KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 23
Eka ‘Kĩtwʼĩki kya Mwaki wa Yeova’ Kĩendeee Kwakana
“Itwʼĩki [sya wendo] nĩ itwʼĩki sya mwaki, o kĩtwʼĩki ki kya mwaki wa Yeova.”—WA. 8:6.
WATHI 131 “Ala Ngai Ũlũmanĩtye”
KWA ŨKUVĨ a
1. Mbivilia ĩeleetye ata wendo wa wʼo?
MBIVILIA yaĩtye ũũ: “Itwʼĩki [sya wendo] nĩ itwʼĩki sya mwaki, o kĩtwʼĩki ki kya mwaki wa Yeova. Manzĩ maingĩ matitonya kũvosya wendo, o na kĩwʼũ kingĩ ki kũũthika.” b (Wa. 8:6, 7) Mwa isu nĩ ndeto nzeo ta kĩ itũmĩĩtwe kũelesya wendo wa wʼo! Ndeto isu no syĩkĩe vinya mũno ala me mũtwaanonĩ. Syĩmatetheesya kũmanya kana no methĩwe na wendo wa wʼo katĩ woo.
2. Ala me mũtwaanonĩ maĩlĩte kwĩka ata maĩkĩĩthye wendo woo ndũnavoa?
2 Ala me mũtwaanonĩ methĩawa maĩlĩte kwĩkĩa kĩthito kingĩ mendane thayũnĩ woo wʼonthe. Kwa ngelekanyʼo, mwaki wĩthĩawa ũtonya kũendeea kwakana kwa ĩvinda yĩasa vyũ, ethĩwa nũkũendeea kwongelwa ngũ. Ĩndĩ waema kwongelwa, mũthya wĩkaa kũvoa. O ta ũu, wendo ũla wĩthĩawa katĩ wa mũndũũme na mũka no ũendeee kwĩthĩwa wĩ mũlũmu tene na tene, ĩndĩ o maendeea kũlũlũmĩĩlya ngwatanĩo yoo. Mavinda amwe, ala me mũtwaanonĩ no mewʼe wendo woo ta ũendeee kũthela, na mũno mũno yĩla maendeee kũmĩanĩsya na maũndũ ta mathĩna ma mbesa, mowau, kana kũea syana. Kwoou ethĩwa wĩ mũtwaanonĩ, ũtonya kwĩka ata nĩ kana ‘kĩtwʼĩki kya mwaki wa Yeova’ kĩendeee kwakana mũtwaanonĩ wenyu? Ĩsomonĩ yĩĩ, twĩneenea maũndũ atatũ matonya kũmũtetheesya mũendeee kwĩthĩwa na ngwatanĩo ndũmu na mũitanĩa mũtwaano wenyu. c
ENDEEAI KŨLŨLŨMĨĨLYA NGWATANĨO YENYU NA YEOVA
3. Kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova kũtonya kũtethya ata ala me mũtwaanonĩ? (Mũtavanʼya 4:12) (O na ĩngĩ, sisya visa.)
3 Nĩ kana ‘kĩtwʼĩki kya mwaki wa Yeova’ kĩendeee kwakana, mũndũũme na mũka nĩmaĩlĩte kwĩkĩa kĩthito methĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Ngwatanĩo ĩsu ĩtonya ata kũtethya mũtwaano woo? Yĩla ala me mũtwaanonĩ moona ũnyanya woo na Ĩthe woo wa ĩtunĩ wĩ wa vata, makeethĩawa na mea ma kũatĩĩa ũtao wake, na kĩu kĩkamatetheeasya kwĩvathana na kũsinda mathĩna ala matonya kũtuma wendo woo ũvoa. (Soma Mũtavanʼya 4:12.) O na ĩngĩ, andũ ala me na ngwatanĩo nzeo na Yeova nĩmekaa kyonthe kĩla matonya maatĩĩe ngelekanyʼo yake na maitata kwĩthĩwa na nguma iilye syake ta kwĩka angĩ nesa, wũmĩĩsyo, na kũekea. (Aev. 4:32–5:1) Yĩla ala me mũtwaanonĩ meethĩwa na nguma ta isu, wendo woo nĩwongelekeelaa. Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Lena wĩthĩĩtwe mũtwaanonĩ kwa myaka mbee wa 25 aĩtye, “Nĩ laisi kwenda na kũnenga ndaĩa mũndũ wĩ na ngwatanĩo nzeo na Yeova.”
