1-2. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

WE WĨW’AA ata ethĩwa nĩwĩĩeteele kĩndũ wĩ na vata nakyo mũno na kĩiselewa? Nũtũlĩkaa ngoo? No kwĩthĩwa wĩw’aa ũũ ĩandĩko ya Nthimo 13:12 yaĩtye: “Wĩkwatyo ũla ũtĩaa nũwaasya ngoo.” Ĩndĩ nao nata wamanya kĩla wĩĩeteele kĩseleetwe ve kĩtumi kĩseo? Mwa ndũlea kũmĩĩsya na ũitw’a kweteela.

² Ĩsomonĩ yĩĩ, nĩtũkwona myolooto yĩana ũna ya Mbivilia ĩtonya kũtũtetheesya ‘tũmweteele Ngai.’ (Mika 7:7) Na ĩndĩ, nĩtũkwona mavinda elĩ twaĩle kweteela nginya Yeova ose ĩtambya. Na mũthya, nĩtũkwona moathimo ala Yeova wathĩte ala matw’ĩte kũmweteela.

3. Mwolooto ũla wĩ nthĩnĩ wa Nthimo 13:11 wĩtũmanyĩsya kyaũ?

³ Ngelekany’o ĩmwe ĩtũtetheetye kũmanya vata wa kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo yĩ ĩandĩkonĩ ya Nthimo 13:11. Ĩandĩko yĩu yaĩtye: ‘Ũthwii ũla ũkwatawa na nzĩa ĩtaĩlĩte ũendeeaa kũthela o mbola, ĩndĩ ũla wũmbanasya nini kwa nini nĩwĩthĩawa na ũthwii mwingĩ.’ (The Holy Bible in Current Kikamba Language) Nĩ mwolooto wĩva wĩ ĩandĩkonĩ yĩu? Mũndũ mũĩ ndasembethasya maũndũ, ĩndĩ amekaa o kavola kwa kavola, na nũkwataa mosyao maseo.

4. Mwolooto ũla wĩ nthĩnĩ wa Nthimo 4:18 wĩtũmanyĩsya kyaũ?

⁴ Ngelekany’o ĩngĩ nĩ ĩandĩko ya Nthimo 4:18, yĩla yĩtũtavĩtye kana “nzĩa ya alũngalu nĩ ta kyeni kya kũikya, kĩla kĩkenaa mbee na mbee kũvika mũthenya mwĩanĩu.” Ndeto isu  itũmĩawa kwonany’a ũndũ Yeova ũvuanĩasya andũ make kĩeleelo kyake kavola kwa kavola. Ĩndĩ mũsoa o ũsu no ũtũmĩwe kũelesya ũndũ Mũklĩsto wĩkaa moalyũku thayũnĩ wake nĩ kana amũthengeee Yeova. Moalyũku asu mayĩsa kũsembethw’a. Nĩmakuaa ĩvinda. Tweemanyĩsya nesa Ndeto ya Ngai na twatũmĩa nesa ũtao wayo na ũla tũũkwata ũseũvyonĩ wa Yeova, kĩu no kĩtũtetheesye kwĩthĩwa na nguma ta sya Klĩsto kavola kwa kavola. O na ĩngĩ, kĩu no kĩtũtetheesye kũmũmanya Ngai nesanga. Kwaeka twone ngelekany’o Yesũ watũmĩie ĩkũtũtetheesya kũelewa nesanga ũndũ ũsu.

