Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

Kĩla ũthi nthĩnĩ wa ũvoo ũla wĩ vo

KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 25

“Ngakũlĩĩlya Malondu Makwa”

“Ngakũlĩĩlya Malondu Makwa”

“Nyie mwene, o nyie, ngakũlĩĩlya malondu makwa, na kũmamantha.”—ESEK. 34:11.

WATHI 105 “Ngai Nĩ Wendo”

KWA ŨKUVĨ *

1. Nĩkĩ Yeova weeyĩelekanilye na kĩveti kĩ na kana kekwonga?

VE ĨKŨLYO Yeova wakũlilye ĩvindanĩ ya mwathani Isaia. Akũlilye atĩĩ: “Mũndũ mũka nũtonya kũlwa nĩ kana kake kala kekwonga?” Na ĩndĩ asyoka eea mbaĩ yake ũũ: “[Aka] nĩmatonya kũlwa, ĩndĩ ndikolwa nue.” (Isa. 49:15) Ti kaingĩ Yeova wĩyĩelekanasya na kĩveti kĩ na syana. Ĩndĩ nĩweekie ũu ĩvindanĩ yĩu ya Isaia. Yeova eendaa athũkũmi make maelewe kana amendete mũno vyũ, o tondũ kĩveti kĩthĩawa kyendete mũno mwana wakyo. Iveti mbingĩ no syĩtĩkĩlane na kĩla mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Jasmin wawetie. Aisye, “Yĩla ũkwongya mwana mũtumaa ndũũ ya mwanya ĩtesa kũthela.”

2. Yeova ew’aa ata yĩla ũmwe wa syana syake wamũtia?

2 Yeova nũmanyaa yĩla ũmwe wa syana syake waeka kũthi maũmbanonĩ na kũtavany’a. Kwoou kwasũanĩa ũndũ ũũmĩaa oona athũkũmi make ngili mbingĩ maivoa * kĩla mwaka.

3. Yeova endaa kwona ata?

3 Ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ ala mavoete nĩmesaa kũsyoka kĩkundinĩ, na nĩtũtanaa mũno meeka ũu! Yeova endaa onthe ala mavoie masyoke, na ũu now’o twendaa. (1 Vet. 2:25) Ĩndĩ tũtonya kũmatetheesya ata? Tũtanamba kũsũngĩa ĩkũlyo yĩu, nũseo tũkamanya nĩkĩ amwe maekaa kũthi maũmbanonĩ na kũtavany’a.

NĨKĨ AMWE MAEKAA KŨMŨTHŨKŨMA YEOVA?

4. Wĩa ũtumaa amwe meka ata?

4 Amwe maekie wĩa wamova mũno. Kwa ngelekany’o, mwana-a-asa ũmwe wĩkalaa Asia wĩtawa Hung * aĩtye: “Natũmĩaa ĩvinda yingĩ na vinya mwingĩ wĩanĩ. Neekengie kana nakwata mbesa mbingĩ, nĩĩthĩwa ndonya kũmũthũkũma Yeova nesanga. Nũndũ wa ũu, nĩnambĩĩie kũtũmĩa masaa maingĩ wĩanĩ. Nambĩĩe kũtĩĩa maũmbano na mũthya nesa kwĩthĩa naekie vyũ kũthi maũmbanonĩ. Nĩona Satani atũmĩaa nthĩ ĩno kwelelũkya andũ kavola kwa kavola nginya mũthya makaeka kũmũthũkũma Ngai.”

5. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe eekie ata akwatwa nĩ mathĩna kĩatĩanĩsyo?

5 Namo ana-a-asa na eĩtu-a-asa angĩ methĩawa maitavĩwe mũno nĩ mathĩna. Kwa ngelekany’o, Anne ekalaa Britain na e syana itano. Easya: “Mwana wakwa ũmwe asyaiwe e na mawonzu manene ma mwĩĩ. Tũendeangĩe, mwĩĩtu wakwa ũmwe nĩwatengiwe, na mwanawa ũngĩ akwatwa nĩ thĩna wa kĩlĩko weethĩa nĩ wa kũsũvĩwa. Nakwie ngoo vyũ weethĩa ndithi maũmbanonĩ na ũtavany’a. Mũthya nĩnavoie.” Ngoo sitũ niũthĩnĩka mũno twasũanĩa Anne na mũsyĩ wake, vamwe na ala angĩ me na mathĩna ta asu!

