1. Yosevu akomanie na ĩtatwa yĩva, na eekie ata?

 YOSEVU, mwana wa Yakovo, nĩwakomanie na ĩtatwa yũmũ. Ĩvinda yĩmwe, mũndũ mũka ũmwe amwĩie: “Koma nakwa.” Mũndũ mũka ũsu aĩ kĩveti kya vwana wake, Votivali. Ĩndĩ Yosevu nĩwaleile kũkoma nake. Ũmũnthĩ mũndũ no ekũlye-ĩ, “Nĩkĩ Yosevu wasindie ĩtatwa yĩu?” Votivali ndaĩ mũsyĩ. Na eka ũu, nũndũ Yosevu aĩ ngombo mũsyĩnĩ ũsu, mũndũ mũka ũsu aĩ atonya kũmũthĩnyʼa mũno aleana na kĩla wendaa. Ĩndĩ Yosevu nĩwaleile kũkoma nake, o na kau atindĩaa kũmũthingʼĩĩsya. Nĩkĩ? Aisye: “Ndonya ata kwĩka ũthũku ũsu mũnene, na kũmũvĩtanĩsya Ngai?”—Mwa. 39:7-12.

2. Yosevu amanyie ata kana kwĩka ũlaalai nĩ kũmũvĩtanĩsya Ngai?

² We Yosevu amanyie ata kana Ngai oonaa ũlaalai wĩ “ũthũku . . . mũnene”? Mĩao ya Mose, ĩla yaĩ na mwĩao wĩ ũtheinĩ waĩtye “ndũkalaalae,” yesie kũandĩkwa myaka maana elĩ ĩtina wa vau. (Kuma 20:14) Ĩndĩ o na vailye ũu, Yosevu nĩwamwĩsĩ Yeova nesa ũkethĩa nĩwĩsĩ ndesa kwĩtĩkĩlana na mwĩkalĩle mũthũku. Kwa ngelekanyʼo, nĩweesĩ nesa ki kana Yeova eendaa mũtwaano wĩthĩwe katĩ wa mũndũũme ũmwe na mũndũ mũka ũmwe. No kwĩthĩwa eewʼĩte ũndũ mavinda elĩ walikĩlĩĩile maũndũ asũvĩe Sala, ũla waĩ ũsũe wa ĩthe wake, nĩ kana mũtwaano wake ndũkavukwʼe. O ta ũu, Ngai nĩwalikĩlĩĩile maũndũ nĩ kana asũvĩe Leveka, ũla waĩ mũka wa Isaka. (Mwa. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Kũvindĩĩsya maũndũ ta asu nĩkwamũtetheeisye  amanya kĩla kĩseo na kĩla kĩthũku methonĩ ma Ngai. Na nũndũ nĩwamwendete Ngai wake, nĩwendete myolooto yake mĩlũngalu na nĩwatwʼĩte vyũ kũlũmanyʼa nayo.

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ We nĩwendete ũlũngalu? Vate nzika, nũwendete. Ĩndĩ ithyonthe twĩ ene naĩ, na tũkaema kwĩthĩwa twĩ metho, no twambĩĩe kwĩthĩwa na woni ta wa nthĩ ĩno ĩũlũ wa ũlũngalu. (Isa. 5:20; Alo. 12:2) Kwoou nĩtũkwona mũndũ mũlũngalu nĩ wĩva, na ũndũ tũtethekaa twenda nguma ĩsu. Na ĩndĩ nĩtũũneenea matambya atatũ matonya kũtũtetheesya twende mũnango myolooto mĩlũngalu ya Yeova.

4. Andũ aingĩ methĩawa na woni wĩva ũtaĩle ĩũlũ wa mũndũ mũlũngalu?

⁴ Andũ aingĩ masũanĩaa kana mũndũ mũlũngalu nĩ mũndũ wĩ ngathĩĩo, ũsilĩlaa angĩ, kana wonaa e mũseo kwĩ ala angĩ. Ĩndĩ Ngai ndendeeawʼa nĩ nguma isu o na vanini. Yĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ, nĩwakanisye mũno atongoi ma ndĩni ma ĩvinda yake nũndũ wa kwĩtwʼĩĩa ene kĩla moonaa ta kyo ũlũngalu. (Mũta. 7:16; Luka 16:15) Kwoou mũndũ wĩ na ũlũngalu wa wʼo ndesa kũelekanwʼa o na vanini na mũndũ wonaa e mũseo kwĩ ala angĩ.

