1-2. Kwosana na ĩandĩko ya 1 Timotheo 6:​20, Timotheo eekĩiwe vinya eke ata?

NĨTŨKOTHAA kũnenga andũ angĩ syĩndũ sya vata matũsũvĩĩe. Kwa ngelekany’o, nĩtũiaa mbesa sitũ vengi. Yĩla tweeka ũu, twĩkwatasya kana mbesa isu nĩ nzũvĩĩku, na kwoou iitonya kwaa na vai mũndũ ũtonya kũsyũya. Ngelekany’o ĩsu yĩtũtetheesya kwona kĩla twaĩle kwĩka yĩla mũndũ watũnenga kĩndũ kya vata mũno tũmwiĩe.

² Soma 1 Timotheo 6:20. Mũtũmwa Vaulo nĩwalilikanilye Timotheo kana nĩwanengetwe syĩndũ sya vata mũno. Mbee, nĩwanengetwe ũmanyi wa w’o ĩũlũ wa kĩeleelo kya Ngai kwondũ wa andũ. Na kelĩ, nĩwanengetwe kĩanda kya ‘kũtavany’a ĩla ndeto’ na ‘kũtethya wĩa wa mũtavany’a.’ (2 Tim. 4:​2, 5) Vaulo amwĩkĩie Timotheo vinya asũvĩe syĩndũ isu ilĩ wanengetwe. O ta Timotheo, Yeova nũtũnengete syĩndũ sya vata mũno. Syĩndũ isu nĩ syĩva? Na nĩkĩ no nginya tũsũvĩe syĩndũ isu sya vata Yeova ũtũnengete?

3-4. Nĩ maũndũ ta meva matumaa ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ wĩthĩwa wĩ wa vata?

³ Nũndũ Yeova nũtwendete, nĩwatũtetheeisye twamanya ũw’o wa vata mũno ũla wĩ Ndetonĩ yake, Mbivilia. Ũw’o ũsu nĩ wa vata nũndũ nũtũtetheeasya kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova, na nũtumaa tũkwata ũtanu wa w’o. Yĩla tweetĩkĩla ũw’o ũsu na twekala kwosana naw’o, nĩtũthaaw’a kuma ũkombonĩ wa momanyĩsyo ma ũvũngũ na mwĩkalĩle mũthũku.​—⁠1 Ako. 6:​9-11.

⁴ Ũndũ ũngĩ ũtumaa ũw’o ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai wĩthĩwa wĩ wa vata mũno nĩ kana, Yeova aũvuanasya o kwa andũ ala methĩawa na “ngoo nzeo.” (Meko 13:48) Andũ asu nĩmetĩkĩlaa  nzĩa ĩla Yeova ũtũmĩaa kũmanyĩsya andũ make ũmũnthĩ. (Mt. 11:25; 24:45) Tũyĩsa kũelewa nesa ũw’o ũsu tũteũtetheew’a, na vaiĩ kĩndũ kĩngĩ kĩ vata kũthonoka kũelewa ũw’o ũsu.​—⁠Nth. 3:​13, 15.

5. Nĩ kyaũ kĩngĩ Yeova ũtũnengete?

⁵ O na ĩngĩ, Yeova nũtũnengete kĩanda kya kũmanyĩsya angĩ ũw’o ĩũlũ wake na ieleelo syake. (Mt. 24:14) Ũvoo ũla tũtavanasya nĩ wa vata mũno nũndũ nũtetheeasya andũ makalika ũseũvyonĩ wa Yeova, na ũituma methĩwa na wĩkwatyo wa kũkwata thayũ wa tene na tene. (1 Tim. 4:16) Twĩthĩwe tũtũmĩaa ĩvinda yingĩ kana ĩnini ũtavany’anĩ, twĩthĩawa tũikwata mbau wĩa wa vata vyũ ũla ũendeee kũtethw’a ĩvindanĩ yĩĩ. (1 Tim. 2:​3, 4) Nĩ ndaĩa nene ta kĩ kwĩthĩwa twĩ atethya ma wĩa vamwe na Ngai!​—⁠1 Ako. 3:⁠9.

