KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 21
Ũndũ Yeova Ũsũngĩaa Mboya Sitũ
“Nĩtwĩsĩ kana tũkakwata syĩndũ ila twavoya, nũndũ nĩwe tũmũvoyete syĩndũ isu.”—1 YOA. 5:15.
WATHI 41 Mwa Ĩwʼa Mboya Yakwa
KWA ŨKUVĨ a
1-2. Nĩ ũndũ wĩva tũtonya kwĩkũlya ũkonetye mboya sitũ?
WE WAAĨSA kwĩkũlya ethĩwa Yeova nũsũngĩaa mboya syaku? Ethĩwa waaĩka ũu, manya kana ndwĩ weka. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ nĩmawetete kana o namo nĩmekũlasya oou, na mũno mũno yĩla maendeee kũmĩanĩsya na mathĩna. O naitũ no twĩwʼe ve vinya mũnango kũmanya ũndũ Yeova ũsũngĩĩte mboya sitũ yĩla tũũthĩna.
2 Ekai twone nĩkĩ tũtaĩle kwĩthĩwa na nzika kana Yeova nũsũngĩaa mboya sya athaithi make. (1 Yoa. 5:15) O na nĩtũũneenea makũlyo aa: Nĩkĩ mavinda amwe tũtonya kwona Yeova ta ũtasũngĩĩte mboya sitũ? Yeova asũngĩaa mboya sitũ ata ũmũnthĩ?
YEOVA NO AEME KŨTŨSŨNGĨA KWA NZĨA ĨLA TWĨĨKWATĨTYE
3. Nĩkĩ Yeova wendaa tũmũvoye?
3 Maandĩko matũĩkĩĩthĩtye kana Yeova nũtwendete mũno na kana twĩ ma vata kwake. (Akai 2:7; 1 Yoa. 4:10) Nĩkyo kĩtumi ũtũthoketye tũmũvoye atũtetheesye. (1 Vet. 5:6, 7) Endaa kũtũtetheesya twĩkale vakuvĩ nake na tũyũmĩanĩsya nesa na mathĩna ala matũkwatĩte.
Yeova asũngĩie mboya sya Ndaviti kwa kũmũvonokya kuma kwa amaitha make (Sisya kalungu ka 4)
4. Twĩsĩ ata kana Yeova nũsũngĩaa mboya sya athaithi make? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
4 Mavinda maingĩ nĩtũsomaa Mbivilianĩ ũndũ Yeova wasũngĩaa mboya sya athaithi make. No ũsũanĩe ngelekanyʼo ĩmwe? Kwasũanĩa Mũsumbĩ Ndaviti. Thayũnĩ wake wʼonthe aĩ na amaitha aingĩ athũku, na kaingĩ nĩwamũvoyaa Yeova amũtetheesye. Ĩvinda yĩmwe, amwĩsũvie Yeova amwĩa: “Ĩwʼa mboya yakwa, ame Yeova; ĩthukĩĩsye mawĩsũvano makwa: nzũngĩa kwondũ wa kĩthito kyaku, na ũlũngalu waku.” (Sav. 143:1) Nake Yeova nĩwasũngĩie mboya syake na amũvonokya. (1 Sam. 19:10, 18-20; 2 Sam. 5:17-25) Nũndũ wa ũu, aĩ atonya kwasya ũũ ate na nzika: “Yeova e vakuvĩ na onthe ala mamwĩkaĩlaa.” O naitũ no twĩthĩwe na mũĩĩkĩo ta ũsu.—Sav. 145:18.
Yeova asũngĩie mboya sya Vaulo kwa kũmũnenga vinya ũla wendaa nĩ kana omĩĩsye (Sisya kalungu ka 5)
5. Nĩ mavinda onthe Yeova wasũngĩaa mboya sya athũkũmi ma tene ũndũ meĩkwatĩtye? Nengane ngelekanyʼo. (O na ĩngĩ, sisya visa.)
5 Yeova no aeme kũsũngĩa mboya sitũ kwa nzĩa ĩla twĩĩkwatĩtye. Ũndũ ũsu nĩwamũkwatie mũtũmwa Vaulo. Ve ĩvinda wamũkũlilye Ngai amũvetangĩe thĩna wailye ta “mwĩwʼa mwĩĩnĩ.” Vaulo nĩwavoyie katatũ ĩũlũ wa thĩna ũsu mũmũ wamũkwatĩte. We Yeova nĩwasũngĩie mboya isu? Ĩĩ, ĩndĩ ti kwa nzĩa ĩla Vaulo weekwatĩtye. Vandũ va kũmũvetangĩa thĩna ũsu, Yeova amũnengie vinya ũla wendaa nĩ kana aendeee kũmũthũkũma e mũĩkĩĩku.—2 Ako. 12:7-10.