5. Yesũ atũmĩie ngelekany’o yĩva kwonany’a kana mũndũ ekaa moalyũku o kavola kwa kavola?

⁵ Yesũ atũmĩie ngelekany’o ya mbeũ nini kũelesya ũndũ ũvoo wa Ũsumbĩ wĩanaa kavola kwa kavola ngoonĩ sya ala mendete ũlũngalu. Aisye: “Mbeũ [nĩmeaa] na kũasava—na we [mũvandi] ndethĩawa esĩ nĩ kwa nzĩa yĩva. Na mũthanga nĩwumĩlasya ũsyao o kavola kwa kavola, mbee nĩ ĩtũ, na ĩndĩ kĩia, na mũthya mbeke mbusũu kĩianĩ.” (Mko. 4:27, 28) Yesũ oonanasya ata? Oonanasya kana o ũndũ kĩndũ kyamea kĩanaa kavola kwa kavola, now’o mũndũ ũla weetĩkĩla ũvoo wa Ũsumbĩ wĩkaa moalyũku kavola kwa kavola. Kwa ngelekany’o, yĩla mũmanyĩw’a wa Mbivilia wambĩĩa kũmũthengeea Yeova, nĩtwonaa moalyũku maingĩ maseo ala ũendeee kwĩka. (Aev. 4:22-24) Ĩndĩ nĩtwaĩle kũlilikana kana Yeova nĩwe ũtumaa mbeũ ĩsu nini ĩana.—1 Ako. 3:7.

6-7. Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova woombie nthĩ?

⁶ Mawĩa onthe ala Yeova ũtethasya ndamakalaataa, ĩndĩ nũmanengae ĩvinda yĩtoetye ya kũmeanĩsya. Ekaa ũu nĩ kana akumye ĩsyĩtwa yake na nĩ kana angĩ o namo matetheke. Kwa ngelekany’o, kwasũanĩa ũndũ waseũvĩisye andũ nthĩ o kavola kwa kavola.

⁷ Mbivilia ĩyĩelesya ũndũ Yeova woombie nthĩ, yaĩtye kana nĩwavanĩĩie “ithimo  syayo,” alũlũmĩĩlya “myambĩlĩlyo yayo,” na aia “ĩvia ya kĩkotonĩ.” (Yovu 38:5, 6) O na nĩwoosaa ĩvinda akasisya wĩa ũla watethya. (Mwa. 1:10, 12) We wĩona alaĩka ta meew’aa ata kĩla ĩvinda moona Yeova oomba kĩndũ kyeũ? Mailea kwĩthĩwa matanaa mũno! O na ĩvinda yĩmwe meewie mũyo mũno nginya “mookĩlya mawasya ũndũ wa kũtana.” (Yovu 38:7) Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Yeova akuie myaka ngili mbingĩ aitw’ĩka nĩwamina wĩa wa wũmbi, ĩndĩ yĩla wasyaisye kyonthe kĩla woombĩte, aisye kana “kyaĩ kĩseo mũno.”—Mwa. 1:31.

8. Twĩenda kũneenea kyaũ?

⁸ O tondũ twoona ngelekany’onĩ isu, no tũkwate myolooto mingĩ Ndetonĩ ya Ngai ĩkwonany’a vata wa kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo. Yu twĩneenea mavinda elĩ twaĩle kũmweteela Yeova ose ĩtambya.

9. Nĩ ĩvinda ta yĩva twaĩle kũmweteela Yeova?

⁹ Mavinda amwe nĩtũtonya kwĩthĩwa twaĩle kweteela mboya sitũ isũngĩwe. No kwĩthĩwa tũmũvoyete Yeova atũnenge vinya wa kũmĩanĩsya na ĩtatwa kana wa kũsinda wonzu mũna, na ũyĩthĩa twĩĩw’a ta ũkuĩte ĩvinda yĩasa kũtũsũngĩa. Nĩkĩ Yeova ũtasũngĩaa mboya syonthe vau kwa vau?

10. Nĩkĩ twaĩle kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo ĩtina wa kũvoya?

¹⁰ Yeova nĩwĩthukĩĩasya mboya sitũ nesa. (Sav. 65:2) Yĩla twamũvoya kuma ngoonĩ, nũmanyaa kana twĩ na mũĩkĩĩo. (Aevl. 11:6) O na ĩngĩ, nĩwendaa kwona ũndũ tũũng’ang’ana twĩkale kwosana na mboya sitũ na tũyĩka kwenda kwake. (1 Yoa. 3:22) Kwoou yĩla twamũkũlya Yeova atũtetheesye kũsinda mũtuo mũna mũthũku kana wonzu mũna twĩ naw’o, nĩtwaĩle kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo na tũyĩka kyonthe kĩla tũtonya twĩke ũalyũku ũla ũkwendeka. Yesũ nĩwatũtetheeisye kũelewa kana ti mavinda onthe mboya sitũ ikasũngĩawa vau kwa vau. Atũthuthisye ũũ: “Endeeai kũvoya na mũkanengwa; endeeai kũmantha na mũkakwata; endeeai kũkũnanga na mũkavingũĩwa; nũndũ kĩla mũndũ ũvoyaa nũnengawe, na kĩla mũndũ ũmanthaa nũkwataa, na kĩla mũndũ ũkũnangaa nũvingũĩawa.” (Mt. 7:7, 8) Ethĩwa tũkaatĩĩaa ũtao ũsu na tũiendeea ‘kũvoya na kĩthing’ĩĩsyo,’ no twĩkale tũte na nzika kana Ĩthe witũ wa ĩtunĩ akatwĩthukĩĩasya na aisũngĩa mboya sitũ.—Ako. 4:2.

