1, 2. (a) “Mosũanĩo” ma Satani nĩ meva? (b) Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya kũmũthengeea Ngai?

 YEOVA NGAI oombie andũ me na vata wa kũmũthengeea. Ĩndĩ Satani endaa tũikamwĩkwatye Yeova o take. Ũsu nĩ ũvũngũ Satani wĩthĩĩtwe ayenda andũ maĩkĩĩe, kuma ĩla wamũkengie Eva mũũndanĩ wa Eteni. (Mwa. 3:4-6) Kuma ĩvinda yu, andũ aingĩ nĩmethĩĩtwe maikengeka maikamwĩkwatye Yeova.

² Ithyĩ tũyaĩle kũkwatw’a nĩ kĩtei kyu kya Satani, nũndũ “tũti ala matesĩ mosũanĩo make.” (2 Ako. 2:11) Satani atũvathanasya na Yeova kwa kũtuma tũnyuva maũndũ ala mathũku. Ĩndĩ nĩtũtonya kũnyuva maũndũ ala maĩlĩte makonetye wĩa, kwĩtanĩthya, na ngwatanĩo ya mũsyĩ, o tondũ ĩsomo ĩvĩtu yĩnoonanisye. Ĩsomo yĩĩ yĩneenea ũndũ kwĩthĩwa na woni waĩlĩte ĩũlũ wa tekinolongyia (syĩndũ ta simũ, kombiũta na letiũ), ũima wa mwĩĩ, mbesa na kwĩkathĩĩa kũtonya kũtũtetheesya ‘kũmũthengeea Ngai.’—Yak. 4:8.

3. Nengane ngelekany’o ya ũndũ tekinolongyia ĩtonya kũtũmĩwa nesa kana naĩ.

³ Ĩũlũ wa nthĩ, andũ aingĩ nĩmatũmĩaa kombiũta na syĩndũ ingĩ ta simũ, letiũ na televiseni. Syĩndũ isu nĩ sya vata mũno syatũmĩwa nesa. Ĩndĩ syatũmĩwa naĩ, nitonya kũtũvathany’a na Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ. Kwasũanĩa ĩũlũ wa kombiũta. Ĩkaseti yĩĩ ũũsoma yĩandĩkĩtwe na yĩkakyavĩthw’a kwĩsĩla kombiũta. Kombiũta nĩ kĩndũ kya vata mũno ĩla mũndũ ũkwĩka ũkunĩkĩli, kũnyaĩĩkya ũvoo, na mavinda angĩ no ĩtũmĩwe kwĩtanĩthya. Ĩndĩ, nĩtũtonya kũtũmĩa kombiũta kwa ĩvinda ĩasa ũndũ vataĩle. Atandĩthya matũmĩaa ũseleke kwony’a andũ kana no nginya mathooe syĩndũ ila sya mĩtũkĩ. Mwanake ũmwe endie kombiũta mũno nginya athoosya mbio ĩmwe yake evithĩte nĩ kana amĩthooe. Ũsu nĩ ũndũ wa ũtumanu ta kĩ!

4. Mũklĩsto ũmwe akĩlilye vinya ata kĩmanyĩo kya kũtũmĩa kombiũta mũno?

 ⁴ Nĩ ũndũ wa mũisyo kwananga ũnyanya witũ na Yeova nũndũ wa kũtũmĩa tekinolongyia naĩ na kwa ĩvinda ĩasa ũndũ vataĩle. Jon, Mũklĩsto wĩ na myaka 20 na kĩndũ easya, “Nĩnĩsĩ kana Mbivilia yaĩtye nĩtwaĩle ‘kũtangĩĩa ĩvinda’ kwondũ wa maũndũ ma kĩ-veva. * Ĩndĩ maũndũnĩ makonetye kombiũta, nĩ laisi nyie mwene kwĩlikya mũisyonĩ.” Mavinda maingĩ nĩwatũmĩaa Indaneti nginya ũtukũ katĩ. Aendeee kwasya, “Ĩla nanoa mũno, nĩw’o neew’aa ve vinya kũeka kũea ngewa na kwĩloela vitio Indanetinĩ, na mũno mũno iyeethĩawa syĩ nzeo.” Nĩ kana aekane na kĩmanyĩo kĩu, Jon aseũvisye kombiũta yake ũkethĩa nĩkwĩvosya saa syake sya kũkoma syavika.—Soma Aeveso 5:15, 16.