6. Nĩkĩ mavinda amwe tũtonya kwona Yeova ta ũteũsũngĩa mboya sitũ?
6 Mavinda amwe o naitũ no tũkwate ũsũngĩo wĩ kĩvathũkanyʼo na ũla twĩĩkwatĩtye. Ĩndĩ no twĩkale tũte na nzika kana Yeova nĩwĩsĩ nzĩa ĩla nzeo vyũ ya kũtũtetheesya. O na nũtonya “kwĩka maũndũ maingĩ mũno kũvĩtũka ala tũvoyete na kũsũanĩa.” (Aev. 3:20) Na nũndũ wa ũu, ũsũngĩo wa mboya sitũ no ũke ĩvindanĩ tũteĩkwatĩtye kana kwa nzĩa o na tũteũsũanĩaa.
7. Nĩkĩ tũtonya kwĩthĩwa na vata wa kũvĩndũa maũndũ ala tũũvoya? Nengane ngelekanyʼo.
7 No twone vata wa kũvĩndũa maũndũ ala twĩthĩĩtwe tũivoya yĩla twaelewa kwenda kwa Yeova nesanga. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya Mwana-a-asa Martin Poetzinger. Kavinda kakuvĩ ĩtina wa Mwana-a-asa Poetzinger kũtwaana, nĩwooviwe kambinĩ ya kũthĩnĩsya andũ ya Nazi. Mbeenĩ amũkũlasya Yeova amumye kambinĩ ĩsu nĩ kana akasũvĩe kĩveti kyake na aisyokea wĩa wa kũtavanyʼa. Ĩndĩ ĩtina wa syumwa ilĩ, ndaaona nzĩa o na ĩmwe Yeova wavingũĩte ĩtonya kũtuma athawʼa. Kwoou ambĩĩie kũvoya ũũ, “Yeova, mwa mbonyʼe ũndũ ũkwenda nĩke.” Na ĩndĩ ambĩĩa kũsũanĩa maũndũ ala ana-a-asa ala angĩ kambinĩ maendeee kũmĩĩsya. Aingĩ moo mathĩnĩkaa mũno nũndũ wa iveti na syana syoo. Na kwoou Mwana-a-asa Poetzinger ambĩĩa kũvoya atĩĩ: “Yeova, nĩ mũvea mũno nũndũ wa kĩanda kĩĩ kyeũ. Ndetheesye nĩendeee kũlũlũmĩĩlya ana-a-asa makwa na kũmekĩa vinya.” Atũmĩie myaka kenda ĩla yaatĩĩe e kambinĩ ĩsu ayĩka kĩu wavoyie!
8. Nĩ ũndũ wĩva wa vata twaĩle kũlilikanaa yĩla tũũvoya?
8 Nĩtwaĩlĩte kũlilikana kana Yeova e na kĩeleelo, na akakĩanĩsya ĩvinda yĩla ũtwʼĩte yavika. Nĩ kana akĩanĩsye, ũndũ ũmwe ũvangĩte kwĩka nĩ kũmina vyũ mathĩna ala matũkwataa ũmũnthĩ, ta mowau, kĩkwʼũ, na mĩisyo ta ithingitho sya nthĩ. Yeova akatũmĩa Ũsumbĩ wake kwĩanĩsya kĩeleelo kĩu. (Nda. 2:44; Ũvu. 21:3, 4) Ĩndĩ ĩvinda yĩu yĩikaavika, nũmũekete Satani asumbĩke nthĩ ĩno. b (Yoa. 12:31; Ũvu. 12:9) Yeova akatwʼĩka nũkũtũminĩa mathĩna ala matũkwataa ũmũnthĩ, Satani no oneke ta ũsumbĩkĩte nesa. Kwoou o na kau no nginya tweteele Yeova eanĩsye mawatho make, kĩu kĩikwonanyʼa kana atũtiĩte tũte na ũtethyo. Ekai twone maũndũ amwe Yeova wĩkaa atũtetheesye.