11. Ĩandĩko ya Aevelania 4:16 yĩtonya kũtũtetheesya ata yĩla twoona ũsũngĩo wa mboya yitũ ta wĩkalĩte mũno?

¹¹ O na kau no twone ũsũngĩo wa mboya yitũ ta wĩkalĩte mũno, Yeova atwathĩte kana akatũsũngĩaa “ĩvinda yĩla yaĩle.” (Soma Aevelania 4:16.) Nĩkyo kĩtumi tũtaĩle kũmũtũla Yeova mũtĩ twoona kĩndũ kĩla twavoya kĩte kwĩkĩka na mĩtũkĩ ũndũ tũũsũanĩaa. Kwa ngelekany’o, andũ aingĩ nĩmaminĩte myaka mingĩ maivoya Ũsumbĩ wa Ngai ũvete nthĩ ĩno nthũku. O na Yesũ nĩwaisye nĩtwaĩle kũvoya kĩu. (Mt. 6:10) Ĩndĩ wĩthĩwa wĩ ũndũ wa ũtumanu tũkaeka kũmũĩkĩĩa Ngai aĩ nĩkwĩthĩwa mũthya ndũnavika ĩvinda yĩla ithyĩ ene tũkwendaa ũvike! (Ava. 2:3; Mt. 24:44) Nĩ ũndũ wa ũĩ tũmweteele Yeova na tũiendeea kũvoya twĩ na mũĩkĩĩo kana nũkũtũsũngĩa. Mũthya ũkavika ĩvinda yĩla yaĩle vyũ, nũndũ Yeova nĩwatwie ‘mũthenya na saa’ ila ũkavika. Naw’o mũthenya ũsu wavika, kĩla ũmwe witũ akoona kana yĩu nĩyo ĩvinda yĩla ĩseo vyũ.—Mt. 24:36; 2 Vet. 3:15.

12. Nĩ ĩndĩĩ mũno mũno wĩthĩaa ti laisi kũmĩĩsya?

¹² Mavinda amwe nĩtũtonya kwĩthĩwa twaĩle kweteela nĩ kana twone ũsili wa katĩ ũiatĩĩwa. Mavinda maingĩ andũ ma nthĩ ĩno nĩmathĩnasya  ala ma ũko, mbaĩ, kana nthĩ yĩ kĩvathũkany’o na yoo. O na angĩ nĩmathĩnaw’a nĩ kwĩthĩwa me aũme kana me aka. Namo angĩ nĩmathĩnaw’a nũndũ wa kwĩthĩwa na mawonzu ma mwĩĩ kana mathĩna ma kĩlĩko. O na eka ũu, andũ aingĩ ma Yeova nĩmathĩnaw’a nũndũ wa mũĩkĩĩo woo. Yĩla twakwatwa nĩ maũndũ ta asu, nĩtwaĩle kũlilikana ndeto sya Yesũ. Aisye: “Ũla ũkomĩĩsya kũvika mũthya, ũsu akatangĩĩwa.” (Mt. 24:13) Ĩndĩ nao nata ũkamanya kĩkundinĩ ve mũndũ wĩkĩte naĩ ngito? Ĩtina wa atumĩa kũmanyĩthw’a ũndũ ũsu, we no ũũtie mokonĩ moo na ũyĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana nĩmekũũthĩnĩkĩa ũndũ Yeova wendaa? Yĩla ũndũ ta ũsu waumĩla, mo atumĩa mekaa ata?