5. Kwosana na Mbivilia, mũndũ mũlũngalu nĩ wĩva? Nengane ngelekanyʼo.

⁵ Ũlũngalu nĩ nguma nzeo mũno. Kwa ndeto nguvĩ, mũndũ mũlũngalu nĩ ũla wĩkaa kĩla kyaĩle methonĩ ma Yeova Ngai. Mbivilianĩ, ndeto ila itũmĩawa kũelesya “ũlũngalu” syonanasya mũndũ ũatĩĩaa myolooto ĩla mĩseo vyũ, nayo nĩ myolooto ya Yeova. Kwa ngelekanyʼo, Yeova nĩwaumĩtye mwĩao akasya kana akũni ma viasala maaĩle kũtũmĩa ‘mavia ma wʼo.’ (Kũt. 25:15) Ndeto ya tene ya Kĩevelania ĩla ĩalyũlĩtwe “wʼo” no ĩalyũlwe ta “ũlũngalu.” Kwoou Mũklĩsto ũla ũkwenda kwĩthĩwa e mũlũngalu methonĩ ma Ngai aĩlĩte kũĩkĩĩthya kana mavinda onthe ndanakengana o na vanini viasalanĩ syake. O na ĩngĩ, mũndũ mũlũngalu nĩwendete ũsili wa katĩ; ndendaa kwona mũndũ ũngĩ aikuwa naĩ. Eka ũu, mũndũ wĩ na ũlũngalu wa wʼo nũvindĩĩasya ũndũ Yeova ũkwona motwi ala ũkwĩka nũndũ ethĩawa ayenda ‘kũmwendeesya vyũ.’—Ako. 1:10.

6. Nĩkĩ tũtaĩle kwĩthĩwa na nzika na myolooto ya Yeova ĩũlũ wa kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle? (Isaia 55:8, 9)

⁶ Mbivilia yonanĩtye kana Yeova nĩwe Mwambĩlĩlya wa ũlũngalu. Na nũndũ wa ũu, etĩtwe “wĩkalo wa ũlũngalu.” (Yel. 50:7) Nĩkwĩthĩwa Yeova nĩwe Mũmbi, no we e weka wĩ na ũkũmũ wa kũtwʼa kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle. Nũndũ ithyĩ twĩ ene naĩ, tũyĩsa kũmanya kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle. Kĩvathũkanyʼo naitũ, Yeova nde naĩ, na kwoou nĩwĩsĩ nesa vyũ kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle. (Nth. 14:12; soma Isaia 55:8, 9.) Ĩndĩ nũndũ tũmbĩtwe na mũvwʼano wake, twĩ na ũtonyi wa kũatĩĩa myolooto yake mĩlũngalu. (Mwa. 1:27) Na nĩtwendete kwĩka ũu. Kũmwenda Ĩthe witũ nĩkũtumaa twenda kũatĩĩa ngelekanyʼo yake nesa vyũ.—Aev. 5:1.

7. Nĩkĩ twĩ na vata wa kũtwʼĩĩwa myolooto ya kwĩkwatwʼa? Nengane ngelekanyʼo.

⁷ Nĩtũtethekaa twaatĩĩa myolooto ya Yeova ĩũlũ wa kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle. We nĩwĩsĩ nĩkĩ? Kwasũanĩa ũndũ vatonya kũthi ta keka kĩla vengi nĩyo yĩtwʼĩĩaa lato wa mbesa, kana ta keka kĩla kambunĩ ya myako nĩyo yĩnyuvĩaa ithimi ila ĩkũtũmĩa. Mwa kwĩthĩwa kĩthokoanyʼo kĩnene mũno! O na ĩngĩ, ta kethĩwa matakĩtalĩ na manasi maiatĩĩaa mĩao mĩna ĩvangĩtwe yĩla mekũiita andũ, awau amwe no makwʼe. Vate nzika, yĩla andũ matwʼĩĩwa myolooto ya kwĩkwatwʼa na mamĩatĩĩa, nĩmasũvĩĩkaa. O ta ũu, myolooto ya Ngai ĩũlũ wa ũseo na ũthũku nĩtũsũvĩaa.