4. Nĩkĩ Yeova wanyuvie Yosevu na Meli methĩwe asyai ma ũla waĩ atwʼĩke Masia?
4 Kwasũanĩa ngelekanyʼo yĩ Mbivilianĩ. Yĩla Yeova wanyuvaa ala makethĩwa asyai ma ũla waĩ atwʼĩke Masia, anyuvie Yosevu na Meli, o na kũtwʼĩka Ndaviti aĩ na nzyawa mbingĩ. Nĩkĩ? Nũndũ kĩla ũmwe woo aĩ na ngwatanĩo nzeo nake, na nĩweesĩ kana nĩmeũmũvĩtya mbee mũtwaanonĩ woo. Ala mwĩ mũtwaanonĩ, mũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ ngelekanyʼonĩ ya Yosevu na Meli?
5. Ngelekanyʼo ya Yosevu ĩtonya kũmanyĩsya aũme ala me mũtwaanonĩ kyaũ?
5 Yosevu nĩwaatĩĩaa myolooto ya Yeova na ngenda, na kĩu nĩkyatumie ethĩwa e mũũme mũseo. Mavinda ta atatũ ũu Ngai nĩwamũnengie mĩao ĩkonetye mũsyĩ wake. Na kĩla ĩvinda nĩwamĩatĩĩaa ate kweteela, o na yĩla walasimĩka kwĩka moalyũku manene. (Mt. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Nũndũ wa ũu, Yosevu nĩwasũvĩie Meli, oonanyʼa nũmũkwete mbau, na nũkũmũthĩnĩkĩa. Kwasũanĩa ũndũ meko ma Yosevu matonya kwĩthĩwa matumie Meli amwenda na amũnenga ndaĩa mũnango! Inywʼĩ aũme ala mwĩ mũtwaanonĩ, no mũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yosevu kwa kũmanthaa ũtao Mbivilianĩ yĩla mũũthĩnĩkĩa mĩsyĩ yenyu. d Yĩla mwaũatĩĩa o na ethĩwa wĩtuma mwĩka moalyũku maingĩ, mwĩthĩawa mũyonanyʼa nĩmwendete iveti syenyu na ũndũ ũsu ũkalũlũmĩĩlasya mũtwaano wenyu. Mwĩĩtu-a-asa wĩkalaa Vanuatu wĩthĩĩtwe mũtwaanonĩ kwa myaka mbee wa 20 aĩtye: “Yĩla mũemewa wamantha ũtao wa Yeova na aũatĩĩa, nĩnĩmũnengae ndaĩa mũnango. Nĩwʼaa nĩ mwĩanĩe, na ndyĩthĩawa na nzika na motwi ala ũkwĩka.”
