KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA KYA 28
WATHI 123 Kũatĩĩa Mĩvango ya Ũseũvyo wa Yeova
No Ũvathũkanyʼe Ũwʼo na Ũvũngũ?
“Ũngamai mwĩ alũmu mwĩyovete inyunyunĩ syenyu mũsivi wa ũla wʼo.”—AEV. 6:14.
KĨLA KĨNEENEWE
Twĩĩmanyĩsya ũndũ tũtonya kũvathũkanyʼa ũwʼo ũla tũmanyĩĩtwʼe nĩ Yeova na ũvũngũ ũla ũnyaĩĩkawʼa nĩ Satani na ala matũvĩngaa.
1. We wĩwʼaa ata ĩũlũ wa ũla wʼo?
ANDŨ ma Yeova nĩmendete ũwʼo ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai. Nĩwʼo mũsingi wa mũĩkĩĩo witũ. (Alo. 10:17) Nĩtũĩkĩĩe kana Yeova ambĩĩisye kĩkundi kya Kĩklĩsto nĩ kana kĩthĩwe “kĩtuĩ na mũsingi wa ũla wʼo.” (1 Tim. 3:15) Na nĩtwĩnyivĩasya “ala matongoetye” katĩ witũ nũndũ nĩmatũeleasya ũwʼo ũla wĩ Mbivilianĩ na makatũnenga myolooto ĩtũtetheeasya kwĩka kwenda kwa Ngai.—Aevl. 13:17.
2. Kwosana na Yakovo 5:19, tũkwatawa nĩ mũisyo wĩva ĩtina wa kwĩmanyĩsya ũwʼo?
2 Ĩndĩ o na ĩtina wa kwĩtĩkĩla ũwʼo na kwĩtĩkĩla kana nĩtwaĩlĩte kũatĩĩa myolooto ĩla tũnengawe nĩ ũseũvyo wa Yeova, no twelelũke. (Soma Yakovo 5:19.) Satani endaa mũno kũtuma tũeka kũĩkĩĩa Mbivilia na myolooto ĩla tũnengawe ũseũvyonĩ wa Ngai.—Aev. 4:14.
3. Nĩkĩ twaĩle kũlũmya vyũ ũla wʼo? (Aeveso 6:13, 14)
3 Soma Aeveso 6:13, 14. O mĩtũkĩ, Ndevili nũkũsesenga mbaĩ syonthe atũmĩĩte ũvũngũ nĩ kana ileane na Yeova. (Ũvu. 16:13, 14) O na ĩngĩ, nĩtwĩsĩ kana nũkwĩkĩa kĩthito kingĩ nĩ kana asye andũ ma Yeova. (Ũvu. 12:9) Kwoou nĩ ũndũ wa vata twĩmanyĩsye kũvathũkanyʼa ũwʼo na ũvũngũ na tũyĩthĩwa twĩ ewi kwa ũla wʼo. (Alo. 6:17; 1 Vet. 1:22) Kĩu nĩkyo kĩkatuma tũvonoka ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene!
4. Twĩneeneaa kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?
4 Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũkwona nguma ilĩ twaĩlĩtwe kwĩthĩwa nasyo nĩ kana itũtetheesye kũmanya ũwʼo ũla wumaa Mbivilianĩ na kwĩtĩkĩla myolooto ĩla tũnengawe ũseũvyonĩ wa Ngai. Ĩtina wa ũu, nĩtũũneenea maũndũ atatũ twaĩle kwĩka nĩ kana tũendeee kũlũmya vyũ ũwʼo.
NGUMA ITŨTETHEEASYA KŨMANYA ŨWʼO
5. Kũmũkĩa Yeova kũtũtetheeasya ata kũmanya ũla wʼo?
5 Kũmũkĩa Yeova. Kũmũkĩa Yeova kwonanasya kũmwenda vyũ nginya ũkethĩa tũyenda kwĩka ũndũ o na wĩva ũtonya kũmũthatya. O na twĩthĩawa na mea ma kwĩmanyĩsya kũvathũkanyʼa ũla ũseo na ũla ũthũku, na ũwʼo na ũvũngũ nĩ kana tũmwendeesye. (Nth. 2:3-6; Aevl. 5:14) Eka ũu, tũyĩsa kwenda o na vanini tũkĩe andũ mũno kwĩ ũndũ tũmwendete Yeova. Nũndũ tũkeka ũu, twĩthĩwa tũiendeesya andũ, na kaingĩ kĩla kyendeeasya andũ nĩkĩmũthatasya Yeova.
