1, 2. Nĩkĩ Yesũ wanenganie ĩla ngelekany’o ya talendi?

NTHĨNĨ wa ĩla ngelekany’o ya talendi, Yesũ nĩwonanĩtye nesa ũndũ mũna aatĩĩi make etĩkĩw’a mauta maĩle kwĩanĩsya. Nĩtwaĩle kũelewa ngelekany’o ĩsu nũndũ nĩkonetye Aklĩsto onthe ma w’o, methĩwe me na wĩkwatyo wa kwĩkala ĩtunĩ kana nĩ wa kwĩkala kũũ nthĩ.

² Yesũ anenganie ngelekany’o ĩsu ĩvinda yĩla wasũngĩaa amanyĩw’a make ĩkũlyo yĩĩ mamũkũlilye: “Wonan’yo nĩ wĩva wa kũka kwaku [kana, kũsumbĩka kwaku wĩ mũsumbĩ ũtenekee], na wa wĩanĩu wa ĩvinda yĩĩ?” (Mt. 24:3) Kwoou ngelekany’o ĩsu ĩanĩaa ĩvindanĩ yĩĩ yitũ na nĩ ĩmwe katĩ wa maũndũ ala monanasya kana Yesũ nĩ Mũsumbĩ.

3. Ngelekany’o ila syĩ ĩvukunĩ ya Mathayo kĩlungunĩ kya 24 na kya 25 itũmanyĩasya kyaũ?

³ Ngelekany’o ya talendi nĩ ĩmwe katĩ wa ngelekany’o inya ikonanĩtye, ila iandĩkĩtwe ĩvukunĩ ya Mathayo 24:45 nginya 25:46. Ila ingĩ itatũ nĩ ĩla ngelekany’o ya ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ, ya eĩtu ĩkũmi, na ya malondu na mbũi. O nasyo isu itatũ ainenganie ĩla wasũngĩaa ĩkũlyo ĩũlũ wa kĩla kĩkonany’a kana nũsumbĩkĩte e mũsumbĩ ũtenekee. Nthĩnĩ wa ngelekany’o syonthe inya,  Yesũ nĩwonanĩtye nguma ila itonya kũtuma aatĩĩi make ma w’o methĩwa me kĩvathũkany’o vyũ ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo. Aumisye ngelekany’o ya ngombo yĩ na kĩthito, ya eĩtu, na ya talendi kwondũ wa aatĩĩi make etĩkĩw’a mauta. Mbee, nthĩnĩ wa ngelekany’o ya ngombo yĩ na kĩthito, Yesũ onanĩtye kana no nginya kĩkundi kĩnini kya etĩkĩw’a mauta kĩla kĩnengetwe kĩanda kya kũĩthya ala ma nyũmba yake mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo kĩthĩwe na kĩthito na ũĩ. Kelĩ, nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o ya eĩtu, Yesũ akindĩlĩle kana aatĩĩi make onthe etĩkĩw’a mauta maĩle kwĩkala meyũmbanĩtye na me metho, mesĩ kana Yesũ nĩwũkĩte, o na ethĩwa mayĩsĩ mũthenya kana saa. Mũthya, nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o ya talendi Yesũ onanĩtye kana etĩkĩw’a mauta maĩle kwĩanĩsya ianda syoo sya Kĩklĩsto me athangaau. Ĩndĩ nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o ya malondu na mbũi, Yesũ aneenete na ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ. Akindĩlĩle kana maĩle kwĩthĩwa me aĩkĩĩku na maikwata mbau vyũ etĩkĩw’a mauta ala me kũũ nthĩ, ala nĩmo ana-a-asa ma Yesũ. * Ekai yu tũneenee ĩla ngelekany’o ya talendi.

4, 5. Vwana ũla ũwetetwe ĩla ngelekany’onĩ nũũ, na talendi ĩmwe ĩana ata?