6. Nĩkĩ mũndũ ũtonya kwelelũka akatia andũ ma Yeova alea kũatĩĩa ũtao ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Akolosai 3:13?

6 Soma Akolosai 3:13. Ve athũkũmi angĩ ma Yeova namo meekie kũũmĩa mũno nũndũ wa kũvĩtĩw’a nĩ Mũklĩsto ũngĩ. Mũtũmwa Vaulo nĩwawetie kana mavinda amwe no wĩthĩe kwa w’o twĩ na “ũndũ” na mwana-a-asa kana mwĩĩtu-a-asa. O na no kwĩthĩwa tweekiwe ũndũ ũtaĩle. Nũndũ wa ũu, tũkaema kwĩsisya twĩthĩa twoveeie ũthatu ngoonĩ. Na ũthatu no wĩse kũtuma mũndũ ambĩĩa kũtia andũ ma Yeova kavola kwa kavola. Kwasũanĩa ngewa ĩno ya mwana-a-asa wĩtawa Pablo wa South America. Ĩvinda yĩmwe ailĩĩilwe mavĩtyo ũtekĩte, na nũndũ wa ũu aasya kĩanda kĩla waĩ nakyo kĩkundinĩ. Kĩu kyatumie eka ata? Easya, “Nĩnathatie na kavola kwa kavola naeka kũtavany’a na kũthi maũmbanonĩ.”

7. Vatonya kũthi ata mũndũ athĩnw’a mũno nĩ wasya wa ngoo?

7 O na ĩngĩ, ethĩwa Mũklĩsto nĩweekie naĩ ngito navu ĩtina, nũtonya kũthĩnw’a nĩ wasya wa ngoo mũno, na kĩu kĩituma asũanĩa kana Ngai ndesa kũmwenda ĩngĩ. O na ethĩwa nĩweelilile na eew’ĩwa tei, nũtonya kwona yu vai ũndũ wĩsa kwĩka aketĩkĩlĩka ĩngĩ andũnĩ ma Ngai. Mwana-a-asa wĩtawa Francisco eew’aa ũu. Aisye ũũ: “Ve ĩvinda nanengiwe ũkany’o nũndũ wa kwĩka ũlaalai. O na kau no nambie kũendanga maũmbanonĩ, navikie vandũ nakw’a ngoo na nambĩĩa kwĩw’a ndaĩlĩte kwĩthĩwa katĩ wa andũ ma Yeova. Neew’aa wasya wakwa wa ngoo ũinthĩny’a, na naĩkĩĩaa kana Yeova ndaandekea. Mũthya, nĩnaekie kũtavany’a na kũthi maũmbanonĩ.” We wĩw’aa ata wasũanĩa ana-a-asa na eĩtu-a-asa ta asu twaneenea? Nũmew’ĩaa tei? Ĩndĩ ĩkũlyo yĩla ya vata nĩ, We Yeova amonaa ata?

YEOVA NĨWENDETE MALONDU MAKE

Mũithi Mũisilaeli nĩwathĩnĩkĩaa mũno ĩlondu yĩla yaa (Sisya kalungu ka 8-9) *

8. We Yeova nĩwũlawa nĩ ala maamũthũkũma? Elesya.

8 Yeova ndolawa nĩ andũ maamũthũkũma o na ethĩwa kwa kavinda nĩmatia andũ make. O na ndolawa nĩ wĩa ũla matethisye ũthũkũminĩ wake. (Aevl. 6:10) Mwathani Isaia nĩwanenganie ngelekany’o nzeo mũno ĩtũtetheeasya kwona ũndũ Yeova wendete na ũthĩnĩkĩaa andũ make. Aandĩkie atĩĩ: “Akaĩthya ĩĩthya yake ta mũĩthi, akoomban’ya tũtena twa malondu mokonĩ make, na akatũkua na kĩthũi kyake.” (Isa. 40:11) We Yeova, ũla nĩwe Mũithi Mũnene, ew’aa ata oona ĩlondu yĩmwe yauma ndĩthyanĩ yake? Ĩkũlyo yĩla Yesũ wakũlilye amanyĩw’a make nĩyĩtũtetheeasya kũmanya ũndũ Yeova wĩw’aa. Amakũlilye: “Mwĩona ata? Mũndũ akethĩwa na malondu 100 na yĩmwe yĩyaa, we ndatia ala angĩ 99 iĩmanĩ na aithi akamanthe yĩu yĩmwe yaĩte? Nĩ w’o nĩngũmwĩa, ayona nũtanaa mũno nũndũ wayo kũte ala 99 mateeaĩte.”—Mt. 18:12, 13.