13. Yeova endaa atumĩa meke ata yĩla mũndũ weeka naĩ ngito?

¹³ Yĩla atumĩa mamanya kana ve mũndũ wĩkĩte naĩ ngito kĩkundinĩ, nĩmavoyaa makwate “ũĩ ũla wumaa ĩũlũ” nĩ kana methĩwe na woni ta wa Yeova ĩũlũ wa ũndũ ũsu. (Yak. 3:17) Kĩeleelo kyoo kĩthĩawa kĩ ‘kũtũngĩĩa ũsu wĩkĩte naĩ’ ethĩwa nĩvatonyeka. (Yak. 5:19, 20) O na ĩngĩ, methĩawa mayenda kwĩka kyonthe kĩla matonya masũvĩe kĩkundi na maikiakisya ala maũmĩĩtw’e. (2 Ako. 1:3, 4) Yĩla meũthĩnĩkĩa ũndũ ta ũsu, no nginya mambe kũkwata ũvoo w’onthe, na kĩu no kĩkue ĩvinda. Ĩtina wa ũu, nĩmavoyaa na makanenga ũsu wĩkĩte naĩ ũtao wa Maandĩko maũsũanĩĩte nesa, na ĩndĩ maimũkany’a ‘mathimĩte.’ (Yel. 30:11) O na kau maikũĩĩasya kwĩka ũtwi, maisembeaa kũwĩka. Yĩla atumĩa meeka maũndũ kwa nzĩa ĩla yaĩlĩte, onthe kĩkundinĩ nĩmatethekaa. Ĩndĩ o na ĩtina wa atumĩa kũthĩnĩkĩa ũndũ ũsu nesa, mũndũ ũla ũnavĩtĩiw’e nũtonya kũendeea kũũmĩa. Ethĩwa nũkwatĩtwe nĩ ũndũ ta ũsu, ũtonya kwĩka ata ũolange woo ũla wĩ naw’o?

14. Nĩ ngelekany’o yĩva yĩ Mbivilianĩ ĩtonya kũũtetheesya kũmĩĩsya ethĩwa nĩwũũmĩĩtw’e mũno nĩ Mũklĩsto ũngĩ?

¹⁴ We waaũmĩw’a mũno nĩ mũndũ, na mũno mũno nĩ Mũklĩsto ũngĩ? Ndetonĩ ya Ngai no ũkwate ngelekany’o nzeo itonya kũũmanyĩsya kũmweteela Yeova nginya alũnge maũndũ. Kwa ngelekany’o, o na kau ana-a-ĩthe ma Yosevu nĩmamwĩkie maũndũ mathũku mũno, we ndaaĩtĩkĩlya mavĩtyo moo matume ekala athatĩte. Vandũ va ũu, aendeeie kwĩka kyonthe kĩla waĩ atonya amũthũkũme Yeova, nake Yeova nĩwamũathimie mũno  nũndũ wa wũmĩĩsyo wake. (Mwa. 39:21) Ĩtina wa ĩvinda, Yosevu nĩwaekeie ana-a-ĩthe na eeyonea ũndũ Yeova wamũathimĩte. (Mwa. 45:5) O ta Yosevu, nĩtũkwataa ũkiakisyo yĩla twamũthengeea Yeova na twatia maũndũ mokonĩ make nĩ kana emalũnga ĩvindanĩ yĩla yaĩle.—Sav. 7:17; 73:28.