6. Ngelekanyʼo ya Meli ĩtonya kũmanyĩsya iveti kyaũ?
6 O nake Meli aĩ na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Ndeekwatasya o kĩla Yosevu ũkwĩka kĩlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo wake. O na nĩweesĩ Maandĩko nesa. e (Luka 1:46) Eka ũu, nĩwamanthaa ĩvinda ya kũvindĩĩsya. (Luka 2:19, 51) Tũi na nzika kana nũndũ Meli aĩ na ngwatanĩo nzeo na Yeova, kĩu nĩkyatumie ethĩwa e kĩveti kĩseo mũno. Ũmũnthĩ, aka aingĩ nĩmatataa maatĩĩe ngelekanyʼo ya Meli. Kwa ngelekanyʼo, mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Emiko aĩtye: “Ndanatwawa, naĩ na mũvango mũseo wa kwĩkaa maũndũ ma kĩ-veva. Ĩndĩ ĩtina wa kũtwawa, mũemewa nĩwe wavoyaa na akatongoesya ũthaithi wa mũsyĩ, na kwoou nĩnamanyie kana no ta neethĩawa nĩkwatĩtye maũndũ asu ũkwĩka me moka malũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo wakwa. Nũndũ wa ũu, nĩnamanyie kana nĩnaaĩlĩte kũkua mũio ũ wakwa kwa kwĩkĩa kĩthito nĩthĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Yu nĩnĩmanthaa ĩvinda ya kũtũmĩa na Ngai wakwa kwa kũvoya, kũsoma Maandĩko, na kũvindĩĩsya mosũanĩo make.” (Aka. 6:5) Inywʼĩ iveti, mwaendeea kũlũlũmĩĩlya ngwatanĩo yenyu na Yeova, ala mamũtwaĩte makeethĩawa na itumi mbingangĩ sya kũmũtaĩa na kũmwenda.—Nth. 31:30.
7. Ngelekanyʼo ya Yosevu na Meli ĩtonya kũmanyĩsya ala me mũtwaanonĩ kyaũ ĩũlũ wa kũthaitha me vamwe?
7 O na ĩngĩ, Yosevu na Meli nĩmeekĩaa kĩthito malũlũmĩĩlye ngwatanĩo yoo na Yeova me vamwe. Nĩmaeleetwe vata wa kũmũthaitha Yeova me vamwe ta mũsyĩ. (Luka 2:22-24, 41; 4:16) Ũndũ ũsu nũtonya kwĩthĩwa ũtaĩ laisi, na mũno mũno yĩla syana syoo syaingĩvangie, ĩndĩ nĩmavotaa kwĩka ũu. Ĩsu nĩ ngelekanyʼo nzeo ta kĩ kwa ala me mũtwaanonĩ ũmũnthĩ! Ethĩwa o ta Yosevu na Meli mwĩ na syana, nĩmũtonya kwĩwʼa ve vinya kũthi maũmbanonĩ kana kũvangĩĩa ĩvinda ya kwĩka ũthaithi wa mũsyĩ. O na no vethĩwe ve vinya mũnango kũkwata ĩvinda ya kwĩmanyĩsya kana kũvoya na ũla ũtwaanĩte nake. Ĩndĩ lilikanai kana yĩla mwamũvoya Yeova mwĩ vamwe, nĩmũmũthengeeaa mũnango na mũkalũlũmĩĩlya ngwatanĩo yenyu mwĩ elĩ. Kwoou ĩkĩĩthasyai nĩmwavĩtya mbee ũthaithi.
8. Ala me mũtwaanonĩ wĩ na mathĩna matonya kwĩka ata matetheke mũnango nĩ ũthaithi wa mũsyĩ?
8 Nata ethĩwa mũtwaano wenyu wĩ na mathĩna? No mwĩwʼe ve vinya kwĩka ũthaithi wa mũsyĩ vamwe. Ethĩwa ũu nĩwʼo vailye, ambĩĩai kwa kũneenea ũndũ mũkuvĩ inywʼelĩ mũkũũtanĩa. Kwĩka ũu no kũlũlũmĩĩlye ngwatanĩo yenyu na kũkatuma mwĩthĩwa na wendi wa kwĩka maũndũ ma kĩ-veva mwĩ vamwe.
TŨMĨAI ĨVINDA VAMWE
9. Nĩkĩ mũndũũme na mũka maĩlĩte kũtũmĩa ĩvinda vamwe?
9 Ala mwĩ mũtwaanonĩ, no mũendeee kwendana mũnango mwatũmĩa ĩvinda vamwe. Mweeka ũu, kĩu no kĩmũtetheesye mũkamanya kĩla ũla ũngĩ ũsũanĩĩte na ũndũ ũkwĩwʼa. (Mwa. 2:24) Kwoona kĩla Lilia na mũũme, Ruslan, mamanyie ĩtina wa kũtwaana, myaka mbee wa 15 mĩvĩtu. Lilia aĩtye: “Nĩtwamanyie kana tũikethĩawa na ĩvinda yingĩ ya kũtũmĩa vamwe ũndũ twasũanĩaa. Tweethĩawa tũkwatanĩte mũno kĩla mũthenya na wĩa wa kĩ-mwĩĩ, mawĩa ma mũsyĩ, na ĩtina syana sitũ. Twesie kwĩthĩa kana twaema kũmantha ĩvinda ya kwĩthĩwa vamwe twĩ elĩ, ngwatanĩo yitũ nĩtonya kũthela.”