6. Kũkĩa andũ kwatumie ata ala anene ĩkũmi ma Isilaeli mathoekya ũwʼo?
6 Tũkatwʼĩka twĩkĩa andũ kwĩ ũndũ tũmũkĩĩte Yeova, no twelelũke tũkaeka kũatĩĩa ũwʼo. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya ala anene 12 maendie kũthiana nthĩ ĩla Yeova wathĩte Aisilaeli akamanenga. Ĩkũmi katĩ woo makĩie Akanaanĩ mũno kwĩ ũndũ mamwendete Yeova. Matavisye Aisilaeli ala angĩ atĩĩ: “Tũtitonya kwambata kũkita na andũ asu; nũndũ me na vinya kwĩ ithyĩ.” (Mot. 13:27-31) Kwa kĩsisyo kya mũndũ, Akanaanĩ maĩ na vinya kwĩ Aisilaeli, na kwoou mayakenganĩte. Ĩndĩ kwasya kana Aisilaeli mayaĩ matonya kũsinda amaitha moo kwoonanasya kana mayasũanĩĩte ĩũlũ wa Yeova. Athiani asu ĩkũmi maaĩlĩte kũsũanĩa kĩla Yeova wendaa Aisilaeli meke. O na ĩngĩ, maaĩlĩte kũvindĩĩsya kĩla Yeova waĩ anamina kũmeka. Kĩu kyesaa kũmatetheesya mamanye kana vinya wa Akanaanĩ ndwaĩ kĩndũ waelekanwʼa na vinya mwingĩ ũla Yeova wĩthĩawa nawʼo. Kĩvathũkanyʼo na athiani asu mataĩ na mũĩkĩĩo, Yosua na Kalevu nĩmendaa kũmwendeesya Yeova. Matavisye andũ atĩĩ: “Ethĩwa Yeova nĩwendeeawʼa nĩ ithyĩ, akatũtwaa nthĩ ĩsu, na kũtũnenga yo.”—Mot. 14:6-9.
7. Tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩmanyĩsye kũmũkĩa Yeova mũnango? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
7 Nĩ kana twĩmanyĩsye kũmũkĩa Yeova mũnango, nĩtwaĩlĩte kũsũanĩa ũndũ tũtonya kũmwendeesya kĩla ĩvinda tũkwĩka motwi. (Sav. 16:8) Ũisoma ngewa ila syĩ Mbivilianĩ, ĩkũlye-ĩ, ‘Keka ninyie nakomanie na ũndũ ũsu, nĩ ũtwi wĩva nĩthĩwa neekie?’ Kwa ngelekanyʼo, kũna visa wĩthukĩĩsye ala anene ĩkũmi ma Isilaeli mainengane livoti ĩte nzeo. We wĩthĩwa waĩkĩĩie livoti ĩsu na ũilikwa nĩ wia-ĩ kana ũeka kũmwenda Yeova na kwenda kũmwendeesya kũũtetheesye ũkĩlye vinya wia ũsu? Aisilaeli nĩmaemiwe nĩ kũĩkĩĩa kana Yosua na Kalevu mawetaa ũwʼo. Nũndũ wa ũu, Yeova ndaaĩtĩkĩlya nzyawa ĩsu yonthe ĩlike Nthĩ ya Watho.—Mot. 14:10, 22, 23.
Wĩthĩwa waĩkĩĩie ũũ? (Sisya kalungu ka 7)
8. Nĩ nguma yĩva twaĩlĩte kwĩkĩa kĩthito vyũ twĩthĩwe nayo, na nĩkĩ?
8 Wĩnyivyo. Yeova avuanasya ũwʼo wake kwa ala me wĩnyivyo. (Mt. 11:25) Nũndũ twaĩ na wĩnyivyo, nĩtweetĩkĩlile kũmanyĩwʼa ũla wʼo. (Meko 8:30, 31) Ĩndĩ o na vailye ũu, no nginya twĩthĩwe twĩ metho tũikakwatwe nĩ mĩtũlyo. Kwĩthĩwa na mĩtũlyo no kũtume twambĩĩa kwona mawoni maitũ ta mate kĩvathũkanyʼo na myolooto ĩla tũkwataa Maandĩkonĩ na ũseũvyonĩ wa Yeova.
