1, 2. Nĩ kyaũ kĩkwĩkĩaa vinya ũmwende Yeova Ngai?

WE NŨMWENDETE Ngai? Ethĩwa nũmwĩyumĩsye Yeova, vate nzika ũsũngĩo waku kwa ĩkũlyo yĩu nĩ, “Ĩĩ,” na ũsu nĩw’o ũsũngĩo ũla waĩle! Twoombiwe tũtonya kũmwenda Yeova. We nũtwendete na ũu nũtwĩkĩaa vinya o naitũ tũmwende. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ithyĩ nĩtwendanaa nĩkwĩthĩwa [Yeova] nĩwambie ũtwenda.”—1 Yoana 4:19.

² Yeova nĩwe watwendie mbee. Nĩwatũnengie nthĩ nzeo yĩthĩwe ũtũo witũ, na nũtwĩanĩasya mavata maitũ ma kĩ-mwĩĩ. (Mathayo 5:43-48) O na ĩngĩ, Yeova nũtwĩanĩasya mavata maitũ ma kĩ-veva. Kwa ngelekany’o, nũtũnengete Ndeto yake Mbivilia. O na nũtũthoketye tũmũvoyae twĩ na mũĩkĩĩo kana nũtwĩthukĩĩasya, na kũtũnenga veva wake mũtheu ũtũtetheesye. (Savuli 65:2; Luka 11:13) Ĩndĩ ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kana, nĩwatũmie Mwana wake mwendwa ethĩwe Mwovosya witũ nĩ kana atwovosye kuma naĩnĩ na kĩkw’ũnĩ. Ũsu nĩ wendo mwingĩ ta kĩ Yeova ũtwonetye!—Soma Yoana 3:16; Alomi 5:8.

3. (a) Twaĩle kwĩka ata nĩ kana twĩkale wendonĩ wa Ngai? (b) Nĩ ĩkũlyo yĩva ya vata twaĩle kwĩkũlya, na nĩ va tũtonya kũkwata ũsũngĩo wayo?

³ Yeova endaa wendo wake ũtũune tene na tene. Kwoou, nĩ ĩũlũ witũ kũtw’a ethĩwa wendo ũsu ũkatũuna  kana ndũkatũuna. Ndeto ya Ngai ĩtwĩkĩaa vinya ĩla ĩkwasya, “Ĩyĩkalyei ene wendonĩ wa Ngai . . . kũvika thayũ ũtathela.” (Yuta 21) Ndeto ii, “ĩyĩkalyei ene,” syonanasya kana nĩtwaĩle kwosa ĩtambya yĩkwonany’a nĩtũkwenda kwĩkala wendonĩ ũsu. Kwoou, nĩtwaĩle kwĩkũlya ĩkũlyo yĩĩ ya vata, ‘Ndonya kwonany’a ata kana nĩnĩmwendete Ngai?’ Ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu ũkwatĩkanaa ndetonĩ ii mũtũmwa Yoana watongoew’e nĩ veva wa Ngai kũiandĩka: “Kũmwenda Ngai nĩ kũũ, tũkwatae mĩao yake: na mĩao yake ti mĩito.” (1 Yoana 5:3) Nĩtwaĩle kũkunĩkĩla kwa ũliku kĩla kyonanaw’a nĩ ndeto isu, kĩtumi nũndũ nĩtũkwenda kũmwony’a Ngai ũndũ tũmwendete.

4, 5. Elesya ũndũ wambĩĩie kũmwenda Yeova kuma ngoonĩ.

⁴ Ĩla mũtũmwa Yoana waandĩkie ndeto “Kũmwenda Ngai,” we asũanĩaa kyaũ? Asũanĩaa ĩũlũ wa ũndũ kĩla ũmwe witũ waĩle kwĩthĩwa amwendete Ngai kuma ngoonĩ. We no ũlilikane ĩla wambĩĩie kũmwenda Yeova kuma ngoonĩ?

⁵ Kwalilikana o vanini ĩvinda ya mbee ĩla weemanyĩisye ũla w’o ĩũlũ wa Yeova na ieleelo syake, na wambĩĩa kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo. Nĩwamanyie kana, o na kau wasyaiwe wĩ na naĩ na ũte na mũamba na Ngai, Yeova kwĩsĩla Klĩsto nĩwakũvingũĩe nzĩa nĩ kana wĩthĩwe ũte na naĩ o tondũ Atamu wailyĩ atanavĩtya, na ĩndĩ ũikwata thayũ ũtathela. (Mathayo 20:28; Alomi 5:12, 18) Nĩwambĩĩe kũelewa kana Yeova nĩweeyumisye mũno vyũ ĩla wamũtũmie Mwana wake mwendwa akw’e kwondũ waku. Ũndũ ũsu nĩwaũkiitie ngoo, na wambĩĩa kwĩw’a ũimwenda Ngai ũsu wakwonisye wendo wingĩvĩte ũu.—Soma 1 Yoana 4:9, 10.

