ASYAI makwa maumie Tbilisi, nthĩ ya Georgia, myakanĩ ya 1910 na mathi kũtũa Canada. Maendie kwĩkala nyũmbanĩ nini yaĩ vandũ ve mũũnda ũmwe waĩ ũiĩnĩ wĩ vakuvĩ na ũtũi wa Pelly, Saskatchewan, ngalĩko ya ũthũĩlonĩ wa sua ya nthĩ ya Canada. Tũsyaĩtwe twĩ thanthatũ, na ninyie nasyaiwe wa mũthya mwakanĩ wa 1928. Tata akwie vatialĩte myei thanthatũ nĩsyawe, nake Mami akwie nĩ kaũkenge ka mwaka ũmwe. Nake mwĩĩtu mũkũũa weetawa Lucy akwie ĩtina wa ĩvinda ĩnini e wa myaka 17. Kĩu kyakĩtĩka, mũinae wa Mami weetawa Nick nĩwambosie vamwe na ala tũsyaanĩw’e.

Mũthenya ũmwe nĩ wa myaka ta ĩlĩ nakwatie kĩsithe kya mbalasi ĩmwe nũme tweethĩawa nayo na nambĩĩa kũkusya. Ala angĩ mambona mauanisye mbu mambĩĩte nĩnĩeke nũndũ moonaa ta ĩtonya kũntheela, ĩndĩ ndyaaeka. Namonetye mũongo na nyie ndyaaĩw’a kĩlonzo kyoo. Ũseo ndyaaũmĩa ĩndĩ mũthenya ũsu nĩw’o mamanyie kana matũ makwa mayĩw’aa.

Mũndũũme ũmwe waĩ ndũũ mũno na mũsyĩ witũ akũlilye kana no nĩtwawe ngasomeae kũla kũsomeaa syana ila syaaie matũ. Kwoou Nick nĩwandwaie sukulu ĩmwe ya mũthemba ũsu yaĩ Saskatoon, Saskatchewan. Kuma mũsyĩ kũthi sukulu ĩsu natwaiwe kwaĩ masaa meana ũna, na kwoou nũndũ naĩ o na myaka ĩtano nakwatiwe nĩ wia mũno. Nesaa kwĩnũka o ĩla kwĩ masikũkũ kana ĩla twavinga sukulu. Tũendeangĩe nĩnesie kũmanya kĩthyomo kya ala matew’aa, na nũndũ wa ũu nĩnambĩĩe kũtanĩa kwĩkalany’a na syana ila ingĩ.

Mwakanĩ wa 1939, mũkũũa wĩtawa Marion, ũla waatĩĩe Lucy, nĩwatwaiwe nĩ Bill Danylchuck na mambosa nĩ na mũkũũa ũngĩ mwĩĩtu wĩtawa Frances. Marion na Bill nĩmo maĩ ma mbee kwitũ kũmanyĩw’a Mbivilia nĩ Ngũsĩ sya Yeova. Ĩla twesa kũvinga sukulu na nenũka nĩmatataa ũndũ matonya mandavye kĩla memanyĩsya Mbivilianĩ. Ĩndĩ  nĩmũtavya kũea ngewa namo kwaĩ kaũ nũndũ mayeesĩ kĩthyomo kya ala matew’aa. O na vailyĩ ũu, nĩmoonie kana ngoo yakwa nĩyendete maũndũ ma kĩ-veva. Nyie nĩnoonaa kana kĩla mekwĩka kĩilea kwĩthĩwa kyosanĩte na Mbivilia, na kwoou nĩnaendanasya namo ĩla meũthi kũtavany’a. Nekalangile o vanini na nasya nĩngwenda kũvatiswa. Kwĩ Matukũ 5, Mwei wa 9, 1941, nĩw’o Bill wambatisĩe ĩvivanĩ yausũĩtw’e kĩw’ũ kyakũnĩtwe kuma kĩthimanĩ. Kĩw’ũ kyu kyathithĩte kũthitha!

Mwakanĩ wa 1946 twavinga sukulu nĩtwaendie ũmbanonĩ mũnene waĩ taoninĩ ya Cleveland, Ohio, Amelika. Mũthenyanĩ wa mbee twĩ ũmbanonĩ, eĩtu asu elĩ akũũa maumanĩasya kũmbandĩkĩa kĩla kĩendeee. Ĩndĩ mũthenya wa kelĩ natanie ta kĩ ĩla neethĩie kaĩ vaĩ na kĩkundi kya ala matew’aa kĩkũalyũlĩlwa ũmbano na kĩthyomo kyoo! Neewie mũyo mũno nũndũ yu naĩ nĩtonya kũtanĩa ũmbano, na ĩvinda yĩu now’o naeleiwe ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ nesa vyũ!