9. Tũtonya kwĩka ata tũendeee kwĩthĩwa na wĩnyivyo?
9 Nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa na wĩnyivyo, nĩtwaĩlĩte kũlilikana ũndũ tũninĩvĩte twaelekanwʼa na Yeova. (Sav. 8:3, 4) O na ĩngĩ, no tũmũvoye atũtetheesye twĩthĩwe na wĩnyivyo mwingangĩ na twĩthĩwe tũtonya kũmanyĩwʼa. Nake akatũtetheeasya twonae mosũanĩo make, ala ũtũnengae atũmĩĩte Ndeto yake na ũseũvyo wake, me ma vata kwĩ ala maitũ. Ũyĩmanyĩsya we mwene, mantha maũndũ mekwonanyʼa kana Yeova nĩwendete wĩnyivyo na nũmenete mĩtũlyo, mĩngʼathĩlĩĩlyo, na ngathĩĩo. O na ĩngĩ, ĩkĩa kĩthito ũendeee kwĩthĩwa na wĩnyivyo yĩla wakwata kĩanda kĩũtuma wĩthĩwa na ũkũmũ wĩana ũna ĩũlũ wa ala angĩ kana wĩthĩwa na nguma.
ŨNDŨ TŨTONYA KŨLŨMYA VYŨ ŨWʼO
10. Yeova ethĩĩtwe aitũmĩa aaũ kũtongoesya andũ make na kũmanenga myolooto?
10 Endeea kũĩkĩĩa myolooto ĩla tũnengawe ũseũvyonĩ wa Yeova. Ĩvindanĩ ya Aisilaeli, Yeova atũmĩie Mose kũtongoesya andũ make, na ĩtina, atũmĩa Yosua. (Yos. 1:16, 17) Aisilaeli nĩmaendeeaa nesa manenga ndaĩa aũme asu manyuvĩtwe nĩ Yeova Ngai. Myaka maana maingĩ ĩtina wa ũu yĩla kĩkundi kya Kĩklĩsto kyambĩĩiwʼe, ala atũmwa 12 nĩmo manenganae myolooto. (Meko 8:14, 15) Ĩtina wa kavinda, angĩ mongelilwe kakundinĩ kau nĩ atumĩa ala meethĩawa Yelusaleme. Ikundi syaatĩĩa myolooto ĩla syanengawe nĩ aũme asu aĩkĩĩku, nĩsyaendeeaa “kũlũlũmĩĩlwʼa mũĩkĩĩonĩ na kwongeleka kĩla mũthenya.” (Meko 16:4, 5) Ĩvindanĩ yĩĩ yitũ, Yeova nũtũathimaa yĩla twaatĩĩa myolooto ĩla tũnengawe ũseũvyonĩ wake. Ĩndĩ we atonya kwĩwʼa ata twaema kũnenga ndaĩa ala ũnyuvĩte matũtongoesye? No tũkwate ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu twasũanĩa kĩla kyeekĩkie yĩla Aisilaeli maĩ kyalonĩ maendete ĩla Nthĩ ya Watho.