⁴ Soma Mathayo 25:14-30. Kwa ĩvinda ĩasa mavuku maitũ methĩĩtwe maielesya kana vwana ũla ũwetetwe ngelekany’onĩ ĩsu nĩ Yesũ, na kana aendie nthĩ ĩngĩ ĩla waendie ĩtunĩ mwaka wa 33. Nthĩnĩ wa ngelekany’o ĩngĩ, Yesũ nĩwawetie kĩeleelo kyake kya kũthi nthĩ ĩngĩ, nakyo nĩ ‘kũnengwa ũsumbĩ.’ (Luka 19:12) Ĩndĩ Yesũ ndaatw’ĩka Mũsumbĩ avika ĩtunĩ o ũu. * Vandũ va ũu aendie “ekala nthĩ ngalĩ ya kw’oko kwa aũme kwa Ngai; [na] kuma ĩvinda yĩu [eeteela] amaitha make matwiwe kavĩla ka nyaĩĩ syake.”—Aevl. 10:12, 13.

⁵ Vwana ũla ũwetetwe ngelekany’onĩ ĩsu aĩ na talendi nyanya, nasyo syaĩ ũthwii mwingĩ mũno ĩvindanĩ yĩu. * Atanamba kũthi nthĩ ĩngĩ anengie ngombo syake talendi isu, na endaa iitandĩthye amina kũthi. O ta vwana ũsu, Yesũ aĩ na kĩndũ kya vata mũno atanamba kũthi ĩtunĩ. Kĩndũ kyaũ? Ũsũngĩo ũkonetye wĩa ũla watethasya e kũũ nthĩ.

6, 7. Talendi nĩ kyaũ?

⁶ Yesũ oonaa wĩa wake wa kũtavany’a na kũmanyĩsya wĩ wa vata mũno. (Soma Luka 4:43.) Aitethya wĩa ũsu no ta ũndũ ũmwe na waseũvasya mũũnda weesĩ nesa ũkasyaa mũno. Mbeenĩ eethĩĩtwe atavĩtye amanyĩw’a make atĩĩ: “Ũngalalyai metho menyu, mũsisye mĩũnda, kana nĩ mĩathĩku kũvika ũkethwa.” (Yoa. 4:35-38) Aiweta ndeto isu nĩweesĩ kana andũ angĩ aingĩ me na ngoo nthalĩku makatw’ĩka amanyĩw’a make. Nũndũ wa ũu, Yesũ ndaĩ esa kũthi atavangĩthĩtye maũndũ, o tondũ mũĩmi mũseo wĩ na mũũnda mũathĩku ũtesa kũthi atavangĩthĩtye ũndũ ũkakethwa. Nĩkyo kĩtumi amina kũthayũũkw’a oou na atanamba kũthi ĩtunĩ wanengie amanyĩw’a make wĩa mũna maaĩle kũwosa kwa ũito akĩmea atĩĩ: “Endai ĩndĩ mũkatw’ĩkĩthye [andũ] amanyĩw’a.” (Mt. 28:18-20) Ĩla wamanengie wĩa ũsu wa kũtavany’a, no ũndũ ũmwe na wamanengie ũthwii wa mwanya.—2 Ako. 4:7.

 ⁷ Kwoou tũtonya kwasya ata? Ĩla Yesũ wanengie aatĩĩi make wĩa wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a, no ũndũ ũmwe na wamanengie “ũthwii wake,” kana kwa ndeto ingĩ, talendi syake. (Mt. 25:14) O kwa ũkuvĩ, talendi nĩ kĩanda kya kũtavany’a na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a.

8. O na kau vwana ndaanenga ngombo syake talendi ianene, endaa syĩke ata?

⁸ Ĩla ngelekany’o ya talendi yonanĩtye kana vwana anengie ngombo ĩmwe yake talendi itano, ĩngĩ ilĩ, na ĩla ĩngĩ talendi ĩmwe. (Mt. 25:15) O na kau vwana ndaanenga ngombo syake talendi ianene, endaa i ngombo syonthe itandĩthye talendi isu na ũthangaau. O ta ũu, Yesũ endaa aatĩĩi make etĩkĩw’a mauta meke kĩla kyonthe matonya wĩanĩ wa kũtavany’a. (Mt. 22:37; Ako. 3:23) Kwambĩĩa Vendekosito ya mwaka wa 33, aatĩĩi ma Klĩsto nĩmambĩĩe kũtandĩthya talendi syoo. Ũthangaau woo wĩanĩ wa kũtavany’a na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nũeleetw’e nesa Mbivilianĩ nthĩnĩ wa ĩvuku ya Meko ma Atũmwa. *—Meko 6:7; 12:24; 19:20.

