1-2. Elesya ũndũ tũtonya kwambĩĩa kwona myolooto ya Mbivilia yĩ ya vata mũnango yĩla maũndũ maitũ maalyũka.

 KWASŨANĨA mũndũ ũkũtwaana na mũtwawa wake mwanake methukĩĩsye ũvoo wa Mbivilia ũũneenea mũtwaano, mũthenya woo wa alũsi. Myolooto ĩla ĩkũneenewa ũvoonĩ ũsu ti myeũ kwoo. Ĩndĩ kuma mũthenya ũsu na kũendeea, makoonaa myolooto ĩsu yĩ ya vata mũnango. Nĩkĩ? Nũndũ nĩyo makaatĩĩaa mũtwaanonĩ woo.

² Ũu now’o vethĩawa vailye yĩla asyai Aklĩsto makwata syana. Kwa myaka mingĩ, nĩmatonya kwĩthĩwa mew’ĩte maũvoo meana ũna mayumw’a maneeneete kũea syana. Ĩndĩ yu myolooto ĩla methĩĩtwe mayĩw’a maũvoonĩ asu makamyonaa yĩ ya vata mũnango. Twĩasya ũu nũndũ yu me na mwana maĩle kũea. Kĩu kĩthĩawa kĩ kĩanda kĩnene mũno! Kwa w’o, yĩla maũndũ maitũ maalyũka, nĩtwambĩĩaa kwona myolooto mĩna ya Mbivilia kwa nzĩa ya mwanya mũnango. Kĩu nĩkyo kĩtumi athaithi ma Yeova memanyĩasya Maandĩko, na maimavindĩĩsya ‘mĩthenya yonthe’ ya thayũ woo, o tondũ asumbĩ ma Isilaeli meeĩtwe meke.—Kũt. 17:19.

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ Inyw’ĩ asyai, mũnengetwe kĩanda kĩmwe kya vata katĩ wa ianda mbingĩ ila Mũklĩsto wĩthĩawa nasyo, nakyo nĩ kũmanyĩsya syana syenyu ĩũlũ wa Yeova. Ĩndĩ mũyaĩle o kũimanyĩsya ũw’o ĩũlũ wa Ngai tu. Nĩmwaĩle kũitetheesya imwende mũno vyũ. Mũtonya kwĩka ata mũtetheesye syana  syenyu imwende Yeova? Ĩsomonĩ yĩĩ, twĩneenea myolooto ĩna ya Mbivilia ĩtonya kũmũtetheesya. (2 Tim. 3:16) O na nĩtũkwona ũndũ asyai amwe Aklĩsto matethekete nĩ kũatĩĩa ũtao ũla wĩ Mbivilianĩ.

4. Nĩ mwolooto ũmwe wĩva ũtonya kũtetheesya asyai mamanyĩsye syana syoo kũmwenda Yeova kuma ngoonĩ? (Yakovo 1:5)

⁴ Mwolooto wa 1: Mũkũlye Yeova aũtongoesye. Mũkũlye aũnenge ũĩ nĩ kana ũtetheesye syana syaku imwende. (Soma Yakovo 1:5.) Nĩwe waĩlĩte vyũ kũtũnenga ũtao. Na twĩasya ũu nũndũ wa itumi iana ũna. Ekai twone ilĩ. Mbee, Yeova nĩwe mũsyai ũla wĩ na ũtũĩka ũla mwingĩ vyũ. (Sav. 36:9) Na kelĩ, ũtao ũla ũtũnengae nũtũtethasya mavinda onthe.—Isa. 48:17.

5. (a) Ũseũvyo wa Yeova ũnengete asyai syĩndũ syĩva imatetheesye? (b) O tondũ vitio yonanĩtye, weemanyĩsya kyaũ wasũanĩa ũndũ Mwana-a-asa na Mwĩĩtu-a-asa Amorim maeie syana syoo?