6. Wendo wa w’o wonanaw’a ata, na kũmwenda Ngai kwatumie ũtw’a kwĩka ata?

⁶ Maũndũ asu mawetwa maĩ o mwambĩlĩlyo wa kwĩthĩwa na wendo wa w’o kwa Yeova. Wendo ti o ũndũ ũkwĩw’a ngoonĩ, na ndwonanaw’a kwa ndeto syoka. Mũndũ o kwasya, “Nĩnĩmwendete Yeova,” kũitoetye. O ũndũ ũmwe na mũĩkĩĩo, wendo wa w’o wonekaa kwĩsĩla maũndũ ala ũtũsukumaa kwĩka. (Yakovo 2:26) Twonanasya wendo witũ kwa kwĩka maũndũ ala mendeeasya mũndũ ũla tũmwendete. Kwoou, ĩla wendo waku kwa Yeova wameisye mĩi ngoonĩ yaku, nĩwendie kwĩkala mwĩkalĩle ũũmwendeesya Ĩthe waku wa ĩtunĩ. We wĩ mũvatise ta ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova? Ethĩwa wĩ mũvatise, weekie ũtwi ũsu wa vata vyũ thayũnĩ waku nũndũ wa kũmwenda  Yeova kuma ngoonĩ, na kwenda kwĩthĩwa ũlũmanĩtye nake. Kwoou, weeyumya wĩke kwenda kwake na wavatiswa nĩ kenda wonany’e kwĩyumya kũu. (Soma Alomi 14:7, 8.) Ĩndĩ, ve ũndũ ũngĩ waĩle kwĩka nĩ kenda wonany’e kana nĩwĩyumĩtye kwĩka kwenda kwa Ngai, naw’o ũwetetwe ndetonĩ ila iatĩĩe sya mũtũmwa Yoana.

7. Mĩao ĩmwe ya Ngai nĩ yĩva, na mũndũ aĩle kwĩka ata nĩ kana onany’e nũmĩkwataa?

⁷ Ĩla Yoana waeleasya ũndũ kũmwenda Ngai kwonanasya, aisye ũũ: “Tũkwatae mĩao yake.” Mĩao ya Ngai nĩ myaũ? Kwĩsĩla Ndeto yake, Mbivilia, Yeova nũtũnengete mĩao mĩna ĩwetete maũndũ ũtheinĩ. Kwa ngelekany’o, nũvatanĩte ũnywi, ũlaalai, ũthaithi wa mĩvw’anano, ũng’ei, na ũvũngũ. (1 Akolintho 5:11; 6:18; 10:14; Aeveso 4:28; Akolosai 3:9) Kũkwata mĩao ya Ngai kwendaa mũndũ ekale kwosana na myolooto mĩlũngalu ya Mbivilia.

8, 9. Tũtonya ata kũmanya kwenda kwa Yeova o na maũndũnĩ ala vate mwĩao wa Mbivilia ũmawetete ũtheinĩ? Nengane ngelekany’o.

⁸ Kũmwendeesya Yeova ti o kũkwata mĩao yake ĩla ĩwetete maũndũ ũtheinĩ. Yeova ndatũvinyĩĩaa kwa kũtwova na mĩao ĩkonetye kĩla ũndũ twaĩle kwĩka thayũnĩ witũ. Kwoou nĩtũtonya kũkomana na maũndũ maingĩ ala vate mĩao ya Mbivilia ĩmawetete ũtheinĩ. Veethĩwa vailyĩ ũu, tũkamanya ata kĩla kĩtonya kũmwendeesya Yeova? Mbivilia nĩyonanĩtye nesa mawoni make. Tweemanyĩsya Mbivilia, nĩtũmanyaa kĩla Yeova wendete na kĩla ũmenete. (Soma Savuli 97:10; Nthimo 6:16-19) O na nĩtũmanyaa mawoni na meko ala wendete. O ũndũ twaendeea kwĩmanyĩsya nzĩa sya Yeova na kwĩmanyĩsya ũndũ we ũilyĩ, now’o twĩthĩawa tũtonya kwĩtĩkĩla mawoni make matũtongoesye nthĩnĩ  wa motwi na meko maitũ. Kwoou, mavinda maingĩ nĩtũtonya kũmanya “kwenda kwa Mwĩaĩi ũndũ kũilyĩ,” o na maũndũnĩ ala vate mwĩao wa Mbivilia ũmawetete ũtheinĩ.—Aeveso 5:17.