11. Nĩ kyaũ kyakwatie Aisilaeli ala maleile kũnenga ndaĩa Mose, o na kũtwʼĩka nĩwe wanyuvĩtwe nĩ Yeova amatongoesye? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
11 Ĩvinda yĩmwe Aisilaeli me kyalonĩ maendete ĩla Nthĩ ya Watho, aũme me nguma nĩmaleile kũnenga ndaĩa kĩanda kĩla Mose wanengetwe nĩ Yeova. Maisye: “Ũmbano wʼonthe [ti Mose e weka] nĩ mũtheu, kĩla ũmwe wamo, na Yeova e katĩ woo.” (Mot. 16:1-3) O na kau methonĩ ma Yeova “ũmbano wʼonthe” waĩ mũtheu, we anyuvĩte Mose atongoesye andũ make. (Mot. 16:28) Kwoou yĩla alei asu mavũthisye Mose, no ta ũndũ ũmwe na mamũvũthasya Yeova. Mayaasũanĩa ĩũlũ wa kĩla Yeova wendaa; vandũ va ũu, masũanĩie kĩla mo ene mendaa, nakyo kyaĩ kũkwata ũkũmũ na nguma. Ngai nĩwooaie ala matongoesye ũlei ũsu o vamwe na andũ angĩ ngili mbingĩ ala mamakwatie mbau. (Mot. 16:30-35, 41, 49) O na ũmũnthĩ, no twĩthĩwe tũte na nzika kana Yeova ndendeeawʼa nĩ ala mavũthasya myolooto ĩla ũseũvyo wake ũtũnengae.
Wĩthĩwa wakwatie mbau ũũ? (Sisya kalungu ka 11)
12. Nĩkĩ tũtonya kũendeea kũĩkĩĩa ũseũvyo wa Yeova?
12 No tũendeee kũĩkĩĩa ũseũvyo wa Yeova. Yĩla ala matongoesye mamanya kana nĩtwaĩle kwĩka ũalyũku ĩũlũ wa ũndũ tũnaeleetwe ũwʼo mũna wa Mbivilia kana ũkonetye ũndũ wĩa wa Ũsumbĩ ũtwaĩĩawʼa, nĩmekaa ũu mate kweteela. (Nth. 4:18) Ũndũ ũla wa vata ũtumaa meka ũu nĩ kana mendaa kũmwendeesya Yeova. O na ĩngĩ, nĩmatataa ũndũ matonya meke motwi maatĩĩe Ndeto ya Ngai, nũndũ nĩyo andũ onthe ma Yeova maĩle kũatĩĩa.
13. “Ndeto nzeo” nĩ kyaũ, na twaĩlĩte kwĩkana ata nasyo?
13 “Endeea kũlũmya ndeto nzeo.” (2 Tim. 1:13) “Ndeto nzeo” ila iwetetwe mũsoanĩ ũsu nĩ momanyĩsyo ma Kĩklĩsto ala me Mbivilianĩ. (Yoa. 17:17) Momanyĩsyo asu nĩmo mũsingi wa maũndũ onthe ala tũĩkĩĩaa. Na ũseũvyo wa Yeova nũtũmanyĩĩtye ũndũ tũtonya kũĩkĩĩthya kana mũĩkĩĩo witũ nĩwosanĩte na momanyĩsyo asu. Na mavinda onthe tweeka ũu, tũkaathimawa.
14. Aklĩsto amwe maekie ata kũlũmya “ndeto nzeo”?
14 Vatonya kũthi ata tũkaeka kũlũmya “ndeto nzeo”? Kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩno. Ĩvindanĩ ya atũmwa, Aklĩsto amwe nĩmanyaĩĩkasya ũvoo wa ũvũngũ mayasya kana mũthenya wa Yeova waĩ mũviku. Valũa ũmwe masũanĩaa waandĩkĩtwe nĩ mũtũmwa Vaũlo nĩwʼo waĩtye ũu. Aklĩsto amwe ma Thesalonika nĩmaĩkĩĩie ũvoo ũsu o na mate kwosa ĩvinda mamanye ũwʼo wa maũndũ na mambĩĩa kũũnyaĩĩkĩsya angĩ. Keka nĩmalilikanĩte maũndũ ala Vaũlo wamamanyĩĩtye yĩla waĩ namo, mayĩthĩwa maakengeka. (2 Ath. 2:1-5) Vaũlo amataie amea maikaĩkĩĩe maũndũ onthe ala meewʼaa. Na nĩ kana amatetheesye maikalike kĩteinĩ kĩu ĩngĩ, aminĩĩie valũa wa kelĩ ũla wamaandĩkĩie na ndeto ii: “Nyie [Vaũlo] nĩnamũkethya nĩandĩkĩte na kwʼoko kwakwa mwene, na ũsu nĩwʼo ũvano wa valũa syakwa syonthe; ũu nĩwʼo nĩandĩkaa.”—2 Ath. 3:17.