⁵ Yeova atũmĩaa Ndeto yake na ũseũvyo wake kũmũnenga lĩu mwingĩ wa kĩ-veva wumĩte Mbivilianĩ, nĩ kana mũtetheesye syana syenyu imwende. (Mt. 24:45) Kwa ngelekany’o, no mũkwate ũtao mũseo mũno kĩlungunĩ kĩ na kyongo, “Ũtethyo Kwondũ wa Andũ ma Mũsyĩ,” kĩla kyatumbĩthaw’a ĩkasetinĩ ya Amkeni! kwa myaka ĩana ũna, na oyu kĩkwatĩkanaa kĩsesenĩ kitũ. O na ĩngĩ, nthĩnĩ wa jw.org nĩvethĩawa na vitio mbingĩ sya ũneenany’a na mawonany’o itonya kũtetheesya asyai maatĩĩe ũtao ũla Yeova ũmanengete yĩla mekũea syana syoo. *—Nth. 2:4-6.

6. Mwana-a-asa ũmwe ew’aa ata asũanĩa ũtao ũla we na mũka makwataa ũseũvyonĩ wa Yeova?

⁶ Asyai aingĩ nĩmawetaa ũndũ matũngaa mũvea nũndũ wa ũtethyo ũla Yeova ũmanengae atũmĩĩte ũseũvyo wake. Mwana-a-asa wĩ na syana wĩtawa Joe aĩtye: “Mwa ti ũndũ wĩ laisi kũea syana itatũ ũw’onĩ. Nĩ na kĩveti kyakwa nĩtũmũvoyaa Yeova kĩla ĩvinda. Na nĩtwonete mavinda maingĩ kĩlungu kana vitio ĩkũtũtetheesya kũthĩnĩkĩa thĩna mũna twĩ naw’o ĩyumw’a ĩvindanĩ yĩla yaĩlĩte vyũ. Mavinda onthe tũmwĩkwatasya Yeova  atũtongoesye.” Joe na mũka nĩmonete kana ilungu isu na vitio isu nitetheeasya syana syoo kũmũthengeea Yeova.

7. Nĩkĩ asyai maĩlĩte kwĩkĩa kĩthito maiĩe syana syoo ngelekany’o nzeo? (Alomi 2:21)

⁷ Mwolooto wa 2: Ĩthĩwa wĩ ngelekany’o nzeo. Syana syĩkalaa isyaĩĩsye asyai masyo, na kaingĩ iatĩĩaa ngelekany’o yoo. Vai mũsyai ũte naĩ. (Alo. 3:23) Ĩndĩ o na vailye ũu, asyai ala oĩ nĩmekaa kyonthe kĩla matonya maiĩe syana syoo ngelekany’o nzeo. (Soma Alomi 2:21.) Mũndũũme ũmwe wĩ na syana aisye ũũ: “Syĩthĩawa iilye ta sivongyi ĩla ĩnyusaa kĩla kĩndũ.” Ongelete kwasya: “Nitũtavasya yĩla ngelekany’o yitũ ĩte kwosana na maũndũ ala tũũtata kũimanyĩsya.” Kwoou ethĩwa nĩtũkwenda syana sitũ imwende Yeova, ithyĩ ene nĩtwaĩle kwonany’a kana nĩtũmwendete mũno vyũ.

8-9. Ndeto sya Andrew na Emma syaũmanyĩsya kyaũ?

⁸ Ve maũndũ maingĩ asyai matonya kwĩka mamanyĩsye syana syoo kũmwenda Yeova. Kwoona kĩĩ mwana-a-asa wĩ na myaka 17 wĩtawa Andrew waĩtye: “Mavinda maingĩ asyai makwa nĩmakindĩlĩĩlaa vata wa kũvoya. Kĩla wĩoo Tata nĩwavoyaa vamwe nakwa, o na ethĩwa nĩĩ nĩnamina kũvoya. Asyai makwa matindĩaa kũtũlilikany’a ũũ: ‘No ũneene na Yeova mavinda maingĩ ũndũ ũkwenda.’ Kĩu nĩkyandetheeisye kwonaa mboya yĩ ya vata mũno, na nũndũ wa ũu, nonaa ve laisi kũmũvoya Yeova na kũmwonaa ta Ĩthe wakwa ũmbendete.” Inyw’ĩ asyai, lilikanai kana kũmwenda Yeova no kũtetheesye syana syenyu mũno o nasyo ikamwenda.