8. Ala mendete kwĩka kĩla kyaĩle makakwata moathimo meva?

 ⁸ Yeova nũathimaa ala matataa kũatĩĩa myolooto yake. Atwathĩte ũũ: “Ala alũngalu makatiĩwa nthĩ, na makatũa vo kũvika tene na tene.” (Sav. 37:29) We no ũsũanĩe ũndũ andũ makethĩawa na ngwatanĩo, mũuo, na ũtanu yĩla kĩla mũndũ ũkaatĩĩaa myolooto ya Yeova? We endaa ũtanĩe thayũ ta ũsu. Kwa wʼo, kĩla ũmwe e na itumi nzeo sya kwenda ũlũngalu! Ĩndĩ tũtonya kwĩka ata twende nguma ĩsu mũnango? Ekai yu tũneenee matambya atatũ tũtonya kwosa.

9. Nĩ kyaũ kĩkatũtetheeasya twende ũlũngalu?

⁹ Ĩtambya ya 1: Mwende ũla ũtusaa myolooto ĩsu. Nĩ kana twende ũlũngalu, no nginya tũmwende mũno ũla ũtũtwʼĩĩaa kĩla kyaĩle na kĩla kĩtaĩle, nake nĩ Yeova. O ũndũ twamwenda mũnango, nowʼo tũkendaa kũatĩĩa myolooto yake mĩlũngalu. Kwasũanĩa ũndũ ũũ: Ta kethĩwa Atamu na Eva nĩmamwendete Yeova, mayĩthĩwa maatũla mwĩao wake.—Mwa. 3:1-6, 16-19.

10. Avalaamu eekie ata aelewe nesanga ũndũ Yeova wonaa maũndũ?

¹⁰ Ithyĩ tũyĩsa kwenda kwĩka ĩvĩtyo ta yĩla Atamu na Eva meekie. No twĩvathane na ũndũ ta ũsu twaendeea kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova na kwendeewʼa mũno nĩ nguma syake, na twatata tũelewe ũndũ we wonaa maũndũ. Tweeka ũu, tũkamwendaa mũnango. Kwasũanĩa ĩũlũ wa Avalaamu. Nĩwamwendete Yeova kuma ngoonĩ. O na yĩla ũtaaelewa nĩkĩ Yeova wĩkĩte ũtwi mũna, ndaamũngʼendea. Vandũ va ũu, atatie kũmũmanya nesanga. Kwa ngelekanyʼo, yĩla wamanyie kana Yeova nĩwavangĩte kwananga Sotomo na Ngomola, mbeenĩ nĩwakĩaa ayona “Mũsili wa nthĩ yonthe” ta ũkwananganĩsya ala alũngalu vamwe na ala athũku. Ĩndĩ Avalaamu no woonaa ũndũ ũsu ũtatonyeka, na kwoou amũkũlya Yeova makũlyo maatĩanĩe enyivĩtye. Nake Yeova nĩwamũmĩĩisye na amũsũngĩa. Mũthya, Avalaamu nĩwesie kũmanya kana Yeova nũthianaa ngoo ya kĩla mũndũ, na ndakanasya ala mate mavĩtyo vamwe na ala me mavĩtyo.—Mwa. 18:20-32.

11. Avalaamu oonanisye ata kana nĩwamwendete Yeova na nĩwamũĩkĩĩe?

¹¹ Avalaamu nĩwakiitiwe mũno nĩ ũneenanyʼa ũla waĩ nawʼo na Yeova ĩũlũ wa ndũa ya Sotomo na Ngomola. Tũi na nzika kana kĩu nĩkyatumie amwenda Ĩthe wake na amũnenga ndaĩa mũnango kwĩ navu mbeenĩ. Ĩtina wa myaka mĩna kũvĩta, Avalaamu nĩwakomanie na ũndũ watatie mũno mũĩkĩĩo wake. Yĩu nĩ ĩvinda yĩla Yeova wamũkũlilye aumye mwanae Isaka ta nthembo. Ĩndĩ yu nĩwamwĩsĩ Ngai wake nesa, na kwoou ndaamũkũlya makũlyo. Vandũ va ũu, nĩwookĩlile athi kwĩka kĩla Yeova wamwĩĩte nĩeke. Ĩndĩ mwa kwavindĩĩsya ũndũ waũmĩĩte ngoonĩ ayĩyũmbanĩsya kwĩanĩsya kĩanda kĩu! No nginya ethĩwe avindĩĩisye mũno kĩla weemanyĩĩtye ĩũlũ wa Yeova. Nĩweesĩ kana Yeova ndesa kwĩka ũndũ ũte mũlũngalu na ũte mũseo. Kwosana na mũtũmwa Vaulo, Avalaamu nĩwasũanĩie oona kana Yeova e na ũtonyi wa kũmũthayũũkya mwana wake mwendwa Isaka. (Aevl. 11:17-19) Aĩ na woni ũsu nũndũ Yeova nĩwathanĩte kana Isaka akeethĩwa ĩthe wa mbaĩ, na ĩvindanĩ yĩu Isaka ndaĩ na syana. Avalaamu nĩwamwendete Yeova, na kwoou nĩwaĩkĩĩe vyũ kana mavinda onthe Ĩthe wake akeekaa kĩla kyaĩle. O na kau ũsu waĩ ũtwi wĩ vinya mũno, nĩwamwĩwie Yeova nũndũ aĩ na mũĩkĩĩo.—Mwa. 22:1-12.

