Tata aĩ mũtumĩa kanisanĩ wĩ vakuvĩ na kwitũ wĩtawa United Church of Canada, na kĩla kyumwa atwĩaa nĩ na kelĩtu kalinawa nĩtũthi ũthaithinĩ wa kwakya wa syana, na ĩtina tũithi nake ũthaithinĩ wa saa itano. Namo masaanĩ ma mũthenya twaendaa na Mami Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ. Kĩu nĩkyatumaa twona nesa kĩvathũkanyʼo katĩ wa ndĩni isu syelĩ.

Mami nĩwatavisye Bob na Marion Hutcheson, ala maĩ anyanyae kuma tene, kĩla waĩ anambĩĩa kũĩkĩĩa na meetĩkĩla ũwʼo. Twĩ 1958, Hutcheson na mũka nĩmatũtwaie nĩ na tũmwana twoo tũtatũ ũmbanonĩ mũnene wa nthĩ mbingĩ ũla weekĩiwe New York City na waĩ kyongo, “Kwenda kwa Ngai.” Yu nĩnĩmanyĩte kana ndwaĩ ũndũ wĩ laisi kwoo kũendanyʼa nakwa, ĩndĩ ũmbano ũsu nĩ ũmwe katĩ wa maũndũ ala ndesa kũlwa nĩmo.

Nĩ wa mũika twekalaa vaasa na taoni na nĩnatanĩaa kũsũvĩa indo syĩ kĩvathũkanyʼo. Nĩnasũanĩaa mũno kwĩsa kũtwʼĩka ndakĩtalĩ wa indo. Kwoou Mami nĩwatavisye mũtumĩa wa kĩkundi ũndũ ũsu. Mũtumĩa ũsu nĩwandilikanilye o kwa nzĩa nzeo kana tũtwĩe “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo,” na angũlya kũthi yunivasiti kũtonya kũtuma ngwatanĩo yakwa na Yeova yĩkala ata. (2 Tim. 3:1) Kĩu nĩkyatumie ndathi yunivasiti.

 Ĩndĩ no nasengʼaa ngeeka ata namina sekondalĩ. O na kau no naendaa ũtavanyʼanĩ kĩla wikendi, ndyatanĩaa, na ndyoonaa ta nĩsa kũtwʼĩka vainia. O ĩvindanĩ yĩu, Tata na mũndũũme mũinae mayaĩ Ngũsĩ, na mambĩkĩaa vinya nĩthũkũmae ĩvinda yonthe kambunĩnĩ ĩmwe nene ya inisualenzi yĩ Toronto. Mũinae ũsu aĩ mũnene kambunĩnĩ ĩsu, na kwoou nĩneetĩkĩlile wĩa ũsu.

Nũndũ vau nathũkũmaa mũno masaa mate ma wĩa na natindanasya na andũ mate Ngũsĩ, nĩnambĩĩie kũtĩĩaa kwĩka maũndũ ma kĩ-veva. Mbeenĩ, nekalaa na ũmae wakwa, ũla ũtaĩ Ngũsĩ, ĩndĩ akwʼa nĩnaaĩlĩte kũmantha wĩkalo vangĩ.

Hutcheson na mũka, ala twaendanisye ũla ũmbanonĩ mũnene wa 1958, maĩ ta asyai makwa. Nĩmanthokisye nĩkale kwoo na mandetheesya kwĩana kĩ-veva. Twĩ 1960, nĩnavatisiwe nĩ na kĩmwana kyoo, John. Nĩneekĩiwe vinya nongelange ũthũkũmi wakwa nĩ John nũndũ aĩ anambĩĩa kũvainia. Ana-a-asa kĩkundinĩ nĩmoonie maendeeo makwa, na kwoou ĩtina wa ĩvinda nĩnatwʼĩkĩthiwʼe Mũsyaĩĩsya wa Sukulu ya Ũthũkũmi wa Kĩtheokulasi. a

Twĩ 1966, nĩnatwaie vainia wĩ kĩthito na wĩyũmbanĩtye kũtavanyʼa kũla kwĩ vata mũnene wa atavanyʼa wĩtawa Randi Berge. Mũsyaĩĩsya witũ wa kũthyũlũlũka nĩwendeeiwʼe mũno nithyĩ, na atwĩkĩa vinya tũkatetheesye kĩkundi kyaĩ Orillia, Ontario. Na kwoou nĩtwathamie tũteũtindĩa.