10. Ala me mũtwaanonĩ matonya ata kũatĩĩa mwolooto ũla wĩ Aeveso 5:15, 16?
10 Ala me mũtwaanonĩ matonya kwĩka ata maĩkĩĩthye nĩmatũmĩa ĩvinda vamwe? Nĩmatonya kwĩthĩwa maĩlĩte kũvangĩĩa ĩvinda ya kũtũmĩa me vamwe. (Soma Aeveso 5:15, 16.) Mwana-a-asa wĩkalaa Nigeria wĩtawa Uzondu aĩtye, “Yĩla ngũvangĩĩa maũndũ ala ngwĩka, nĩnĩvathaa ĩvinda yĩla ngũtũmĩa na kĩveti kyakwa twĩ elĩ na nĩnĩĩkĩĩthasya kana nĩnalũmanyʼa na mũvango wakwa.” (Avi. 1:10) Kwoona ũndũ mwĩĩtu-a-asa ũmwe wĩtawa Anastasia ũtwaĩtwe nĩ mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko wa Moldova ũtũmĩaa ĩvinda yake nesa. Aĩtye: “Nĩndataa kwĩka maũndũ ala ngwenda yĩla mũemewa ũkwatanĩte na maũndũ ala makonanĩtye na kĩanda kyake. Kĩu nĩkĩtumaa tũkwata mwanya wa kũtũmĩa ĩvinda vamwe.” Ĩndĩ nata ethĩwa mũkwatene mũno nginya ũkethĩa mũyona ĩvinda mũtũmĩa vamwe?
11. Akwila na Vilisila mekaa maũndũ meva me vamwe?
11 Ala me mũtwaanonĩ no matetheke nĩ ngelekanyʼo ya Akwila na mũka wake Vilisila, ala manengetwe ndaĩa mũno nĩ Aklĩsto aingĩ ma mbee. (Alo. 16:3, 4) O na kau Mbivilia ndĩwetete maũndũ maingĩ ĩũlũ wa mũtwaano woo, nĩvuanĩtye kana mathũkũmaa, makatavanyʼa, na makatetheesya angĩ me vamwe. (Meko 18:2, 3, 24-26) Eka ũu, kĩla ĩvinda Mbivilia yaweta Akwila na Vilisila, ĩkothaa kũmawetanĩsya vamwe.
12. Mũndũũme na mũka matonya kwĩka ata matũmĩe ĩvinda yingangĩ vamwe? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
12 Ala me mũtwaanonĩ matonya ata kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Akwila na Vilisila? Kwasũanĩa maũndũ maingĩ ala we na ũla ũtwaanĩte nake mwĩthĩawa mwaĩle kwĩka. Mwĩona ata mũkatethya mawĩa amwe katĩ wa asu mwĩ elĩ vandũ va kũeka kĩla ũmwe atethye e weka? Kwa ngelekanyʼo, Akwila na Vilisila nĩmatavanasya ĩmwe. Mavinda kwa mavinda inywʼĩ nĩmwĩkaa mĩvango mũtavanyʼe ĩmwe? O na ĩngĩ, Akwila na Vilisila nĩmathũkũmaa ĩmwe. We na ũla ũtwaanĩte nake nĩmũtonya kwĩthĩwa mũtathũkũmaa vandũ vamwe, ĩndĩ mwĩona ata mũkekaa mawĩa ma mũsyĩ vamwe? (Mũta. 4:9) Yĩla mwatetheanĩsya kwĩka wĩa mũna, mwĩwʼaa mwĩ ngwatanĩo mũnango na kĩu nĩkĩmũnengae mwanya wa kũea ngewa. Robert na Linda methĩĩtwe mũtwaanonĩ kwa myaka mbee wa 50. Robert aĩtye: “Kũneena ũwʼo, tũyĩthĩawa na ĩvinda yingĩ tũtonya kũtũmĩa vamwe tũyĩtanĩthya. Ĩndĩ yĩla ngũthambya mĩio na mũka wakwa aimĩnyasya kana yĩla ngũkũanga ĩia nza na ayũka tũtetheanĩsye, nĩndanaa mũno. Kwĩka maũndũ vamwe kũtumaa twĩthĩwa twĩ ngwatanĩo. Wendo witũ nĩwongelekeelaa.”