6. Nĩ kyaũ kyakwatie Aklĩsto amwe nũndũ wa kũlea kũsũvĩa syĩndũ ila Yeova wamanengete?

⁶ Ĩvindanĩ ya Timotheo, Aklĩsto amwe nĩmaekie kwona kĩanda kya kwĩthĩwa me atethya ma wĩa vamwe na Ngai kĩ kya vata. Kwa ngelekany’o, nũndũ Ndema nĩwendie nthĩ, nĩwatiie kĩanda kĩla waĩ nakyo kya kũthũkũma vamwe na Vaulo. (2 Tim. 4:10) Na nĩ ũndũ ũtonyeka Vikelo na Elimakane makethĩwa matiie ũthũkũmi woo nũndũ moonaa ta matonya kũthĩnw’a ta Vaulo. (2 Tim. 1:15) Namo Aimenaio, Alekisanda, na Vileto nĩmatw’ĩkie akaĩi ma mũĩkĩĩo na matia ũla w’o. (1 Tim. 1:​19, 20; 2 Tim. 2:​16-18) Andũ asu onthe maĩ alũmu kĩ-veva, ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda maeka kwona syĩndũ ila Yeova wamanengete syĩ sya vata.

7. Satani ekaa ata nĩ kana atume twĩka maũndũ ala wendaa?

⁷ Satani ekaa ata nĩ kana atume tũeka kwonaa syĩndũ ila Yeova ũtũnengete syĩ sya vata? Ekai twone nzĩa imwe ũtũmĩaa. Mbee, atũmĩaa maũndũ ma kwĩtanĩthya na isese sya maũvoo nĩ kana atume tũsũanĩa na kwĩka maũndũ matonya kũtuma tũeka kũlũmany’a na ũla w’o o kavola kwa kavola. Kelĩ, nũtumaa andũ angĩ maneena ndeto itonya kũtũtelemya kana akatuma tũthĩnw’a nĩ kana tũeke kũtavany’a. Na katatũ, nĩwendaa twĩthukĩĩsye kĩla akaĩi ma mũĩkĩĩo ‘metaa “ũmanyi” na ti w’o,’ nĩ kana tũtie ũla w’o.​—⁠1 Tim. 6:​20, 21.

8. Ngelekany’o ya Daniel yĩũmanyĩsya kyaũ?

⁸ Tũkalea kwĩsũvĩa, no twĩse kwĩthĩa tũtiie ũla w’o o kavola kwa kavola. Kwasũanĩa ngelekany’o ya mwana-a-asa wĩtawa Daniel, * ũla tene wendete mũno kũthaũka mathaũ ma vitio. Aeleetye atĩĩ: “Nambĩĩie kũthaũka mathaũ ma vitio nĩ na myaka ta ĩkũmi. Mbeenĩ, mathaũ ala nathaũkaa maĩ maseo. Ĩndĩ kavola  kwa kavola nĩnambĩĩie kũthaũkaa mathaũ me na ũng’endu na maũndũ ma ũwe.” Mũthya, esie kwĩthĩa aithaũka mathaũ asu vandũ va masaa ta 15 kĩla mũthenya. Daniel aĩtye atĩĩ: “Ndineena ũla w’o, nĩneesĩ kana ngwatanĩo yakwa na Yeova yaendeee kwanangwa nĩ mathaũ ala nathaũkaa na ĩvinda yĩla natũmĩaa kũmathaũka. Ĩndĩ navikĩte vandũ ũkethĩa ndikwona mathaũ ala ngũthaũka ta meũtũla myolooto ya Mbivilia.” O naitũ tũkalea kwĩsũvĩa, maũndũ ma kwĩtanĩthya no matume tũeka kũlũmany’a na ũla w’o. Na kĩu no kĩtume twĩsa kwasya syĩndũ sya vata mũno ila Yeova ũtũnengete.

9. Kwosana na ĩandĩko ya 1 Timotheo 1:​18, 19, Vaulo aelekanilye Timotheo naũ?

⁹ Soma 1 Timotheo 1:​18, 19. Vaulo aelekanilye Timotheo na mũsikalĩ, na amwĩkĩa vinya ‘aendeee kũkita kaũ ũla mũseo.’ Vaulo ndawetaa kaũ ũla asikalĩ mokitaa, ĩndĩ awetaa kaũ wa kĩ-veva. Nĩkĩ Aklĩsto maelekanĩtw’e na asikalĩ me kaũnĩ? Nĩ nguma syĩva twaĩle kwĩthĩwa nasyo twĩ asikalĩ ma Klĩsto? Ekai tũneenee maũndũ atano tũtonya kwĩmanyĩsya ngelekany’onĩ ĩsu Vaulo wanenganie. Maũndũ asu no matũtetheesye tũendeee kũlũmya vyũ ũla w’o.

