KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA KYA 33
WATHI 130 Ekeaa Andũ Ala Angĩ
Ũndũ Kĩkundi Kĩtonya Kwĩthĩwa na Woni ta wa Yeova Ĩũlũ wa Eki ma Naĩ
“Ethĩwa mũndũ nĩweeka naĩ, twĩ na mũtetheesya.” —1 YOA. 2:1.
KĨLA KĨNEENEWE
Maũndũ ma vata tũkwĩmanyĩsya ĩũlũ wa kĩla kyeekĩkie kĩkundinĩ kĩla kyaĩ Kolintho, yĩla mwana-a-asa ũmwe weekie naĩ ngito.
1. Yeova endaa kĩla ũmwe witũ eke ata?
YĨLA Yeova woombie andũ, amanengie mũthĩnzĩo wa mwanya nawʼo nĩ ũthasyo wa kwĩnyuvĩa maũndũ ala mekwĩka. Ũtũmĩaa mũthĩnzĩo ũsu kĩla ĩvinda ũkwĩka motwi. Ũtwi ũla wa vata vyũ mũndũ o na wĩva ũtonya kwĩka nĩ kwĩyumya amũthũkũme Yeova na kwambĩĩa kũmũthaitha e vamwe na ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala angĩ. Yeova endaa kĩla ũmwe witũ eke ũu. Nĩkĩ? Nũndũ nĩwendete andũ na endaa mekale me atanu. Endaa matanĩe ngwatanĩo nzeo nake na mayĩkala thayũ tene na tene.—Kũt. 30:19, 20; Aka. 6:7, 8.
2. Yeova endaa eki ma naĩ ala matanamba kwĩlila meke ata? (1 Yoana 2:1)
2 O na vailye ũu, Yeova ndathingʼĩĩasya mũndũ o na wĩva amũthũkũme. Endaa kĩla ũmwe enyuvĩe kĩla ũkwĩka. Ĩndĩ mo atumĩa maĩle kwĩka ata ethĩwa Mũklĩsto mũvatise nĩweeka naĩ ngito? Aema kwĩlila, no nginya avetwe kĩkundinĩ. (1 Ako. 5:13) O na vailye ũu, Yeova nĩwendaa vyũ mwĩki ũsu wa naĩ amũsyokee. Na ũu nĩ wʼo nũndũ ũndũ ũla wa vata watumie anengana nthembo ya wovosyo nĩ kana endaa eki ma naĩ ala meelila makwate ũekeo. (Soma 1 Yoana 2:1.) Ngai witũ e wendo mwingĩ na nĩwĩsũvaa ala meeka naĩ ngito melile.—Nzek. 1:3; Alo. 2:4; Yak. 4:8.
3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?
3 Yeova endaa twĩthĩwe na woni ta wake ĩũlũ wa naĩ na eki ma naĩ. Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũkwona ũndũ tũtonya kwĩka ũu. Ũyĩmanyĩsya ĩsomo yĩĩ, sisya wone (1) ũndũ naĩ ĩmwe ngito yathĩnĩkĩiwe kĩkundinĩ kĩla kyaĩ Kolintho, (2) mwolooto ũla mũtũmwa Vaũlo wanenganie yĩla mwĩki ũsu wa naĩ weelilile, na (3) kĩla ngewa ĩno ĩvuanĩtye ĩũlũ wa woni ũla Yeova wĩthĩawa nawʼo yĩla Aklĩsto meeka naĩ ngito.
ŨNDŨ NAĨ ĨMWE NGITO YATHĨNĨKĨIWE KĨKUNDINĨ KYA KOLINTHO
4. Nĩ ũndũ wĩva weekĩkie kĩkundinĩ kĩla kyaĩ Kolintho? (1 Akolintho 5:1, 2)
4 Soma 1 Akolintho 5:1, 2. Vaũlo e kyalonĩ kyake kya katatũ kya ũmisonalĩ, nĩweewie ũvoo wa kũmakya mũno ĩũlũ wa kĩkundi kya Kolintho, kĩla kyaĩ kĩnambĩĩiwʼe o mĩtũkĩ. Mwana-a-asa ũmwe kĩkundinĩ kĩu nĩwamanyanaa kĩ-mwĩĩ na mũka wa ĩthe wake. Mwĩkalĩle ũsu waĩ wa kũtelemya, na ndwaĩ “vo o na katĩ wa andũ ma mbaĩ ingĩ”! Ana-a-asa na eĩtu-a-asa asu mayoonaa ve ũthũku o na ũmwe kwĩthĩwa na mwana-a-asa ta ũsu kĩkundinĩ. Nĩvatonyeka amwe makethĩwa masũanĩaa kana kĩu kĩonanyʼa ũndũ Ngai wĩ tei na ũeleawa eki ma naĩ. Ĩndĩ we ndanengete andũ make ũthei wa kwĩka naĩ ngito. Nũndũ mwana-a-asa ũsu eekaa maũndũ mavuku na ngũlũ, nĩwaanangĩaa kĩkundi ĩsyĩtwa. Keka nĩwaendeeie kwĩkala kĩkundinĩ, Aklĩsto ala angĩ methĩwa mambĩĩie kwĩthĩwa na mwĩkalĩle mũvuku, o take. Kwoou Vaũlo eeie kĩkundi kĩu kĩke ata?