ŨNDŨ YEOVA ŨSŨNGĨAA MBOYA SITŨ ŨMŨNTHĨ
9. Yeova atonya kũtũtetheesya ata yĩla tũkwĩka motwi? Nengane ngelekanyʼo.
9 Nũtũnengae ũĩ. Yeova nũtwathĩte kũtũnengae ũĩ nĩ kana twĩkae motwi maseo. Nĩtwendaa ũĩ wa Ngai, na mũno mũno yĩla tũkwĩka motwi matonya kũvĩndũa thayũ witũ, ta yĩla tũũtwʼa nĩtũũlika mũtwaanonĩ kana tũilika. (Yak. 1:5) Kwavindĩĩsya ngelekanyʼo ya mwĩĩtu-a-asa ũte mũtwae wĩtawa Maria. c Nĩwatanĩaa kũthũkũma ta vainia wa kĩla ĩvinda. Aendeee na ũthũkũmi wake, nĩwakomanie na mwana-a-asa ũmwe. Aĩtye: “O ũndũ ndũũ yitũ yaendeeie kũkamĩĩa, nowʼo kĩla ũmwe waendeeie kwendeewʼa nĩ ũla ũngĩ. Na kwoou nĩnamanyie nĩnaaĩlĩte kwĩka ũtwi. Nĩnaendeeie kũvoya na kĩthingʼĩĩsyo ĩũlũ wa ũndũ ũsu. Nendaa Yeova andongoesye, ĩndĩ no neesĩ ndesa kũmbĩkĩa ũtwi.” Maria nde na nzika kana Yeova nĩwasũngĩie mboya syake kwa kũmũnenga ũĩ. Ata? Ayĩka ũkunĩkĩli mavukunĩ maitũ nĩwakwatie ilungu iana ũna ila syamũtetheeisye kũkwata mosũngĩo ma makũlyo ala waĩ namo. O na nĩweethukĩĩisye ũtao mũseo ũla wanengiwe nĩ inyia wake. Ũtao ũsu nĩwamũtetheeisye kũthiana ũndũ weewʼaa. Mũthya, Maria nĩwavotie kwĩka ũtwi mũseo.
Yeova atũnengae ata vinya wa kũmĩĩsya? (Sisya kalungu ka 10)
10. Kwosana na ĩandĩko ya Avilivi 4:13, Yeova atetheeasya ata athaithi make? Nengane ngelekanyʼo. (O na ĩngĩ, sisya visa.)
10 Nũtũnengae vinya wa kũmĩĩsya. O ũndũ Yeova watetheeisye mũtũmwa Vaulo, akatũnengae vinya wa kũmĩĩsya mathĩna ala meũtũkwata. (Soma Avilivi 4:13.) Kwoona ũndũ Yeova watetheeisye mwana-a-asa ũmwe wa Africa wĩtawa Benjamin kũmĩanĩsya na mathĩna momũ. E wa mũika, we na mũsyĩ woo nĩmakĩĩie nthĩ ĩngĩ, na nĩmekalile kambinĩ iana ũna. Aĩtye: “Kĩla ĩvinda namũvoyaa Yeova ndimũkũlya anenge vinya wa kwĩka kĩla kyaĩlĩte methonĩ make. Nake nĩwasũngĩie mboya syakwa kwa kũnenga mũuo wa kĩlĩko, ũkũmbaũ wa kũendeea kũtavanyʼa, na mavuku ma kũndetheesya nĩendeee kũmũthengeea.” Aendeee kwasya, “Kũsoma ngewa sya ana-a-asa na eĩtu-a-asa na kwona ũndũ Yeova wamatetheeisye momĩĩsya nĩkwalũlũmĩĩilye ũtwi wakwa wa kũendeea kwĩkala nĩ mũĩkĩĩku.”
We waaĩyonea Yeova aikũtetheesya atũmĩĩte athaithi ala angĩ? (Sisya kalungu ka 11-12) d
11-12. Yeova atonya ata kũtũmĩa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kũsũngĩa mboya sitũ? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
11 Nũtũmĩaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. Ũtukũ ũla Yesũ waumisye thayũ wake ta nthembo, nĩwavoyie na kĩthingʼĩĩsyo. Amwĩsũvie Yeova amũvetangĩe kĩvũthya kya kwĩtwa mũumi wa Ngai. Ĩndĩ vandũ va kwĩka ũu, Yeova atũmie mũlaĩka amwĩkĩe vinya. (Luka 22:42, 43) O ta ũu, Yeova no atume ana-a-asa kana eĩtu-a-asa maitũ matũkũnĩa simũ kana matũthokea matwĩkĩe vinya. Na ithyonthe no tũmanthe myanya ya kũtavya athaithi ala angĩ “ndeto nzeo.”—Nth. 12:25.
