KWAKŨNA VISA mũthenya ũmwe wĩsĩlĩte kasĩlanĩ ĩa-mawĩoo. O na kau kũi kyeni nũndũ sua nĩyĩthũie, ndũũkĩa kwaa nĩkwĩthĩwa nũkwete tosi yĩ na kyeni kingĩ. Yĩla wamulĩka nthĩ, wĩona kĩla kĩndũ kyonthe kĩ vakuvĩ naku. Na yĩla wamulĩka mbee, kyeni kya tosi ĩsu kĩmulĩka nesa nzĩa ĩla wĩsĩle.

Kwa nzĩa ya ngelekany’o, Mbivilia no ũndũ ũmwe na tosi ĩsu. O tondũ ilungu ila mbĩtu syonanĩtye, Ndeto ya Ngai no ĩtũtetheesye kũmanya ũndũ tũtonya kwĩka yĩla twakwatwa nĩ mathĩna twĩ nthĩ ĩno nthũku. Ĩndĩ Mbivilia no ĩtũtethye kwa nzĩa ingĩ. Nĩtũtetheeasya kũmanya ũndũ ĩvinda yũkĩte yĩkethĩwa yĩilyĩ, na ĩitũtetheesya kũmanya na kũatĩĩa nzĩa ĩla ĩkatuma tũkwata ũtanu ũtakathela na kwĩkalaa twĩ eanĩe. (Savuli 119:105) Mbivilia yĩkaa ũu kwa nzĩa syĩva?

Ekai twone nzĩa ilĩ ila Mbivilia ĩtũnengae wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte: 1 Nĩtũtetheeasya tũkamanya nĩkĩ twĩ thayũ, na 2 nĩtũmanyĩasya kĩla twaĩle kwĩka nĩ kana twĩthĩwe na ngwatanĩo ya tene na tene vamwe na Mũmbi witũ.

Mbivilia nĩnenganae motao maseo monanĩtye ũndũ tũtonya kwĩka ĩla twĩ na mathĩna, ĩndĩ ve maũndũ angĩ maingĩ yonanĩtye eka o kũtũtethya ĩla ve mathĩna. Vandũ va kũtwĩkĩa vinya tũthĩnĩkĩae maũndũ ala matũkonetye tũ, Mbivilia ĩtũmanyĩasya kana twaĩle kwĩka maũndũ tũte kwĩsũanĩa ithyĩ ene. Kwĩka ũu nĩkw’o kũtonya kũtuma tũtanĩa kwĩkala thayũ.

Kwasũanĩa mwolooto ũũ wa Mbivilia: “Kwĩ mũyo kũnengane kwĩ kwosa.” (Meko ma Atũmwa 20:35) Nũlilikene ĩvinda wĩthwa watetheeisye mũndũ kwa kũmũnenga kĩndũ waĩ na vata nakyo? Kana nĩwĩthĩwa ũlilikene ĩvinda weethukĩĩisye mũnyanyau nesa aikũelesya ũndũ ũũmĩĩte ngoonĩ? Vate nzika, ndũlea kwĩthĩwa weewie nesa vyũ nũndũ wa kũtetheesya mũndũ ũngĩ. Kana ti w’o?

Nĩtũtanaa mũno yĩla twatetheesya andũ angĩ tũte na kĩeleelo kya kũtũngĩwa. Mũsomi ũmwe aisye atĩĩ: “Yĩla weeyumya ũtethye mũndũ, nĩ laisi mũno kũkwata  ũseo ũthonokete ũndũ ũla wĩkie nĩ kana ũtethany’e, ethĩwa watethya mũndũ ũngĩ ũteĩ na kĩeleelo kya kũkwata ĩtuvi.” Yĩla tweeyumya tũtetheesye mũndũ, na mũno mũno ethĩwa twĩĩka ũu kwondũ wa ala mate na ũtonyi wa kũtũtũngĩa, nĩtũkwataa ĩtuvi. Kwĩka ũu nĩkũtumaa twĩanĩsya kĩeleelo kĩseo. Vate nzika, twĩthĩawa twĩ atethya ma wĩa vamwe na Mũmbi witũ, ũla wonaa ta twamũkovethya yĩla tweeka andũ angĩ maũndũ maseo. (Nthimo 19:17) Ngai nĩwendeeaw’a mũno nĩ maũndũ maseo ala twĩkaa kwondũ wa ngya, na nĩwathanĩte kana akatũnenga mũthĩnzĩo mũseo wa thayũ wa tene na tene nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ. Ũsu nĩ wĩkwatyo mũseo wa ĩvinda yũkĩte!—Savuli 37:29; Luka 14:12 -14. *