5. Vaũlo eeie kĩkundi kĩke ata, na kĩu kyoonanasya ata? (1 Akolintho 5:13) (O na ĩngĩ, sisya visa.)
5 Soma 1 Akolintho 5:13. Yeova nĩwaveveeie Vaũlo aandĩkĩe Aklĩsto ma kĩkundi kĩu valũa amaeleetye kana mwĩki ũsu wa naĩ ũteelilĩte aaĩlĩte kũvetwa kĩkundinĩ. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala angĩ kĩkundinĩ maaĩlĩte kũmũkua ata? Vaũlo ameie ‘maeke kũtindanyʼa’ nake. Ũndũ ũsu woonanasya ata? Vaũlo nĩwamaeleisye kana mwĩao ũsu wakonetye kũema ‘kũya na mũndũ ta ũsu.’ (1 Ako. 5:11) Yĩla tũkũĩsanĩa na mũndũ, kaingĩ nĩtũeaa ngewa, na kwĩka ũu no ũndũ ũmwe na kũtindanyʼa nake. Kwoou vate nzika, Vaũlo oonanasya kana ana-a-asa na eĩtu-a-asa mayaaĩle kũtũmĩa ĩvinda na mũndũ ta ũsu. Kĩu kyesaa kũsũvĩa ala me kĩkundinĩ maikethĩwe na mwĩkalĩle mũvuku. (1 Ako. 5:5-7) Kwongela kĩu, kũeka kũtindanyʼa na mwana-a-asa ta ũsu kwaĩ kũtume aelewa ũndũ ngwatanĩo yake na Yeova yaanangĩkĩte mũno wĩana, na kĩu kĩituma elila na aitwʼa kũmũsyokea Yeova.
6. Kĩkundi kyeekie ata kyakwata valũa wa Vaũlo, na kĩu kyatumie ũla mwĩki wa naĩ eka ata?
6 Ĩtina wa Vaũlo kũtũmĩa Aklĩsto ma Kolintho valũa ũsu, nĩwambĩĩie kwĩkũlya meĩka ata maũkwata. Mũthya, Tito nĩwamũtwaĩie ũvoo wamũtanĩthisye mũno. Amũtavisye kana kĩkundi kĩu nĩkyeetĩkĩlĩte ndeto syake o nesa. (2 Ako. 7:6, 7) Aklĩsto ma kĩkundi kĩu nĩmaatĩĩte mwolooto ũla wamanengete. O na eka ũu, kavinda kakuvĩ ĩtina wa Vaũlo kũmatũmĩa valũa ũsu, mwĩki ũsu wa naĩ nĩweelilile! Nĩwavĩndũĩte mwĩkalĩle wake na woni wake, na akambĩĩa kũatĩĩa myolooto mĩlũngalu ya Yeova. (2 Ako. 7:8-11) Yu Vaũlo aaĩlĩte kũtavya kĩkundi kĩke ata?
ŨNDŨ KĨKUNDI KYAKUIE ŨLA MWĨKI WA NAĨ WEELILĨTE
7. Kũveta ũla mwĩki wa naĩ kĩkundinĩ kwaetie ũndũ wĩva mũseo? (2 Akolintho 2:5-8)
7 Soma 2 Akolintho 2:5-8. Vaũlo aisye kana ‘ũkanyʼo ũsu waumĩtwʼe nĩ ala aingĩ nĩweanĩtye kwondũ wa mũndũ ta ũsu.’ Kwa ndeto ingĩ, ũkanyʼo ũsu nĩweanĩĩtye kĩeleelo kyawʼo. Kĩeleelo kĩu kyaĩ kĩva? Kyaĩ kũmũtetheesya elile.—Aevl. 12:11.
8. Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva Vaũlo watavisye kĩkundi kĩke?
8 Nũndũ mwana-a-asa ũsu nĩweelilĩte, Vaũlo atavisye atumĩa mamwĩtĩkĩlye asyoke kĩkundinĩ. O na ĩngĩ, nĩwameie ‘methĩwe meyũmbanĩtye kũmũekea na maimũkiakisyaʼ na amesũva ‘mamũĩkĩĩthye kana nĩmamwendete.’ Vaũlo endaa ndeto syoo na meko moo maĩkĩĩthye mũndũũme ũsu weelilĩte kana nĩmamũekeete vyũ kuma ngoonĩ na nĩmamwendete. Kĩu kyesaa kũtetheesya mwana-a-asa ũsu ewʼe e mũthokye ĩngĩ kĩkundinĩ.