10. Mũndũ wĩ kĩkĩo kya Ngai ekaa ata, na nĩkĩ twaĩle kwĩthĩwa na nguma ĩsu?

¹⁰ Ĩthĩwa na kĩkĩo kya Ngai. Mũsikalĩ mũseo nĩ ũla wĩthĩawa e mũĩkĩĩku. Okitaa na kĩthito vyũ nĩ kana asũvĩe mũndũ ũmwendete kana kĩndũ wonaa kĩ kya vata mũno. Vaulo eekĩie Timotheo vinya ethĩwe na kĩkĩo kya Ngai, na ũu nĩ kwasya kana aaĩlĩte kũmũthũkũma Ngai e mũĩkĩĩku. (1 Tim. 4:⁠7) O ũndũ twamwenda Ngai mũno na twalũmany’a nake vyũ, now’o wendi witũ wa kũlũmany’a na ũla w’o ũkaendeeaa kwongeleka.​—⁠1 Tim. 4:​8-10; 6:⁠6.

11. Nĩkĩ twaĩle kwĩmanyĩsya kwĩkaa kĩla kyaĩle?

¹¹ Ĩmanyĩsye kwĩkaa kĩla kyaĩle. Nĩ kana mũsikalĩ ethĩwe atonya kũkita nesa, no nginya ekĩe kĩthito nĩ kana kĩla ĩvinda ethĩawe eyũmbanĩsye kaũ. O ta ũu, Timotheo aendeeie kwĩthĩwa atonya kũkita Satani nũndũ nĩwaatĩĩie ũtao wa Vaulo. Vaulo amũtaĩte akamwĩa ekĩe kĩthito akĩlye vinya mawendi mathũku, ethĩwe na nguma nzeo, na aimantha ĩvinda atindany’e na ana-a-asa na eĩtu-a-asa. (2 Tim. 2:22) Ĩndĩ nĩ kana eanĩsye maũndũ asu, aaĩlĩte kwĩmanyĩsya kwĩkaa kĩla kyaĩle. O naitũ nĩtwaĩle kwĩmanyĩsya kwĩkaa kĩla kyaĩle nĩ kana tũkĩlye vinya mawendi mathũku. (Alo. 7:​21-25) Kwongela kĩu, nĩtwaĩle kwĩmanyĩsya kwĩkaa kĩla kyaĩle ethĩwa nĩtũkwenda kumya mwĩkalĩle wa tene na tũyĩvw’ĩka mwĩkalĩle mweũ. (Aev. 4:​22, 24) Na o na yĩla tũnoete mũno nũndũ wa kũthũkũma mũthenya mũima, nĩtũtataa ũndũ tũtonya tũthi maũmbanonĩ.​—⁠Aevl. 10:​24, 25.

12. Nĩ maũndũ meva tũtonya kwĩka twaĩlangye ũtũĩka witũ wa kũtũmĩa Mbivilia?

¹² Mũsikalĩ nĩwaĩle kwĩthĩwa na ũtũĩka wa kũtũmĩa mĩio yake ya kaũ. Ĩndĩ nĩ kana ethĩwe na ũtũĩka ũsu, nĩwaĩle kwĩmanyĩasya kĩla ĩvinda. O ta ũu, o naitũ nĩtwaĩle kwĩmanyĩsya kũtũmĩa nesa Ndeto ya Ngai. (2 Tim. 2:15) No twĩmanyĩsye ũndũ tũtonya kwĩka ũu maũmbanonĩ maitũ. Ĩndĩ nĩ kana tũĩkĩĩthye andũ angĩ kana ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ nĩ wa vata mũno, ithyĩ ene nĩtwaĩle kwĩthĩwa na mũvango mũseo wa kwĩmanyĩasya Mbivilia. Nĩtwaĩle kũsoma Ndeto ya Ngai nĩ kana tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ. Ĩndĩ kũsoma kwĩ kw’oka kũitoetye. No nginya tũvindĩĩsye maũndũ ala twasoma na tũyĩka ũkunĩkĩli mavukunĩ maitũ, nĩ kana tũelewe Maandĩko nesa na tũimatũmĩa ũndũ vaĩle. (1 Tim. 4:​13-15) Tweeka ũu, now’o tũkethĩwa tũtonya kũtũmĩa Ndeto ya Ngai kũmanyĩsya andũ angĩ. Ĩngĩ,  kũsomea mũndũ ĩandĩko kũitoetye. Nĩtwaĩle kũmũtetheesya aelewe ĩandĩko yĩu na aimanya ũndũ yĩmũkonetye. Ithyĩ ene tweethĩwa na mũvango mũseo wa kwĩmanyĩsya Mbivilia, no twaĩlangye ũtũĩka witũ wa kũtũmĩa Ndeto ya Ngai yĩla tũũmanyĩsya andũ angĩ.​—⁠2 Tim. 3:​16, 17.