5, 6. (a) Asyai me na ianda myaũ kwelekela syana syoo? (b) Asyai matonya kũĩkĩĩthya ata kana syana syoo syĩ na atindany’a aseo?

⁵ Asyai, ti lasima mũtavye syana syenyu maũndũ onthe ala syaĩle kwĩka na ala itaĩle kwĩka, ĩndĩ no nginya mũmanye ũndũ itũmĩaa kombiũta. Mũikaieke syĩloele kombiũtanĩ maũndũ mavuku, mathaũ makonetye ũng’endu, ũwe, na kwĩthĩwa na itindo nthũku nĩ kana iikamũthĩny’e nũndũ syĩ na ũndũ wa kwĩka. Mweeka ũu, ikeesilya, ‘Nũndũ Tata na Mwaitũ maikũlasya, veoneka ũũ ti ũndũ mũthũku.’ Asyai, mwĩ na kĩanda kya kũsũvĩa syana syenyu ila nini na ila nene kumana na kĩndũ o na kĩva kĩla kĩtonya kũivathany’a na Yeova. O na nyamũ nisũvĩaa syana syasyo iikakwatwe nĩ mũisyo. Kwasũanĩa ũndũ nduva ĩtonya kwĩka ĩkona syana syayo syĩ mũisyonĩ!—Elekany’a na Osea 13:8.

⁶ Tetheesya syana syaku itindany’e na Aklĩsto ala me mwĩkalo mũseo, anini na akũũ. O na lilikana kana syana syaku nue syendaa ũtũmĩe ĩvinda vamwe nasyo! Kwoou mantha ĩvinda ya kũtheka, kũthaũka, kũthũkũma na ‘kũmũthengeea Ngai’ wĩ nasyo. *

7. Nĩkĩ twendaa kwĩthĩwa na ũima wa mwĩĩ?

⁷ “Wĩĩw’a ata?” Ndeto ii nitũmĩkaa mũno na syonanasya ũndũ mũna ũte wa kwendeesya. Nĩkwĩthĩwa asyai maitũ ma mbee nĩmeetĩkĩlile Satani amavathany’e na Yeova, ithyonthe nĩtũwaa. Satani endaa tũwae nĩ kana tũikamũthũkũme Yeova nesa. Na twakw’a tũitonya kũmũthũkũma Ngai. (Sav. 115:17) Kwoou, nĩtwĩkaa ũndũ vatonyeka tũendeee kwĩthĩwa twĩ na ũima wa mwĩĩ. * Na nĩtwaĩlĩte kũthĩnĩkĩa ũima wa mwĩĩ wa ana-a-asa maitũ.

8, 9. (a) Tũtonya kwĩvathana ata na kũthĩnĩkĩa mũno ũima wa mwĩĩ? (b) Nĩ moathimo maũ maumanaa na kũendeea kwĩthĩwa twĩ atanu?

⁸ Ĩndĩ, nĩ ũndũ wa vata tũikathĩnĩkĩe  mũno ũima witũ wa mwĩĩ. Andũ aingĩ mekĩaa kĩthito kingĩ kũelesya maũndũ makonetye malĩu na ũiiti mbee wa kĩthito kĩla methĩawa nakyo maitavany’a ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai. No kwĩthĩwa kuma ngoonĩ mesilasya kana metetheesya ala angĩ. O na ĩngĩ, ti ũseo kũkathĩĩa syĩndũ sya kwĩyanakavya kana maũndũ makonetye ũiiti ĩtina kana mbee wa maũmbano Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, kana maũmbanonĩ manene. Nĩkĩ?

