanya ma w’o ma Yesũ? (b) Anyanya ma Yesũ matumie ew’a ata?
11 Mavindanĩ onthe ala Yesũ wakwatawa nĩ mathĩna ũthũkũminĩ wake, atũmwa make aĩkĩĩku nĩmoonanasya kana mo maĩ anyanyae. Maũndũ ala meekaa moonanasya ũw’o wa ndeto sya ĩandĩko ya Nthimo, yĩla yaĩtye: “Ve mũnyanya ũla ũlũmanasya mũno kwĩ mwana-a-inyia.” (Nth. 18:24) Yesũ nĩwoonaa anyanya ta asu me ma vata. Na kĩtumi nũndũ yĩla waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ, vai mũndũ o na ũmwe masyaanĩw’e wamũĩkĩĩaa. (Yoa. 7:3-5) O na ve ĩvinda andũ make ma mũsyĩ moonaa ta wĩ na ndũũka. (Mko. 3:21) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, ũtukũ wa kũamũkĩa kĩkw’ũ kyake eeie atũmwa make aĩkĩĩku atĩĩ: “Inyw’ĩ ninyw’ĩ mwĩthĩĩtwe mũlũmanĩtye nakwa matatwanĩ makwa.”—Luka 22:28.
12 Ve mavinda amwe atũmwa meekaa maũndũ matamũtanĩthasya Yesũ, ĩndĩ we ndatindĩaa kũsũanĩa mavĩtyo moo. Vandũ va ũu, nĩwoonaa ũndũ mamũĩkĩĩe. (Mt. 26:40; Mko. 10:13, 14; Yoa. 6:66-69) Ũtukũ wa mũthya Yesũ atanamba kũawa, eeie aũme asu malũmanĩtye nake atĩĩ: “Nĩmwĩta anyanyawa, nũndũ nĩnamũtavisye maũndũ onthe ala neewie kuma kwa Asa wakwa.” (Yoa. 15:15) Vate nzika, anyanyae ma Yesũ nĩmamwĩkĩaa vinya mũno. Ũtethyo ũla mamũnengie ũthũkũminĩ wake nĩwatumie ngoo yake yĩthĩwa na ũtanu mwingĩ.—Luka 10:17, 21.
13 Ti atũmwa me oka maĩ anyanyae. Aĩ na anyanya angĩ, aũme na aka, ala mamũtetheeasya wĩanĩ wa kũtavany’a na maũndũnĩ angĩ ma vata. Amwe nĩmamũthokasya mĩsyĩ kwoo maĩsanĩe. (Luka 10:38-42; Yoa. 12:1, 2) O na angĩ nĩmaendanasya nake kũndũ kwĩ kĩvathũkany’o na maitũmĩa syĩndũ syoo vamwe nake. (Luka 8:3) Yesũ aĩ na anyanya aseo nũndũ we mwene aĩ mũnyanya mũseo. Nĩwamekaa maũndũ maseo na ndeekwatasya meke maũndũ matatonya. O na kũtw’ĩka we ndaĩ mwene naĩ, nĩwoonaa ũtethyo ũla anyanyae mamũnengae wĩ wa vata o na kau maĩ ene naĩ. Na kwoou vate nzika, nĩmamũtetheeisye ethĩwe na mũuo wa kĩlĩko.
14-15. Tũtonya kũkwata anyanya aseo ata, na anyanya asu matonya kũtũtethya ata?
14 Anyanya aseo no matũtetheesye twĩkale tũlũmanĩtye na Yeova. Na nzĩa nzeo ya kũkwata anyanya aseo nĩ kwĩthĩwa ithyĩ ene twĩ anyanya aseo. (Mt. 7:12) Kwa ngelekany’o, Mbivilia ĩtwĩkĩaa vinya tũtũmĩe ĩvinda na vinya witũ kũtetheesya kĩla mũndũ, na mũno mũno “ũla wĩ na vata.” (Aev. 4:28) Ve mũndũ wĩsĩ kĩkundinĩ kyenyu ũtonya kũtetheesya? Ethĩwa ve mũtavany’a mũkũũ kana mũwau mũno ũkethĩa ndauma nyũmba, no ũmũtetheesye kũthooa syĩndũ sya kũtũmĩa? Nao nata ũkamantha lĩu kwondũ wa mũsyĩ wĩsĩ wĩthĩĩtwe na mathĩna ma mbesa? Ethĩwa nĩwĩsĩ kũtũmĩa jw.org® na JW Library®, wĩona ata ũkatetheesya angĩ kĩkundinĩ kyaku makamanya kũitũmĩa nesanga? O ũndũ tweeyumya vyũ tũtetheesye angĩ, now’o tũkethĩawa twĩ atanu.—Meko 20:35.