13. O tondũ ĩandĩko ya Aevelania 5:14 yonanĩtye, nĩkĩ no nginya twĩthĩwe oĩ?

¹³ Ĩthĩwa wĩ mũĩ. No nginya mũsikalĩ ethĩwe atonya kũmanya kwĩ tene maũndũ ala matonya kũmũlikya mũisyonĩ na ayĩvathana namo. O naitũ no nginya twĩmanyĩsye kwĩkaa ũu nĩ kana twĩvathane na mathĩna. (Nth. 22:3; soma Aevelania 5:14.) Kwa ngelekany’o, nĩtwaĩle kũtũmĩaa ũĩ yĩla tũũnyuva maũndũ ma kwĩtanĩthya. Mavinda maingĩ ivĩndĩ sya televiseni na sinema syonanasya maũndũ mathũku. Maũndũ ta asu nĩmamũthatasya Ngai, na vate nzika, nĩmatumaa mũndũ aũmĩa kana akaũmĩsya andũ angĩ. Kwoou, nĩtwaĩle kwĩvathana na maũndũ ma kwĩtanĩthya ala matonya kwonzya ngwatanĩo yitũ na Ngai o kavola.​—⁠Aev. 5:​5, 6.

14. Nguma ya ũĩ yamũtetheeisye Daniel ata?

¹⁴ Ũla Daniel twaweta nĩwesie kũvindũka kĩlĩko amanya kana mathaũ ma ũng’endu na ũwe mamũlikĩtye thĩnanĩ. Nĩweekie ũkunĩkĩli nthĩnĩ wa Watchtower Library nĩ kana amanye ũndũ ũtonya kũsinda thĩna ũsu. Kwĩka ũu kwamũtetheeisye ata? Nĩwaekeie vyũ kũthaũka mathaũ mathũku. O na nĩwatilile kĩtindo kyake na ala wathaũkaa namo. Aĩtye, “Vandũ va kũtũmĩaa ĩvinda yingĩ ndithaũka mathaũ ma vitio, nambĩĩie kũtindanasya na anyanyawa kĩkundinĩ.” Ũmũnthĩ Daniel nĩ vainia na mũtumĩa wa kĩkundi.

15. Ve ũthũku mwaũ wa kwĩthukĩĩsya ngewa sya ũvũngũ?

¹⁵ O ta Timotheo, o naitũ nĩtwaĩle kũmanya ũthũku wa kwĩthukĩĩsya ũvũngũ ũla ũnyaĩĩkaw’a nĩ akaĩi ma mũĩkĩĩo. (1 Tim. 4:​1, 7; 2 Tim. 2:16) Kwa ngelekany’o, no manyaĩĩkye ngewa sya ũvũngũ ĩũlũ wa ana-a-asa maitũ, kana makatuma twambĩĩa kwĩthĩwa na nzika ĩũlũ wa ũseũvyo wa Yeova. Ngewa ta isu ite sya w’o no syonzye mũĩkĩĩo witũ. No nginya twĩsũvĩe tũikese kwaw’a nĩ ngewa isu sya ũvũngũ. Nĩkĩ? Kĩtumi nũndũ inyaĩĩkaw’a nĩ “andũ me na ilĩko mbuku na matesĩ ũla w’o.” Na kĩeleelo kyoo kĩthĩawa ne kũete “ngananĩo na ngusanĩsyo.” (1 Tim. 6:​4, 5) Mendaa twĩtĩkĩle ũvũngũ woo na tũieka kũĩkĩĩa ana-a-asa maitũ.