13. Nĩ kana mũndũũme na mũka methĩwe me ngwatanĩo, nĩ kyaũ maĩlĩte kwĩka?
13 Ĩndĩ lilikana kana o kwĩthĩwa mwĩ vamwe ti kwonanyʼa mwĩ ngwatanĩo. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe mũtwae wa Brazil aĩtye: “Matukũnĩ kwĩthĩawa na maũndũ maingĩ matonya kwelelũkya mũndũ, na kwoou nĩthĩĩte kana nĩ laisi mũkasũanĩa kana mwĩtũmĩa ĩvinda vamwe aĩ nĩkwĩthĩwa mwĩkalaa nyũmbanĩ ĩmwe. Nĩsĩte kwĩthĩa kana kwĩthĩwa o vamwe tu kũitoetye. No nginya wonyʼe ũla ũtwaanĩte nake kana nũũlũngana nake.” Kwoona ũndũ Bruno na mũka, Tays, monanasya kana nĩmeũthĩnĩkĩana. Bruno aĩtye, “Yĩla tũũtũmĩa ĩvinda vamwe, nĩtũiaa simũ ũtee na tũitanĩa ĩvinda yĩu twĩ elĩ.”
14. Ethĩwa ala me mũtwaanonĩ maitanĩaa kũtũmĩa ĩvinda vamwe, matonya kwĩka ata?
14 Ĩndĩ nata ethĩwa we na ũla ũtwaanĩte nake mũitanĩaa kũtũmĩa ĩvinda vamwe? No kwĩthĩwa mwendeeawʼa nĩ maũndũ me kĩvathũkanyʼo, kana mũthatanasya na mĩtũkĩ. Mũtonya kwĩka ata? Kwasũanĩa ũla mwaki tũwetie tũyambĩĩa. Ndwambĩaa wĩ mũnene o saa ila wakwatwʼa. Wĩthĩawa waĩle kwongelwa ngũ nenange o kavola kwa kavola. O ta ũu, mwĩona ata mũkambĩĩa kwa kũtũmĩa o ĩvinda ĩvũthũ kĩla mũthenya? Na mũyĩka ũu mũyĩĩkĩĩthya mwĩĩka ũndũ mũũtanĩa, ĩndĩ ti ũndũ ũkũete ngusanĩsyo. (Yak. 3:18) Yĩla mwambĩĩa kũtũmĩa ĩvinda mwĩ vamwe o kavola kwa kavola, kĩu no kĩtume wendo wenyu wongelekeela.