9. Nĩkĩ amwe matonya kwĩthĩwa meewʼaa ve vinya kũekea ũla mwĩki wa naĩ weelilĩte?
9 Mo amwe nĩmeewie ve vinya kũthokya kĩkundinĩ mwĩki ũsu wa naĩ weelilĩte? Ngewa ĩsu ndĩwetete, ĩndĩ nĩ ũndũ ũtonyeka. Twĩasya ũu nũndũ amwe nĩmatonya kwĩthĩwa mathatĩtwʼe mũno nĩ mathĩna ala waetete kĩkundinĩ, na angĩ nĩmatonya kwĩthĩwa mathĩnĩkaa mũno nũndũ nĩwamaũmĩĩtye. Eka ũu, ala angĩ kĩkundinĩ nĩmeekĩĩte kĩthito maatĩĩe mĩao ya Yeova, na kwoou amwe moo nĩmatonya kwĩthĩwa monaa mũndũ ũsu weekĩte naĩ ĩthũkĩte ũu ataĩlĩte kũthokwʼa nesa kĩkundinĩ. (Sianĩsya na Luka 15:28-30) Ĩndĩ yo nĩkĩ waĩ ũndũ wa vata ala angĩ kĩkundinĩ monyʼe mwana-a-asa ũsu weelilĩte kana nĩmamwendete kuma ngoonĩ?
10-11. Vaĩ vatonya kũthi ata ta keka atumĩa nĩmaleile kũekea ũla mwĩki wa naĩ weelilĩte?
10 Kwasũanĩa ũndũ vesaa kũthi ta keka atumĩa nĩmaleile kũtũnga mũndũũme ũsu weelilĩte kĩkundinĩ, kana ta keka Aklĩsto ala angĩ nĩmaemie kũmwonyʼa kana nĩmamwendete ĩtina wa kũsyoka. Aĩ atonya ‘kũemeewa nĩ kyeva.’ O na waĩ ũndũ wĩ laisi akambĩĩa kwĩwʼa ta ũtesa kũmũthũkũma Yeova ĩngĩ. Eka ũu, aĩ atonya kũeka kwĩkĩa kĩthito nĩ kana atũngĩĩe ngwatanĩo yake na Ngai.
11 Na kũthũkya ũvoo, ethĩwa ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala angĩ kĩkundinĩ nĩmesaa kũlea kũmũekea, kĩu kyesaa kwananga ngwatanĩo yoo na Yeova. Nĩkĩ? Nũndũ mesaa kwonanyʼa kana maatĩĩe ngelekanyʼo ya Satani, ũla wĩthĩawa e mũkalĩ na ũte tei, vandũ va kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Yeova, ũla ũekeaa eki ma naĩ ala meelila. Kwoou no ta methĩwa mamwĩtĩkĩlasya Ndevili amatũmĩe kũtũla mũndũ ũsu ngoo aeke kũmũthũkũma Yeova.—2 Ako. 2:10, 11; Aev. 4:27.
12. Ana-a-asa ma kĩkundi kya Kolintho maaĩlĩte kwĩka ata maatĩĩe ngelekanyʼo ya Yeova?
12 Kwoou kyo kĩkundi kĩla kyaĩ Kolintho kyesaa kwĩka ata kĩatĩĩe ngelekanyʼo ya Yeova, vandũ va kũatĩĩa ya Satani? Nĩ kwa kũekea eki ma naĩ ala meelila, o tondũ Yeova wĩkaa. Kwoona kĩla aandĩki amwe ma Mbivilia maisye ĩũlũ wa Yeova. Kwa ngelekanyʼo, Ndaviti aisye: “Wĩ mũseo, Mwĩaĩi, na nĩwĩyũmbanĩtye kũekea.” (Sav. 86:5) Nake Mika aandĩkie ũũ: “Nũũ Ngai ũilyĩ taku, ũla ũekeaa ũthũku, na kũkĩla naĩ ya ũtialo wa ũtiĩwa wake?” (Mika 7:18) Ũngĩ nĩ Isaia, ũla waisye: “Ũla mũthũku natie mũendele wake, na mũndũ ũte mũlũngalu mosũanĩo make; na namũsyokee Yeova, na akamwĩwʼĩa tei; na Ngai waitũ, nũndũ akamũekea vyũ.”—Isa. 55:7.
13. Nĩkĩ waĩ ũndũ waĩlĩte kũtũnga kĩkundinĩ ũla mwĩki wa naĩ weelilĩte? (Sisya ĩsandũkũ “ Ũla Mũndũũme wa Kolintho Atũngiwe Kĩkundinĩ Ĩndĩĩ?”)