12 Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Miriam. Syumwa mbũthũ ĩtina wa mũũme kũkwʼa, atiiwe mũsyĩ e weka, na eewʼaa olanĩlwʼe nĩ maũndũ na atũlĩkĩte ngoo mũno. Atindĩaa kũĩa, na nĩwendaa mũndũ ũtonya kũneena nake. Aĩtye: “Ndyaĩ na vinya wa kũkũnĩa simũ mũndũ o na ũmwe, na kwoou nĩnamũvoyie Yeova. O nĩendeee kũĩa na kũvoya, simũ yakwa nĩyakũniwe. Yakũnĩtwe nĩ mũtumĩa wa kĩkundi mũnyanyawa.” Miriam nĩwakiakiiwʼe mũno nĩ mũtumĩa ũsu na kĩveti kyake. Nde na nzika kana Yeova nĩwe watumie mwana-a-asa ũsu amũkũnĩa.
Yeova atonya ata kũtuma ala angĩ matũtetheesya? (Sisya kalungu ka 13-14)
13. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa ũndũ Yeova ũtonya kũtũmĩa andũ matamũthaithaa kũsũngĩa mboya sitũ.
13 No atũmĩe andũ matamũthaithaa. (Nth. 21:1) Mavinda amwe Yeova nũsũngĩaa mboya sya andũ make kwa kũtũmĩa andũ mate athaithi make mamatetheesye. Kwa ngelekanyʼo, nĩwatumie Mũsumbĩ Alitasasita anenga Neemia mwanya wa kũsyoka Yelusaleme nĩ kana akatetheesye kũtũngĩĩa ndũa ĩsu. (Nee. 2:3-6) O ta ũu ũmũnthĩ, Yeova no atume andũ mate athaithi make moka kũtũtetheesya yĩla tũkwenda ũtethyo.
14. Nĩ kyaũ kyakwendeesya ngewanĩ ya Soo Hing? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
14 Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Soo Hing nũlilikanaa ĩvinda Yeova watũmĩie ndakĩtalĩ wake kũmũtetheesya. Kĩmwana kyake kĩthĩawa na mathĩna meana ũna ma kĩlĩko. Ĩvinda yĩmwe nĩkyavalũkile kĩ vandũ vatũlu na kyaũmĩa mũno, na kĩu kyatuma Soo Hing na mũũme matia mawĩa moo nĩ kana makĩsũvĩe. Nũndũ wa ũu, nĩmakwatiwe nĩ mathĩna ma mbesa. Soo Hing aisye kana eewie ta ũteendeea kũmĩĩsya kũvĩtũka vau. Ĩndĩ nĩwamũtulũĩle Yeova ngoo yake na amũkũlya amũtetheesye. Ndakĩtalĩ ũla waiitaa mwanae nĩwatwie kũmantha nzĩa ya kũmũtetheesya we na mũsyĩ wake. Na nũndũ wa ũu, nĩmakwatie ũtethyo wa silikalĩ na nyũmba ya mbesa nini matonya kũkomboa. Ĩtina, Soo Hing aisye: “Nĩtwoonie kwʼoko kwa Yeova ũndũnĩ ũsu. Kwa wʼo, we nĩ ‘ũla wĩwʼaa mboya.’”—Sav. 65:2.
KŨMANTHA NA KWĨTĨKĨLA ŨSŨNGĨO WA YEOVA NĨKWENDAA MŨĨKĨĨO
15. Nĩ kyaũ kyatetheeisye mwĩĩtu-a-asa ũmwe kũmanya kana Yeova nĩwasũngĩaa mboya syake?
15 Ti mavinda onthe mboya sitũ isũngĩawa kwa nzĩa ya mwanya. Ĩndĩ mosũngĩo ala tũkwataa nĩmo methĩawa matonya kũtũtetheesya tũendeee kũlũmanyʼa na Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. Kwoou ĩthĩawa wĩ metho wone ũndũ Yeova ũkũsũngĩa mboya syaku. Ve ĩvinda mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Yoko woonaa Yeova ta ũtasũngĩaa mboya syake. Ĩndĩ nĩwambĩĩie kũandĩkaa vandũ maũndũ onthe ala wakũlasya Yeova. Ĩtina wa ĩvinda yĩana ũna kũvĩta, nĩwasyaisye vala waandĩkĩte na eethĩa kana Yeova nĩwasũngĩĩte mboya syake mbingĩ, o na ingĩ waĩ oolilwe nĩsyo. Mavinda kwa mavinda nĩtwaĩlĩte kũmanthaa mwanya wa kũvindĩĩsya ũndũ Yeova wĩthĩwa asũngĩĩte mboya sitũ.—Sav. 66:19, 20.