⁹ Kwa ngelekany’o, Mbivilia ndĩ na mwĩao ũwetete ũtheinĩ kana nĩ ũthũku kwĩloela sinema kana ivĩndĩ sya televiseni syĩkwonany’a maũndũ ma ũng’endu kana ũlaalai. Ĩndĩ ti lasima vethĩwe na mwĩao ũvatanĩte ũtheinĩ kwĩloela maũndũ ta asu. Nĩtwĩsĩ ũndũ Yeova wonaa maũndũ asu. Ndeto yake ĩwetete nesa atĩĩ: “Ngoo [ya Yeova] nĩmenete ũla . . . wendete ũng’endu.” (Savuli 11:5) O na ĩngĩ nĩyaĩtye atĩĩ: “Mathaaa na ilaalai Ngai akamasilĩla.” (Aevelania 13:4) Twasũanĩa ĩũlũ wa ndeto isu syaveveeiwe nĩ Ngai, nĩtũtonya kũelewa nesa kwenda kwake. Na ũu no ũtume tũleana vyũ na maũndũ ma kwĩtanĩthya ta kwĩloela visa nthũku syĩkwonany’a imanyĩo ila Ngai witũ ũmenete. Nĩtwĩsĩ kana Yeova nũtanaa kwona tũyĩvathana na maũndũ mavuku ala nthĩ ĩno yonaa o ta maũndũ ma kwĩtanĩthya, na mataete mũisyo. *

10, 11. Nĩkĩ tũmwĩw’aa Yeova, na wĩwi witũ waĩle kwĩthĩwa ũilyĩ ata?

¹⁰ Kĩtumi kĩla kĩnene kya kũkwata mĩao ya Ngai nĩ kyaũ? Nĩkĩ twendaa kwĩkala kwosana na woni wa Ngai kĩla mũthenya? Tũyĩkaa ũu tũikĩa kũsilĩlwa kana kũkwatwa nĩ maũndũ mathũku ala makwataa andũ ala matekaa kwenda kwa Ngai. (Akalatia 6:7) Vandũ va ũu, twonaa kũmwĩw’a Yeova ne ũndũ ũtũnengae mwanya mũseo mũno wa kũmwony’a nĩtũmwendete. O tondũ kana kethĩawa na mea ma kwendeesya ĩthe wako, now’o o naitũ twendaa kũmwendeesya Yeova. (Savuli 5:12) Yeova nĩ Ĩthe witũ, na nĩtũmwendete. Vaiĩ ũndũ ũngĩ  ũtũeteae ũtanu mwingĩ, kana ũkatuma twĩw’a twĩ eanĩe, ta kũmanya kana twĩkalaa kwa nzĩa ĩtonya kũtuma ‘twona ũseo wa Yeova.’—Nthimo 12:2.

¹¹ Kwoou, tũimwĩw’aa Yeova kwa kũthing’ĩĩw’a, o na tũinyuvaa kũmwĩw’a nthĩnĩ wa maũndũ o amwe, kana kwenda ambe kũtwĩanĩĩsya maũndũ mana nĩ kana tũmwĩw’e. * O na ĩngĩ, tũinyuvaa nĩ mĩao yĩva twaĩlĩte kũkwata, o na tũimwĩw’aa ĩla maũndũ maseo kana o ĩla ne ũndũ wĩ laisi kwĩka ũu. Vandũ va ũu, ithyĩ ‘nĩtũmwĩw’aa kuma ngoonĩ.’ (Alomi 6:17) Twĩthĩawa na woni ta wa mũandĩki ũmwe wa Savuli ũla waisye atĩĩ: “Ngeetanĩthasya mĩaonĩ yaku, ĩla nendete.” (Savuli 119:47) Ĩĩ, nĩtwendete kũmwĩw’a Yeova. Nĩtwĩsĩ kana nĩwe twaĩlĩte kũmwĩw’a na nĩwendaa tũmwĩw’e vyũ, tũte kwenda ambe kũtwĩanĩĩsya maũndũ mana. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 12:32) Twĩenda Yeova ethĩwe atonya kũweta ĩũlũ witũ ũndũ Ndeto yake Mbivilia ĩwetete ĩũlũ wa Noa. Ĩielesya ĩũlũ wa mũtumĩa ũsu wa ĩvinda ya tene mũĩkĩĩku, ũla woonanisye nũmwendete Ngai kwa kwĩthĩwa e mwĩwi myaka mingĩ, Ndeto ya Ngai yaĩtye ũũ: “Noa eeka ũu; kwĩanana na w’onthe ũla Ngai wamwĩaĩe, nĩw’o wekie.”—Mwambĩlĩlyo 6:22.