Twavika Orillia oou, o nakwa nĩnoosie ũvainia wa kĩla ĩvinda. Wendi wa Randi wa kũtavanyʼa nĩwanthangaaisye! Yĩla natũngie kĩlĩko ũthũkũminĩ wa ũvainia, nĩneeyoneie ũtanu ũla mũndũ ũkwataa amanyĩsya andũ Mbivilia na ayona maikwatya ũwʼo. Nĩnatanie mũno kũtetheesya mũndũ na mũka kũu Orillia meeka moalyũku na matwʼĩka athũkũmi ma Yeova.

Ĩvinda yĩmwe ndembeete Toronto, nĩnakomanie na Arnold MacNamara, ũmwe wa ana-a-asa ala  matongoetye Mbetheli. Angũlilye kana no twende kũtũmwa ta mavainia ma mwanya. Vau kwa vau namũsũngĩie namwĩa: “Ĩĩ, vyũ! No tũthi vandũ o na va ate o Quebec!” Nĩnalikĩtwe nĩ woni ũtaĩle ũla andũ ma Canada ala maneenaa Kĩsũngũ maĩ nawʼo kwelekela ala matwĩe Quebec maneenaa French. Ĩvindanĩ yĩu, andũ Quebec maendeee kũandamana mayenda kĩsio kĩu kĩeke kũtalwa ta kĩ Canada.

Arnold anzũngĩie ũũ: “Yu tũĩ, Quebec no vo ve voka ovisi wa ũvonge ũendeee kũtũma mavainia ma mwanya.” Ndekwananga saa, nĩneetĩkĩlile kũtũmwa kwʼo. Nĩneesĩ kana Randi aĩ na wendi kwa kũthi kũtavanyʼa kĩsionĩ kĩu. Ĩtina, nĩnamanyie ũsu nĩwʼo ũtwi ũla mũseo vyũ twaaĩka thayũnĩ witũ!

Ĩtina wa kũthi kĩlasi kya French syumwa itano, nyie, Randi, na mwana-a-asa ũngĩ na mũka nĩtwaendie Rimouski, ĩla yĩ kĩlomita ta 540 (maili 336) ngalĩko ya ĩũlũ ya Montreal welekele wumĩlonĩ wa syũa. Tũyaĩ tũnakĩmanya kĩthyomo kĩu nesa, na kĩu nĩkyoonekie ũtheinĩ ũmbanonĩ ũmwe ndisoma imanyĩthya. Naisye kana ũmbanonĩ witũ mũnene ũla waatĩĩe, tũkeethĩwa na “andũ aingĩ kuma ostrich” (nyaa) vandũ va “andũ aingĩ kuma Austria.”

Twĩ ku Rimouski, eĩtu-a-asa angĩ ana mate atwae na me kĩthito, Mwana-a-asa Huberdeaus na mũka, na twĩlĩtu twoo twĩlĩ, nĩmookie. Mũsyĩ wa Huberdeaus nĩwakomboie nyũmba yaĩ na lumu mũonza sya kũkoma, na mavainia onthe ala mekalaa vo nĩmatetheeasya kũmĩĩvĩa. Nyũmba ĩsu twamĩtaa White House nũndũ yaĩ na ituĩ sya langi mweũ, o na ngalĩkonĩ ya mbee yavakĩtwe langi ũsu. Mavinda maingĩ nyũmbanĩ ĩsu vekalaa andũ katĩ wa 12 na 14. Nũndũ nĩ na Randi twaĩ mavainia ma mwanya, twatavanasya kwakya, mũthenya, na mawĩoonĩ, na kwoou nĩtwatanaa mũno kwĩthĩwa na mũndũ wa kũtavanyʼa nake o na mawĩoonĩ ma ĩvinda ya mbevo mbingĩ.