⁹ O na ĩngĩ, kwasũanĩa ngelekany’o ya Emma. Yĩla ĩthe wamatiie, atianĩisye inyia na makoani maingĩ mũno. Emma aĩtye: “Ve mavinda maingĩ Mami ũteethĩawa na mbesa itoetye, ĩndĩ mavinda onthe nĩwawetaa ũndũ Yeova ũthĩnĩkĩaa athũkũmi make na ũmeanĩasya mavata moo. Nĩneeyoneaa kwĩsĩla mwĩkalĩle wake kana nĩwaĩkĩĩaa kĩu vyũ. No nasye kana Mami nĩwaatĩĩaa kĩla wamanyĩasya.” Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Asyai no methĩwe me ngelekany’o nzeo, o na yĩla maũndũ mate laisi.—Aka. 6:9.

10. Aisilaeli aingĩ maĩ na myanya yĩva ya kũea ngewa na syana syoo? (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:6, 7)

¹⁰ Mwolooto wa 3: Eaa ngewa na syana syaku. Yeova nĩwanengete Aisilaeli mwĩao wa kũmanyĩasya syana syoo ĩũlũ wake kĩla ĩvinda. (Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:6, 7.) Asyai asu meethĩawa na myanya mingĩ kĩla mũthenya ya kũea ngewa na syana syoo na kũitetheesya imwende Yeova kuma ngoonĩ. Kwa ngelekany’o, kamwana Kamũisilaeli kaĩ katonya kũtũmĩa masaa maingĩ na ĩthe wako kaimũtetheesya kũvanda kana kũkua ngetha. Nake mwĩĩtu-a-inyia aĩ atonya kũtũmĩa masaa maingĩ aitetheesya inyia woo kũtuma ngũa na ikavũ, na kũtethya mawĩa angĩ ma mũsyĩ. Asyai maĩ matonya kũneenea maũndũ maingĩ ma vata yĩla meũthũkũma na syana syoo. Kwa ngelekany’o, maĩ matonya kũneenea ũseo wa Yeova na ũndũ watethetye mũsyĩ woo.

11. Nĩ ta ĩndĩĩ asyai Aklĩsto matonya kũkwata mwanya wa kũea ngewa na syana syoo?

¹¹ Ũmũnthĩ, maũndũ me kĩvathũkany’o vyũ. Nthĩnĩ wa nthĩ mbingĩ, asyai mayĩsa kũkwata mwanya wa kũtũmĩa mũthenya w’onthe na syana syoo. Nĩmatonya kwĩthĩwa matindaa wĩanĩ, nasyo syana ikatinda sukulu. Nũndũ wa ũu, no nginya asyai mamanthe myanya ya kũea ngewa na syana syoo. (Aev. 5:15, 16; Avi. 1:10) Na vamwe matonya kũkwata mwanya ũsu nĩ ĩvinda ya ũthaithi wa mũsyĩ. Mwana-a-asa wa mũika wĩtawa Alexander  aĩtye: “Mavinda onthe Tata nĩwĩkaa mĩvango nĩ kana twĩthĩwe na ũthaithi wa mũsyĩ, na ndetĩkĩlasya kĩndũ o na kĩmwe kĩtũsiĩĩe kũtũmĩa ĩvinda yĩu vamwe. Twamina ũthaithi ũsu, twĩkaa kũea ngewa.”