15. Yĩla mwĩĩtu-a-asa ũmwe waũmĩiw’e, nĩ kyaũ kyamũtetheeisye kũmĩĩsya na kũkwata mũuo?

¹⁵ Ithyonthe nĩtũũmĩaa yĩla twakuwa naĩ nĩ mũndũ ũngĩ, o na ethĩwa tũinekwa maũndũ mathũku ta ala Yosevu weekiwe. Yĩla twavĩtĩw’a nĩ mũndũ, o na ethĩwa we ti mũthaithi wa Yeova, no tũtetheke mũno twaatĩĩa myolooto ya Mbivilia. (Avi. 2:3, 4) Kwaeka twone ngelekany’o ĩmwe. Ve ĩvinda mwĩĩtu-a-asa ũmwe weewie aũmĩa mũno yĩla wamanyie kana mũndũ mũka ũngĩ wathũkũmaa nake nĩwamũneeneaa maũndũ mathũku na mate ma w’o. Ĩndĩ vandũ va kũthata na mĩtũkĩ, atwie kwamba kwosa ĩvinda asũanĩe ngelekany’o ya Yesũ. Yĩla Yesũ waumawa, we ndaaĩyĩumĩa. (1 Vet. 2:21, 23) Nũndũ wa ũu, mwĩĩtu-a-asa ũsu oonie nĩ kavaa akaekana na ũndũ ũsu vandũ va kũkĩlya ithokoo. Ĩtina, nĩwesie kũmanya kana mũndũ mũka ũsu athĩnĩtw’e mũno nĩ ũwau na aĩ na mawĩmakĩo maingĩ. Asũanĩa ũndũ ũsu, oonie mũndũ mũka ũsu ti ta weesĩ kĩla ũkũneena. Mwĩĩtu-a-asa ũsu nĩwatanie mũno nĩkwĩthĩwa nĩwoomĩĩisye ũndũ ũsu, na nũndũ wa ũu, nĩwakwatie mũuo.

16. Nĩ kyaũ kĩtonya kũũkiakisya ethĩwa nĩwĩkĩtwe maũndũ mathũku? (1 Vetelo 3:12)

¹⁶ Ethĩwa nũendeee kũmĩĩsya ũndũ mũthũku wĩkĩtwe kana o thĩna ũngĩ, lilikana kana Yeova ethĩawa e vakuvĩ na “ala matũlĩkĩte ngoo.” (Sav. 34:18) Nũkwendete mũno nũndũ wa wũmĩĩsyo waku, na nũndũ wa kũmwaũĩa mũio waku. (Sav. 55:22) Nĩwe Mũsili wa nthĩ yonthe. Vai kĩndũ kĩmũvĩtaa. (Soma 1 Vetelo 3:12.) Kwoou ethĩwa nũkwatĩtwe nĩ mathĩna ũtesa kũmamina, we nũtw’ĩte kũmweteela ose ĩtambya?

17. Yeova atwathĩte ũndũ wĩva ĩandĩkonĩ ya Isaia 30:18?

¹⁷ O mĩtũkĩ, Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nũkũtũathima mũno atũmĩĩte Ũsumbĩ wake. Ĩandĩko ya  Isaia 30:18 yaĩtye: “Yeova aketeela, nĩ kana amwĩke nesa; na kwondũ wa ũu akanenevw’a, nĩ kana amwĩw’ĩe tei: nũndũ Yeova nĩ Ngai ũla ũsilaa katĩ; nĩ aathime onthe ala mamweteelaa.” Ala mamweteelaa Yeova meendeea kũkwata moathimo maingĩ ĩvinda yĩĩ na ĩvinda yĩla ũkatw’ĩkĩthya maũndũ meũ ĩtunĩ na nthĩ.

18. Nĩ moathimo meva tweteele?

¹⁸ Yĩla andũ ma Ngai makalika nthĩ nzaũ, maikakwatwa nongi nĩ mawĩmakĩo na mathĩna ala mamakwataa ũmũnthĩ. Vai mũndũ ũkekawa maũndũ mathũku, na woo ndũkethĩwa vo ĩngĩ. (Ũvu. 21:4) Na tũikethĩwa na vata wa kwĩmakĩa tũyona ta ve kĩndũ tũũkosa nũndũ syĩndũ ikeethĩawa vo kwa wingĩ. (Sav. 72:16; Isa. 54:13) Ũsu ũkeethĩwa wĩ ũathimo wa mwanya ta kĩ!

19. Yeova aendeee kũtũmbany’a kwondũ wa kyaũ?

¹⁹ Kĩla ĩvinda twasinda mũtuo mũthũku, na kĩla ĩvinda tweethĩwa na nguma nzeo, Yeova nĩwe wĩthĩawa atũtetheesya nĩ kana atũmbany’e kwondũ wa kwĩkala ungu wa Ũsumbĩ wake. Kwoou mwa ndũkakw’e ngoo, na ndũkatate kwĩyĩtũka. Ve moseo maingĩ makweteele! Twĩsĩ kĩu, ekai tũtw’e kũendeea kũmweteela Yeova eanĩsye maũndũ ala ũtwathĩte!