15. Tũtonya kwĩka ata twĩsũvĩane na ũvũngũ ũkwoneka ũilye ta ũwʼo? Nengane ngelekanyʼo. (O na ĩngĩ, sisya visa.)
15 Tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ndeto ila Vaũlo watavisye Aklĩsto asu ma Thesalonika? Yĩla tweewʼa ũndũ ũte kwosana na kĩla twĩmanyĩĩtye Mbivilianĩ kana ngewa ya kũtelemya, nĩtwaĩle kũtũmĩa ũĩ. Ĩvinda yĩmwe nthĩnĩ wa nthĩ ĩla yeetawa Soviet Union, andũ kuma silikalĩnĩ nĩmanyaĩĩkĩisye ana-a-asa valũa watwʼĩkĩkaa wumĩte ovisinĩ witũ ũla mũnene. Valũa ũsu weekĩĩte ana-a-asa vinya mevathe na mayambĩĩsya ũseũvyo woo. Valũa ũsu woonekaa ta wa wʼo. Ĩndĩ ana-a-asa ala maĩ aĩkĩĩku mayaakengeka. Nĩmamanyie kana kĩla wawetete kĩyoosanĩte na maũndũ ala meemanyĩĩtye. Ũmũnthĩ, mavinda amwe amaitha maitũ matũmĩaa syĩndũ ta Indaneti na isese sya kũea ngewa kũtũvũavũanyʼa na kũtũaanyʼa. Kwoou vandũ va ‘kũthingithĩka na mĩtũkĩ kuma kĩsũanĩonĩ kitũ,’ no twĩsũvĩe kwa kũsũanĩa ethĩwa kĩla tũkwĩwʼa kana kũsoma nĩkyosanĩte na ũwʼo ũla twĩmanyĩĩtye.—2 Ath. 2:2; 1 Yoa. 4:1.
Ndũketĩkĩle ũkengeke nĩ ũvũngũ ũkwoneka ũilye ta ũwʼo (Sisya kalungu ka 15) a
16. Kwosana na Alomi 16:17, 18, twaĩle kwĩka ata ethĩwa amwe nĩmatia ũwʼo?
16 Endeea kwĩthĩwa na ngwatanĩo na ala malũmanĩtye na Yeova. Ngai endaa tũmũthaithe twĩ ngwatanĩo. Na kĩla kĩtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na ngwatanĩo ĩsu nĩ kũlũmya vyũ ũwʼo. Ala matia ũwʼo maetae mĩaanĩko kĩkundinĩ, na kwoou Ngai atũkanĩtye akatwĩa ‘twĩvathane namo.’ Tũkaema kwĩka ũu, o naitũ twĩsa kwĩthĩa tũtiie ũla wʼo.—Soma Alomi 16:17, 18.
17. Nĩ moathimo meva tũkakwataa twamanya ũla wʼo na twaũlũmya vyũ?
17 Twamanya ũla wʼo na twaũlũmya vyũ, tũkeethĩawa na ngwatanĩo nzeo na Yeova na mũĩkĩĩo witũ ũkaendeeaa kũlũlũmĩĩla. (Aev. 4:15, 16) O na tũkasũvĩanawa na momanyĩsyo ma ũvũngũ na ngewa ite sya wʼo ila Satani ũnyaĩĩkasya, na Yeova akaendeea kũtũsũvĩa ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene. Kwoou ame, endeea kũlũmya vyũ ũla wʼo, “na Ngai wa mũuo akeethĩwa vamwe [naku].”—Avi. 4:8, 9.
WATHI 122 Ĩthĩwai mwĩ Alũmu, Mũtathingĩthĩka!
a MAELESYO MA VISA: Visa wonanĩtye kĩla kyeekĩkie myaka mingĩ mĩvĩtu yĩla ana-a-asa ma nthĩ ĩla yeetawa Soviet Union makwatie valũa woonekaa ta waumĩte ovisinĩ witũ ũla mũnene, ĩndĩ waumĩte kwa amaitha maitũ. Ĩvindanĩ yĩĩ yitũ, amaitha maitũ no matũmĩe Indaneti kũnyaĩĩkya ũvoo ũte wa wʼo ĩũlũ wa ũseũvyo wa Yeova.