Twatumie ndũũ ngamu na mavainia asu nginya weethĩa no ta andũ maitũ ma mũsyĩ. Mavinda amwe nĩtwaendaa kwamba kambi vandũ na tũyota mwaki vamwe, kana mĩthenya ĩmwe tũkaua tũindo twĩtawa dumplings twĩ vamwe. O na ve mwana-a-asa wakũnaa mĩio ya wathi, na kwoou Mawathanthatũ maingĩ wĩoo nĩtwainaa na kũsũnga.

Kĩsionĩ kyu kya Rimouski andũ aingĩ nĩmendeeawʼa nĩ kwĩmanyĩsya Mbivilia. O ĩvindanĩ ya myaka ĩtano, nĩtwatanie kwona amanyĩwʼa meana ũna mayĩka maendeeo nginya makavatiswa. Atavanyʼa kĩkundinĩ mongelekile nginya mavika ta 35.

Twĩ Quebec nĩtwatetheeiwʼe mũno tweethĩwa na ũtũĩka wa kũtavanyʼa. Nĩtweeyoneie ũndũ Yeova watũtetheeisye ũtavanyʼanĩ na atwĩanĩĩsya mavata maitũ ma kĩ-mwĩĩ. Na kwongela kĩu, nĩtweemanyĩisye kwenda andũ ala maneenaa kĩthyomo kya French, twenda kĩthyomo kyoo, o vamwe na syĩthĩo syoo. Kĩu nĩkyatumie twambĩĩa kwenda o na syĩthĩo sya andũ angĩ.—2 Ako. 6:13.

Tũtataĩĩe, ovisi nĩwatũkũlilye tũthamĩĩe taoninĩ ya Tracadie, ĩla yĩ ngalĩko ya wumĩlonĩ wa syũa ya New Brunswick. Kwĩka ũu kũyaĩ laisi nũndũ twaĩ tũnatianĩa na mũndũ tũkomboe nyũmba yake, na naĩ na kandalasi ĩte nthelu ya kũmanyĩasya sukulunĩ ĩmwe masaa manini kwa kyumwa. O na eka ũu, amanyĩwʼa amwe maitũ maĩ manatwʼĩka atavanyʼa na twaendeee kwaka Nyũmba ya Ũsumbĩ.

Wikendi ĩsu nĩtwavoyie mũno ĩũlũ wa ũndũ ũsu na twathi kwona taoni ĩsu ya Tracadie, ĩla yĩ kĩvathũkanyʼo vyũ na Rimouski. Ĩndĩ nũndũ Yeova atwendaa kũu, nĩtwatwie kũthama. Nĩtwamwĩkwatisye na twoona aitũvetangĩa isiĩĩi syonthe ila syaĩ mbee witũ. (Mal. 3:10) Nũndũ wa Randi kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, kwĩthĩwa eyumĩtye vyũ, na e mathekanyʼa, kũthama kũyaĩ thĩna.

 Kĩkundinĩ kĩla twaendie, vaĩ o mũtumĩa ũmwe weetawa Robert Ross. Aĩ vainia kũu e na mũka, Linda, na yĩla makwatie kana matwʼa kũtũa kũu. O na kau maĩ na mwana mũnini, nĩmatwĩkĩaa vinya mũno nĩ na Randi nũndũ wa ũlau woo, kwĩyumya, na kĩthito kyoo ũtavanyʼanĩ.

