Kũsoma ndata (Astrology) nĩ nzĩa ya kũaũsya ĩla yonanasya kana ndata, mwei, na ndata ingĩ (planets) nitetheeasya andũ me vaa ĩũlũ wa nthĩ. Andũ ala masomaa ndata (Astrologers) maasya kana vala syĩndũ isu syĩthĩawa ĩla mũndũ ũkũsyawa, nĩsyo itumaa mũndũ ethĩwa na ndaĩa iilyĩ ũndũ mũna na iimũtetheesya amanye ũndũ ĩvinda yake yũkĩte yĩkethĩwa yĩilyĩ.

O na kau kũsoma ndata kwambĩlĩĩilye tene mũno ĩvinda ya Mbaviloni, no ũndũ wĩsĩkĩe o na ũmũnthĩ. Kwĩ andũ aingĩ mũno maĩkĩĩaa andũ ala masomaa ndata na maũndũ ala mawetaa. Ĩndĩ ithyĩ no tũĩkĩĩe maũndũ asu? Aiee. Ekai twone nĩkĩ.

• Ndata iyĩthĩawa itonya kũtuma mũndũ ethĩwa na ndaĩa nzeo kana nthũku ũndũ asomi ma ndata maasya.

• Mavinda maingĩ maũndũ ala asomi asu mawetaa methĩawa matonya kũkwata kĩla mũndũ.

• Nĩ kana asomi ma ndata ma ĩvinda yĩĩ mawete maũndũ, matongoeawʼa nĩ mũĩkĩĩo wa tene wa kana ndata (planets) ithyũlũlũkaa nthĩ. Ĩndĩ ũu ti wʼo nũndũ ndata isu ithyũlũlũkaa syũa.

• Maũndũ ala asomi ma ndata me kĩvathũkanyʼo mawetaa ĩũlũ wa mũndũ ũmwe mayĩthĩawa mosanĩte.

• Andũ ala masomaa ndata maasya kana ve mĩthemba 12 ya andũ na kĩla mũndũ asyaawa mũthenya wosanĩte na ndata ĩkwonanyʼa ũndũ mũna. Ũu nĩ kwosana na kalenda ka asomi ma ndata kala kaeleasya kĩla kyonanawʼa nĩ kĩla ndata. Ĩndĩ nũndũ wa kwĩthĩwa vala nthĩ yĩthĩawa vekalaa vaivĩndũkanga, no nginya kĩla kyonanawʼa nĩ ndata isu kĩvĩndũke.

Ndata isu itwʼĩkĩkanaa kana nĩsyo itumaa asomi asu mamanya ndaĩa sya mũndũ. Kwa wʼo, andũ ala masyaiwe mũthenya ũmwe mayĩthĩawa na ndaĩa ivwʼanene, kwoou matukũ ala mũndũ wasyaiwe mayĩsa kwonanyʼa ũndũ ũilyĩ. Vandũ va kwona ũndũ mũndũ ũilyĩ kwa wʼo, asomi ma ndata mathimaa ndaĩa sya mũndũ kwosana na maũndũ ala mo ene masũanĩaa. Kwa wʼo no twasye kĩu nĩ kyende.

Kuma ĩvinda ya tene, andũ methĩĩtwe maithi kwa awe kũmanya ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte. Andũ ala mekaa ũu mendaa kũmanya kĩla syĩndũ sya nda sya nyamũ na sya andũ syonanasya, kana makenda kũmanya nĩkĩ nzamba ĩtomaa mbemba kwa nzĩa na. Angĩ nĩmendaa kũmanya ũndũ matũ ma maianĩ kana makole ma kaawa monanasya. Matukũ aa matũmĩaa kaati, mĩvĩla ya kĩoo, na syĩndũ ingĩ “kũmanya” ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte. Wʼo ũwe nĩ nzĩa ĩtonya kwĩkwatwʼa ya kũtetheesya mũndũ kũmanya ĩvinda yũkĩte? Aiee, ndĩtonya kũtetheesya mũndũ. Eka tũneene ĩũlũ wa ũndũ ũsu.

Ũndũ ũmwe nĩ kana nzĩa ĩsu ndĩthĩawa yosanĩte. Maũndũ ala awe mathanaa matũmĩĩte nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte mavinda maingĩ nĩmavĩnganaa. O na ĩla matũmĩa nzĩa ivwʼanene, maũndũ ala mekũweta mayĩthĩawa mosanĩte. Kwa ngelekanyʼo, ethĩwa mũndũ nĩwakũlya awe elĩ ĩkũlyo yĩmwe ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte, “masoma” kaati ivwʼanene maĩlĩte kũmũnenga ũsũngĩo ũvwʼanene. Ĩndĩ mavinda maingĩ mayĩkaa ũu.

Andũ nĩmambĩĩe kwĩthĩwa na nzika ĩũlũ wa nzĩa ila awe matũmĩaa kana kĩeleelo kyoo. Andũ amwe matetĩkĩlanaa na awe maasya kana kaati kana mĩvĩla ya kĩoo ĩla awe matũmĩaa no syĩndũ itatethya, na kana mũndũ mũe asiasya ũndũ mũndũ ũkwĩka kana ũkũneena mũno kwĩ syĩndũ ila ũtũmĩaa nĩ kana amanye ũndũ ũkũmũtavya. Kwa ngelekanyʼo, mũndũ mũe wĩ na ũtũĩka wĩanĩ wake no akũlye mũndũ makũlyo na ayĩthĩwa e metho kwona ũndũ ũkũsũngĩa na maũndũ ala ũkwĩka, na kwa nzĩa ĩsu aimanya kĩla ũkũmũtavya. Kwoou, mũndũ mũe ũsu aitũmĩa maũndũ ala watavwʼa nĩ mũndũ ũsu nĩ kana onanyʼe kana e na ũtonyi. Na nũndũ wa ũu, awe amwe nĩmethĩĩtwe maikwata mbesa mbingĩ kuma kwa andũ asu nũndũ nĩmamaĩkĩĩte vyũ.

Kũsoma ndata na kũaũsya kwonanasya kana ĩvinda yitũ yũkĩte nĩyavangiwe kuma tene. Ĩndĩ ũu nĩ wʼo? Mbivilia ĩtũtavasya kana twĩ na ũtonyi wa kũnyuva kĩla tũkũĩkĩĩa kana tũkwenda kwĩka, na kĩla twanyuva nĩkyo kyonanasya ĩvinda yitũ yũkĩte yĩkethĩwa yĩilyĩ ata.—Yosua 24:15.

Kĩtumi kĩngĩ kĩtumaa athaithi ma Ngai mevathana na kũsoma ndata na ũwe nĩ kana Ngai nũmenete mĩthemba yonthe ya kũaũsya. Mbivilia yaasya atĩĩ: “Kũikaoneke kwaku mũndũ . . . ũla ũaũasya, kana ũla ũingasya nyũnyi kana mũndũ mũe, kana mũoi, kana mwĩki wa syama, kana ũla ũkũlasya ala mesene na maveva, kana ũla ũmbasya ithitũ, kana ũla ũkũlasya akwʼũ. Nũndũ ũla wĩkaa maũndũ asu nũmũthatasya Yeova.” a—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 18:10-12.