⁹ Tũmbanaa vamwe kwondũ wa kũneenea maũndũ ma kĩ-veva na kwongeleela ũtanu witũ, ũla nĩ ũsyao wa veva mũtheu wa Ngai. (Aka. 5:22) Kũnengane motao ĩũlũ wa ũima wa mwĩĩ ĩla twĩ maũmbanonĩ, twĩthĩwe nĩtũkũlĩtw’e kana tũikũlĩtw’e, nĩkũtonya kwelelũkya kĩeleelo kitũ kya kũmbana na kũkatuma ala angĩ methĩwa mate atanu. (Alo. 14:17) Mũndũ ndaĩlĩte kũthĩng’ĩĩsya andũ ala angĩ maatĩĩe woni wake ĩũlũ wa ũima wa mwĩĩ. O na ĩngĩ, vai mũndũ ũtonya kũmina mowau. O na matakĩtalĩ ala aseo vyũ nĩmakũaa, makawaa, na ĩtina makesa kũkw’a. Kũthĩnĩkĩa mũno ũima witũ wa mwĩĩ kũitonya kwongela thayũ witũ. (Luka 12:25) Ĩndĩ, “ngoo ndanu nĩ mũiito mũseo.”—Nth. 17:22.

10. (a) Nĩ ndaĩa syĩva Yeova wonaa syĩ sya vata? (b) Nĩ ĩndĩĩ tũkethĩwa na ũima wa mwĩĩ mwĩanĩu?

¹⁰ O ta ũu, nĩ ũseo kũthĩnĩkĩa wanake witũ. Ĩndĩ tũyaĩlĩte kwĩthĩny’a mũno nĩ kana twoneke tũte akũũ. Ũkũũ nĩ wonany’o wa ũima, ndaĩa na wanake wa ngoo. Kwa ngelekany’o, Mbivilia yaĩtye: “Mũtwe wĩ mbuĩ nĩ ngovia ya ũsumbĩ ya ndaĩa; ũkooneka nzĩanĩ ya ũlũngalu.” (Nth. 16:31) Ũu nĩw’o Yeova ũtwonaa, na twaĩlĩte kwĩthĩwa na woni ũsu ĩũlũ witũ. (Soma 1 Vetelo 3:3, 4.) We nũkwona ta ũndũ wa ũĩ kwĩlikya ũiitinĩ wĩ mũisyo nĩ kana woneke wĩ mwanake? “Ũtanu wa Yeova” nĩw’o wumo wa wanake wa w’o, ũla wumaa ngoonĩ, wĩthĩwe wĩ mũkũũ kana ndwĩ na ũima wa mwĩĩ. (Nee. 8:10) Tũkeethĩwa na ũima wa mwĩĩ mwĩanĩu na wanake mwĩanĩu nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ. (Yovu 33:25; Isa. 33:24) Ĩvinda yu ĩtanamba kũvika, twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩ na ũĩ na mũĩkĩĩo, ũla ũkatũtetheesya tũendeee kũmũthengeea Yeova na kũmũthũkũma kwosana na ũtonyi witũ.—1 Tim. 4:8.

11. Mbesa itonya kũtw’ĩka kĩtei ata?

¹¹ Mbesa ti nthũku, o na kũkũna viasala ũla waĩle ti ũthũku. (Mũta. 7:12; Luka 19:12, 13) Ĩndĩ kwĩthĩwa na “wendi wa mbesa” vate ndĩi, kũkatũvathany’a na Yeova. (1 Tim. 6:9, 10) “Kwĩmakĩa kwa nthĩ,” kana kũthĩnĩkĩa mũno mavata ma thayũ witũ, no kũtũnyite kĩ-veva. O naw’o “ũkengani wa ũthwii,” kana kũsũanĩa ũthwii no ũete ũtanu wa w’o na ũsũvĩo, no kũtũnyite kĩ-veva. (Mt. 13:22) Yesũ nĩwawetie nesa kana ‘kũi mũndũ’ ũtonya kũmũthũkũma Ngai na ũthwii.—Mt. 6:24.