12. Tũtonya kũatĩĩa ata ngelekanyʼo ya Avalaamu? (Savuli 73:28)

 ¹² Tũtonya kũatĩĩa ata ngelekanyʼo ya Avalaamu? No tũendeee kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova, o take. Tweeka ũu, tũkamũthengeea na tũimwenda mũnango. (Soma Savuli 73:28.) O na kĩu kĩkamanyĩasya wasya witũ wa ngoo kwonaa maũndũ ũndũ Ngai ũmonaa. (Aevl. 5:14) Na nũndũ wa ũu, yĩla mũndũ watũtata twĩke ũndũ mũthũku, tũkaleaa. Tũikasũanĩaa o na vanini kwĩka kĩndũ kĩtonya kũmwĩwʼĩthya Ĩthe witũ woo na kĩtonya kwananga ngwatanĩo yitũ vamwe nake. Ĩndĩ nĩ ũndũ ũngĩ wĩva tũtonya kwĩka tũkonanyʼa kana nĩtwendete ũlũngalu?

13. Tũtonya kũatĩĩa ũlũngalu ata? (Nthimo 15:9)

¹³ Ĩtambya ya 2: Ĩkĩa kĩthito ũendeee kwenda ũlũngalu kĩla mũthenya. Ethĩwa nĩtũkwenda malangũ maitũ mamesye vinya, no nginya twĩkĩe kĩthito twĩkae masoesi kĩla mũthenya. O ta ũu, no nginya wĩkĩe kĩthito nĩ kana wende myolooto mĩlũngalu ya Yeova. Na no wĩke ũu kĩla mũthenya. Yeova ndesa kũtũkũlya twĩke ũndũ tũtatonya. (Sav. 103:14) Na atũĩkĩĩthĩtye kana ‘nũmwendaa ũla ũatĩĩaa ũlũngalu.’ (Soma Nthimo 15:9.) Yĩla twĩ na mũvango mũna tũkwenda kwĩanĩsya ũthũkũminĩ wa Yeova, wĩthĩaa no nginya twĩkĩe kĩthito tũũvikĩe. Ũu nowʼo twaĩle kwĩka ethĩwa nĩtũkwenda twĩthĩwe twĩ alũngalu. Na Yeova akatũmĩĩasya na kũtũtetheesya twĩke maendeeo o kavola kwa kavola.—Sav. 84:5, 7.

14. Yo “ngao ya kĩthũi ya ũlũngalu” nĩ kyaũ, na nĩkĩ twĩ na vata nayo?

¹⁴ Nũndũ Yeova nũtwendete, atũlilikanĩtye kana ti mũio mũito kwĩthĩwa twĩ alũngalu. (1 Yoa. 5:3) Ĩndĩ nĩ ũsũvĩo, na twendaa ũsũvĩo ũsu kĩla mũthenya. Kwalilikana ĩla mĩio ya kaũ wa kĩ-veva mũtũmwa Vaulo wawetie. (Aev. 6:14-18) Nĩ mũio wĩva wasũvĩaa ngoo ya mũsikalĩ? Nĩ “ngao ya kĩthũi ya ũlũngalu,” ĩla yonanasya myolooto mĩlũngalu ya Yeova. O ũndũ ngao ya kĩthũi yasũvĩaa ngoo ya mũsikalĩ, ũu nowʼo myolooto mĩlũngalu ya Yeova ĩsũvĩaa ngoo yaku ya ngelekanyʼo, kana ũla mũndũ wa nthĩnĩ. Nĩkyo kĩtumi ne  ũndũ wa vata kũĩkĩĩthasya kana mĩionĩ yaku ya kaũ ve na ngao ya kĩthũi ya ũlũngalu!—Nth. 4:23.