9. Ĩvindanĩ ya tene aĩthi aseo makuaa malondu moo ata? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya mbee vyũ.)

9 Nĩkĩ tũtonya kũelekany’a Yeova na mũithi? Nũndũ ĩvinda ya tene mũithi mũseo nĩwathĩnĩkĩaa mũno malondu make. Kwa ngelekany’o, Ndaviti nĩwooaie mũnyambũ na nduva nĩ kana asũvĩe ndĩthya yake. (1 Sam. 17:34, 35) Na ĩlondu o yĩmwe yaa mũithi mũseo ndaĩ alea kũmanya. (Yoa. 10:3, 14) Mũĩthi ta ũsu atiaa malondu make 99 kĩtũũnĩ kana akamatiĩa aĩthi angĩ nĩ kana akamanthe yĩu yau. Yesũ anenganie ngelekany’o ĩsu nĩ kana atũmanyĩsye ũndũ ũũ wa vata mũno: “Asa wakwa ũla wĩ ĩtunĩ ndendeeaw’a nĩ kwona o na kamwe ka tũũ tũnini kayaa.”—Mt. 18:14.

Mũĩthi Mũisilaeli aisũvĩa ĩlondu yĩĩaĩte (Sisya kalungu ka 9)

YEOVA NŨMANTHAA MALONDU MAKE

10. Kwosana na ĩandĩko ya Esekieli 34:11-16, Yeova athanie akeekana ata na malondu make ala maĩte?

10 Yeova nĩwendete kĩla ũmwe witũ, o na kĩla ũmwe wa tũlondu “tũnini” tũla twauma ndĩthyanĩ yake. Ngai atũmĩie mwathani Esekieli kwathana kana akamantha malondu make ala maĩte, na aimatetheesya methĩwe na ngwatanĩo nzeo nake ĩngĩ. O na nĩwawetie matambya ala waĩ ose nĩ kana amakwate ĩngĩ. Matambya asu nomo mũithi Mũisilaeli woosaa aasya ĩlondu yake. (Soma Esekieli 34:11-16.) Mbee, mũithi nĩwatũmĩaa ĩvinda na vinya mwingĩ aikũlĩĩlya ĩlondu yake. Ayona, ayĩtũngaa ndĩthyanĩ. Ĩtina wa ũu, ethĩwa ĩlondu yĩu nĩyĩũmĩu kana yĩ na nzaa, nĩwayĩtetheeasya kwa kũyova kũla yĩũmĩĩte, kũyĩkua, na kũyĩĩthya. Nũndũ atumĩa nĩ aĩthi ma “ĩĩthya ya Ngai,” maĩlĩte kwosa matambya o asu yĩla meũtetheesya ala melelũkĩte makauma kĩkundinĩ. (1 Vet. 5:2, 3) Atumĩa nĩmamanthaa asu melelũkĩte, makamatetheesya masyoke kĩkundinĩ, na maimatetheesya o nesa matũngĩĩe ngwatanĩo yoo na Yeova. *

11. Nĩ kyaũ mũithi mũseo weethĩawa esĩ?

11 Mũithi mũseo nĩweesĩ kana malondu mailea kwaa. Na kwoou ĩlondu yauma ndĩthyanĩ na yaa, mũithi ndayonasya kaũ. Kwaekai twone ũndũ Yeova watetheeisye athũkũmi amwe make yĩla maekie kũmũthũkũma kwa kavinda.