12. Nĩ maũndũ meva mwene mũsyĩ waĩle kũlilikana yĩla mekwĩka ũthaithi wa mũsyĩ?

¹² Ethĩwa wĩ mwene mũsyĩ, ũtonya kwĩka ata nĩ kana syana syaku itanĩe ũthaithi wa mũsyĩ? Wĩona ata mũkemanyĩsya yĩla ĩvuku yeũ yĩtawa Tanĩa Thayũ Tene na Tene! Ĩvuku yĩu yĩseũvĩtw’e kwa nzĩa ĩtonya kũtuma mũea ngewa nesa vyũ. Ethĩwa wĩenda syana syaku iũtavye maũndũ ala iũsũanĩa na ala mekũithĩny’a, mwa ndũkatate kũtũmĩa ĩvinda yĩla mũkwĩka ũthaithi wa mũsyĩ kũsyumany’a kana kũikany’a. Na mwa ndũkatate kũthata yĩla syaweta ũndũ ũtosanĩte na myolooto ĩla yĩ Maandĩkonĩ. Vandũ va ũu, tũnga mũvea nũndũ wa kwona iteũkũvitha ũndũ syĩkwĩw’a na maũndũ ala iũsũanĩa, na ũisyĩkĩa vinya iendeee kwĩkaa ũu. Ndwĩsa kũtetheesya syana syaku nesa vyũ ũtamanyĩte ũndũ syĩkwĩw’a.

13. Asyai me na myanya ĩngĩ yĩva ya kũtetheesya syana syoo imũthengeee Yeova?

¹³ Inyw’ĩ asyai, kĩla mũthenya manthai myanya ya kũtetheesya syana syenyu imũthengeee Yeova. Mũyaĩle kweteela nginya yĩla mũkũimanyĩsya Mbivilia nĩ kana mũimanyĩsye ĩũlũ wa Ngai witũ. Kwoona kĩĩ mwĩĩtu-a-asa wĩ na syana wĩtawa Lisa waĩtye: “Nĩtwatũmĩaa wũmbi ũla ũtũthyũlũlũkĩte kũmanyĩsya syana sitũ ĩũlũ wa Yeova. Kwa ngelekany’o, yĩla ngitĩ yitũ yeeka ũndũ watuma syana sitũ itheka, nĩtwaitavasya kana kĩu kĩonany’a Mũmbi witũ nĩ Ngai mũtanu, na kana atũmbie twĩ na ũtonyi wa kũtanĩa syĩndũ.”

14. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata asyai matetheesye syana syoo kũnyuva anyanya aseo? (Nthimo 13:20)

¹⁴ Mwolooto wa 4: Tetheesya syana syaku kũnyuva anyanya aseo. Ndeto ya Ngai nĩyonanĩtye ũtheinĩ vyũ kana andũ ala twanyuva matw’ĩke anyanya maitũ no matũtetheesye kana makatwananga. (Soma Nthimo 13:20.) Inyw’ĩ asyai, nĩmwĩsĩ anyanyae ma syana syenyu? Mwaakomana namo na  mũkatũmĩa ĩvinda vamwe? Mũtonya kwĩka ata mũtetheesye syana syenyu kũnyuva anyanya mamwendete Yeova? (1 Ako. 15:33) No mũitetheesye kwĩka motwi maseo mwathokya amwe maendeee nesa kĩ-veva yĩla mũkwĩka maũndũ mwĩ vamwe ta mũsyĩ.—Sav. 119:63.

15. Asyai matonya kwĩka ata matetheesye syana syoo syĩthĩwe na anyanya aseo?

¹⁵ Kwasũanĩa ngewa ya mwana-a-asa wĩ na syana wĩtawa Tony. Nũeleetye kĩla we na mũka mekĩte nĩ kana matetheesye syana syoo syĩthĩwe na anyanya aseo. Aĩtye: “Kwa myaka mingĩ, nyie na kĩveti kyakwa nĩtwĩthĩĩtwe tũithokya mũsyĩ kwitũ ana-a-asa na eĩtu-a-asa me kĩvathũkany’o, methĩwe nĩ anini kana nĩ akũũ. Nĩtũĩsanĩaa vamwe na tũkeka ũthaithi wa mũsyĩ vamwe. Ĩsu nĩ nzĩa nzeo mũno ya kũmanyana na ala mamwendete Yeova na mamũthũkũmaa me atanu. Nĩtũkwatĩte ũathimo wa kũthokya asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko, amisonalĩ, na angĩ mekale kwitũ. Syana sitũ nitethekete mũno nĩ maũndũ ala asu meyoneete, kĩthito kyoo, na veva woo wa kwĩyumya, na kĩu nĩkĩtumĩte imũthengeea Yeova.” Inyw’ĩ asyai, ĩkĩai kĩthito vyũ mũtetheesye syana syenyu syĩthĩwe na atindany’a aseo.