15. Ũtonya ata kwĩkĩa ngao ya kĩthũi ya ũlũngalu?

¹⁵ Ũtonya ata kwĩkĩa ngao ya kĩthũi ya ũlũngalu? Nĩ kwa kũvindĩĩasya myolooto ya Ngai ũtanamba kwĩka motwi kĩla mũthenya. Ũtanatwʼa maũndũ ala ũũneenea, mbathi ila ũkwĩthukĩĩsya, kĩla ũkwĩloela, kana mavuku ala ũũsoma, nũseo ũkambaa kwĩkũlya-ĩ: ‘Nĩĩthĩwa ndiĩthya ngoo yakwa kyaũ? Mo maũndũ asu no mamwendeesye Yeova? Kana meĩkĩa andũ vinya mende maũndũ ala Yeova wonaa mate malũngalu, ta mwĩkalĩle mũthũku, ũngʼendu, ĩtomo, na kwĩyenda?’ (Avi. 4:8) Ethĩwa motwi ala ũkwĩka nĩmosanĩte na kwenda kwa Yeova, ũkeethĩawa ũieka myolooto yake mĩlũngalu ĩsũvĩe ngoo yaku.

16-17. Ĩandĩko ya Isaia 48:18 yĩtũĩkĩĩthĩtye ata kana no tũvote kũatĩĩa myolooto mĩlũngalu ya Yeova tene na tene?

¹⁶ We nĩwĩthĩwa ũthĩnĩkaa ũyĩkũlya ethĩwa nũũvota kũendeea kũatĩĩa myolooto mĩlũngalu ya Yeova kĩla mũthenya na kĩla mwaka? Kwasũanĩa ngelekanyʼo ĩla Yeova ũtũmĩĩte ĩandĩkonĩ ya Isaia 48:18. (Soma.) Atwathĩte kana ũlũngalu witũ no wĩthĩwe ũilye “ta itulumo sya ũkanga.” Kwasũanĩa ũũngye ũtee wa ũkanga mũnene ũyĩloela ũndũ itulumo syĩkũkĩla iatĩanĩe iteũthela. Wĩ vau ũuĩtye, we no wambĩĩe kũsengʼa ethĩwa mũthenya ũmwe itulumo isu ikaeka kũkĩla? Aiee! Nĩwĩsĩ kana itulumo isu syĩthĩĩtwe iikima ũtee wa ũkanga myaka ngili mbingĩ, na syĩendeea kwĩka oou.

¹⁷ Kwa wʼo, ũlũngalu waku no wĩthĩwe ũilye ta itulumo sya ũkanga! Ata? Yĩla wĩ na ũtwi wa kwĩka, ambaa kũsũanĩa kĩla Yeova ũtonya kwenda wĩke. Na ĩndĩ ũikĩka. O na ethĩwa ũtwi ũsu wĩoneka wĩ vinya ata, manya kana Ĩthe waku nũkwendete, na mavinda onthe akakũlũlũmĩĩlasya na aikũtetheesya ũendeee kũatĩĩa myolooto yake mĩlũngalu kĩla mũthenya.—Isa. 40:29-31.

18. Nĩkĩ twaĩlĩte kwĩsũvĩa tũikasilĩlae ala angĩ tũyona ta ithyĩ tũkwĩka kĩla kyaĩle?

¹⁸ Ĩtambya ya 3: Eka Yeova asilĩlae angĩ no we. Nĩtũtataa mũno tũatĩĩe myolooto mĩlũngalu ya Yeova, ĩndĩ nĩtwaĩle kwĩsũvĩa tũikambĩĩe kũsilĩla angĩ na tũikeyonae twĩ alũngalu kwĩ mo. Tũyaĩle kũelekanyʼa kĩla tũkwĩka na kĩla ala angĩ mekwĩka na tũyambĩĩa kũmavũthya tũyona ta ithyĩ tũkwĩka kĩla kyaĩle. Vandũ va ũu, twaĩlĩte kũlilikana kana Yeova nĩwe “Mũsili wa nthĩ yonthe.” (Mwa. 18:25) Ndatũnengete kĩanda kya kũsilĩla ala angĩ. O na Yesũ atũnengie mwĩao ũũ: “Ekai kũsilĩla nĩ kana mũikasilĩlwe.”—Mt. 7:1. b