Ĩtina wa kũvainia Tracadie kwa myaka ĩlĩ, ũndũ ũngĩ nĩwaumĩlile tũtataĩĩe. Nĩtwathokiwʼe tũlike wĩanĩ wa kũthyũlũlũka. Twathokeie ikundi sya kĩthyomo kya Kĩsũngũ kwa myaka mũonza, na ĩndĩ twatwawa mũthyũlũlũkonĩ wa kĩthyomo kya French kĩsionĩ kya Quebec. Mũsyaĩĩsya witũ wa kĩvalo, Léonce Crépeault, nĩwangathaa naumya maũvoo. Ĩndĩ ĩtina ayĩsa kũngũlya, “Ũtonya kwĩka ata maũvoo maku maseũvange?” b Kwona ũndũ wendeeawʼa ninyie nĩkwandetheeisye neekĩa kĩthito nĩ kana maũvoo makwa makiitae andũ ngoo mũnango na mayĩthĩwa laisi kũeleeka.

Kĩanda kĩmwe nĩlilikanaa mũno nĩ kĩla nanengetwe ũmbanonĩ mũnene wa nthĩ mbingĩ waĩ na kyongo, “Imani Yenye Ushindi,” ũla weekĩiwe Montreal mwaka wa 1978. Naĩ Mũvĩanĩ wa Kũũngamĩa Lĩu. Twataĩĩe andũ 80,000, na vaĩ na mũvango mweũ tũtamanyĩĩte wa kũnengane lĩu. Kĩla kĩndũ kyaĩ kĩvathũkanyʼo: mĩio, syĩndũ sya kũua, o na nzĩa ya kũua ũ lĩu. Twaĩ na fridge ta 20 nene, ĩndĩ mavinda amwe iyathũkũmaa nesa. Mũthenya wa mbee wa ũmbano ũtanavika, kwaĩ na ĩthaũ yavangĩĩwe kĩwanzanĩ kĩu, na kwoou twesie kũkwata mwanya wa kũlika twĩyũmbanyʼe saa sita sya ũtukũ. Na yaĩ no nginya tũkwatye maiko kũtanakya nĩ kana tũue lĩu wa kwakya. Twanoie mũno, ĩndĩ nĩneemanyĩisye maũndũ maingĩ kuma kwa ala meeyumĩtye wĩanĩ ũsu, nũndũ maĩ kĩthito, maĩ aimu, na maĩ mathekanyʼa. Nĩtwatumie ndũũ namo nginya o na ũmũnthĩ. Nĩtwatanie mũno kwĩthĩwa na ũmbano ũsu wa vata kĩsionĩ kya Quebec, vala Ngũsĩ syathĩnĩtwʼe mũno katĩkatĩ wa 1940 na 1960.

O na ĩngĩ, twathi maũmbanonĩ manene kũu Montreal, nĩneemanyĩasya maũndũ maingĩ kuma kwa asyaĩĩsya ala angĩ. Ve mwaka David Splane, ũla yu wĩthĩawa Nzamanĩ Ĩla Ĩtongoesye, waĩ mũsyaĩĩsya wa ũmbano. Na ĩndĩ mwakanĩ ũngĩ yĩla nakũlilwʼe nĩkwatĩĩe kĩanda kĩu, David nĩwandetheeisye mũno.

Mwakanĩ wa 2011, ĩtina wa kũtanĩa myaka 36 twĩ wĩanĩ wa kũthyũlũlũka, nĩnanengiwe kĩanda kya  kũmanyĩsya Sukulunĩ ya Atumĩa ma Kĩkundi. Nĩ na Randi twakomie mĩsyĩnĩ 75 yĩ kĩvathũkanyʼo kwa ĩvinda ya myaka ĩlĩ, ĩndĩ kwĩyumya kwitũ kũyaĩ kwa mana. Mũthyanĩ wa kĩla kyumwa, atumĩa nĩmatũngaa mũvea mũno nũndũ wa kwona ũndũ Nzama Ĩla Ĩtongoesye yendaa methĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova.