12. Wĩwi witũ ũtanĩthasya ngoo ya Yeova ĩndĩĩ?

¹² Yeova ew’aa ata ĩla twamwĩw’a kuma ngoonĩ? Ndeto yake yaasya tweeka ũu ‘nĩtũtanĩthasya ngoo yake.’ (Nthimo 27:11) Yo nĩvatonyeka wĩwi witũ ũkamũtanĩthya Yeova, ũla nĩwe Mwĩaĩi Mũsumbĩ Mũnene wa nthĩ yonthe? Ĩĩ nũmũtanĩthasya, na e na kĩtumi kĩseo kya kũtana! Yeova atũmbie twĩ na ũthasyo wa kũnyuva.  Ũu wonanasya nĩtũtonya kũnyuva kũmwĩw’a kana kũlea kũmwĩw’a. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 30:15, 16, 19, 20) Ĩla twanyuva kwa ngenda kũmwĩw’a na kwĩka ũu nũndũ nĩtũmwendete, nĩtũmũtanĩthasya mũno Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. (Nthimo 11:20) O na ĩngĩ, twĩthĩawa twanyuva nzĩa ĩla nzeo vyũ ya thayũ.

13, 14. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana ‘mĩao ya Ngai ti mĩito,’ na tũtonya kũelekany’a ũndũ ũsu na kyaũ?

¹³ Nthĩnĩ wa ĩandĩko ya 1 Yoana 5:3, mũtũmwa Yoana atũtavĩtye ndeto itwĩkĩaa vinya mũno ĩũlũ wa mĩao ya Yeova. Aĩtye atĩĩ: “Mĩao yake ti mĩito.” Na nthĩnĩ wa Mbivilia ĩngĩ, ĩandĩko o yĩu yaĩtye ũũ: “Mĩao yake . . . ndĩ vinya kũatĩĩkĩka.” (The New Testament in Kikamba Language) Kũatĩĩa mĩao ya Yeova ti ũndũ wĩ vinya, na mĩao ĩsu ndĩtũvinyĩaa. * Ĩndĩ o na kau twĩ ene naĩ, no tũkwate mĩao ĩsu.

¹⁴ Ngelekany’o ĩĩ ĩatĩĩe nĩtonya kũtũtetheesya kũelewa ũndũ ũsu. Kwasũanĩa wĩ na mũnyanyau ũkwenda ũmũtetheesye kũthama. E na masandũkũ maingĩ meenda ũkuwa. Amwe nĩ mavũthũ na no makuwe nĩ mũndũ ũmwe, ĩndĩ angĩ nĩ maito na matonya kũkuwa nĩ andũ elĩ. Na ĩndĩ mũnyanyau ainyuva masandũkũ ala ũkwenda ũmũtetheesye kũkua. We no akwĩe ũkue masandũkũ maito mũno o esĩ ndũvikya? Aiee. Ndenda wĩyĩũmĩsye kwa kũeka ũmakue wĩ weka. O ta ũu, Ngai witũ wĩ wendo na tei ndatwĩa tũkwate mĩao o esĩ nĩ mĩito mũno  kwitũ kũmĩatĩĩa. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 30:11-14) Ndesa nongi kũtwĩa tũkue mũio mũito tũtavikya. Yeova nĩwĩsĩ mawonzu maitũ nũndũ “nĩwĩsĩ wũmbe witũ; [na] nũlilikanaa kana twĩ kĩtoo.”—Savuli 103:14.

