ĨŨLŨ wa nthĩ yonthe, andũ ma syĩthĩo syĩ kĩvathũkany’o na ndĩni syĩ kĩvathũkany’o nĩmavoyaa. Nĩmavoyaa mũndũ e weka, kana me aingĩ. Nĩmavoyaa me makanisanĩ, makalũnĩ, masinakokenĩ, mĩsikitinĩ, na mathembonĩ. Nĩmatonya kũvoya maitũmĩa mĩkeka ya mboya, ndasivii, tũtĩla twa mboya, sanamu, mavuku ma mboya, kana mboya iandĩkĩtwe tũvwalũnĩ na tũkambwa vandũ.

Mboya ĩtumaa andũ methĩwa me kĩvathũkany’o na syũmbe ila ingĩ syĩ kũũ nthĩ. Nĩ w’o, nĩtũvw’anene maũndũnĩ maingĩ na nyamũ. O ta nyamũ, nĩtũĩsaa, nĩtũvevaa, na nĩtũnyusaa kĩw’ũ. Na o tasyo, nĩtũsyaawa, tũkekala thayũ, na tũkesa kũkw’a. (Mũtavan’ya 3:19) Ĩndĩ no andũ me oka mavoyaa. Nĩkĩ?

Ũsũngĩo ũla wĩ laisi nĩ kana andũ me na vata wa kũvoya. Andũ aingĩ monaa mboya ta nzĩa ya kũneena na mũndũ wa veva monaa e mũtheu mũno na ũtũaa tene na tene. Mbivilia nĩyonanĩtye twoombiwe twĩ na wendi ũsu. (Mũtavan’ya 3:11) Ĩvinda yĩmwe Yesũ Klĩsto aisye: “Nĩ atanu ala mesĩ me na nzaa ya kĩ-veva.”—Mathayo 5:3.

“Nzaa ya kĩ-veva” nĩyo ĩtumĩte andũ maseũvya ndĩni syĩ kĩvathũkany’o na syĩndũ syĩ kĩvathũkany’o sya mboya, na nĩyo ĩtumaa matũmĩa masaa maingĩ mũno maivoya. Kwa w’o, andũ amwe matũmĩaa nzĩa syoo kwĩanĩsya mavata moo ma kĩ-veva kana makamantha ũtethyo kuma kwa andũ angĩ. Ĩndĩ we tyo wonete kana andũ maitonya kwĩminĩa nzaa yoo ya kĩ-veva mate atetheesye? Twĩthĩawa twĩ onzu, twĩkalaa thayũ o myaka mĩnini, na tũitonya kũmanya ĩvinda yĩla yĩ mbee ũndũ yĩkethĩwa yĩilye. Ũla ũtonya kũtũminĩa nzaa yitũ ya kĩ-veva aĩle kwĩthĩwa e ũmanyi mwingĩ, vinya mwingĩ, na aĩle kwĩthĩwa ekalaa thayũ myaka mingĩ mũno kwĩ ithyĩ. Ĩndĩ yo nzaa ĩsu ya kĩ-veva ĩtumaa tũvoya nĩyo kyaũ?

Kwavindĩĩsya makũlyo aa: Ve ĩvinda wĩthĩwa waĩ na vata mwingĩ wa kũtongoew’a, kwĩthĩwa na ũmanyi, kana kwenda kũkwata mosũngĩo ma makũlyo mathonokete ũmanyi wa mũndũ? Nĩwĩthĩwa ve ĩvinda wendaa ũkiakisyo nũndũ wa kũkw’ĩĩwa, ĩvinda wendaa ũtao nĩ kana wĩke ũtwi mũito, kana ĩvinda wendaa ũekeo nũndũ nĩwathĩnaw’a nĩ wasya waku wa ngoo?

Kwosana na Mbivilia, asu nĩ maũndũ maĩle kũtuma ũvoya. Mbivilia noyo ĩtonya kwĩkwatw’a mũno maũndũnĩ asu, na nthĩnĩ wayo nĩvaandĩkĩtwe mboya sya aũme na aka maĩ aĩkĩĩku. Nĩmavoyie makwate ũkiakisyo, manengwe ũtao, makwate ũekeo, na maikwata mosũngĩo ma makũlyo maito ala maĩ namo.—Savuli 23:3; 71:21; Ndanieli 9:4, 5, 19; Avakuki 1:3.

Mboya isu syaĩ kĩvathũkany’o, ĩndĩ syavw’anene ũndũnĩ ũmwe. Ala maivoyaa nĩmeesĩ kĩndũ kĩmwe kyendekaa nĩ kana methukĩĩw’e, na kĩndũ kĩu andũ aingĩ maikĩsĩ kana mayonaa kĩ kya vata. Nĩmeesĩ ũla maĩle kũvoya.