Ĩndĩ ũndũ ũla wa vata nĩ kana, Mbivilia nĩtũmanyĩasya kana no twĩkale kwosana na kĩeleelo kya Ngai kwa kũmũthaitha Ngai wa w’o, Yeova. Ndeto yake nĩtwĩkĩaa vinya tũmũnenge nguma, ndaĩa, na kũatĩĩa mĩao yake. (Mũtavan’ya 12:13; Ũvuan’yo 4:11) Yĩla tweeka ũu, twĩthĩawa tweanĩsya ũndũ mũnene na wa mwanya; naw’o nĩ kũmũtanĩthya Mũmbi witũ. Na nĩkyo kĩtumi ũtwĩkĩaa vinya na ndeto ii: “Ĩthĩwa mũĩ, noitanĩthya ngoo yakwa.” (Nthimo 27:11) We kwasũanĩa ũndũ ũũ, yĩla twatũmĩa ũĩ kwĩka motwi kwĩanana na myolooto ĩla yĩ Mbivilianĩ, nĩtũtanĩthasya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. Nĩkĩ? Nũndũ nũtũthĩnĩkĩaa na endaa twĩyĩune ithyĩ ene twaatĩĩa momanyĩsyo make. (Isaia 48:17, 18) Vate nzika, vai ũndũ ũngĩ mũnene ta kwĩkala thayũ twĩ na kĩeleelo kya kũmũthaitha Ngai, Mũsumbĩki ũla mũnene vyũ, na kwĩka maũndũ ala matanĩthasya ngoo yake!

O na ĩngĩ, Mbivilia nĩtũmanyĩasya ũndũ tũtonya kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Mũmbi witũ. Yaĩtye atĩĩ: “Mũthengeei Ngai, nake akamũthengeea inyw’ĩ.” (Yakovo 4:8) Mavinda angĩ no twĩthĩwe na nzika kana nĩ ũndũ ũtonyeka tũkethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Mũmbi witũ, Ngai mwene vinya w’onthe. Ĩndĩ Mbivilia ĩtũĩkĩĩthasya kana ‘twamũmantha Ngai,’ vate nzika ‘tũkamwona’ nũndũ “nde kũasa na kĩla ũmwe waitũ.” (Meko ma Atũmwa 17:27) Ũtao wa Mbivilia ũla wonanĩtye kana nĩtwaĩle kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Ngai no ũtũtethye mũno ĩvindanĩ yũkĩte. Ũtonya kũtũtethya ata?

Kwasũanĩa ũndũ ũũ: O na tũkeka ata, vai ũmwe katĩ witũ ũtonya kwĩsianĩa na kĩkw’ũ. (1 Akolintho 15:26) Ĩndĩ Ngai ekalaa tene na tene. Ndakakw’a, na endaa anyanyae make mekale tene na tene o take. Kwa ndeto o nguvĩ na sya kwendeesya, Mbivilia nĩyonanĩtye kĩla Yeova wendeaa ala mamũmanthaa. Yaĩtye atĩĩ: “Ngoo syenyu syĩkale thayũ tene na tene.”—Savuli 22:26.

Waĩle kwĩka ata nĩ kana wĩthĩwe na ngwatanĩo ĩtesa kũthela vamwe na Ngai? Endeea na kwĩmanyĩsya ĩũlũ wake kwa kũsoma Ndeto yake, Mbivilia. (Yoana 17:3; 2 Timotheo 3:16) Mantha ũtethyo wake nĩ kana ũelewe Maandĩko. Mbivilia ĩtũĩkĩĩthasya kana ‘twamũvoya Ngai’ kuma ngoonĩ atũnenge ũĩ, akatũnenga. * (Yakovo 1:5) Ũndũ wa mũthya nĩ kana, waĩle kũtata ũndũ ũtonya wĩke kĩla weemanyĩsya, na ũieka Ndeto ya Ngai yĩthĩwe ta ‘taa wa maũũ maku, na kyeni kya nzĩa yaku’ ĩvindanĩ yĩĩ, na tene na tene.—Savuli 119:105.