12. Nĩ itei syĩva ikonetye mbesa syĩthĩĩtwe syĩ mbingĩ ũmũnthĩ, na tũtonya kwĩsiĩanĩa nasyo ata?

¹² Woni mũthũku ĩũlũ wa mbesa nũtonya kũtuma twĩka mothũku. (Nth. 28:20) Nũndũ wa kwenda kũkwata mbesa mĩtũkĩ, amwe nĩmelikĩtye syũthinĩ na viasalanĩ nene ila ietae mbesa mĩtũkĩ o na makalikya angĩ kuma kĩkundinĩ. Angĩ nĩmakengekete nũndũ wa kwĩwa kana meelikya viasalanĩ mũna makakwata ũtandĩthyo mũnene wa mbesa syoo. Ndũketĩkĩle ĩtomo ĩtume ũkengeka. Tũmĩa kĩlĩko. Ti ũndũ wĩthĩawa wĩ laisi kũkwata mbesa mĩtũkĩ.

13. Woni wa Yeova ĩũlũ wa mbesa ũvathũkanĩte ata na woni wa andũ ma nthĩ?

¹³ Yeova nũtũathimaa nũndũ wa  kũtũmĩa ũĩ tũimantha maũndũ ala ma vata thayũnĩ ĩla twamantha mbee ‘ũsumbĩ na ũlũngalu wake.’ (Mt. 6:33; Aev. 4:28) We ndendaa twombosye nũndũ wa kũthũkũma mũno kana twĩthĩwe tũisũanĩa ĩũlũ wa mbesa ĩla twĩ maũmbanonĩ. Ĩndĩ, andũ aingĩ ĩũlũ wa nthĩ maĩkĩĩaa kana kũmantha mbesa mũno kũkatuma matanĩa thayũ ĩvinda yũkĩte mathyũmũĩte. Nĩmathing’ĩĩasya syana syoo iatĩĩe maũndũ ma kĩ-mwĩĩ o tamo. Yesũ oonanisye kana kwĩthĩwa na woni ta ũsu nĩ ũtumanu. (Soma Luka 12:15-21.) Ũndũ ũsu ũtũlilikanasya ĩũlũ wa Ngeasi ũla wasũanĩaa kana no ethĩwe na ĩtomo, na aiendeea kwĩthĩwa na ngwatanĩo vamwe na Yeova.—2 Asu. 5:20-27.

14, 15. Nĩkĩ tũtaĩle kwĩkwatya mbesa nĩ kana itũsũvĩe? Nengane ngelekany’o.

¹⁴ Livoti syĩonany’a kana ndiũ imwe nikw’ĩaa kĩw’ũnĩ nũndũ wa kũlea kũlekya ĩkũyu itavikya. Ũu no wĩthĩwe kwa Mũklĩsto? Alex, mũtumĩa wa kĩkundi, easya, “Nĩthĩawa nĩ metho mũno. Nekĩlya savunĩ mwingangĩ, nĩnĩtũngĩaa ũmwe sũvanĩ.” Ĩndĩ Alex nĩweelikilye viasalanĩ mũnene aisũanĩa kana akaeka wĩa wake nĩ kana ambĩĩe ũvainia. O na nĩwambĩĩe kũsoma mũno livoti ĩũlũ wa maũndũ ma ũtandĩthya. Aitũmĩa mbesa syake ila waiĩte na ingĩ wakovete, nĩwambĩĩe kũthooa syĩndũ ila weew’ĩte ikongeleka thooa mĩtũkĩ. Ĩndĩ syĩndũ isu nĩsyatheeie thooa mĩtũkĩ. Alex easya, “Nendaa mbesa syakwa isyoke. Noonaa noomĩĩsya vanini, syĩndũ isu ikongeleka thooa.”