15. Nĩkĩ tũtonya kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana mĩao ya Yeova nĩtũunaa?

¹⁵ Mĩao ya Yeova ti mĩito o na vanini; atũnengete ĩtũune. (Soma Isaia 48:17.) Kĩu nĩkyo kĩtumi Mose watavisye Aisilaeli atĩĩ: ‘Yeova atwĩaĩe twĩke myamũlo ĩsu yonthe, na kũkĩa Yeova Ngai waitũ nĩ kana twĩthĩwe na ũseo mavinda onthe, na nĩ kana atũsũvĩe twĩthĩwe thayũ, o ũndũ kũilyĩ ũmũnthĩ.’ (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:24) O naitũ no twĩthĩwe na mũĩkĩĩo kana Yeova atũnengete mĩao yake nũndũ endaa tũunĩke tene na tene. Vate nzika, ndesa kũtũnenga mĩao ĩtonya kũtũũmĩsya. Yeova nĩ Ngai wĩ ũĩ ũte maela. (Alomi 11:33) Kwoou, nĩwĩsĩ kĩla kĩtonya kũtũtethya, na nĩwe ngelekany’o ĩla nzeo vyũ ya wendo. (1 Yoana 4:8) Nũndũ Yeova nĩ wendo, nĩtwonaa wendo ũsu nthĩnĩ wa maũndũ onthe ala wĩkaa na ndeto ila ũneenaa. Wendo ũsu nĩw’o mũsingi wa mĩao yonthe ĩla ũnengete athũkũmi make.

16. O na kau nthĩ ĩno nthũku yĩ na maũndũ matonya kũtwelelũkya, na mwĩĩ witũ wĩ na naĩ nĩwĩthĩawa na mawendi mataĩle, nĩkĩ no twĩthĩwe twĩ ewi?

¹⁶ Ũu ti kwasya kana kũmwĩw’a Ngai nĩ ũndũ wĩ laisi. Nthĩ ĩno nthũku “ĩtwĩe nthĩnĩ wa ũla mũthũku,” na yĩ na maũndũ matonya kũtwelelũkya. Kwoou, no nginya tũleane namo. (1 Yoana 5:19) O na ĩngĩ, no nginya tũkitane na mwĩĩ witũ nũndũ ithyĩ twĩ ene naĩ, na ũu nũtumaa twĩw’a tũyĩemwa nĩ kũatĩĩa mĩao ya Ngai. (Alomi 7:21-25) Ĩndĩ nũndũ nĩtũmwendete, nĩtũtataa kũkwata mĩao yake. Yeova nũathimaa andũ ala monanasya kana nĩmamwendete, na mekaa ũu kwa kũmwĩw’a. Nũmanengae veva mũtheu asu “mamwĩw’aa.” (Meko ma Atũmwa 5:32) Veva ũsu ũtumaa twĩthĩwa na ũsyao mũseo  mũno, kana ndaĩa nzeo ila itũtetheeasya kwĩthĩwa twĩ ewi.—Akalatia 5:22, 23.

17, 18. (a) Twĩkunĩkĩla maũndũ meva ĩvukunĩ yĩĩ, na ĩla tũkwĩka ũu, twaĩle kũlilikana kyaũ? (b) Kĩlungu kĩla kĩatĩĩe kĩneeneete kyaũ?

¹⁷ Nthĩnĩ wa ĩvuku yĩĩ nĩtũũkunĩkĩla mĩao ya Yeova na myolooto yake ĩla ĩkonetye mwĩkalĩle. O na ĩngĩ, nĩtũũkunĩkĩla maũndũ angĩ maingĩ makonetye kwenda kwake. Ĩla tũkwĩka ũu, nĩtwaĩle kũlilikana maũndũ mana ma vata. Tũlilikanei kana Yeova ndatũlasimĩthasya kũkwata mĩao na myolooto yake; endaa tũmwĩw’e kwa ngenda na kuma ngoonĩ. Tũikolwe kana Yeova endaa twĩkale kwa nzĩa ĩla ĩtonya kũtũetee moathimo maingĩ yu, na thayũ ũtathela ĩvinda yũkĩte. Ekai twonany’e ũndũ tũmwendete Yeova kwa kũmwĩw’a na ngoo yonthe.

¹⁸ Yeova Ngai wĩ wendo nũtũnengete wasya wa ngoo nĩ kana twĩthĩwe tũtonya kũvathũkany’a ũseo na ũthũku. Ĩndĩ, nĩ kana wasya witũ wa ngoo ũtonye kũtũtongoesya nesa, wasya ũsu nĩwaĩle kũmanyĩw’a. Kĩlungu kĩla kĩatĩĩe nĩkĩneeneete ũndũ ũsu.