19. Yosevu oonanisye ata kana nĩwaĩkĩĩe no Yeova e weka waĩle kũsilĩla ala angĩ?

¹⁹ Kwasũanĩa ĩngĩ ngelekanyʼo ya ũla mũndũũme mũĩkĩĩku weetawa Yosevu. Nĩweesũvĩie ndakasilĩle angĩ, o na ala mamwĩkĩte maũndũ mathũku. Kwa ngelekanyʼo, ana-a-ĩthe nĩmamũũmĩisye, mamũthoosya ta ngombo, na matuma ĩthe woo aĩkĩĩa kana aĩ mũkwʼũ. Ĩtina wa myaka mingĩ, nĩwakomanie na mũsyĩ woo ĩngĩ. Ĩvinda yĩu, Yosevu aĩ na ũkũmũ na aĩ atonya kũsilĩla ana-a-ĩthe ate na tei na aitwʼa kwĩyĩĩvanĩsya. O namo ana-a-ĩthe nĩmakĩaa mayona ta ũkwĩka ũu, o na kau nĩmeelilĩte kuma ngoonĩ nũndũ wa kĩu meekĩte. Ĩndĩ Yosevu amaĩkĩĩthisye ũũ: “Mũikakĩe: nũndũ nyie nĩ vandũ va Ngai?” (Mwa. 37:18-20,  27, 28, 31-35; 50:15-21) Yosevu nĩwamanyie kana no Yeova e weka waĩ na ũkũmũ wa kũsilĩla ana-a-ĩthe.

20-21. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũsũvĩa tũikonae twĩ alũngalu kwĩ ala angĩ?

²⁰ O ta Yosevu, twaĩlĩte kũeka Yeova asilĩlae angĩ no we. Kwa ngelekanyʼo, tũyaĩle kũvanga kana nĩtwĩsĩ kĩla kĩũtuma ana-a-asa na eĩtu-a-asa meka maũndũ ũndũ mekaa. Tũyĩsa kũsoma ngoo. No Yeova e weka ‘ũthimaa maveva,’ kana kwa ndeto ingĩ, wĩthĩawa esĩ kĩla kĩũtuma andũ meka maũndũ mana. (Nth. 16:2) Endete andũ ma mĩthemba yonthe, o na methĩwe maumĩte va kana maatĩĩaa syĩthĩo syĩva. Na atwĩkĩĩte vinya akatwĩa atĩĩ: “Vingũai ngoo syenyu vyũ.” (2 Ako. 6:13) Tũmanthaa kũmenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, ĩndĩ ti kũmasilĩla.

²¹ Kĩu kĩonanyʼa kana tũyaĩlĩte kũsilĩla o na ala mate kĩkundinĩ. (1 Tim. 2:3, 4) We no ũsilĩle mũndũ wa mũsyĩ mũte na mũĩkĩĩo ũmwe, ũyasya, “Mũndũ ũũ ndakesa kwĩtĩkĩla ũla wʼo”? Aiee, nũndũ ũkeka ũu wĩthĩwa ũyonanyʼa wĩ na ngathĩĩo na wonaa wĩ mũlũngalu kwĩ ala angĩ. Yeova nũendeee kũnenga “andũ onthe kĩla vandũ” mwanya wa kwĩlila. (Meko 17:30) Kwoou mavinda onthe lilikanaa kana mũndũ wonaa e mũlũngalu kwĩ ala angĩ ti mũlũngalu o na vanini.

22. Nĩkĩ ũtwʼĩte kwenda ũlũngalu?

²² Ekai tũendeee kwenda myolooto mĩlũngalu ya Yeova, nũndũ kĩu kĩkatumaa twĩkala twĩ atanu na kĩkatumaa ala angĩ matwenda na mamwenda Ngai witũ mũnango. Na mwa tũikaaeke kwĩthĩwa na “nzaa na waũni wa ũlũngalu.” (Mt. 5:6) Ĩkala wĩsĩ kana Yeova nĩwonaa kĩthito kĩla wĩkĩaa, na mavinda onthe nũtanĩthawʼa nĩ maendeeo ala wĩkĩte. Ndũkakwʼe ngoo nĩ kwona ũndũ andũ nthĩ ĩno maekete kwĩthĩwa me alũngalu! Kĩla ĩvinda lilikanaa kana “Yeova nũmendaa ala alũngalu.”—Sav. 146:8.