Ĩvindanĩ yĩu no ĩndĩ Kaũ wa Kelĩ wa Nthĩ Yonthe waĩ ũnathela, na kwoou andũ maĩ na veva wa kũlũmany’a na nthĩ yoo. Ĩndĩ naumie ũmbanonĩ nĩtw’ĩte kũlũmany’a vyũ na mũĩkĩĩo wakwa nasyoka sukulu. Kwoou ndyaasyoka kũkwatĩanĩa na ala angĩ maikũnĩa kĩvendela saluti kana mayina wathi wa kĩvendela. O na ndyaasyoka kũkwatĩanĩa namo ĩvindanĩ ya sikũkũ kana ĩla meũthi kũthaitha ĩkanisanĩ o na kau yaĩ lasima. Alimũ mayaatana na nũndũ wa ũu nĩmambĩĩe kũnthĩny’a na kũndavya maũndũ ma ũvũngũ nĩ kana manthing’ĩĩsye nĩvĩndũe kĩlĩko. Maũndũ asu no maseng’isye ala nasomaa namo ĩndĩ manengie mwanya wa kumya ũkũsĩ. Amwe nasomaa namo ta Larry Androsoff, Norman Dittrick, na Emil Schneider nĩmesie kwĩtĩkĩla ũla w’o, na kũvika sua ũũ no malũmanĩtye na Yeova.

Kĩla ĩvinda nesĩla taoninĩ ingĩ nĩnĩthĩawa nĩtw’ĩte kũtavya ala methĩawa na thĩna wa matũ ũvoo mũseo. Kwa ngelekany’o, ĩvinda yĩmwe naĩ taoninĩ ya Montreal, nĩnaendie vandũ vakothaa kũmbanĩa ala matew’aa. Nĩ vau nĩnatavisye mwanake wĩtawa Eddie Tager ũvoo mũseo. Eddie eethĩawa kyamanĩ kĩna kya andũ matew’aa. Anatũaa kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya ala matew’aa kĩ Laval, Quebec, nginya ĩla ũnesie kũkw’a mwaka mũthelu. O na nĩnakomanie na mwanake weetawa Juan Ardanez. Ũsu nake ailyĩ andũ ma Velia nũndũ aĩ na wendi mwingĩ wa kwĩka ũkunĩkĩli aĩkĩĩthye ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ. (Meko 17:10, 11) Juan nĩweetĩkĩlile ũw’o na esa kũtw’ĩka mũtumĩa kĩkundinĩ kĩ Ottawa, Ontario. Akwatĩĩie kĩanda kĩu mũvaka ĩla wesie kũkw’a.

Nathamĩĩe taoninĩ ya Vancouver mwaka wa 1950. O na kau nĩnendete kũtavya ala matew’aa ũvoo mũseo, ndikolwa nĩ ĩvinda yĩla nakomanie na kĩveti kĩtawa Chris Spicer nzĩanĩ, na nakĩtavya  ũvoo o na kau kyo kĩi thĩna wa matũ. Nĩkyeetĩkĩlile ngakĩtwaĩaa makaseti, na kyasya nĩkĩkwenda kĩmbonany’e na mũũme wakyo, ũla wĩtawa Gary. Kwoou nĩnaendie kũmona mũsyĩ, na twaea ngewa mbingĩ mũno o na kau tweekaa kũandĩkanĩa tũthangũ. Kuma mũthenya ũsu twaaniwe vyũ. Ĩndĩ ĩtina wa myaka kauta, nakililye nĩ andũnĩ ũmbanonĩ mũnene waĩ Toronto, Ontario, noona mooka kũngethya! Gary avatisawa mũthenya ũsu. Ũndũ ũsu nĩwandanĩthisye na wamanyĩsya kana nĩ ũndũ wa vata kũendeea kũtavany’a nũndũ ndwĩsa kũmanya nĩ ĩndĩĩ na nũũ ũketĩkĩla ũla ũw’o.

Nĩnesie kũsyoka Saskatoon. Navika kũu, nakomanie na kĩveti kĩmwe kyangũlilye nĩmanyĩsye na mavatha makyo elĩ metawa Jean na Joan Rothenberger. Eĩtu asu masomeaa sukulu ĩla nasomeaa tene nũndũ o namo mayeew’aa. Tũendeangĩe nĩmambĩĩe kũtavya ala angĩ sukulu kĩla meemanyĩasya. Mũthya, eĩtu atano kĩlasinĩ kyoo nĩmatw’ĩkie Ngũsĩ sya Yeova. Ũmwe aĩ Eunice Colin. Nakomanĩte na Eunice o sukulunĩ ĩsu nyie nĩ mwakanĩ wakwa wa mũthya. Ĩvinda yĩu twakomanie anengie ngelemende na angũlya kana no nĩtw’ĩke mũnyanyae. Ndyeesĩ kaĩ ĩtina no we ngesa kũtwaa!