NENGANAI NDAĨA
15. Nĩkĩ kũnengane ndaĩa nĩ kwa vata mũtwaanonĩ?
15 Kũnengane ndaĩa nĩ kwa vata mũno mũtwaanonĩ. Kwĩthĩawa kũilye ta nzeve ĩla ĩtumaa mwaki wakana nesa. Vate nzeve ĩsu mwaki no ũvoe na mĩtũkĩ. O ta ũu, ala me mũtwaanonĩ maema kũnengane ndaĩa, wendo woo no ũthele na mĩtũkĩ. Kĩvathũkanyʼo na ũu, yĩla mũndũũme na mũka meekĩa kĩthito monanyʼe kana nĩmanenganĩte ndaĩa, kĩu no kĩtume wendo woo wongelekeela. Ĩndĩ lilikana kana kwĩwʼa we mwene ũnengete ndaĩa ũla ũtwaanĩte nake kũitoetye, no nginya ũsu ũtwaanĩte nake ewʼe nũmũnengete ndaĩa. Penny na mũũme, Aret, methĩĩtwe mũtwaanonĩ mbee wa myaka 25. Penny aĩtye: “Nũndũ nĩtũnenganĩte ndaĩa, kĩu kĩtumaa mũsyĩ witũ wĩthĩwa wusĩe wendo. Twĩthĩawa na ũthasyo wa kwĩyĩelesya nũndũ kĩla ũmwe onaa woni wa ũla ũngĩ wĩ wa vata.” Kwoou ũtonya kwĩka ata ũĩkĩĩthye kana ũla ũtwaanĩte nake nĩweewʼa kwa wʼo nũmũnengete ndaĩa? Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya Avalaamu na Sala.
16. Ngelekanyʼo ya Avalaamu ĩtonya kũmanyĩsya aũme ala me mũtwaanonĩ kyaũ? (1 Vetelo 3:7) (O na ĩngĩ, sisya visa.)
16 Avalaamu nĩwanengete Sala ndaĩa. Nĩweethukĩĩasya mawoni make na nĩwasũanĩaa ũndũ ũtonya kwĩthĩwa ayĩwa ĩũlũ wa maũndũ mana. Ĩvinda yĩmwe, Sala aĩ na maũndũ mamũĩsaa mũtwe, na nĩwatavisye Avalaamu ũndũ weewʼaa maũndũ asu maimũthatya, o na amũtũla mũtĩ. Ĩndĩ we Avalaamu nĩwamũthatĩie kana akamũneenyʼa naĩ? Aiee. Nĩweesĩ kana Sala aĩ mũndũ mũka waĩ wĩnyivyo na wakwataa mbau motwi make. Nũndũ wa ũu, nĩwamwĩthukĩĩisye na atata kũmina thĩna ũla waĩ vo. (Mwa. 16:5, 6) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Inywʼĩ aũme ala mwĩ mũtwaanonĩ, ninywʼĩ mwĩ na ũkũmũ wa kwĩka motwi kwondũ wa mĩsyĩ yenyu. (1 Ako. 11:3) Ĩndĩ ũndũ ũla mũseo ũtonya kwĩka nĩ kwĩthukĩĩsya woni wa mũka waku ũtanamba kwĩka ũtwi, na mũno mũno ethĩwa ũtwi ũsu nũmũkonetye. (1 Ako. 13:4, 5) Mavinda amwe, mũka waku nũtonya kwĩwʼa aitavĩwe mũno na akethĩwa ayenda kũelesya ũndũ ũkwĩwʼa. We nĩwosaa kwa ũito ũndũ ũkwĩwʼa kwa kũmwĩthukĩĩsya nesa? (Soma 1 Vetelo 3:7.) Angela na Dmitry methĩĩtwe mũtwaanonĩ kwa ĩvinda ya vakuvĩ myaka 30. Angela nũeleetye ũndũ mũũme ũtumaa ewʼa anengetwe ndaĩa. Aĩtye: “Mavinda onthe Dmitry nĩwĩthĩawa eyũmbanĩtye kũmbĩthukĩĩsya yĩla ngwĩwʼa nĩthatĩte kana o yĩla ngwĩwʼa ndyenda kũneena. O na yĩla ngwĩwʼa ve vinya kũmũelesya nĩuĩtye ũndũ ngwĩwʼa, nũmbũmĩĩasya.”