16. Nĩ maũndũ meva matonya kũtwelelũkya twaĩle kwĩvathana namo?

 ¹⁶ Ndũketĩkĩle kĩlĩko kyaku kyelelũke. Nĩ kana Timotheo ethĩwe “mũsikalĩ mũseo wa Klĩsto Yesũ,” aaĩlĩte kũsũanĩa mũno ũndũ ũtonya kwĩanĩsya ũthũkũmi wake, vandũ va kwĩtĩkĩla kwelelũkw’a nĩ syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ kana mĩvango ĩngĩ ĩla waĩ atonya kũsembany’a nayo. (2 Tim. 2:​3, 4) O ta Timotheo, nĩtwaĩle kwĩsũvĩa tũikambĩĩe kwĩthĩwa na wendi wa syĩndũ mbingĩ sya kĩ-mwĩĩ. “Ũkengani wa ũthwii” no ũtume tũeka kũmwenda Yeova, tũeka kwona Ndeto ya Ngai yĩ ya vata, na tũeka kwĩthĩwa na wendi wa kũtavya angĩ kĩla kĩ Ndetonĩ ĩsu. (Mt. 13:22) No nginya twĩvathane na kũsembany’a na syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ, na tũitata mũno tũtũmĩe ĩvinda na vinya witũ “kũmantha mbee Ũsumbĩ.”​—⁠Mt. 6:​22-25, 33.

17-18. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũsũvĩe ngwatanĩo yitũ vamwe na Yeova?

¹⁷ Ĩthĩwa wĩyũmbanĩtye kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ. Mũsikalĩ nĩwaĩle kwĩka mũvango kwĩ tene nĩ kana amanye ũndũ ũtonya kwĩsũvĩa we mwene yĩla maũndũ mathũka. O ta ũu, ethĩwa nĩtũkwenda kũsũvĩa syĩndũ sya vata mũno ila Yeova ũtũnengete, nĩtwaĩle kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ yĩla mũisyo waumĩla. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya? Nĩ kwĩka mũvango kwĩ tene nĩ kana tũmanye kĩla tũkeka mũisyo waumĩla.

¹⁸ Kwa ngelekany’o, yĩla andũ mathi ũmbanonĩ mũna, ũmbano ũsu ũtanambĩĩa nĩmakothaa kũkũlw’a masisye vala matonya kwĩsĩla kweethĩwa na mũisyo. Nĩkĩ? Nĩ kana methĩwe matonya kumaala na mĩtũkĩ. O ta ũu, yĩla tũendeee kũtũmĩa Indaneti, kwĩloela sinema, kana kĩvĩndĩ kĩna televiseninĩ no twone mavisa mathũku tũtataĩĩe, maũndũ me na ũng’endu, kana ũvoo wa akaĩi ma mũĩkĩĩo. Kwoou nĩtwaĩle kwĩyũmbany’a kwĩ tene tũmanye kĩla tũtonya kwĩka yĩla syĩndũ ta isu syaumĩla. Tweeyũmbany’a tene, tũkeethĩawa tũtonya kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ nĩ kana tũsũvĩe ngwatanĩo yitũ vamwe na Yeova.​—⁠Sav. 101:3; 1 Tim. 4:⁠12.

19. Tũkakwataa moathimo meva twaendeea kũsũvĩa syĩndũ sya vata mũno ila Yeova ũtũnengete?

¹⁹ No nginya tũsũvĩe syĩndũ sya vata ila Yeova ũtũnengete, nasyo nĩ ũw’o wa vata ũla wĩ Mbivilianĩ, na kĩanda kya kũmanyĩsya andũ angĩ ũw’o ũsu. Tweeka ũu, tũkekalaa twĩ eanĩe na twĩ na wasya mũseo wa ngoo, na tũkatanĩaa kwona tũitetheesya angĩ mamũmanye Yeova. Nũndũ we nũtũtetheeasya, tũkeethĩawa tũtonya kũsũvĩa syĩndũ sya vata ila ũtũnengete.​—⁠1 Tim. 6:​12, 19.