13 Nĩ kana Aklĩsto ma kĩkundi kya Kolintho maatĩĩe ngelekanyʼo ya Yeova, maaĩlĩte kũthokya ĩngĩ mũndũũme ũsu weelilĩte na maimũĩkĩĩthya kana nĩmamwendete. Yĩla maatĩĩie mwolooto ũla mũtũmwa Vaũlo wamanengete, moonanisye kana maĩ “ewi maũndũnĩ onthe.” (2 Ako. 2:9) Nĩ wʼo kana no myei mĩvũthu yavĩtĩte kuma avetwa kĩkundinĩ, ĩndĩ ũkanyʼo ũla wanengiwe nĩwamũtetheeisye eelila. Kwoou vayaĩ kĩndũ kyamũsiĩĩe kũtũngwa kĩkundinĩ.
ŨNDŨ TŨTONYA KWĨTHĨWA NA TEI NA TŨIATĨĨA SILA WA KATĨ, O TA YEOVA
14-15. Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ thĩna ũla waĩ Kolintho wathĩnĩkĩiwe? (2 Vetelo 3:9) (O na ĩngĩ, sisya visa.)
14 Ngewa ĩla ĩeleetye ũndũ thĩna ũla waĩ kĩkundinĩ kya Kolintho wathĩnĩkĩiwe yaandĩkiwe Mbivilianĩ kwondũ wa “kũtũmanyĩsya.” (Alo. 15:4) Ĩtũmanyĩasya kana Yeova ndendaa ala meeka naĩ ngito na maema kwĩlila maendeee kwĩkala andũnĩ make. Ndethĩawa na woni wa kana mwĩki wa naĩ ũla ũte kwĩlila no ewʼĩwe tei na aiendeea kũtindanyʼa na athaithi ala angĩ aĩkĩĩku. O na kau Yeova e tei, ndesa kũnanyʼa mũndũ, na myolooto yake ya ũla ũseo na ũla ũthũku ndĩalyũkaa. (Yuta 4) Na ũu nĩ wʼo nũndũ kwĩka ũndũ ta ũsu kũyonanasya tei o na vanini, ĩndĩ kwĩkaa kũlikya onthe nthĩnĩ wa kĩkundi mũisyonĩ.—Nth. 13:20; 1 Ako. 15:33.
15 O na vailye ũu, nĩtwĩmanyĩĩtye kana Yeova ndendaa mũndũ o na ũmwe anangwe. Ethĩwa nĩvatonyeka, endaa matangĩĩwe. We nĩwĩwʼĩaa tei andũ ala moonanyʼa kana nĩmelilĩte na nĩmekwenda kũtũngĩĩa ngwatanĩo nzeo nake. (Esek. 33:11; soma 2 Vetelo 3:9.) Kwoou yĩla ũla mũndũũme wa Kolintho weelilile na avĩndũa mwĩkalĩle wake, Yeova atũmĩie Vaũlo kũelesya ana-a-asa ma kĩkundi kĩu kana maĩlĩte kũmũekea na maimũthokya ĩngĩ.
16. We wĩĩwʼa ata wasũanĩa ũndũ thĩna ũla waĩ kĩkundinĩ kya Kolintho wathĩnĩkĩiwe?
16 Kũneenea ũndũ thĩna ũla waĩ kĩkundinĩ kya Kolintho wathĩnĩkĩiwe nĩkwatũtetheesya kwona ũndũ Yeova ũtwendete, wĩthĩawa e mũlũngalu, na ũsilaa katĩ. (Sav. 33:5) Kũmanya ũu kwĩtuma ũmũtaĩa Ngai witũ nũndũ wa nguma syake nzeo, kana ti wʼo? Twĩasya ũu nũndũ ithyonthe twĩ ene naĩ, na nĩtwendaa atũekee. Kĩla ũmwe witũ e na kĩtumi kya kũmũtũngĩa Yeova mũvea nũndũ wa nthembo ya wovosyo, nũndũ nĩyo ĩtumaa tũekewa naĩ. Mwa nĩ ũndũ wa kũkiakisya ta kĩ kũmanya kana Yeova nĩwendete andũ make mũno na endaa mekale me atanu tene na tene!
17. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?
17 Ethĩwa ũmwe kĩkundinĩ nĩweeka naĩ ngito ũmũnthĩ, atumĩa ma kĩkundi matonya ata kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Yeova na maimũtetheesya avikĩe kwĩlila? Ala angĩ kĩkundinĩ maĩlĩte kwĩka ata ethĩwa atumĩa nĩmatwʼa kũveta mũndũ kĩkundinĩ kana kũmũtũnga ĩngĩ? Makũlyo asu nĩmeũsũngĩwa ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe.
WATHI 109 Twendane Vyũ Kuma Ngoonĩ