15 Anyanya maitũ makatũtetheeasya yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, na maitũtetheesya kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko. O tondũ Eliu wamwĩthukĩĩisye Yovu aielesya ĩũlũ wa mathĩna make, now’o anyanya maitũ makatũtetheeasya kwa kũtwĩthukĩĩsya nesa yĩla tũũmaelesya maũndũ ala matũkwatĩte. (Yovu 32:4) Tũyaĩle kweteelaa anyanya maitũ matwĩkĩe ũtwi, ĩndĩ tũkeethĩawa twĩ oĩ ethĩwa tũkeethukĩĩasya ũtao woo umĩte Mbivilianĩ. (Nth. 15:22) Na o tondũ Mũsumbĩ Ndaviti weenyivisye na eetĩkĩla ũtethyo wa anyanya make, now’o o naitũ twaĩlĩte kwĩnyivya na tũyĩtĩkĩla ũtethyo wa anyanya maitũ. (2 Sam. 17:27-29) Vate nzika, anyanya aseo nĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Yeova.—Yak. 1:17.
ŨNDŨ ŨTONYA KWĨKALA NA MŨUO
16. Ĩandĩko ya Avilivi 4:6, 7 yonanĩtye nĩ kwa nzĩa yĩva tũtonya kũkwata mũuo? Elesya.
16 Soma Avilivi 4:6, 7. Nĩkĩ Yeova waĩtye kana tũtonya kũkwata mũuo wake “nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ”? Kĩtumi nũndũ tũtonya kũkwata mũuo wa kĩlĩko na wa ngoo na tũiendeea kwĩthĩwa naw’o ethĩwa nĩtũkũelewa kĩanda kĩla Yesũ wĩanĩasya, na ethĩwa nĩtũũmũĩkĩĩa. Kwa ngelekany’o, kwĩsĩla nthembo ya wovosyo ya Yesũ, no tũekewe naĩ sitũ syonthe. (1 Yoa. 2:12) Twasũanĩa ũndũ ũsu, nĩtwĩw’aa twakiakiw’a mũno! O na ĩngĩ, Yesũ e Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai, akavetanga ũthũku w’onthe ũla Satani wĩkĩte na maũndũ onthe ala mathũku ũtumĩte matũkwata. (Isa. 65:17; 1 Yoa. 3:8; Ũvu. 21:3, 4) Mwa ũsu kote wĩkwatyo mũseo mũno! Na ĩndĩ, o na kũtw’ĩka Yesũ nũtũnengete wĩa wĩ vinya, e vamwe naitũ, na nũtũkwete mbau mĩthenyanĩ ĩĩ ya mũminũkĩlyo. (Mt. 28:19, 20) Ũndũ ũsu ũtumaa twĩthĩwa na ũkũmbaũ mũnene! Kwa w’o, ũkiakisyo, wĩkwatyo, na ũkũmbaũ nĩ maũndũ atatũ ma vata mũno matonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na mũuo wa kĩlĩko.
17. (a) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya Mũklĩsto aendeee kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko? (b) Ĩandĩko ya Yoana 16:33 yonanĩtye ũndũ wĩva tũtonya kwĩanĩsya?
17 Kwoou ũtonya kwĩkala wĩ na mũuo wa kĩlĩko ata o na yĩla wakwatwa nĩ matatwa manene? Kwĩka maũndũ ala Yesũ weekaa no kũũtethye mũno. Mbee, voya, na ũiendeea kũvoya kĩla ĩvinda. Kelĩ, mwĩw’ae Yeova na ũitavanasya na kĩthito, o na yĩla weethĩa ti laisi kwĩka ũu. Na katatũ, ĩtĩkĩlaa kũtetheew’a nĩ anyanyau yĩla wakwatwa nĩ thĩna. Weeka ũu, mũuo wa Ngai ũkasũvĩaa kĩlĩko na ngoo yaku. Na o ta Yesũ, ũkasinda matatwa o na meva.—Soma Yoana 16:33.
WATHI 41 Mwa Ĩw’a Mboya Yakwa
^ kal. 5 Ithyonthe nĩtũkwatawa nĩ mathĩna matonya kũtuma twĩkala tũte na mũuo. Ĩsomo yĩĩ nĩyĩneeneete maũndũ atatũ ala Yesũ weekie nĩ kana ekale na mũuo. O naitũ tweeka maũndũ asu no matũtetheesye o na ethĩwa tũkwatĩtwe nĩ matatwa momĩte ata.