12. Yeova eekanie ata na Yona?

12 Ĩvinda yĩmwe mwathani Yona nĩwakĩĩe kũndũ kũngĩ nĩ kana ndakeanĩsye wĩa ũla wanengetwe. Ĩndĩ Yeova ndaamwĩkĩsya ngoo na mĩtũkĩ. Eekie o ũndũ mũĩthi mũseo wĩkaa. Nĩwamwovoisye na amũtetheesya kũkwata vinya wa kwĩanĩsya wĩa ũla wamũnengete. (Yona 2:7; 3:1, 2) Ĩtina, Ngai nĩwesie kũtũmĩa wũngũ atetheesye Yona kũelewa ũndũ thayũ wa mũndũ ne wa vata. (Yona 4:10, 11) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Atumĩa mayaĩlĩte kwĩkĩsya ngoo na mĩtũkĩ ũla wavoa. Kĩla maĩle kwĩka nĩ kũtata kũelewa nĩ kyaũ kĩtumie ĩlondu yĩu yelelũka yatia ĩĩthya. Na amũsyokea Yeova, atumĩa nĩmaĩlĩte kũendeea kũmwony’a kana nĩmamwendete na nĩmeũmũthĩnĩkĩa.

13. Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova weekanie na mũandĩki wa Savuli ya 73?

13 Ve ĩvinda mũandĩki ũmwe wa Savuli ya 73 wakwie ngoo nũndũ wa kwona ala athũku ta maendeee nesa. Aseng’aa ethĩwa ve vata wa kwĩka kwenda kwa Ngai. (Sav. 73:12, 13, 16) Yeova eekie ata? Ndaamũsilĩla. O na nĩweetĩkĩlilye ndeto sya mũandĩki ũsu ilike Mbivilianĩ. Ĩtina wa ĩvinda, mũandĩki ũsu nĩwesie kwĩthĩa kaĩ vai kĩndũ kĩngĩ kĩseo ta kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova! (Sav. 73:23, 24, 26, 28) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Atumĩa mayaĩlĩte kũsembea kũsilĩla ala mekwĩkũlya ethĩwa ve ũseo o na ũmwe wa kũmũthũkũma Yeova. Vandũ va kũmasilĩla, maĩlĩte kũtata kũelewa nĩkĩ meũneena ũu na kwĩka ũndũ mekwĩka. Mamaelewa, now’o matonya kũnyuva nesa Maandĩko matonya kũmekĩa vinya.

14. Nĩkĩ Eliya wendaa ũtethyo, na Yeova amũnengie ũtethyo ũsu ata?

14 Ĩvinda yĩmwe mwathani Eliya nĩwasembie akĩĩte Yeseveli, ũla waĩ mũka wa mũsumbĩ. (1 Asu. 19:1-3) Eliya oonaa ta vate mwathani ũngĩ wa Yeova, na asũanĩaa wĩa ũla watethetye ta waĩ wa mana. Akwie ngoo nginya eevoyea akw’e. (1 Asu. 19:4, 10) Ĩndĩ Yeova ndaamũsilĩla. Amũĩkĩĩthisye kana nde weka, amũĩkĩĩthya kana no amũnenge vinya, na kana aĩ o na wĩa mwingĩ wa kwĩka. Yeova amwĩthukĩĩisye nesa mũno ayĩyĩelesya na amwongeleela wĩa ũngĩ. (1 Asu. 19:11-16, 18) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Ithyonthe, na mũno mũno atumĩa, twaĩlĩte kũkua malondu ma Yeova nesa. Nũseo atumĩa methukĩĩasye nesa yĩla mũndũ ũkũelesya kĩla kĩ ngoonĩ, o na ethĩwa eweta ũndũ ũthatĩte kana eona Yeova ndesa kũmũekea mavĩtyo make. Ĩtina wa ũu, nĩmaĩle kũtata mamũĩkĩĩthye kana Yeova nũmwendete mũno.

TWAĨLE KWĨTHĨWA NA WONI WĨVA ĨŨLŨ WA MALONDU MA NGAI ALA MAĨTE?