¹⁵ Nĩvavĩtie myei mingĩ Alex aisũanĩa o ũndũ ũsu. Ndaĩ eka maũndũ ma kĩ-veva, o na ndaĩ akoma. Ĩndĩ syĩndũ isu iyaaongeleka thooa. Alex nĩwatheleilwe na athoosya nyũmba yake. Alex easya, “Nĩnew’ĩthisye andũ makwa woo mwingĩ mũno.” Ĩndĩ nĩweemanyĩisye ũndũ wa vata. Easya, “Yu nĩnĩsĩ kana ũla wĩkwatasya walany’o ũũ wa Satani nũkusaa ngoo.” (Nth. 11:28) Nĩ w’o ki, ũla wĩkwatasya mbesa, ũthwii, kana ũtonyi wa kũkwata mbesa walany’onĩ ũũ, ethĩawa ekwatĩtye “ngai ya nthĩ ĩno,” Satani. (2 Ako. 4:4; 1 Tim. 6:17) Kuma ĩvinda yu, Alex nĩweemanyĩisye kwĩkala ate na syĩndũ mbingĩ “kwondũ wa ũvoo mũseo.” Kwĩka ũu nĩkũtumĩte we na mũsyĩ wake mamũthengeea Yeova mũnango.—Soma Maliko 10:29, 30.

16. Ve kĩvathũkany’o kyaũ katĩ wa kwĩkathĩĩa kũseo na kũla kũthũku?

¹⁶ Kwĩkathĩĩa kwondũ wa maũndũ ala maĩlĩte ti ũthũku. Kwa ngelekany’o, ĩvinda yonthe nĩtwaĩlĩte kwĩkathĩĩa nũndũ twĩ Ngũsĩ sya Yeova. (Yel. 9:24) Kwĩnenga ndaĩa kwa nzĩa ĩla yaĩlĩte kũtũtetheeasya kwĩka motwi maseo na kũitũsũvĩa tũikethĩwe na mwĩkalĩle mũthũku. Ĩndĩ kũatĩĩa mũno mawoni maitũ kana kwĩkathĩĩa kwondũ wa kĩanda kitũ no kũtũvathany’e na Yeova.—Sav. 138:6; Alo. 12:3.

17, 18. (a) Weta ngelekany’o sya andũ mawetetwe Mbivilianĩ ala maĩ na wĩnyivyo na angĩ maĩ na ngathĩĩo. (b) Mwana-a-asa ũmwe eekie ata nĩ kana ngathĩĩo iikamũvathany’e na Yeova?

¹⁷ Mbivilia nĩyĩeleetye ĩũlũ wa andũ maĩ na ngathĩĩo na angĩ maĩ na wĩnyivyo. Mũsumbĩ Ndaviti aĩ na wĩnyivyo na nĩweetĩkĩlĩte kũtongoew’a nĩ Yeova na aathimwa. (Sav. 131:1-3) Ĩndĩ, Yeova nĩwanyivisye Mũsumbĩ Nevukatilesa na Mbelisasa. (Nda. 4:30-37; 5:22-30) O na ũmũnthĩ nĩvaumĩlaa maũndũ matataa wĩnyivyo witũ. Ryan, mũtetheesya wa kĩkundi ũla waĩ na myaka 32, nĩwathamĩĩe kĩkundi kĩngĩ. Ryan easya, “Neeteele nĩtw’ĩkĩthw’e mũtumĩa wa kĩkundi na mĩtũkĩ, ĩndĩ mwaka nĩwathelile  ũu ũtethĩwa.” Ryan nĩwaaĩlĩte kũthata ayona atumĩa ma kĩkundi ta meũmũvũthya? Nĩwaaĩlĩte kũtĩa maũmbano na kwĩtĩkĩla ngathĩĩo imũvathany’e na Yeova na andũ Make? We wĩthĩwa weekie ata?