Inyia wa Eunice amanya kana mwĩĩtu wake akwetye kwĩmanyĩsya Mbivilia, aneenie na mũnene wa sukulu nongi kana nũmũvata kwĩmanyĩsya. O na mũnene ũsu nĩwamũvenie mavuku ala weemanyĩasya namo. Ĩndĩ kyu kĩyaatulya Eunice nũndũ nĩwatw’ĩte vyũ kũmũthũkũma Yeova. Ĩla watwie kũvatiswa asyai make mamwĩie atĩĩ: “Manya we watw’ĩka wa Ngũsĩ, vaa ndwĩvekala!” Kwoou o na kau Eunice aĩ o na myaka 17, nĩwaumie mũsyĩ kwoo na ooswa nĩ mũsyĩ ũmwe wa Ngũsĩ waĩ o vau ũtũinĩ. Nĩwaendeeie kwĩmanyĩsya na avatiswa. Twatwaanie mwaka wa 1960, ĩndĩ asyai make mayaakinya ĩ alũsinĩ. Ĩndĩ o ũndũ myaka yaendeeie kũvĩta, nĩmaambĩĩie kũtũnenga ndaĩa nũndũ wa kwona mũĩkĩĩo witũ na nũndũ wa kwona ũndũ twaeie syana sitũ nesa.

O na kau twĩ elĩ twĩ thĩna wa matũ, ivĩsĩ sitũ syĩ mũonza ii thĩna wa matũ. Kwoou kũea syana isu kũyaĩ laisi. Ĩndĩ nĩtwatatie ũndũ tũtonya imanye kĩthyomo kya ala matew’aa nĩ kana tũeae ngewa nasyo na tũyĩimanyĩsya ũla w’o. Ala angĩ kĩkundinĩ matũtethisye mũno. Kwa ngelekany’o, mũthenya ũmwe mũsyai ũmwe atũandĩkĩie kathangũ atwĩĩte kana kĩvĩsĩ kĩmwe kitũ kĩkeie kũtũmĩa ndeto nthũku kĩ Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ. Atũtavya twoosie ĩtambya vau kwa vau. Ũmũnthĩ aũme makwa ana, James, Jerry, Nicholas, na Steven, mamũthũkũmaa Yeova me aĩkĩĩku vamwe na iveti syoo na syana syoo. Onthe me ana nĩ atumĩa ma kĩkundi. O na eka ũu, Nicholas na mũka, Deborah, matetheeasya wĩa wa kũalyũla na kĩthyomo kya ala matew’aa ovisinĩ wa ũvonge wa Britain. Nake Steven na mũka, Shannan, me timũnĩ ĩla ya kũalyũla na kĩthyomo kya ala matew’aa ovisinĩ wa ũvonge wa Amelika.

Vatiele mwei ũmwe tũvikye myaka 40 kuma twatwaana, Eunice nĩwasindiwe nĩ ũwau wa kanza. Eunice eeyũmĩĩsye mũno ĩvinda yonthe yĩla waĩ mũwau. Kũĩkĩĩa ũthayũũkyo nĩkwamũnengae vinya. Neteele mũno kũmwona ĩla wĩthayũũka.

Mweinĩ wa 2, 2012, navalũkile natũlĩka kĩnyunyu na weethĩa ndyamba kwĩkala nĩ weka. Kwoou nĩnathamĩĩe kwa mwana ũmwe wakwa ũtwaanĩte. Twĩthĩawa Kĩkundinĩ kya Kĩthyomo kya Ala Matew’aa kya Calgary na nĩ mũtumĩa vo. Aĩ yu nĩndĩ nĩthĩiwe kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya ala matew’aa kwa ĩvinda ya mbee. Kwamba kũsũanĩa kĩu! Kwoou nĩ kyaũ kyandetheeisye nĩthĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova ethĩwa kuma mwaka wa 1946 nĩthĩĩtwe kĩkundinĩ kya kĩthyomo kya Kĩsũngũ? Yeova nĩwe wĩthĩĩtwe aindethya o tondũ wathanie kana akasũvĩaa syana ndiwa. (Sav. 10:14) Nĩnĩtũngaa mũvea mũno nũndũ wa onthe ala methĩĩtwe maindetheesya kwa kũmbandĩkĩa tũthangũ, kwĩmanyĩsya kĩthyomo kya ala matew’aa, na kũmbalyũlĩla na kĩthyomo kĩu.

Ĩndĩ mwa kũneena ũla w’o, mavinda amwe nĩneew’aa ndithĩnĩka na ndyenda kũkw’a ngoo nũndũ ndyaeleawa kĩla kĩũneenewa na noonaa mavata ma ala matew’aa matekwĩanĩw’a nesa. Ĩndĩ mavindanĩ ta asu nĩnalilikanaa ndeto ii Vetelo watavisye Yesũ: “Mwĩaĩi, tũende kwaũ? nue wĩ na ndeto sya thayũ ũtathela.” (Yoa. 6:66-68) Nĩnĩmanyĩĩtye kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo o ta ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala angĩ matew’aa ma ĩvinda yakwa. Nĩnĩmanyĩĩtye kũmwĩkwatya Yeova na ũseũvyo wake, na moathimo ala ngwatĩte nũndũ wa ũu maitalĩka! Yu nĩ na lĩu mwingĩ mũno wa kĩ-veva ũseũvĩtw’e na kĩthyomo kyakwa, na nĩnĩtanĩaa mũno kũtũmĩa Kĩthyomo kya Ala Matew’aa kya Amelika ĩla nĩ na Aklĩsto ala angĩ maũmbanonĩ ma kĩkundi na maũmbanonĩ manene. Ndi na nzika kana nĩnĩtanĩĩte vyũ kũmũthũkũma Ngai witũ mũnene, Yeova.