9. (a) Ila ngombo ilĩ nthangaau syeekanie na ila talendi ata, na ũu wĩonany’a kyaũ? (b) “Malondu angĩ” me na kĩanda kĩva?

⁹ Ĩvindanĩ ya mũminũkĩlyo na mũno mũno kwambĩĩa mwaka wa 1919, etĩkĩw’a  mauta ala aĩkĩĩku, kana ngombo sya Klĩsto, nĩmethĩĩtwe maitandĩthya talendi sya Vwana wasyo. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa etĩkĩw’a mauta nĩmathũkũmĩthĩtye kĩla me nakyo ũndũ matonya o ta ila ngombo ilĩ. Ĩndĩ vai vata wa kwambĩĩa kwatatĩthya nũũ wakwatie talendi itano kana nũũ wakwatie ilĩ. Nĩkĩ? Nũndũ ngelekany’o ĩsu yonanĩtye kana ngombo isu syatandĩthisye kĩla syanengetwe syakwata kũndũ kwĩlĩ, na kwoou nĩsyeaneny’e ũthangaau. Namo ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ me na kĩanda kĩva? Me na kĩanda kya vata mũno! Ĩla ngelekany’o ya Yesũ ya malondu na mbũi ĩtũmanyĩasya kana ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ nĩmaĩlĩte kũlũmany’a na ana-a-asa ma Yesũ, etĩkĩw’a mauta, wĩanĩ wa kũtavany’a na wa kũmanyĩsya. Ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo, ikundi isu ilĩ ithũkũmaa syĩ vamwe ta “ĩĩthya yĩmwe,” iithũkũma na kĩthito wĩa wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a.—Yoa. 10:16.

10. Nĩ wonany’o ũmwe wĩva wa vata wa kana Yesũ nũsumbĩkĩte e mũsumbĩ ũtenekee?

¹⁰ Vwana e na kĩtumi kĩseo kya kwenda amanyĩw’a make mathũkũmĩthye talendi nesa. O tondũ vawetetwe mwambĩĩonĩ, amanyĩw’a aĩkĩĩku ma ĩvinda ya atũmwa nĩmongelile ũthwii wa Vwana woo. Nao nata ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo ĩla ngelekany’o ya talendi ĩendeee kwĩanĩa? Athũkũmi ma Yesũ aĩkĩĩku na athangaau nĩmathũkũmĩte mũno wĩa wa kũtavany’a na wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a mbee wa ĩvinda yĩngĩ o na yĩva. Kĩthito kyoo, vamwe na ngwatanĩo yoo nĩkĩtumaa andũ aingĩ matw’ĩka amanyĩw’a namo makambĩĩa kũtavany’a. Wĩa ũsu matethetye vamwe na mosyao maseo ala makwatĩte ũtumĩte kũtavany’a kwĩthĩwa kwĩ wonany’o ũmwe wa vata wa kana Yesũ nũsumbĩkĩte e mũsumbĩ ũtenekee. No nginya kyu kĩthĩwe kĩtumĩte Vwana woo ew’a mũyo mũno!

11. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yesũ akoka kwĩka masavu ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene?