¹⁸ Ryan easya, “Nasomie maũndũ onthe mavukunĩ maitũ ĩũlũ wa wĩkwatyo ũteanĩĩtw’e.” (Nth. 13:12) “Nĩnambĩĩie kũmanya kana nĩnaaĩlĩte kwĩthĩwa na weteelo na wĩnyivyo. Nĩnaaĩlĩte kwĩtĩkĩla Yeova amanyĩsye.” Ryan nĩwaekie kwĩsũanĩĩa we mwene na ambĩĩa kũtetheesya ala angĩ kĩkundinĩ na ũtavany’anĩ. Ĩtina wa ĩvinda ĩnini, nĩweethĩiwe na amanyĩw’a ma Mbivilia meana ũndũ mũna ala maendeeie na kwĩka maendeeo. Ryan easya, “Nĩnaseng’ie ĩla natw’ĩkĩthiw’e mũtumĩa wa kĩkundi ĩtina wa mwaka ũmwe na nusu. Naĩ naekie kũsũanĩa ĩũlũ wa kũtw’ĩka mũtumĩa nũndũ naendeee kũtanĩa ũtavany’a mũno.”—Soma Savuli 37:3, 4.

19, 20. (a) Tũtonya kũĩkĩĩthya ata kana maũndũ ala twĩkaa kĩla mũthenya mainatũvathany’a na Yeova? (b) Nĩ andũ meva mamũthengeeie Yeova tũtonya kwĩyĩelekany’a namo?

¹⁹ Maũndũ onthe ala maelew’a ĩsomonĩ yĩĩ na yĩla ĩvĩtu nĩ ma vata thayũnĩ witũ. Nĩtũtanaa nũndũ twĩ athũkũmi ma Yeova. Mũsyĩ wĩ na ũtanu na ũima wa mwĩĩ nĩ mĩthĩnzĩo ĩmwe mĩseo kuma kwa Yeova. Nĩtwĩsĩ kana wĩa na mbesa nitonya kũtũtetheesya twĩanĩsye mavata maitũ. O na ĩngĩ, nĩtwĩsĩ kana kwĩtanĩthya nĩkwĩthĩawa kwĩ kũseo na tekinolongyia nĩtethasya. Ĩndĩ kũatĩĩa maũndũ aa mũno, na kwa ĩvinda ĩtaĩlĩte kana kwa nzĩa ĩkũsiĩĩa ũthaithi witũ, no kũtũvathany’e na Yeova.

²⁰ Satani eenda ũu. Ĩndĩ, no ũsiĩĩe mũisyo ũsu ndũkaũkwate we na mũsyĩ waku! (Nth. 22:3) Endeeai kũmũthengeea Yeova. Twĩ na ngelekany’o mbingĩ sya andũ mawetetwe Mbivilianĩ ila itonya kũtũtetheesya ũndũnĩ ũũ. Enoko na Noa ‘nĩmaendanasya na Ngai wa w’o.’ (Mwa. 5:22; 6:9) Mose “nĩwomĩĩsye ta ũmwonaa ũla ũtonekaa.” (Aevl. 11:27) Yesũ nĩwatetheeaw’a nĩ Ngai kĩla ĩvinda nũndũ nĩweekaa ũla wamwendeeasya Ĩthe wake wa ĩtunĩ. (Yoa. 8:29) Atĩĩai ngelekany’o isu. “Tanaai mavinda onthe; voyaai mũtekũeka; tũngaai mũvea kĩla ũndũnĩ.” (1 Ath. 5:16-18) Mũiketĩkĩlye ũndũ o na wĩva ũmũvathany’e na Yeova!