17. Iveti itonya kwĩmanyĩsya kyaũ syasũanĩa ngelekanyʼo ya Sala? (1 Vetelo 3:5, 6)
17 Sala nĩwoonanasya nũmũnengete Avalaamu ndaĩa kwa kũkwata mbau motwi make. (Mwa. 12:5) Ĩvinda yĩmwe, Avalaamu nĩwatwie kũthokya aeni ũtataĩe. Nĩwakũlilye Sala aũngamye maũndũ ala wakwetye na aiseũvya imũtũ mbingĩ. (Mwa. 18:6) Nake Sala nĩwoosie ĩtambya na mĩtũkĩ na akwata mbau ũtwi wa Avalaamu. Inywʼĩ iveti, no mũatĩĩe ngelekanyʼo ya Sala kwa kũkwataa mbau motwi ma ala mamũtwaĩte. Mweeka ũu, mũtwaano wenyu ũkalũlũmĩĩlaa. (Soma 1 Vetelo 3:5, 6.) Ũla Dmitry wawetwa kalungunĩ kavĩtu nũeleetye ũndũ mũka ũtumaa ewʼa anengetwe ndaĩa. Aĩtye: “Nĩndanaa mũno noona Angela ayĩkĩa kĩthito akwate mbau motwi makwa o na yĩla twĩ na mawoni me kĩvathũkanyʼo. Ethĩwa maũndũ mainathi ũndũ nĩĩkwatĩtye, ndambumanasya.” Mwa nĩ laisi mũno kwenda mũndũ ũkũnengete ndaĩa!
18. Ala me mũtwaanonĩ matethekaa ata meekĩa kĩthito maendeee kwendana mũnango?
18 Ũmũnthĩ, Satani endaa Aklĩsto ala me mũtwaanonĩ maeke kwendana. Nĩwĩsĩ kana maeka kwendana, nĩ laisi mũno ngwatanĩo yoo na Yeova ĩkanangĩka. Ĩndĩ wendo wa wʼo ndwĩsa kũthela! Kwoou ekai wendo ũla wĩ mũtwaanonĩ wenyu wĩthĩwe ũilye wendo ũla ũwetetwe ĩvukunĩ ya Wathi wa Solomoni. Twʼai vyũ kũvĩtasya Yeova mbee mũtwaanonĩ wenyu, kũmanthaa ĩvinda ya kũtũmĩa mwĩ vamwe, na kũĩkĩĩthasya kana kĩla ũmwe wenyu nũnengete ndaĩa ũndũ ũla ũngĩ ũkwĩwʼa vamwe na mavata make. Mweeka ũu, mũtwaano wenyu ũkamũtaĩaa Mwambĩlĩĩlya wa wendo wa wʼo, Yeova, na o ta mwaki wongeletwe ngũ nesa, wendo wenyu ũkaendeea kũlũlũmĩla tene na tene.
WATHI 132 Yu twĩ Mwĩĩ Ũmwe
a Yeova nĩwanengie andũ mũthĩnzĩo wa mũtwaano. Ngwatanĩonĩ ĩsu, mũndũũme na mũka no monanyʼe nĩmendanĩte vyũ. Ĩndĩ mavinda amwe, wendo ũsu no ũvoe. Ethĩwa wĩ mũtwaanonĩ, ĩsomo yĩĩ nĩyĩũkũtetheesya ũendeee kwenda ũla ũtwaanĩte nake na mũitanĩa mũtwaano wenyu.
b Wendo wa wʼo, ũla ũtaalyũkaa kana kũthela, wĩtĩtwe “kĩtwʼĩki ki kya mwaki wa Yeova” nũndũ nĩwe Mwambĩlĩĩlya wawʼo.
c O na ethĩwa ũtwaanĩte na mũndũ ũte Ngũsĩ, maũndũ ala maneenewe ĩsomonĩ yĩĩ no mamũtetheesye kũlũlũmĩĩlya ngwatanĩo yenyu.—1 Ako. 7:12-14; 1 Vet. 3:1, 2.
d Kwa ngelekanyʼo, sisya ũtao mũseo ũla wĩ ilungunĩ syĩ na kyongo “Ũtethyo Kwondũ wa Andũ ma Mũsyĩ,” nthĩnĩ wa jw.org/kam na JW Library®.
e Sisya ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya ya Mwei wa 2, 2016, ĩth. 17, kal. 17.