16. Tũtonya kwonanyʼa ata kana twĩ na mũĩkĩĩo? (Aevelania 11:6)
16 Twonanasya twĩ na mũĩkĩĩo kwa kũmũvoya Yeova na kwa kwĩtĩkĩla ũsũngĩo wa mboya sitũ, o na ethĩwa ũilye ata. (Soma Aevelania 11:6.) Kwavindĩĩsya ngelekanyʼo ya mwana-a-asa wĩtawa Mike na mũka, Chrissy. Maĩ na mũvango wa kũthũkũma Mbetheli. Mike aĩtye, “Kwa myaka mingĩ, nĩtwausũasya vomu ya Mbetheli na nĩtwamũvoyaa Yeova ĩngĩ na ĩngĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu, ĩndĩ tũyaaĩsa kwĩtwa.” O na vailye ũu, Mike na Chrissy nĩmaendeeie kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana Yeova nĩweesĩ nesa vyũ ũndũ ũtonya kũmatũmĩa ũthũkũminĩ wake. Na kwoou nĩmaendeeie kwĩka kyonthe kĩla matonya. Kwa ngelekanyʼo, nĩmaendaa kũla kwĩ na vata mũnene wa atavanyʼa me mavainia ma kĩla ĩvinda, na nĩmakwataa mbau wĩa wa myako ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ. Ũmũnthĩ me wĩanĩ wa kũthyũlũlũka. Mike aĩtye, “Ti ĩvinda yonthe Yeova wĩthĩĩtwe aisũngĩa mboya sitũ ũndũ tũkwenda, ĩndĩ nũisũngĩĩte na ekĩte ũu kwa nzĩa o na nzeango kwĩ ĩla twaĩ tũtonya kũsũanĩa.”
17-18. Kwosana na Savuli 86:6, 7, nĩ ũndũ wĩva tũte na nzika nawʼo?
17 Soma Savuli 86:6, 7. Mũandĩki wa Savuli, Ndaviti, ndaĩ na nzika kana Yeova nĩweewʼaa mboya syake na nĩwaisũngĩaa. O naku no wĩthĩwe na mũĩkĩĩo o ta ũsu. Ngelekanyʼo ila syaneenewa ĩsomonĩ yĩĩ syĩtũĩkĩĩthya kana Yeova no atũnenge ũĩ na vinya wa kũendeea kũmĩĩsya. No atũmĩe ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kana andũ matamũthũkũmaa matũtetheesye.
18 O na kau ti mavinda onthe Yeova ũkasũngĩaa mboya sitũ kwa nzĩa ila twĩĩkwatĩtye, nĩtwĩsĩ kana akaisũngĩaa. Akatũnengae o kĩla tũkwenda ĩvindanĩ yĩla tũũkyenda. Kwoou endeea kũvoya ũte na nzika kana yu tũĩ Yeova nũkũsũvĩaa, na kana yĩla ũkatwʼĩkĩthya maũndũ meũ ĩtũnĩ na nthĩ ‘akeanĩsya kwenda kwa kĩla kĩndũ kĩ thayũ.’—Sav. 145:16.
WATHI 46 Twĩkũtũngĩa Mũvea Yeova
a Yeova nũtũĩkĩĩthĩtye kana akasũngĩaa mboya sitũ ethĩwa nĩsyosanĩte na kwenda kwake. Yĩla tũendeee kũmĩanĩsya na mathĩna, no twĩkale tũte na nzika kana akatũnengae ũtethyo ũla tũkwenda nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku kwake. Ekai twone ũndũ Yeova ũsũngĩaa mboya sitũ.
b Nĩ kana wone nĩkĩ Yeova ũmũekete Satani asumbĩke nthĩ ĩno, sisya kĩlungu “Ĩkalaa Wene Ũndũ Ũla wa Vata Vyũ Ũtũkonetye,” ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya Mwei wa 6, 2017.
c Masyĩtwa amwe nĩ mavĩndũe.
d MAELESYO MA VISA: Mũndũ mũka wĩ na kelĩtu kake nĩmavika nthĩ ĩla makĩĩe. Athaithi ala angĩ nĩmamathokya nesa na mamanenga ũtethyo ũla mekwenda.