16. Nata mwana waku akasya kana ndekwenda kũmũthũkũma Yeova?

¹⁶ Nao nata ĩtina wa kwĩkĩa kĩthito kĩu kingĩvĩte ũu mwana waku akavanga kana ndekwenda kũmũthũkũma Yeova? Mwa ndũkone ta ũte mũsyai mũseo. Yeova nũtũnengete ithyonthe, o vamwe na mwana waku, mũthĩnzĩo wa kwĩnyuvĩa maũndũ, na kwoou kĩla ũmwe e na ũtonyi wa kũtw’a nũkũmũthũkũma kana ndemũthũkũma. Ethĩwa mwana waku nĩwatw’a kũmũtia Yeova, ndũkaeke kwĩthĩwa na wĩkwatyo kana mũthenya ũmwe akamũsyokea. Lilikana ngewa ya ũla mwana waumie mũsyĩ. (Luka 15:11-19, 22-24) Mwanake ũsu eekie maũndũ maingĩ mathũku, ĩndĩ mũthya, nĩwasyokie. Andũ amwe no masye: “Ĩsu yaĩ o ngewa. Ũndũ ta  ũsu no wĩkĩke?” Ĩĩ, vyũ! Ũu now’o mwana-a-asa wĩtawa Elie weekie.

17. Ngewa ya Elie yakwĩkĩa vinya ata?

¹⁷ Elie aĩtye ũũ ĩũlũ wa asyai make: “Meekie kyonthe kĩla matonya mandetheesye kũmwenda Yeova na kwenda Ndeto yake, Mbivilia. Ĩndĩ yĩla naĩ na myaka ta 15, nĩnambĩĩie kwanangĩka.” Elie nĩwambĩĩe kwĩka maũndũ mathũku evithĩte, na yĩla asyai make matatie kũmũtetheesya atũngĩĩe ngwatanĩo yake na Yeova, nĩwaleile. Ĩtina wa kuma mũsyĩ, nĩweelikilye mwĩkalĩlenĩ mũthũku. Ĩndĩ o na vailye ũu, mavinda amwe no waneeneaa maũndũ ala me Mbivilianĩ na mũnyanyae ũmwe. Aĩtye: “O ũndũ natavya mũnyanyawa maũndũ maingangĩ ĩũlũ wa Yeova, now’o namũsũanĩaa mavinda maingangĩ. O kavola kwa kavola mbeũ sya ũw’o ila syaĩ ngoonĩ yakwa, ila asyai makwa mavandĩte, nĩsyambĩĩie kwĩana.” Ĩtina wa ĩvinda, Elie nĩwamũsyokeie Yeova. * Kwasũanĩa ũndũ asyai make matanie mũno wĩana nũndũ nĩmamũmanyĩĩtye kũmwenda Yeova kuma e mũnini!—2 Tim. 3:14, 15.

18. Wĩw’aa ata wasũanĩa asyai ala mekĩaa kĩthito matetheesye syana syoo kũmwenda Yeova?

¹⁸ Inyw’ĩ asyai, Yeova nũmũnengete kĩanda kya mwanya mũno, nakyo nĩ kũmanyĩsya syana syenyu ũndũ itonya kũmũthaitha nũndũ nĩsyo nzyawa ĩla yũkĩte. (Sav. 78:4-6) Wĩa ũsu ndwĩ laisi, na kwoou nĩtũũmũkatha mũno nũndũ wa kĩthito kĩla mwĩkĩaa mũtetheesye syana syenyu! Mwaendeea kwĩka kyonthe kĩla mũtonya mũtetheesye syana syenyu imwende Yeova na mũimanyĩsye kũmwĩw’a, no mwĩkale mũte na nzika kana Ĩthe witũ wa ĩtunĩ akendeeaw’a mũno ninyw’ĩ.—Aev. 6:4.