¹¹ Yesũ akoka kwĩka masavu na ngombo syake thĩna ũla mũnene ũkilyĩ kũthela. Thĩna ũsu wĩ vakuvĩ mũno. Ĩndĩ nĩkĩ tũkwasya kana akoka kwĩka masavu ĩvinda yĩu? Yesũ nũwetete ĩũlũ wa kũka kwake mavinda maingĩ nthĩnĩ wa wathani wake ũla wĩ ĩvukunĩ ya Mathayo kĩlungu kya 24 na kya 25. Ĩla wawetaa ĩũlũ wa ũsilĩlo wa ĩvinda ya ũla thĩna mũnene, aisye kana andũ “makoona Mwana wa mũndũ okĩte ĩũlũ wa mathweo ma ĩtu.” Nĩkyo kĩtumi weesũvie aatĩĩi make  ala makethĩwa mĩthenyanĩ ĩĩ ya mũminũkĩlyo mekale me metho. Ameie atĩĩ: “Mũtyĩsĩ mũthenya ũla Mwĩaĩi wenyu wĩũka,” na “saa ũla mũtataĩĩe nĩw’o wĩũka ũla Mwana wa mũndũ.” (Mt. 24:30, 42, 44) Kwoou ĩla Yesũ waisye kana ‘vwana wa ngombo isu nĩwookie, na atalana nasyo,’ awetaa ĩvinda yĩla we ũkoka kũsilĩla andũ na kwananga nthĩ ĩno nthũku. *—Mt. 25:19.

12, 13. (a) Vwana atavisye ila ngombo ilĩ sya mbee ata, na nĩkĩ? (b) Nĩ ĩndĩĩ etĩkĩw’a mauta makekĩwa ũsiĩlo wa mũthya? (Sisya ĩsandũkũ “ Nĩmanenganae Ĩsavu Yoo Ĩvindanĩ ya Kũkw’a.”) (c) Ala makaiwa ngalĩ ya malondu makanengwa ĩtuvi yĩva?

¹² Ĩla ngelekany’o yonanĩtye kana ĩla vwana wookie eethĩie ila ngombo ilĩ sya mbee itandĩthĩtye na kĩthito ila talendi wainengete. Ĩla yanengiwe itano yakwatie ingĩ itano, na ĩla yanengiwe ilĩ yakwatie ingĩ ilĩ. Nĩvo ĩndĩ vwana watavisye kĩla ĩmwe ya ngombo isu ilĩ ũũ: “Nĩwĩkĩte nesa, ngombo nzeo na ĩla yĩ na kĩthito: Waĩ na kĩthito ĩũlũ wa syĩndũ mbũthũ, ngakwia ĩũlũ wa syĩndũ nyingĩ.” (Mt. 25:21, 23) Kwoou tweteele kyaũ ĩla Vwana, ũla nĩwe Yesũ, ũkoka kũsilĩla andũ na kwananga nthĩ ĩno nthũku?

¹³ Ngombo sya mbee ilĩ nĩ aatĩĩi ma Yesũ etĩkĩw’a mauta ala me kĩthito, na makeethĩwa mekĩĩtwe ũsiĩlo woo wa mũthya thĩna ũla mũnene ũtanamba kwambĩĩa. (Ũvu. 7:1-3) Na ĩndĩ kaũ wa Ali–Maketoni ũtanamba kũkitwa, Yesũ akamanenga ĩtuvi yĩla mathĩtwe ya kũthi ĩtunĩ. Nata ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ na makethĩwa makwatie ana-a-asa ma Klĩsto mbau wĩanĩ wa kũtavany’a? Asu makethĩwa manasilĩlwa makaiwa ngalĩ ya malondu, na nĩmo makanewa mwanya wa kwĩkala vaa ĩũlũ wa nthĩ masumbĩkĩtwe nĩ Ũsumbĩ wa Ngai.—Mt. 25:34.

14, 15. We Yesũ oonanasya kana aingĩ ma etĩkĩw’a mauta makeethĩwa me athũku na me atulu? Elesya.