Ĩtina, nĩnamanyĩisye Sukulunĩ ya Atavanyʼa ma Ũsumbĩ. Kaingĩ amanyĩwʼa meewʼaa manoete nũndũ wa kwĩthĩwa na maũndũ maingĩ, ta kwĩkala kĩlasinĩ ta masaa mũonza kĩla mũthenya, kwĩka wĩa ũla manengwa vandũ va masaa atatũ kĩla wĩoo, na kwĩka mĩtiani ĩna kana ĩtano kĩla kyumwa. Nĩ na mwalimũ ũla ũngĩ nĩtwamaeleasya kana mayĩsa kũvota kwĩka ũu matatetheewʼe nĩ Yeova. Ndyĩsa kũlwa nĩ ũndũ amanyĩwʼa asu masengʼaa moona ũndũ kũmwĩkwatya Yeova kwatumaa meka maũndũ maingĩ kwĩ ũndũ masũanĩaa.

Nũndũ wa kwendeewʼa nĩ ala angĩ, inyia-akwa nĩwatumie amanyĩwʼa make ma Mbivilia meka maendeeo, na atetheesya Tata eethĩwa na woni mũseo ĩũlũ wa ũla wʼo. Mĩthenya ĩtatũ kuma Mami akwʼa, Tata nĩwatũsengʼisye mũno ooka kwĩthukĩĩsya ũvoo wa andũ onthe Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, na aendeeie kũthi maũmbanonĩ kwa myaka 26. O na kau Tata ndaavatiswa, atumĩa mandavisye kana mavinda onthe nĩwe wavikaa mbee maũmbanonĩ kĩla kyumwa.

O na inyia-akwa aĩ ngelekanyʼo nzeo kwakwa na eĩtu ainawa. Onthe me atatũ vamwe na aũme moo nĩmaendeee kũmũthũkũma Yeova me aĩkĩĩku. Elĩ methĩawa movisinĩ ma ũvonge; ũmwe e Portugal na ũla ũngĩ Haiti.

Nĩ na Randi twĩ mavainia ma mwanya Hamilton, Ontario. Yĩla twaĩ wĩanĩ wa kũthyũlũlũka, nĩtwatanĩaa kũendanyʼa na angĩ masyokeonĩ moo na yĩla mekũmanyĩsya amanyĩwʼa ma Mbivilia. Ĩndĩ yu nĩtũtanĩaa kwona amanyĩwʼa maitũ ene mayĩka maendeeo ma kĩ-veva. Na o ũndũ tũendeee kũtuma ndũũ na ana-a-asa na eĩtu-a-asa kĩkundinĩ kitũ kyeũ, nĩtwĩwʼaa tweekĩwa vinya nũndũ wa kwona ũndũ Yeova wĩthĩawa namo kwĩ kũseo na kwĩ kũthũku.

Twasũanĩa ĩvinda ĩvĩtu, nĩtũtũngaa mũvea mũno nũndũ ve andũ aingĩ matũthĩnĩkĩie. O ta ũu, nĩtũtatĩte ‘kũthĩnĩkĩa mũno’ ala angĩ, na kũmekĩa vinya mamũthũkũme Yeova mũno ũndũ vatonyeka. (2 Ako. 7:6, 7) Kwa ngelekanyʼo, ve mwĩĩtu-a-asa ũmwe, kĩmwana kyake, na mwĩĩtu wake maĩ ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe. Nakũlilye mũũme wa mwĩĩtu-a-asa ũsu kana aasũanĩa kwosa ũvainia. Anzũngĩie ambĩa amanthĩaa mavainia atatũ. Na kwoou namũkũlya, “No ũmamanthĩe nesanga kwĩ Yeova?” Nĩnamwĩkĩie vinya atanĩe kĩla matanĩaa. Ĩtina wa myei thanthatũ, nĩwoosie ũvainia.

Nĩ na Randi nĩtũkũendeea kũtavanyʼa ‘mawĩa ma ũsengyʼa’ ma Yeova “nzyawanĩ ĩla yũkĩte,” na twĩĩkwatya ĩkatanĩaa kũmũthũkũma Yeova o taitũ.—Sav. 71:17, 18.