15. Kwosana na Yoana 6:39, Yesũ oonaa ata malondu ma Ĩthe wake?

15 Yeova endaa twĩthĩwe na woni wĩva ĩũlũ wa malondu make ala maĩte? Ngelekany’o ya Yesũ no ĩtũtetheesye kũmanya. Yesũ nĩweesĩ kana Yeova onaa malondu make onthe me ma vata. Nũndũ wa ũu, eekie kyonthe kĩla ũtonya atetheesye “malondu ala maaie ma nyũmba ya Isilaeli” mamũsyokee Yeova. (Mt. 15:24; Luka 19:9, 10) Na nĩkwĩthĩwa Yesũ nĩwe ũla mũĩthi mũseo, eekĩie kĩthito vyũ ndakasye ĩlondu o na yĩmwe ya Yeova.—Soma Yoana 6:39.

16-17. Atumĩa maĩle kwĩthĩwa na woni wĩva ĩũlũ wa kũtetheesya ala melelũkĩte makatia kĩkundi? (Sisya ĩsandũkũ “ Ũndũ Mũndũ Ũla Ũilye ta Ĩlondu Yau Ũtonya Kwĩthĩwa Ayĩw’a.”)

16 Mũtũmwa Vaulo athangaaisye atumĩa ma kĩkundi kya Eveso maatĩĩe ngelekany’o ya Yesũ. Ameie ũũ: “No nginya mũtetheesye ala onzu, na no nginya mũlilikane ndeto sya Mwĩaĩi Yesũ, yĩla waisye atĩĩ: ‘Kũnengane kwĩ ũtanu mwingĩ kwĩ kwosa.’” (Meko 20:17, 35) Ĩandĩko yĩu yĩonany’a nesa kana atumĩa me na wĩa wa vata wa kũsũvĩa andũ ma Yeova. Salvador nĩ mũtumĩa wa kĩkundi wĩkalaa Spain na aĩtye: “Nasũanĩa ũndũ Yeova ũthĩnĩkĩaa mũno wĩana malondu make ala maĩte, nĩw’aa ndithangaaw’a nĩke kyonthe kĩla nĩtonya nĩmatetheesye. Nĩnĩsĩ kana Yeova endaa nĩmathĩnĩkĩe.”

17 Onthe ala me ĩsomonĩ yĩĩ meelelũkile matia kĩkundi, nĩmatetheeiw’e mamũsyokea Yeova. O na yu tũũneena, ve angĩ aingĩ mekwenda kũmũsyokea Yeova. Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete mũnango maũndũ ala tũtonya kwĩka tũmatetheesye mamũsyokee.

WATHI 139 Sũanĩa Maũndũ Onthe me Meũ

^ kal. 5 Nĩkĩ amwe matiaa kĩkundi ĩtina wa kũmũthũkũma Yeova me aĩkĩĩku kwa myaka mingĩ? We Ngai amonaa ata? Ĩsomo yĩĩ yĩneeneete makũlyo asu. O na nĩyĩneeneete kĩla tũtonya kwĩmanyĩsya twasũanĩa ũndũ Yeova watetheeisye athũkũmi amwe make ma tene yĩla mamũtiie kwa kavinda.

^ kal. 2 MAELESYO MA NDETO IMWE: Mũtavany’a ũvoete nĩ ũla wĩthĩĩtwe ate kumya livoti ya ũtavany’a na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a vandũ va myei thanthatũ na kũendeea. Ĩndĩ atavany’a asu mavoete tũmatalaa ta ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ na nĩtũmendete.

^ kal. 4 Masyĩtwa amwe nĩ mavĩndũe.

^ kal. 10 Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete ũndũ atumĩa matonya kũatĩĩa matambya asu nesa.

^ kal. 60 MAELESYO MA VISA: Ĩvindanĩ ya Aisilaeli, mũĩthi wendete malondu make aasya yĩmwe, nĩwaendaa kũyĩmantha na aiyĩtũnga ndĩthyanĩ. Ũmũnthĩ aĩthi ma andũ ma Yeova mekaa oou.

^ kal. 64 MAELESYO MA VISA: Mwĩĩtu-a-asa wavoie e ngalĩnĩ eteele ĩkũsye, na asyaĩtye ngũsĩ ilĩ iũtanĩa kũtavany’a iitũmĩa kakalĩ ka mavuku.