¹⁴ Nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o, ngombo ĩla ya katatũ yenzĩie nthĩ talendi yayo vandũ va kũmĩtandĩthya kana kũmĩia vengi ĩkwate ũsyao. Ngombo ĩsu yaĩ nthũku nũndũ nĩyaleile na ngũlũ kwĩka ũndũ vwana wayo wendaa. Kwoou vwana wayo aĩ na kĩtumi kĩseo kya kũmĩta ngombo “nthũku na ndulu.” Nũndũ wa ũu, nĩwamĩvenie ĩ talendi na anenga ngombo ĩla yaĩ na talendi ĩkũmi. Ĩtina wa kĩu ngombo ĩsu nthũku nĩyekiw’e “kĩvindunĩ nza.” Vau nĩvo yeethĩiwe na “kĩĩo na kũvevetan’ya maeo.”—Mt. 25:24-30; Luka 19:22, 23.

¹⁵ Nũndũ ngombo ĩmwe katĩ wa ila itatũ yeekie kwĩnzĩa nthĩ talendi yayo, we Yesũ nĩwĩthĩwa endaa kwonany’a kana mwĩtĩkĩw’a mauta ũmwe katĩ wa kĩla etĩkĩw’a mauta atatũ akeethĩwa e mũthũku na mũtulu? Aiee. Nĩkĩ? Kwasũanĩa ũvoo ũla ũthyũlũlũkĩte ngelekany’o ĩsu. Nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o ya ngombo yĩ na kĩthito na mbũĩ, Yesũ nĩwawetie ĩũlũ wa ngombo ĩmwe nthũku ĩkavũa ila ingĩ. Ĩndĩ vau Yesũ ndathanaa  kana vakaumĩla kĩkundi kĩna kĩthũku kya etĩkĩw’a mauta. Vandũ va ũu, eekaa kũkany’a ĩla ngombo yĩ na kĩthito ndĩkese kwĩthĩwa ĩilyĩ ta ngombo ĩsu nthũku. O ta ũu, nthĩnĩ wa ĩla ngelekany’o ya eĩtu, Yesũ ndoonanasya kana nusu ya etĩkĩw’a mauta ĩkeethĩwa ĩilyĩ ta ala eĩtu atano atumanu. Vandũ va ũu, akanasya ana-a-asa make ĩũlũ wa kĩla kĩtonya kwĩsa kũmakwata maema kwĩkala me metho na meyũmbanĩtye. * Kwoou kwosana na ngelekany’o isu, no twasye kana ĩla Yesũ wanenganie ĩla ngelekany’o ya talendi ndendaa kwonany’a kana mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo aingĩ ma ana-a-asa make etĩkĩw’a mauta makeethĩwa me athũku na me atulu. Vandũ va ũu Yesũ akanasya aatĩĩi make etĩkĩw’a mauta mekale me metho, kana kwa nzĩa ĩngĩ ‘matethye wĩa’ na talendi syoo, na maitata maikethĩwe na mawoni kana meko mailyĩ ma ĩla ngombo nthũku.—Mt. 25:16.

16. (a) Ngelekany’o ya talendi yĩtũmanyĩsya maũndũ meva? (b) Ĩsomo yĩĩ yatũtetheesya ata kũelewa nesanga ĩla ngelekany’o ya talendi? (Sisya ĩsandũkũ “ Ũndũ Twaĩle Kũelewa Ĩla Ngelekany’o ya Talendi.”)

¹⁶ Ngelekany’o ya talendi yĩtũmanyĩsya maũndũ meva elĩ? Ũndũ wa mbee, Vwana, ũla nĩwe Klĩsto, nũnengete etĩkĩw’a mauta, kana ngombo syake, kĩndũ we mwene wonaa kĩ kya vata mũno, nakyo nĩ wĩa wa kũtavany’a na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a. Ũndũ wa kelĩ, Klĩsto endaa ithyonthe twĩthĩwe twĩ athangaau ĩla twĩ wĩanĩ wa kũtavany’a. Naitũ tweethĩwa twĩ athangaau wĩanĩ ũsu, na twekala twĩ metho, twĩ na mũĩkĩĩo, na twĩ aĩkĩĩku, nĩtwĩkalei twĩsĩ kana Vwana ndakalea kũtũnenga ĩtuvi.—Mt. 25:21, 23, 34.